Hôm nay,  

Cõi Thiên Đường

04/10/201300:00:00(Xem: 7888)
Chuyện rửa tiền và thiên đường trốn thuế ai cũng có nghe nói đến nhưng ít người biết rõ là gì.

Theo Quỹ Tiền Tệ Quốc Tế, 50% giao dịch tiền tệ quốc tế đều thông qua thiên đường trốn thuế.

* * *

Ngân hàng Thụy Sĩ HSBC bị xì can đan

Tháng 6, 2013 chương trình phóng sự điều tra (journal d'enquête) của đài TV France 2 có cho trình chiếu xì can đan trốn thuế của của các chánh khách, nhà tư bản, kỹ nghệ gia, đại gia, nghệ sĩ, tài tử, nhà kinh doanh,… hầu như trên khắp thế giới.

Riêng Pháp mất lối 60 tỉ euros mỗi năm vì tiền đã bay về cõi thiên đường trốn thuế.

Được biết, năm 2008 Hervé Falciani, một chuyên viên tin học cao cấp của Ngân hàng HSBC,Genève đã bỏ trốn về Pháp với 3 cái đĩa cứng (hard disk) chứa danh sách 121 000 trương mục, tên tuổi và địa chỉ của khách hàng khắp thế giới…. Trong số nầy cũng thấy có cả tên của nhiều nhân viên ngân hàng HSBC, Genève. Có lẽ họ cho mượn tên để ăn tiền "cò"?

Hervé Falciani thố lộ là anh muốn đánh thức dư luận về vấn nạn rửa tiền của người giàu (có ai tin không?).

Lúc đầu, chánh phủ Thụy sĩ coi Hervé như một tên lưu manh ăn cắp tài liệu ngân hàng nên đến khám xét nhà của anh ta. Thấy bất ổn cho tánh mạng, Hervé Falcini lẹ chân vọt qua Pháp và giao danh sách trên cho giới chức trách nhiệm của cơ quan Thuế vụ Bercy. Sau khi gạn lọc, bỏ bớt một số tên rồi thì vẫn còn trên 3000 trương mục được xác nhận là của khách hàng có địa chỉ tại Pháp. Trớ trêu thay chính những người trách nhiệm thuế vụ lại than phiền rằng chánh phủ Pháp đã làm áp lực và gây trở ngại (entraves) trong cuộc điều tra… Nói trắng ra là cấp lãnh đạo chánh phủ muốn bao che một vài tên tuổi có máu mặt chẳng may nằm trong danh sách Falciani. Trong số tên khách hàng có Jerôme Cahuzac,chủ tịch Ủy ban tài chánh và sau nầy là Tổng trưỡng Ngân sách của Tổng thống F. Hollande.

Được biết giám đốc HSBC Paris là Antoine Cahuzac và đồng thời cũng là em ruột của cựu Tổng trưởng ngân sách Jérôme Cahuzac.

Kết cuộc là ngài tổng trưởng phải bay chức trong sự ê chề và nhục nhã.

Nhận thấy tình hình không thuận lợi Hervé Falciani bỏ Pháp và trốn sang Tây Ban Nha.

Thụy Sĩ yêu cầu Tây Ban Nha cho phép dẫn độ Falciani trở về Thuỵ Sĩ về tội ăn cắp danh sách khách hàng nhằm mục đích để bán cho một ngân hàng nào đó tại Á châu.

Tây Ban Nha từ chối, và cho phép Hervé Falciani ở lại Madrid dưới sự bảo vệ vô cùng cẩn mật của giới chức an ninh. Được biết trong danh sách của Falciani có rất nhiều người Tây Ban Nha.
thien-duong-tron-thue-resized
Hình ảnh thiên đường trốn thuế.

Chánh phủ Tây Ban Nha thức thời

Chánh phủ Tây Ban Nha hy vọng sẽ truy thu lại được một số tiền thuế và tiền phạt khấm khá giúp giải quyết phần nào tình hình kinh tế khó khăn của đất nước họ..

Cách thức trốn thuế khá phức tạp,và phải cần đến cả một hệ thống bao gồm những nhà làm luật, luật sư, cố vấn tài chánh, kế toán, cố vấn thuế vụ… và sự thông đồng của những ngân hàng gộc trên thế giới.

Trong video, phóng viên có hỏi Hervé Falcioni là tại sao trong danh sách trốn thuế thấy có nhiều compte dormant tức là trương mục không có tiền trong đó. Hervé trả lời đó là những trương mục làm cầu nối để chuyển tiền đi nơi khác.

