Hôm nay,  

Đi Trễ Về Sớm

01/03/201400:00:00(Xem: 8714)
z-ninh-thuan-bb-2014
Nguyễn Ninh Thuận

- Alo Kim, Chúc Mừng Năm Mới! - Tâm chúc gia đình Kim năm mới tấn tài, tấn lộc, tấn bình an… Sao năm hết Tết đến có gì phát tài chưa?

- Làm gì mà phát tài hả Tâm! “Vô thương bất cầu phú” chúng mình đâu có làm ăn buôn bán gì mà trúng mánh dư dật tiền bạc, của ăn của để và tiêu xài phủ phê. Trước 75 chúng mình đều là công chức đồng lương ba cọc ba đồng, như “tiền lính, tính liền…”. Hằng ngày đong gạo vào nồi nấu ăn cho qua ngày đoạn tháng, có cần kiệm thì chỉ dư chút đỉnh phòng khi cần kíp, đau ốm thôi! Chúng mình đâu có áp phe áp pháo gì mà tiền bạc rủng rỉnh tậu nhà tậu cửa khang trang… Chỉ được công việc nhàn hạ, sáng vác ô đi, chiều vác ô về, cuộc sống thong dong như dòng nước êm ả trôi…Lại có nạn đi trễ về sớm nữa chứ!

- Đúng đó, những ngày tháng nhàn hạ ở quê nhà qua mau, làm tuy ít tiền, nhưng không phải nhọc nhằn tấm thân. Có người đến công sở cho có mặt để điểm danh, công việc thì ít, nên bày ra đan áo, thêu khăn và làm việc riêng tư…! Có khi chia nhau ra đi trể về sớm, hay khai bệnh để nghỉ làm… Không như ở Mỹ làm việc trong các hãng điện tử đến bỡn hơi tai, tay chân phải nhanh nhẩu cho nhịp nhàng động tác kẻo không kịp với người làm việc giây chuyền tạo ra sản phẩm… Nạn đi trể về sớm hiếm khi có, đi vào đi ra đều phải bấm thẻ hẳn hoi…

- Đi làm ở nhà hàng lấy tiền mặt thì bị chủ chèn ép, làm hoài không hết việc. Làm có khi không biết giờ ăn trưa nhất định, có khi vừa bưng chén cơm mà có khách đến là buông đũa. Không có nạn đi trễ về sớm, mà ngược lại đi sớm về trễ thì có!

- Kim cũng rầu ghê! Đi làm việc suốt tuần, được ngày Chủ Nhật cuối tuần nghỉ ngơi chợ búa lo công việc nhà bề bộn. Nhưng rồi vạn bất đắc dĩ bạn bè réo gọi ngày họp mặt Thầy xưa trường cũ không thôi bị trách cứ đành phải nhín thời gian để đi. Nhưng trong giấy mời 11 giờ trưa thì hơn 12 giờ mới khai mạc. Nếu giấy mời ghi 6 giờ, thì 8 giờ trời túi thui mới bắt đầu… Chúng mình tự trọng đến đúng giờ để khỏi phiền hà BTC. Nhưng chờ dài cả cổ, lăn xăn chạy tới chạy lui thăm Thầy Cô giáo, chuyện trò với bạn bè khô cả cổ họng mà hội trường chưa đầy người, nhiều bàn tiệc còn trống rỗng rồi chờ và đợi mệt ơi là mệt!...

- Đúng vậy đó Kim, ở Cali. đầy dẫy các hội đoàn họp mặt Tết lễ, Hè… nào là của trường học, đồng hương, binh chủng…Đa số là người già tham dự, nếu đi đầy đủ hết thì cũng mệt đừ, tiền già không đủ để chi xài. Nhưng cái nạn chờ đợi mới là một vấn đề nan giải có khi đổ bệnh luôn. Chúng ta ra đi là mang theo cả quê hương với bao thương nhớ khôn nguôi… nên sau khi ổn định đời sống tìm đến bên nhau để an ủi nhau, kết chặt tình thân ái trong quãng đời xa xứ. Nhìn đi nhìn lại đầu người nào cũng hai thứ tóc! Than ôi! đời vốn vô thường, ai cũng gần đất xa trời rồi! Hồi trước giới trẻ cũng theo chúng ta đi họp mặt, nhưng thấy giờ dây thun quá nên một số chán nản đành bỏ cuộc! Sang xứ Mỹ chúng ta học hỏi nhiều điều tốt để bồi đắp cho nền văn hóa chúng ta vốn tốt lại càng đẹp hơn, nhưng học mãi đến 38 năm mà nạn đi trễ, tính lè phè không thể bỏ được, lại làm gương xấu cho bọn trẻ nản chí…

