Hôm nay,  

Rừng Cao Su Lạnh

26/02/201300:00:00(Xem: 6917)
Trần Thi Ca
(Tặng Dưa Hấu, N và những người bạn của tôi.)

Gần cuối năm, công việc cũng bộn bề như bao người nhưng lời hứa với một người bạn cùng lớp đại học đã cho tôi cơ hội về với Tân Uyên, huyện đất đỏ thuộc Bình Dương. Buổi sáng ngày 24, xốc lại balô sau mấy phút cà phê cà pháo, chiếc xe máy sẵn sàng cho một hành trình. Đồng hành là bạn N, người yêu cũ của người bạn dưới Tân Uyên nên tôi an tâm với lộ trình dù lần đầu về thăm, với lại chặng đường từ Sài Gòn đi đến đó cũng không xa lắm. Khí trời se se của ngày Noen dần thay thế cho niềm háo hức từ lời gọi hỏi thăm chân thành của chủ nhà đang chờ đón tiếp, còn dặn dò:"chạy xe cẩn thận nhen!". Xin nói ngoài lề một chút, tôi có cái sở thích là đi đó đây bằng xe máy, dù phương tiện này hơi nguy hiểm nhưng bù lại sẽ cho cảm giác hòa nhập và bình dân, lại cơ động: đi - mệt - lựa quán thường thường ven đường nghỉ ngơi - đi tiếp. Tôi đã lén gia đình từ hồi học đại học năm hai đi xe máy từ Sài Gòn về Bình Định mấy lần, nhiều kỉ niệm rất ấn tượng như đêm rét mướt cung đường Bình Thuận, đèo Cả biển núi hùng vĩ, những vịnh vắng người hay đơn giản là quán cà phê ăn sáng rất ngon ở một cái chợ không nhớ rõ tên. Lịch sử ham đi của tôi còn in dấu đến mảnh đất miền Tây hiền hoà sông nước, ngụp lặn trong dòng kênh đục và tình người chân chất, ở đâý, uống rượu cưa đôi ly đến quắc cần câu ... và chuyến đi Tân Uyên đầy hứa hẹn đang bắt đầu.

Giao thông đã tương đối thuận tiện, đường nhỏ trải nhựa, nhiều khúc quanh và vắng người chỉ vài mươi cây số khi bạn vượt qua "cuộc bao vây người - xe" nội thành thì đây: đất đỏ oa oa hai bên rìa đường với rải rác dốc lượn theo triền đồi chen kín cây cao su. Nắng ngày mới lan nhanh trên mặt đường vắng vẻ, dâng lên tán cây rừng thẫm phía xa, rớt từng lam xiên xiên kẽ lá, thỉnh thoảng một trảng rừng dày dừng lại để nhường chỗ cho khoảng cao su non đang vươn lên khỏe khoắn trong nắng.

Tân Uyên mến khách và dung dị của con người chất phát, họ đến đây lập nghiệp cũng từ hai bàn tay trắng, như câu chuỵên ba mẹ người bạn kể trong bữa cơm ấm cúng làm tôi thấy trân trọng nhường nào tình yêu của họ cho đất, cho cây và đất - cây đã không phụ lòng người. Ngôi nhà cấp bốn sáng đẹp với tiện nghi cần thiết cho cuộc sống với chủ trương không dựng tường rào xung quanh phần nào phản ánh sự phóng khoáng của gia chủ.

Buổi tối được chờ đợi đã đến, lần đầu tiên trong đời tôi sẽ đi cùng mấy người bạn đến nhà thờ địa phương vui lễ Noen. Được nhắc từ trước, tôi mặc áo ấm, từ nhà đi một đoạn trải nhựa, xe rẽ vào con đường đất đỏ đi cắt qua một khoảng rừng cao su tối thẫm. Lạnh, ngạc nhiên dồn đến khi cái lạnh đột ngột ập đến da mặt ta, luồn theo tay áo, ẩn hiện dưới mắt cá chân dù trời không mưa và không khí không đến nỗi có độ ẩm cao lắm. N ngồi sau lưng kể rằng từng nghe nói cây cao su về đêm sẽ toả khí lạnh, lại vào đêm Noen thì sẽ "cộng hưởng"lắm đây. Tôi hiểu tâm trạng của N, bạn về đây cũng một phần vì nể tôi, ngại tôi đi không có người dẫn đường và về nhà bạn là nữ thì cũng không tiện chứ N thế nào cũng buồn nhiều hơn vui trong đêm mừng chúa giáng sinh bởi người đi lễ thường từng đôi nép vào nhau chia sẻ hơi ấm và cầu mong những điều diệu kì sẽ đến với tình duyên của họ, còn N thì ...

