Hôm nay,  

Lê Thiệp, Một Chiến Hữu

16/07/201300:00:00(Xem: 5905)
Khi cánh cửa mở ra, bước theo sau Ngô Chí Dũng là một người đàn ông trung niên chưa đến bốn mươi. Anh mặc giản dị, có thể nói là "bụi đời". Dáng anh nhanh nhẹn, khỏe mạnh. Nụ cười rất tươi phá vỡ cảm giác đầu tiên của một người khinh bạc, bất-cần-đời. Mắt anh sáng quắc. Chỉ một điều trái với làn da vẫn còn trẻ trung của anh là mái tóc bạc rất sớm. Anh Dũng giới thiệu: "Chiến hữu Lê Thiệp".

Mùa Hè năm 1983, thung lũng đầy những hoa vàng, San Jose, California.

Điều mà có lẽ bạn bè của anh cũng khó tưởng tượng nổi - mà chính anh có lẽ cũng chưa nghĩ tới - là anh đang buớc vào một căn nhà đang được sử dụng làm tòa báo Kháng Chiến, cơ quan ngôn luận chính thức của Mặt Trận Quốc Gia Thống Nhất Giải Phóng Việt Nam.

Và chính anh - có lẽ cũng chưa ngờ tới - sẽ trở thành người điều hành chính thức cơ quan ngôn luận đấu tranh đang ở trong giai đoạn khó khăn nhất lúc bấy giờ.

Trước khi nói nhiều về người đàn ông bỏ tất cả từ tiểu bang Connecticut, vượt ngàn dặm từ Đông sang Tây, xuống California để mang hết tâm sức mình làm việc đại nghĩa, cần phải nói đến người đã đi cùng với anh: Ngô Chí Dũng.

Anh Dũng du học tại Nhật trước năm 1975. Thông minh và nghị lực. Ngay sau khi Việt cộng cưỡng chiếm miền Nam, anh đã cùng với nhiều thanh niên quan tâm đến đất nước thành lập ngay Tổ Chức Người Việt Tự Do để vận động người đồng tâm đấu tranh chống bạo quyền Việt cộng. Sau khi anh Dũng và anh em gặp Phó Đề đốc Hoàng Cơ Minh, tổ chức Người Việt Tự Do sau đó đã sát nhập vào Mặt Trận. Với khả năng, lòng can đảm và tình yêu nước, anh Dũng đã trở về chiến khu và trở thành người đứng đầu ngành Tuyên Vận. Sau đó, anh là một trong những trụ cột của Mặt Trận và Đảng Việt Tân sau này.

Anh Lê Thiệp sau khi tỵ nạn ở Nhật Bản đã gặp duyên đấu tranh với anh em Người Việt Tự Do. Nhà báo Lê Thiệp một thời của báo Chính Luận ở Sài Gòn, một người luôn "được" xem là bất cần đời, nhìn mọi việc trên đời như gió thoảng mây bay, uống rượu rất hào, xoa mạt-chược rất tới, vậy mà có những việc anh lại không thể… bất cần được. Việc nước.

Có xem những tấm hình Lê Thiệp đeo khăn trắng, cầm biểu ngữ, phản đối bạo quyền Việt cộng trong những cuộc biểu tình rầm rộ ở Nhật, mới thấy anh rất thờ ơ với những hào nhoáng bên ngoài, rất ngại những nghiêm trang giả hình, không mặn mà với những khuôn mẫu giới hạn, nhưng anh không ngồi yên khi trước thảm họa của dân tộc.


Không ai rõ Ngô Chí Dũng đã nói những gì với Lê Thiệp ở Connecticut, nhưng anh Thiệp đã đi vào đấu tranh, trở thành một đoàn viên và là Chủ bút báo Kháng Chiến. Ở đó, anh đã gặp nhà văn Trùng Dương Nguyễn Thị Thái và Võ Hoàng, nhà văn đi kháng chiến.

Ở báo Kháng Chiến, với những thiếu thốn của thời gian đầu tiên, anh Lê Thiệp đã thản nhiên vượt qua, sống bình dị với anh em. Anh mệt, ngủ ngay dưới sàn. Đói, lục cơm nguội. Anh chăm sóc tờ báo với những nội dung và hình thức mới mẻ. Anh, với những đêm miệt mài viết bài, cẩn thận bỏ dấu từng bài viết. Cái gì khó, lại cười, "có gì mà lo". Anh Thiệp đặt tựa những bài viết rất tài tình.

Khi Phó Đề đốc Hoàng Cơ Minh trở ra hải ngoại lần đầu tiên để vận động đấu tranh, anh Thiệp đã có cơ duyên gặp một vị tướng mà anh rất kính trọng. Anh xuống nam California công tác. Bài phóng sự anh viết ngày hàng ngàn đồng báo đón Tướng Hoàng Cơ Minh ở phi trường Los Angeles thật tuyệt vời. Anh nói, viết về đấu tranh tưởng là khó, vậy mà viết không ngừng, viết dễ dàng như hơi thở. Trong công tác, anh có duyên gặp riêng Tướng Hoàng Cơ Minh. Anh kể: Ông Thầy thấy tôi mặc áo nâu, nói đùa rằng Lê Thiệp mà có kỷ luật như vậy là tổ chức mừng rồi. Nói xong, anh cười rạng rỡ.