- Thứ Bảy tuần sau đám cưới của Duyên-Tuấn, con gái Mai trong đám bạn hữu thân thiết của chúng mình đó nhé! Nghe đâu vợ chồng Kim cũng đi đó mà! Mai có cho Tâm biết là sắp bàn ngồi chung với Tâm và các bạn trong nhóm! Thiệp mời 6 giờ 30 chiều. Nhưng theo kinh nghiệm phải hơn 8 giờ mới bắt đầu đó, vậy mấy giờ chúng mình gặp nhau ở đám cưới!

- Theo kinh nghiệm đau thương chờ đợi, chúng mình hơn 7 giờ tối hãy đi để khỏi bực tức và thấy thì giờ chậm chạp trôi qua trong bực tức!

- Chúng mình cũng nên thông cảm cho gia chủ, ai cũng muốn khách mời đến đúng giờ cho êm đẹp, nhưng đã là cố tật nên phải kéo dài giờ dây thun ra. Nếu làm đúng giờ, thì khách mời đến lưa thưa, bàn tiệc một bàn 5,7 trăm cũng tội cho đôi tân giai nhân sắp chỗ và quan khách hờn giận phiền trách không tặng quà thì khốn!

- Đã là cố tật từ trong nước ra đến hải ngoại 38 năm nay mà không bỏ được với câu dí dỏm “ Không ăn đậu không phải Mễ, không đi trễ không phải Việt Nam ”.

- Không biết mọi người suy nghĩ thế nào?! Riêng Tâm thật xấu hổ với khách mời ngoại quốc với phong tục tập quán chúng mình cố giữ, không phù hợp với nền văn minh xứ người theo thời đại nguyên tử “thì giờ là vàng ngọc!”. Cái gì tốt thì mình quảng bá rộng rãi với người bản xứ phải thán phục nền văn hóa nước nhà. Cái gì lỗi thời không phù hợp với đà văn minh tiến hóa nhân loại, thì cố khắc phục bỏ đi. Có hẹn, hay nhận lời thì phải đúng giờ, đừng lè phè chuyển vẫn đi tới đi lui trong nhà, xem thường mọi người. Nếu có trễ lắm cũng nửa giờ trở lại là quá lắm rồi!

- Khách mời đến muộn có thể thông cảm tha thứ vì nhiều lý do ngoài ý muốn như đi làm về trễ, bận bịu gia đình con cái, nhưng vì nể nang gia chủ hay trả lễ nên phải đi…Nhưng có đám vui của mình mà cô dâu chú rễ, họ hàng hai bên tới trễ là điều không nên làm vì không tôn trọng khách mời!

- Theo Tâm nghĩ đám vui con cháu mình thì nên mời hạn chế mời người thân thôi! Giờ giấc phải tôn trọng để xóa đi tệ nạn đi trễ. Gói ghém thân bằng quyến thuộc để khỏi phụ thuộc theo khách mời rồi sợ lời lỗ để chờ khách… Chuyện vui con cháu thì liệu cơm gắp mắm, cứ đúng giờ, ai tới trước ngồi trước cho đầy bàn, ai tới sau thì xin lỗi ngồi sau. Du di ra vài ba bàn thì mình kham nỗi để tổ chức không kéo dài giờ dây thun chờ đợi… Không nên mời rộng ra để khoe trương sự giàu sang của mình mà làm người khác phải ép bụng đi mắc nợ, trả nợ…rồi đi qua đi lại phiền lòng người ta…

- Em xin góp ý thêm, nếu mời nhiều khách phải chờ đợi đông đủ mới khai mạc thì thiệp mời khách ngoại quốc nên ghi giờ gần khai mạc để họ khỏi chờ đợi nóng ruột và thấy được văn hóa “trễ” của chúng mình!