Thiên đường trốn thuế (Paradis fiscaux, tax haven)

Chúng ta thường nghe nói các tổ hợp quốc tế, các xí nghiệp, các đại tài phiệt, các nhà bào chế dược phẩm, chánh khách, đại gia thường có nhiều cách trốn thuế một cách hợp pháp.

Theo luật pháp quốc tế, sự hiện hữu của thiên đường trốn thuế đều hợp pháp. Đây không phải là những lãnh thổ "nổi loạn"(rebelles) hay "ăn cướp"(pirates), phát triển âm thầm mà các xứ khác không biết.

Thiên đường trốn thuế tồn tại và phát triển nhờ vào tài sản của các quốc gia Tây phương, đứng đầu là Hoa Kỳ và Châu u.

Nhiều nhân vật đầu não thấy cần phải có sự hiện hữu của các "hôp đen"(boites noires) trong ruột của nguồn máy kinh tế thế giới. Các "hộp đen" che đậy một cách tuyệt vời sự lưu thông, các điểm đi và đến của nguồn vốn đầu tư. Bằng cách nầy họ rất dễ trốn thuế, tạo tham nhũng (corruption), thụt két (détournement), tài trợ ma (financements occultes), và rửa nguồn vốn đầu tư (blanchiments des capitaux).

Sự hiện hữu của thiên đường trốn thuế theo mô hình hiện nay tương đối còn rất mới mẻ. Nó đi đôi với hiện tượng toàn cầu hóa việc trao đổi kinh tế và sự trổi dậy của chủ nghĩa tự do.

Những lý lẽ để duy trì sự có mặt của thiên đường trốn thuế

Nói chung, tất cả mọi người đều chống đối sự có mặt của thiên đường trốn thuế ngoại trừ phần lớn các cấp lãnh đạo và các giới nắm vận mạng kinh tế thế giới (?). Họ đều muốn có những khu vực thuế khóa ưu đãi (privilégié) cũng như sự bí mật về ngân hàng. Không ít xí nghiệp, cấp điều hành cao nhất CEO, nhà chánh trị, siêu sao về nghệ thuật, tài tử điện ảnh và thể thao thường chọn nơi cư trú là những thiên đường trốn thuế.

Nhà báo Elise Lucet vạch trần thủ đoạn của người trốn thuế

Để hiểu rõ thêm vấn đề thiên đường trốn thuế người gõ xin các bạn theo dõi thiên phóng sự video Cash Investigation -Paradis fiscaux của đài France 2 và do nhà báo Elise Lucet thực hiện.

Một bí mật đã giúp các đại tài phiệt trên thế giới đóng càng ít thuế càng tốt, nhờ vậy họ có thể thu vào những lợi nhuận kết xù. Có tất cả là 40 000 tài liệu (lưu trữ tại Luxembourg) trong đó có rất nhiều hồ sơ cho thấy có vấn đề thuế má rất đáng nghi ngờ… Trong phim, công ty dược phẩm Glaxo bị đem ra trước ánh sáng công luận.

Theo nhà báo Elise Lucet của đài France 2 trong phóng sự Cash Investigation-Paradis Fiscaux cho biết: thay gì lợi tức hàng năm phải chịu trên 33% thuế như trường hợp bên Pháp, nhưng họ chỉ phải đóng thuế rất ít nếu chuyển qua làm ăn bên Luxembourg để được hưởng điều kiện bớt thuế.

Và chỉ phải chịu thuế trên một phần nhỏ trên tổng số lợi tức mà thôi…Có nhiều mánh lắm.
thien-duong-thue-resized
Hình ảnh thiên đường trốn thuế.

Các nhà lãnh đạo cao cấp hứa hẹn suông

Danh sách 11 quốc gia bị cựu TT Nicolas Sarkozy tố cáo trước Hội nghị thượng đỉnh Sommet G20.(2009): Antigua-Barbuda, Barbade, Botswana, Brunei, Panama, Seychelles, Trinidad và Tobago, Uruguay và Vunuatu (một đảo ở Nam Thái bình dương).

Các nhà lãnh đạo thế giới như TT Obama, cựu TT Sarkozy, v.v… đều hứa hẹn sẽ đề ra các biện pháp cứng rắn để cải cách thuế khóa hầu dẹp trừ vấn nạn trốn thuế của giới kỹ nghệ và dân nhà giàu và các nhà chánh trị… Nhưng có lẽ còn lâu, lâu lắm mới thực hiện được.