Đêm thánh vô cùng bắt đầu bằng phần hội với những tiết mục cây nhà lá vườn ngoài sân khấu chính là khoảng hiên trước nhà thờ. Phần vì sau một chuyến đi dài và bản thân cũng ít thích sự ồn ào, tôi bứơc vào nhà thờ với những hàng ghế trống, chọn một chỗ gần cửa ở một góc hơi tối, ngồi lặng lẽ nghĩ về những điều đã qua trong một năm đầy sóng gió của đời mình, gia đình mình và ngoài xã hội. Nhà thờ với không gian tâm linh cao và ánh sáng dịu của hai ngọn đèn gần tượng chúa trên cây thập giá thật bình yên. Bên cạnh cữa ra vào là rừng cao su, tôi vô tình đưa mắt ra khoảng tối ấy, những thân cây thẳng, đứng lặng lẽ kể câu chuyện của mình theo cách riêng của cơn gió truyền tin, tôi cũng có câu chuyện của mình và N hình như đang ngồi trên một băng ghế phía xa. Bất giác tôi liên tưởng đời người với đời cây. Cao su cũng có những tháng năm yên bình dưới bàn tay chăm sóc. Đến tuổi trưởng thành, giai đoạn có ích nhất của cây lại luôn mang trong mình những vết thương cũ và mới, nhưng dòng nhựa trắng thì chảy mãi cho đời, giá trị của cây và của mỗi chúng ta phải chăng là khi đang mang những vết thương và biết tự làm liền nó, rồi bình thản chấp nhận vết cắt mới để tận hiến... Rừng cao su về đêm đứng cạnh nhau, tàng lá hoà vào nhau nhưng thân hình riêng biệt và chúng ta cũng thế, có những điều hoà nhập, cộng đồng và cả những điều giữ riêng chôn chặt vào gốc rễ làm động lực vươn lên.

Buổi lễ kết thúc với lời nói chân thành của cha bề trên: hãy là quà tặng của nhau trong cuộc sống này và giữ sự thanh thản thật sự trong tâm hồn mình chứ không chỉ là vẻ cố gắng bên ngoài. Lời nói ấy đã "cứu vớt" tôi rất nhiều bởi trong chuyến đi này tôi nhận ra giá trị của nỗi đau mà mỗi người trải nghiệm. Rừng cao su đã lạnh suốt đêm nhưng không phải là cái lạnh oán hờn và chết chóc, đêm vẫn có biết bao người làm việc cần mẫn với cây để ngày mai luôn nồng nàn quay trở lại.