- Đã là vấn nạn thì khó nói lắm cho vừa lòng mọi người… Chúng mình bàn luận sự trễ nải giờ giấc không biết có làm phiền lòng và đụng chạm ai không!? Vậy nói là phải thực hành đó bạn ơi, chúng mình phải xung phong đi đúng giờ vào dịp đám cưới Duyên-Tuấn con chị Mai đó nhé! Lâu rồi chúng mình không gặp nhau vì bận bịu đủ thứ công chuyện nào là gia đình, công sở… nên cũng cần tâm sự đó mà! Hơn nữa chê trách nói thì dễ, nhưng thực hiện mới là điều quan trọng! Đến đúng giờ để thể hiện sự văn minh học hỏi ở xứ người, nếu có trễ lắm mươi lăm phút thôi đó nhé! Hẹn gặp bạn vào ngày chung vui của các cháu và chúng ta sẽ bàn luận vấn nạn này trong việc đi Bác Sĩ, thăm viếng hẹn hò…

Nguyễn Ninh Thuận

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trong bối cảnh thế giới đang trải qua những biến động nghiêm trọng về kinh tế, chính trị và công nghệ, toàn cầu hoá – vốn từng được xem là động lực chính thúc đẩy cho tăng trưởng và thịnh vượng – đang đứng trước những thách thức chưa từng có. Tiến trình công nghiệp hoá và toàn cầu hoá đã đem lại nhiều thành tựu vượt bậc trong suốt thời gian dài qua, từ thế kỷ XX sang thế kỷ XXI, đặc biệt là thông qua sự chuyên môn hoá, tự do thương mại và tiến bộ công nghệ. Tuy nhiên, các cuộc khủng hoảng tài chính, đại dịch toàn cầu, chiến tranh và cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc đã khiến mô hình toàn cầu hoá truyền thống bộc lộ nhiều tình trạng bất ổn...
Nhiều thế hệ sống ở Sài Gòn những năm của thập niên 80-90, khi con gà trống của Thương Xá Tax chưa bị bức tử, khi những hàng cây cổ thụ trên đường Tôn Đức Thắng vẫn là nét thơ mộng của Sài Gòn, có lẽ đều quen thuộc với câu “Chương Trình Truyền Hình Đến Đây Là Hết…” Nó thường xuất hiện vào cuối các chương trình tivi tối, khi chưa phát sóng 24/24. Thời đó, mỗi ngày truyền hình chỉ phát sóng trong một số khung giờ nhất định (thường từ chiều đến khuya) nên hầu như ai cũng có tâm lý chờ đợi đến giờ ngồi trước màn ảnh nhỏ, theo dõi vài giờ giải trí. Đó cũng là chút thời gian quên đi một ngày cơ cực, bán mồ hôi cho một bữa cơm độn bo bo thời bao cấp. Nhắc nhớ chút chuyện xưa, để nói chuyện nay, đang diễn ra ở một đất nước văn minh hàng đầu, từng là niềm mơ ước của biết bao quốc gia về quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận.
Trên mạng gần đây lan truyền một bức tranh chuỗi tiến hóa ngược nhại kiểu Banksy - vẽ hình ảnh tiến hóa quen thuộc từ khỉ tiến tới người, nhưng đến giữa chặng đường, một gương mặt ai cũng nhận ra quay lưng đi ngược lại về phía khỉ. Cái dáng ngoảnh đầu ấy khiến tôi chạnh lòng nghĩ đến hình ảnh nước Mỹ hôm nay. Giữa thế kỷ XXI, lẽ ra phải tiếp tục đi tới, nhưng thay vì mở rộng tự do học thuật – ngọn nguồn của sáng tạo – chúng ta lại thấy những dấu hiệu nước Mỹ thoái lui theo một quỹ đạo lạ lùng: thử nghiệm một kiểu “tiến hóa ngược”.