Ở mặt khác, cách sống lè-phè của anh và lại… nghèo nữa, nên thời bấy giờ, anh em đều nghĩ chắc khó có cô nào chịu nổi cách sống của anh. Nhưng, anh em nhầm. Lê Thiệp có lẽ đạt phúc ở kiếp trước nên kiếp này đã gặp đại duyên. Chị Đậu Phương Mai xinh đẹp, dịu dàng đã có mặt trong tình yêu kỳ diệu của anh. Chị thỉnh thoảng có mặt ở tòa báo, cắt tóc cho anh, chia xẻ cùng anh đoạn đường đấu tranh đầy gian khó. Và cho đến cuối đời, chị đã cho anh ba đứa con gái tuyệt vời.

Những giòng chữ này được viết sau khi anh Lê Thiệp ra đi vào ngày 5 tháng 7 năm 2013, vốn không để anh đọc. Được viết ra để anh - Lê Thiệp - được trọn vẹn hơn. Đấu tranh vì đất nước là một quãng đường trong cuộc đời mà anh đã đi qua. Còn những quãng đường khác, vì không cần thiết, nên không cần nói ở đây. Vì, "dù sai hay trúng cũng là dư", phải không anh Lê Thiệp?

Như một nén hương lòng nhớ đến anh.

Nguyễn Nam

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Hôm Thứ Sáu 26/9, Tổng Biên Tập JEFFREY GOLDBERG của tạp chí The Atlantic gửi ra tuyên bố phản đối lệnh của Ngũ Giác Đài về việc áp đặt, kiểm duyệt báo chí. Tuyên bố ghi rõ: “Về cơ bản, The Atlantic phản đối những hạn chế mà Ngũ Giác Đài đang cố gắng áp đặt đối với các nhà báo đưa tin về vấn đề quốc phòng và an ninh quốc gia. Những yêu cầu này vi phạm quyền Tu Chính Án Thứ Nhất của chúng ta, và quyền của người Mỹ muốn biết hình thức khai triển nguồn lực và nhân sự vốn do tiền thuế của người dân tài trợ. Những quy định này cũng phá vỡ các thông lệ lâu đời - dưới thời tổng thống của cả hai đảng, trong suốt thời kỳ chiến tranh và khủng hoảng quốc gia - vốn cho phép các phóng viên Ngũ Giác Đài thực hiện công việc của mình mà không bị can thiệp chính trị.” The Atlantic đăng tuyên bố này trên trang mạng xã hội chính thức của tạp chí.
Chuyện phải, trái ở đây không hẳn là chuyện đúng, sai mà đúng ra là chuyện bên phải (khuynh hữu hay thiên hữu) và bên trái (khuynh tả hay thiên tả) trong chính trị Mỹ. Tất nhiên, trên đời này mọi chuyện đều có hai mặt của nó. Trong chính trị cũng thế, đã có cánh phải thì ắt có cánh trái, vì đó không những là bản chất tương đối của mọi sự mọi vật mà còn là hiện tượng phải có trong một nền dân chủ. Tuy nhiên, nền chính trị Mỹ trong những năm gần đây đã bị phân cực và phân hóa trầm trọng. Thể chế dân chủ kiểu mẫu của Mỹ xưa nay đương nhiên chấp nhận sự khác biệt vì đó là một trong những yếu tính ắt có của một nền dân chủ thật sự. Nhưng đẩy sự khác biệt của mình đến mức cực đoan và biến sự khác biệt của người khác thành kẻ thù bất dung thì là hiện tượng biến dạng nguy hiểm báo hiệu sự sụp đổ của nền dân chủ. Nước Mỹ trong những năm gần đây đã chứng kiến nhiều hiện tượng cực đoan như thế.
Với sự tham gia của khoảng 100.000 binh sĩ, cuộc diễn tập quân sự Nga-Belarus mang tên “Zapad 2025” đang được khối NATO theo dõi chặt chẽ và các quốc gia phía đông của liên minh cực kỳ lo ngại, đặc biệt nhất là sau khi các máy bay không người lái của Nga xuất hiện trên bầu trời Ba Lan. Cuộc tập trận này vẫn diễn ra theo chu kỳ bốn năm một lần, nhưng lần này, chính giới và công luận xem đây là phép thử đối với khả năng phản ứng của NATO trong bối cảnh địa chính trị mới. Để đối phó, NATO và Ukraine đang tăng cường các biện pháp an ninh, khi nguy cơ chiến tranh được đánh giá là ngày càng leo thang. Kinh nghiệm từ năm 2022 cho thấy Nga đã tiến hành các cuộc tập trận trước khi mở cuộc tấn công vào Ukraine. Câu hỏi đặt ra là liệu lịch sử có lặp lại không và tình hình hiện nay nghiêm trọng đến mức nào?
Khi chính phủ liên bang đe dọa cắt hàng tỷ đô la tài trợ nghiên cứu cho Harvard, đó không chỉ là một quyết định ngân sách. Đó là một phép thử cho chính nền tảng dân chủ: liệu chính quyền có thể dùng sức mạnh tài chính để định đoạt tư tưởng hay không. Tòa án liên bang vừa trả lời dứt khoát: không.