Tổng thống F. Hollande của Pháp thì vừa bị hố to trong vụ xì can đan của cựu tổng trưởng ngân sách Cahuzac. Mất mặt quá vì mang tội rửa tiền. Lúc đầu ông ta thề là không có tiền trong thiên đuờng Suisse nhưng sau đó thì phải thú nhận là có… Chưa chắc là mấy ông khác là hoàng toàn trong sạch đâu.

Tài phiệt vẫn đóng thuế ít hơn giới trung lưu. Giàu vẫn sướng hơn nghèo. Đây là chân lý bất di bất dịch.

Xưa nay thiên hạ thường nói thiên đường trốn thuế là Thụy Sĩ, Hong Kong, Cayman Islands (Bahamas), Luxembourg, Gibraltar, v.v…

Tài phiệt vẫn đóng thuế ít hơn giới trung lưu. Giàu vẫn sướng hơn nghèo. Đây là chân lý bất di bất dịch.

10 thiên đường trốn thuế đứng đầu theo trang Forbes.com (Top 10 Tax Havens Forbes.com)

Delaware, Luxembourg, Suisse, Cayman Islands, City of London, Ireland, Bermuda, Singapore, Belgique, HongKong.

Luxembourg là một quốc gia nhỏ bé với diện tích 2,586 km2 và có một dân số là 524,853 người nhưng lại là một quốc gia kỹ nghệ có tổng sản lượng nội địa GDP (PPP) (Gross domestic product and Purchasing power parity) đứng đầu trên thế giới với 81 900 $/người.

Luxembourg has a population of 524,853 (as of October 2012 in an area of 2,586 square kilometres (998 sq mi).

Luxembourg is a developed country, with an advanced economy and the world's highest GDP (PPP) per capita (81 9 00 $).

Mã lai: Đảo Lubuan, thiên đường nhẹ thuế (trích bài của Vietbao.com Sept/21/2013).

"Đảo Labuan của Mã Lai đang bị các sở thuế khắp thế giới quan sát, vì đảo này đang được nhiều công ty đa quốc vào mở văn phòng để trốn thuế: chuyện khởi sự từ năm 2010, chính phủ Mã Lai muốn thu hút vốn từ các nước Hồi Giáo nên ra luật để thiết lập quy chế đặc biệt về tài chánh Hồi Giaó ở đây; từ đó, nhiều quỹ đầu tư và hãng đa quốc, cũng như các cá nhân siêu giàu cũng mở hội bất vụ lợi ở đảo Labuan. Một cao ốc 20 tầng ở Labuan nhìn ra Biển Đông, đã có văn phòng của nhiều ngân hàng thế giới trong đó có: Crédit Suisse, UBS, BNP Paribas, JP Morgan và Deutsche Bank. Theo FSA, từ tháng 1 tới tháng 5-2013, hơn 540 tỷ đôla đã chạy xuyên qua các quỹ đầu tư ở Lubuan, nhiều hơn gấp đôi trọn năm 2012". (Ngưng trích Vietbao.com)

Công ty ngoại biên (Offshore) là gì?

Là những công ty được phép làm ăn một cách hợp pháp bên ngoài lãnh thổ mà nó được thành lập. Đặt tại những thiên đàng trốn thuế, các công ty offshore bắt buộc phải tuân theo nguyên tắc bí mật ngân hàng và kỹ nghệ. Tuy công ty offshore mang một bộ mặt sinh hoạt kinh tế hợp pháp, nhưng nó là công cụ lý tưởng để che giấu sự pha trộn tiền bẩn vào vốn đầu tư với những lợi nhuận hợp pháp.
thien-duong-thue-lubuan
Hình ảnh thiên đường trốn thuế.

Nguyên tắc rửa tiền

Tiền mặt quá nhiều, tiền bẩn (tham nhũng, ăn cắp, kinh doanh, đầu cơ tích trữ, làm ăn lương lẹo, cướp, buôn bán vũ khí, cần sa ma túy, bài bạc, buôn lậu, v,v…) cần phải giấu bớt để khỏi phải đống thuế.