Trần Thi Ca - ngày cuối năm 2011

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Năm 1895, Alfred Nobel – nhà khoa học bị ám ảnh bởi cái giá mà nhân loại phải trả từ phát minh của mình – đã để lại di chúc năm 1895 rằng tài sản của ông sẽ dùng để tài trợ các giải thưởng “mang lại lợi ích lớn nhất cho nhân loại.” Đối với Nobel Hòa Bình, ông có phần đặc biệt: giải thưởng này sẽ được trao cho người đã “có nhiều hành động hoặc nỗ lực mang đến sự đoàn kết, hòa bình giữa các quốc gia, bãi bỏ hoặc giảm bớt quân đội thường trực, tổ chức và thúc đẩy các hội nghị hòa bình.” Sứ mệnh chọn lựa được giao cho Quốc Hội Na Uy, có lẽ vì ông tin rằng Na Uy – khi đó còn nhỏ bé và trung lập – sẽ ít bị cám dỗ bởi chính trị quyền lực.
Trung Hoa ngày nay như kinh thành giữa sa mạc, vẻ yên ổn bên ngoài chỉ là lớp sơn son thếp vàng phủ lên nền đá đã rạn. Thế giới đứng ngoài quan sát, vừa lo nó sụp, vừa biết nó trụ lại nhờ ảo ảnh quyền lực và niềm tin vay mượn. Dưới lớp hào nhoáng của “Giấc mộng Trung Hoa” là một cơ đồ quyền lực đang già nua trong chính tuổi trẻ của mình. Bởi sức mạnh của nó không khởi từ niềm tin, mà từ nỗi sợ — và nỗi sợ, tự thuở khai triều lập quốc, chưa bao giờ là nền tảng lâu bền.
Ngày 8 tháng 10 năm 2025, tại tòa án liên bang ở Alexandria, bang Virginia, cựu Giám đốc Cơ quan Điều tra Liên bang (FBI) James Comey không nhận tội đối với hai cáo buộc hình sự. Cáo trạng nêu rằng vào tháng 9 năm 2020, Comey đã nói dối Quốc Hội khi vẫn giữ nguyên lời khai trong buổi điều trần trước đó rằng ông không hề cho phép để lộ thông tin về cuộc điều tra của FBI liên quan đến Hillary Clinton. Theo nhiều bình luận gia pháp lý, từ cánh tả đến cánh hữu, việc truy tố Comey chủ yếu chỉ là do chính phủ liên bang đang cố tình nhắm vào kẻ mà Tổng thống “thấy không vừa mắt.” Comey là người đứng đầu cuộc điều tra nghi án Nga can thiệp bầu cử tổng thống 2016 và bị Trump lột chức vào năm 2017.
Sau sáu ngày đột ngột “bặt tiếng,” chương trình Jimmy Kimmel Live, của MC kiêm diễn viên hài và nhà biên kịch nổi tiếng, đã trở lại với khán thính giả vào tối 23/9/2025. Sự trở lại này, chỉ vỏn vẹn sau gần một tuần bị đình chỉ, không chỉ là tin vui với những người yêu tiếng cười đêm khuya của truyền hình Mỹ, mà còn là một hồi chuông cảnh tỉnh, kéo theo những bàn luận trái chiều, chạm đến cốt lõi của tự do ngôn luận, một trong những quyền thiêng liêng nhất trong thể chế dân chủ.
Texas, mùa thu 2025 – trên khuôn viên đại học giữa vùng đất vốn tự hào là “trái tim bảo thủ của nước Mỹ”, thay vì nghe tiếng lá thu rơi, người ta lại nghe tiếng giày đinh vang vọng, bước chân của bóng ma McCarthyism quay về - phiên bản thế kỷ 21 - trở lại giảng đường với tốc độ và sự kinh dị của thời đại kỹ thuật số. Ngày 9 tháng 9, trên bục giảng của trường Texas A&M University, giáo sư Melissa McCoul trong giờ văn học thiếu nhi, dùng hình một con kỳ lân tím để nói với sinh viên rằng bản sắc con người không chỉ có hai nửa nam–nữ. Một sinh viên giơ tay hỏi: “Điều này có hợp pháp không?” và viện dẫn sắc lệnh mà Tổng thống Donald Trump ký hồi tháng Giêng, tuyên bố chỉ có hai giới tính sinh học. Bà McCoul đáp bằng lý lẽ, không viện dẫn chính trị. Nhưng một chiếc điện thoại trong lớp đã ngầm quay lại hình ảnh. Và chỉ ít lâu sau, cả nước đều xem đoạn clip ấy – không phải để học, mà để phán xét.