Ở với cộng sản, tuy còn trẻ con, chúng tôi đã hiểu thấu bài học: không nói theo là có tội, mà nói khác đi lại càng là trọng tội. Bước sang Mỹ, cứ tưởng rằng mọi chuyện sẽ khác vì đây là đất tự nhận là xứ sở tự do, nơi hiến pháp bảo đảm quyền được nói. Nhưng tuần qua, sau mấy chục năm ở Mỹ, tôi bỗng bắt gặp chính mình ngập ngừng muốn nói điều thật: tôi không thích Charlie Kirk, và tôi không muốn “celebrate his life” (tôn vinh cuộc đời ông).
Không rõ ABC có lường trước được phản ứng của cộng đồng, khán giả đối với hành động cúi đầu trước áp lực và quyền lợi, dẫn đến dừng ngay lập tức Jimmy Kimmel Live! hay không, nhưng thực tế đã cho thấy một làn sóng tức giận đã bùng nổ. Viên đạn dường như quay ngược lại, xé gió, đâm thẳng vào ba ký tự khổng lồ của đế chế truyền thông. Các cuộc tẩy chay Hulu và Disney+ bắt đầu. Trang mạng Disney+ bị sụp đổ vì lượng khán giả đăng nhập để “cancel subcription” trong đêm họ ra lệnh tắt đèn sân khấu; Disney mất gần $4 tỷ trên thị trường. Hàng loạt cuộc biểu tình phản đối trước trụ sở của ABC và Disney. Về phía các nhà báo, nghệ sĩ giải trí, các nhà lãnh đạo chính trị – từ Stephen Colbert đến David Letterman đến cựu Tổng thống Barack Obama – cùng lên án việc làm của ABC, coi đó là sự đầu hàng nguy hiểm trước áp lực chính trị và là phép thử đối với quyền tự do ngôn luận.
Nhìn vào những gì đang diễn ra tại nước Mỹ hiện nay, người ta không thể không liên tưởng đến cuộc cách mạng văn hóa tại Trung Quốc như vậy. Cũng là cuộc tấn công vào những gì bị cho là khuynh tả, là sự tập trung quyền lực vào một cá nhân qua phong trào cuồng lãnh tụ với những vệ binh trung thành chưa từng thấy tại Hoa Kỳ.
Người ta thường có nhiều cách định nghĩa về hy vọng. Hy vọng là một cảm xúc lạc quan, một niềm tin tươi sáng rằng mọi thứ chắc chắn sẽ được cải thiện. Hy vọng có thể đến từ một tiếng nói cá nhân xa lạ nào đó trong triệu triệu người trên thế giới này. Hy vọng có thể đến từ một bản tuyên bố chung của hai phong trào đối lập. Hy vọng là phải nhận ra rằng cái ác và sự bất công có thể chiếm ưu thế ngay cả khi chúng ta đang đối đầu với nó. Hy vọng là khi nhìn thấy rõ một bên sáng và một bên tối, thấu hiểu rằng vòng cung của vũ trụ đạo đức có thể không uốn cong về phía công lý – nhưng chúng ta không tuyệt vọng. Hy vọng, là khi một đêm vinh danh nghệ thuật trở thành nơi hàng trăm người giơ cao ngọn đuốc tôn vinh sự kiên cường, tiếng nói dũng cảm, như một lời nhắc nhở với thế giới rằng nghệ thuật và nhân văn là không thể tách rời.
Donald Trump từng bóng gió rằng mình xứng đáng được khắc tượng trên núi Rushmore, sánh vai cùng những bậc khai quốc công thần nước Mỹ. Bên kia Thái Bình Dương, Tập Cận Bình chẳng màng đá núi, nhưng ôm mộng lọt vào sử xanh, đặt mình ngang hàng những “đại thánh đế vương” của đảng và đất nước. Bởi thế, cuộc duyệt binh rùm beng ở Thiên An Môn vừa rồi không chỉ là phô trương cờ trống rình rang, mà là lời tuyên cáo giữa chiến địa, là tiếng trống thúc quân của một kẻ đang gấp gáp thúc ngựa đuổi theo bá mộng thiên cổ.
Bạn, tôi, chúng ta, không ai an toàn trước bạo lực súng đạn ở Mỹ. Chắc người Mỹ chưa kịp quên hình ảnh người mẹ tất tả chạy trên đôi chân trần, tìm con trong vụ xả súng mới nhất ở Annunciation Catholic School in Minneapolis tháng vừa qua. Những đứa trẻ xứng đáng có đời sống an toàn để đến trường mỗi ngày và trở về an toàn trong vòng tay cha mẹ. “Thay vì kích động thêm bạo lực, các nhà lãnh đạo chính trị nên tận dụng thời điểm này để đoàn kết chúng ta hướng tới những thay đổi hợp lý về súng đạn mà đa số người Mỹ ủng hộ,” Giáo sư Robert Reich đã nói như thế.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.