Có ba giai đoạn:

Placement-Ký thác (còn gọi là rửa trước prélavage hay ngâm immersion) -Đem ký thác các số tiền bất chánh vào hệ thống ngân hàng hay có thể đổi ra thành séc du lịch traveller's cheque, money order...Mục đích, đem số tiền bất chánh ra khỏi nguồn gốc đầu tiên. Giai đoạn này nguy hiểm nhứt.

Empilage hay Layering (tiếng Anh)-phân tán/ xào trộn (dispersion/brassage)- mục đích xóa mất dấu vết, nguồn gốc của đồng tiền bẩn qua các dịch vụ ngân hàng transaction phức tạp và đồng thời cũng để chứng minh quyền sở hữu hợp pháp.

Intégration-Hội nhập (recyclage/essorage) xoáy/ vắt

Tiền trở nên trắng sạch, nguồn gốc "bẩn" bị che mất và tiền hội nhập dễ dàng vào hệ thống kinh tế hợp pháp. Sau đó bạn có thể đem sử dụng tiền một cách hợp lệ.

Kỹ thuật rửa tiền

Đầu tư tiền mặt vào cơ sở kinh doanh của một người "bạn phe ta" hoặc do chính mình làm chủ cơ sở đó (Injecter cet argent liquide dans le chiffre d'affaires d'un commerce complice ou dont je suis propriétaire).

Khai dỏm đó là tiền có được từ cờ bạc đỏ đen (déclarer de faux gains aux jeux)

Mua tác phẩm nghệ thuật từ các cuộc đấu giá (acheter des oeuvres d'art aux enchères)

Mua đồ xài thuộc loại chiến địa, hàng hiệu (acheter des objets de luxes)

Áp dụng kỹ thuật "Hawala" (utiliser la technique Hawala)

Hệ thống Hawala là gì?Lối chuyển tiền trong giới Hồi giáo. Làm ăn trong băng nhóm phe ta, tin tưởng nhau tuyệt đối, rất chặt chẽ, chết sống có nhau, tiền bạc đổi lấy vũ khí,villas,..Nếu bị xét hỏi thì khai đó là tiền thừa hưởng gia tài hay tiền xuất phát từ tập thể tương tợ như cho vay, tặng, hay mua tài vật trong phạm vi gia đình và bạn bè với nhau. Cơ quan Interpol nói rằng Hawala là " một lối chuyển tiền mà không thấy sự di động của đồng tiền" (money transfer without money movement). Không cần có giấy tờ biên nhận. Lấy sự tín nhiệm làm kim chỉ nam trong việc làm ăn với nhau.

Chia nhỏ ra những số tiền ký thác ngân hàng (fractionner les dépôts à la banque). Gởi tiền và tiền lời vào trương mục của mình hoặc của bạn mình.

Mưón dịch vụ chiến địa de luxe- Trả bằng tiền mặt (liquide) các dịch vụ thuộc hạng sang.

Làm hóa đơn giả (rédiger des fausses factures)

Đem tiền ra ngoại quốc (transporter l'argent à l'étranger)- Chuyển đổi tiền ra thành những những tờ giấy bạc có giá trị cao như tờ 500 euros. Sau đó chuyển số tiền trên đến những xứ mà luật lệ rửa tiền không quá gắt gao, như Nga chẳng hạn.

(Après passage au bureau de change pour convertir l'argent liquide en devises; grosses coupures et billets 500 Euros, vous envoyez l'argent liquide vers des pays moins rigoureux sur le blanchiment par exemple la Russie)

Sử dụng dịch vụ của một công ty bảo hiểm (Utiliser les services d'une société d'assurance)

Ký thác số tiền của mình vào một trương mục ẩn danh (Déposer votre argent sur un compte anonyme)

Đơn giản hơn hết, là đem gởi tiền vào một thiên đường trốn thuế (tout simplement déposer votre argent dans un paradis fiscal.)- đặc điểm: lãi suất chịu thuế hàng năm rất hạ (1%- 3%), thậm chí không có thuế (taux réduit ou nul)- Bí mật hoàn toàn (?).

Đa số ngân hàng u Châu và Hoa Kỳ, Canada đều có chi nhánh tại các thiên đường trốn thuế.

Tìm hiểu một chút chơi: Ngân hàng HSBC tại Việt Nam, 235 Đồng Khởi Tp HCM, Q1

HSBC là ngân hàng ngoại quốc tại Việt Nam với số vốn đầu tư lớn nhất: 3000 tỉ đồng VND. HSBC (Vietnam) Ltd 100% sở hữu nằm trong nhóm Hongkong and Shanghai Banking Corporation Limited, thuộc nhóm HSBC Group.
thien-duong-sach-thue
Hình ảnh thiên đường trốn thuế.