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi thể chế, phương Tây và Việt Nam đang phải đối diện trước những thách thức nghiêm trọng về cải cách chính sách để cho phù hợp với nhu cầu của thời đại mới, nhất là vai trò của pháp luật. Pháp luật là nền tảng thiết yếu cho sự vận hành ổn định và công bằng của xã hội. Là hệ thống quy phạm điều chỉnh hành vi con người, pháp luật không chỉ bảo vệ quyền lợi cá nhân và tập thể mà còn thúc đẩy sự phát triển bền vững. Trong xã hội hiện đại, vai trò của pháp luật được thể hiện rõ nét qua các lĩnh vực như bảo vệ an ninh quốc phòng, duy trì trật tự xã hội, bảo đảm quyền tự do cá nhân, phát triển phúc lợi xã hội, và thúc đẩy tinh thần hợp tác cũng như hội nhập.
Ngày 30 tháng 9 năm 2025, tại căn cứ Thủy Quân Lục Chiến ở Quantico, Virginia, Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth bước lên sân khấu trước hàng trăm tướng và đô đốc được triệu tập từ khắp nơi trên thế giới. Ông tuyên bố sẽ “cải tổ văn hóa quân đội” bằng mười chỉ thị mới, nhằm quét sạch cái mà ông gọi là “rác rưởi thức tỉnh” và khôi phục “tinh thần chiến binh”. Cụm từ ấy – nửa ca tụng bạo lực, nửa tán dương cơ bắp – nay đã trở thành thương hiệu chính trị của Hegseth. Trong cuốn Cuộc Chiến Chống Lại Những Chiến Binh (2024), ông cho rằng việc phụ nữ được đưa vào các vai trò chiến đấu đã “làm cạn kiệt” tinh thần này, khiến quân đội Hoa Kỳ “ít sát thương hơn.” Nghe qua, người ta tưởng quân đội chỉ tồn tại để đong máu đếm xác.
Ông bà xưa đã nói, nắm thì “nắm kẻ có tóc ai nắm kẻ trọc đầu.” Cách nói dân gian này rất cụ thể và dễ hình dung, người có tóc thì dễ bị nắm, bị túm, còn người trọc đầu thì không thể nắm được. Mang câu nói này vào chính trường Mỹ hiện tại, quả là khôi hài, nhưng không kém màu bi kịch. Nó phản ánh một sự thật trần trụi và không thể tránh khỏi: Quyền lực, chính sách, sắc lệnh hành pháp, các cuộc chiến pháp lý và ‘tuổi thọ’ chính trị của người đứng đầu nhánh hành pháp đang phụ thuộc vào sự phục tùng của các nhà lãnh đạo và những tài phiệt. Họ là ai? Họ là một mạng lưới của các quan chức, nhà lập pháp, giám đốc điều hành truyền thông, nhà tài trợ…, những người đã chọn chọ họ một thế đứng, xuôi theo những gì tổng thống muốn.
Bộ Tư Pháp Hoa Kỳ đang đánh một đòn nguy hiểm: huy động các văn phòng công tố đi điều tra mạng lưới từ thiện Open Society Foundations của gia đình Soros, một quỹ từ thiện quốc tế, nổi tiếng với việc tài trợ cho các dự án dân chủ, giáo dục và nhân quyền trên khắp thế giới. Danh sách cáo buộc nghe cứ như “vật lạ”: từ đốt phá đến tài trợ khủng bố. Open Society Foundations lập tức phản đối, khẳng định mình hoạt động hợp pháp, và nhắc lại điều mà bất cứ người tỉnh táo nào cũng hiểu: khi chính quyền có thể tùy tiện lấy một nhóm dân sự làm vật tế, thì quyền của mọi nhóm khác cũng chẳng còn gì bảo đảm.
Trong nhiều thập niên qua, giải pháp hai nhà nước luôn được xem là phương án khả thi nhằm mang lại hòa bình cho khu vực Trung Đông. Tuy nhiên, tiến trình này vẫn chưa đạt được kết quả cụ thể. Gần đây, cuộc tranh luận về việc công nhận nhà nước Palestine đang có những chuyển biến mới khi Pháp và Ả Rập Xê Út tổ chức một hội nghị quốc tế tại New York, ngay trước thềm Đại hội thường niên của Liên Hiệp Quốc.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.