Tiền không bẩn, chỉ có người bẩn mà thôi

Trong khi chánh phủ hô hào dân chúng phải có bổn phận khai thuế đầy đủ thì các viên chức quyền thế, tư bản và đại gia… tham nhũng, vơ vét đầy túi, bao che trốn thuế bằng đủ mọi cách.

- Tiền không có mùi vị

"Theo tôi tiền không có mùi vị- Nó chi phối thế giới, và làm cho cả thế giới trở nên thúi tha".

"L'argent n'a pas d'odeur depuis peu je le sais - Il fait marcher le monde et le monde sent mauvais. "Nhạc sĩ MC Solaar

- Ở đâu cũng thế mà thôi

- Ai cũng vậy mà thôi

Xì can đan Vatican Bank liên can trong việc rửa tiền năm 2010. Sếp sòng nhà băng là Ettore Gotti Tedeschi bay chức. Tòa Thánh Vatican (IOR, l'Institutpour les oeuvres de religion) tuyên bố rất ngạc nhiên và hứa sẽ " trong suốt hơn " trong các vấn đề tiền bạc với sự ra đời của cơ quan Financial Information Authority.

Theo báo mạng Le Monde-AFP thì ngân hàng Vatican còn có tên là IOR (Institut pour les Oeuvres de Religion) đã thông đồng, tạo điều kiện thuận lợi trong việc rửa tiền của khách hàng.

"Sư hổ mang" Thái bị tịch thu gần triệu đô (Trích Thời Báo Online oct/2/2013)

Cơ quan Chống Rửa tiền của Thái Lan (AMLO) tuần qua tịch thu số tài sản có tổng trị giá 770.000 Mỹ kim của nhà sư bị đuổi khỏi tăng đoàn Wiraphon Sukphon, vì bị tình nghi lường gạt người dân.

Số tài sản gồm bất động sản trị giá hơn 400.000 Mỹ kim, ba chiếc xe hơi, trong đó có xe Porsche và Mercedes-Benz, một chiếc xe phân khối lớn Harley Davidson, một chiếc Vespa và hơn 6.400 Mỹ kim trong 14 tài khoản ngân hàng.

AFP dẫn lời Đại tá cảnh sát Seehanat Prayoonrat, thư ký của AMLO nói: "Các nhà sư có thể nhận quyên góp và phải sử dụng chúng cho lợi ích công, không phải cho mục đích cá nhân để đem lại sự sung túc cho bản thân". Wiraphon có tên khi làm sư thầy là Luang Pu Nen Kham".(Ngưng trích TB)

Tham khảo

Video: CASH INVESTIGATION FRANCE 2 - Le scandale de l'évasion fiscale: révélations sur les milliards qui nous manquent
http://www.youtube.com/watch?v=8x7gTvfyfFs

Video: Les paradis fiscaux en quatre minutes (et demie) (rất rõ và dễ hiểu)
http://www.lactualite.com/lactualite-affaires/les-paradis-fiscaux-en-quatre-minutes-et-demi/

Video: Cõi thiên đưòng của một nhà Sư Thái Lan sa đọa.
http://www.huffingtonpost.com/2013/06/17/thai-buddhist-youtube-private-jet_n_3452699.html

- Élise Lucet enquête sur le scandale de l'évasion fiscale (Click Select language: Vietnamese để đọc bản dịch việt ngữ)
http://www.jolpress.com/elise-lucet-enquete-sur-le-scandale-de-evasion-fiscale-joltv-820124.html

- Comment blanchir l'argent sale? (Làm sao rửa tiền bẩn)
http://www.preavis.org/formation-mr/Luttins/brochure_blanchiment_1-0.a5.pdf

- Forbes-Top 10 Tax Havens
http://www.forbes.com/2010/07/06/tax-havens-delaware-bermuda-markets-singapore-belgium_slide.html

- A Tiny Malaysian Island Has Quietly Become A Favorite New Global Tax Haven
http://www.worldcrunch.com/business-finance/a-tiny-malaysian-island-has-quietly-become-a-favorite-new-global-tax-haven/malaysia-labuan-taxes-fsa-oecd-haven/c2s13334/#.Uj7xnYafhD0

- Thailand's jet-set monk, Luang Pu Nenkham, hunted on sex charges
http://www.cnn.com/2013/07/18/world/thailand-corrupt-jet-set-monk/index.html

Montreal, Oct 2013

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Thế giới vừa điên đảo vì Trump 2.0 lại phải lo đối phó với Trung Quốc 2.0. Trung Quốc 1.0 là công xưởng quốc tế dựa vào giá nhân công rẻ và giá trị gia tăng thấp để sản xuất các hàng hóa tiêu dùng trong dạng Bộ Ba Cũ: (1) quần áo, đồ chơi trẻ em…; (2) vật dụng trong nhà như bàn ghế, tivi, tủ lạnh…(3) đồ điện tử gồm điện thoại cầm tay, máy điện toán,…) Trung Quốc 1.0 kéo dài 25 năm bắt đầu từ lúc Đổi Mới thập niên 1990 cho đến giữa thập niên 2010...
Giữa lúc các cơ quan báo chí, các tập đoàn truyền thông lớn khác chọn “sự trung lập” và cố gắng “nương tay” với các chính trị gia và chính quyền, thì Stephen Colbert chọn sự trung thực, kiên định, xem tuyên ngôn “trung lập” theo lý thuyết báo chí là vở kịch hài không hợp thời cuộc. Ông châm biếm, chỉ trích không thương tiếc những quyết định vi hiến, những phát ngôn dối trá của chủ nhân Tòa Bạch Ốc.
Những người đấu tranh cho quyền hợp pháp của di dân có trong Tu chính án thứ Tư và thứ Năm của Hiến Pháp, vui mừng gọi phán quyết của chánh án liên bang hôm thứ Sáu 11/7 là “chiến thắng.” Chánh án Maame E. Frimpong ra phán quyết các cảnh sát di trú ở Nam California phải tạm dừng việc bắt giữ, tra hỏi di dân chỉ dựa vào chủng tộc hoặc ngôn ngữ Tây Ban Nha. Nhưng Jaime Alanís Garcia, 57 tuổi, người làm việc ở nông trại Glass House Farms, quận Ventura 10 năm, đã không có cơ hội vui với chiến thắng tạm thời này. Với ông, và gia đình ông, tất cả đã quá muộn. ICE đã thực hiện cuộc đột kích quy mô lớn ở nông trại Glass House Farms gần Camarillo, quận Ventura hôm thứ Năm 10/7. Đoạn video ghi lại cảnh những chiếc xe bọc thép có chữ Police rượt đuổi theo nhóm nông dân tháo chạy hoảng loạn. Càng chạy, xe càng lao tới, bất kể có người đang cố bám vào đầu xe để chặn bánh xe lăn. Súng hơi, đạn cay mù mịt trên cánh đồng từng rất yên ả với những cây cà chua, dưa leo, và cây cannabis có giấy phép.
Tổng thống Mỹ Donald Trump đang đe dọa áp đặt mức thuế cao hơn nữa đối với hàng hóa nhập khẩu từ Liên minh châu Âu (EU), đặc biệt là dược phẩm. Thông qua các vòng đàm phán mới, EU hiện đang nỗ lực tìm cách ngăn chặn nguy cơ này. Tuy nhiên, triển vọng đạt được thỏa thuận vẫn rất mong manh, trong khi mức thiệt hại kinh tế dự kiến đối với EU có thể lên đến khoảng 750 tỷ đô la, một con số khổng lồ.
Rạng sáng thứ Bảy, tại Rafah, một em bé 12 tuổi – chưa xác định tên – bị bắn chết ngay tại chỗ hôm 12 tháng 7, khi em đang cố len lỏi tiến lên rào sắt để nhận phần lương thực cho gia đình. Cùng hôm đó, hơn ba mươi người khác gục xuống giữa bụi cát và khói đạn, trong lúc chen chúc tại điểm phát thực phẩm của một tổ chức mang tên Gaza Humanitarian Foundation (GHF).Trước đó, tại trại Nuseirat, sáu trẻ em – có em chỉ độ sáu tuổi – trúng pháo kích thiệt mạng khi đang hứng nước vào ca. Trong tay các em không có đá, không có súng… chỉ có chiếc bình nhựa, vài mẩu bánh mì chưa kịp đem về nhà. Giữa cảnh Gaza bị phong toả hoàn toàn, dân chúng đói khát, bệnh tật, kiệt sức… thì chính phủ Hoa Kỳ chọn rót ba mươi triệu Mỹ kim cho GHF – một tổ chức tư nhân, lập ra vội vã, không kinh nghiệm, không kế hoạch, không kiểm toán, không ai giám sát.
Có một câu hỏi đã ám ảnh tôi suốt gần mười năm: Làm sao mà một nửa nước Mỹ nhìn Donald Trump mà không thấy ông ta đáng ghê tởm về mặt đạo đức? Một người luôn nói dối, gian lận, phản bội, tàn nhẫn và tham nhũng một cách công khai như vậy mà hơn 70 triệu người vẫn chấp nhận ông ta, thậm chí còn ngưỡng mộ. Việc gì đã khiến cả một xã hội trở nên chai lì về mặt đạo đức như vậy? Để tôi kể cho bạn nghe một câu chuyện. Câu chuyện này, phần lớn dựa trên tư tưởng của nhà triết gia đạo đức Alasdair MacIntyre, một người mới qua đời vào tháng Năm vừa rồi, thọ 94 tuổi. Ông là một trong những nhà trí thức lớn hiếm hoi dám đào tận gốc sự suy đồi đạo lý của thế giới Tây phương, và của nước Mỹ hiện nay.
Donald Trump không giống như các vị tổng thống tiền nhiệm. Ông từng úp mở chuyện tái tranh cử nhiệm kỳ thứ ba, khiến không ít đối thủ phải giật mình. Nhưng trước mắt, Trump đang phải đối mặt với một quy luật lịch sử đã từng làm khó các vị Tổng thống khác: lời nguyền nhiệm kỳ hai. Từ trước đến nay, có đến 21 Tổng thống Mỹ bước vào nhiệm kỳ hai, nhưng không một ai đạt được thành tựu tương đương như giai đoạn đầu tiên. Thành tích nhiệm kỳ hai thường tụt dốc – từ thiếu sức sống, mờ nhạt cho đến những giai đoạn đầy biến động hoặc thậm chí thảm khốc. Người dân không còn hài lòng, tổng thống bắt đầu mệt mỏi, và không còn hướng đi rõ ràng cho tương lai.
Trong bài viết “Thế thời không phải thế” đăng trên Việt Báo ngày 4 tháng 4 về sau 100 ngày hành xử của tổng thống Trump (*), tôi có dự đoán rằng bên Dân Chủ sẽ giữ thế im lặng nhiều hơn lên tiếng ồn ào chống những việc làm của ông Trump và đảng Cộng Hòa vì muốn ông Trump tự sa lầy dẫn đến hậu quả đảng Cộng Hòa sẽ bị mất ghế, mất chủ quyền đa số trong lưỡng viện quốc hội quốc gia. Cho đến nay gần sáu tháng tổng thống, ông Trump vẫn tiếp tục gây hấn với thế giới và một số lớn thành phần dân chúng Mỹ và đảng đối lập vẫn giữ sự im lặng, thỉnh thoảng vài người lên tiếng một cách yếu ớt, kiểu Tôn Tẩn đối phó với Bàng Quyên.
Ngày 12/6/2025, từ văn phòng làm việc tại gia của mình ở Washington DC, ký giả, xướng ngôn viên kỳ cựu gần 28 năm của ABC News, Terry Moran loan báo đơn giản: “Có lẽ các bạn đã biết, tôi không thuộc về nơi đó nữa. Tôi sẽ ở đây, tại nền tảng Substack này. Có rất nhiều việc mà tất cả chúng ta cần phải làm trong thời gian đất nước quá nhiều vết nứt. Tôi sẽ tiếp tục tường thuật, phỏng vấn, để gửi đến các bạn sự thật, với tư cách là một nhà báo độc lập. Tôi là một ký giả độc lập.” Từ hôm đó, Terry Moran chính thức bước ra khỏi “luật chơi” của truyền thông dòng chính. Và cũng ngay ngày hôm đó, Terry Moran là danh khoản xếp thứ hạng đầu tiên (#1) về số người theo dõi (follower), số “subscriber” trả phí theo tháng và năm.
Ngày 2/7/2025 Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump thông báo ngắn gọn trên mạng xã hội Truth rằng Việt-Mỹ đã thỏa thuận để Hoa Kỳ áp thuế 20% lên hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam và 40% trên hàng hóa trung chuyển qua Việt Nam; ngược lại Việt Nam đánh thuế 0% vào hàng hóa mua của Mỹ...


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.