Từ khi Tối Cao Pháp Viện lật đổ Roe v. Wade, chúng ta đều biết câu chuyện không dừng lại ở đó. “Để tiểu bang tự quyết” chỉ là cái cớ. Và Texas, tiểu bang bảo thủ dẫn đầu, vừa chứng minh điều đó bằng một luật mới: trao cho bất kỳ ai quyền săn lùng và kiện những người dính dáng tới thuốc phá thai. Texas vốn đã có một trong những lệnh cấm khắc nghiệt nhất: phá thai bị cấm hoàn toàn, trừ vài ca y tế khẩn cấp. Không ngoại lệ cho thai dị tật chết non. Không ngoại lệ cho hiếp dâm. Không ngoại lệ cho loạn luân. Thế nên, nhiều phụ nữ Texas chỉ còn con đường tìm đến thuốc phá thai qua mạng, thường từ những nhà cung cấp ở ngoài tiểu bang. Luật mới nhắm thẳng vào cánh cửa mong manh ấy.
Suốt 250 năm, người Mỹ đồng ý rằng cai trị bởi một người duy nhất là sai lầm, rằng chính quyền liên bang vốn cồng kềnh, kém hiệu quả. Lẽ ra hai điều ấy đủ để ngăn một cá nhân cai trị bằng mệnh lệnh từ Bạch Ốc. Nhưng Trump đang làm đúng điều đó: đưa quân vào thành phố, áp thuế quan, can thiệp vào ngân hàng trung ương, chen vào quyền sở hữu công ty, gieo nỗi sợ để buộc dân chúng cúi đầu. Quyền lực bao trùm, nhưng không được lòng dân. Tỉ lệ chấp thuận của ông âm 14 điểm, chỉ nhỉnh hơn chút so với Joe Biden sau cuộc tranh luận thảm hại năm ngoái. Khi ấy chẳng ai lo ông Biden “quá mạnh”. Vậy tại sao Trump, dù bị đa số phản đối, vẫn dễ dàng thắng thế?
Có bao giờ bạn nói một điều rõ ràng như ban ngày, rồi nghe người khác nhắc lại với nghĩa hoàn toàn khác? Bạn viết xuống một hàng chữ, tin rằng ý mình còn nguyên, thế mà khi quay lại, nó biến thành điều bạn chưa từng nghĩ đến – kiểu như soi gương mà thấy bóng mình méo mó, không phải bị hiểu lầm, mà bị người ta cố ý dựng chuyện. Chữ nghĩa, rơi vào tay kẻ cố ý xuyên tạc, chẳng khác gì tấm gương vỡ. Mỗi mảnh gương phản chiếu một phần, nhưng người ta vẫn đem mảnh vỡ đó làm bằng chứng cho toàn bộ bức tranh. Một câu, một đoạn, một khẩu hiệu – xé khỏi bối cảnh trở nên lệch lạc – hóa thành thứ vũ khí đâm ngược lại chính ý nghĩa ban đầu. Câu chuyện của đạo diễn Trấn Thành gần đây là một minh họa. Anh chỉ viết đôi dòng thương tiếc chia buồn với sự ra đi của nghệ sĩ đàn bầu Phạm Đức Thành. Vậy thôi. Thế mà lập tức bị chụp mũ, bêu riếu, bị gọi “3 que,” “khát nước,” “Cali con.” Người ta diễn giải đủ kiểu, vẽ ra đủ cáo buộc: từ tội mê văn hóa Việt Nam Cộng Hòa đến tội phản quốc.
Sau thất bại trước đối thủ đảng Dân Chủ Joe Biden trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, nội các “gia đình trị” của Donald Trump gần như biến mất khỏi chính trường. Các đồng minh không thể có cùng tiếng nói với Trump, nhất là sau vụ bạo loạn Quốc Hội Jan 06. Duy nhất một người vẫn một lòng trung thành không bỏ rơi Trump, đó chính là Stephen Miller. Nhiệm kỳ hai của Trump, người được cho là có quyền lực hơn trong vòng tròn thân cận của Trump, hơn cả JD Vance, chẳng ai khác hơn chính là Stephen Miller. Để tạo ra những ảnh hưởng chính trong chính quyền Trump hôm nay, Miller đã có một đường dài chuẩn bị, khôn ngoan và nhẫn nại.
Đầu tháng 8 năm 2025, Tổng thống Donald Trump đã ký một mệnh lệnh đặc biệt, chỉ đạo các cơ quan hữu trách lập kế hoạch đưa quân đội Hoa Kỳ đi trấn áp các tổ chức tội phạm ở Mỹ Latinh. Khoảng hai tuần sau, mệnh lệnh đã thành hiện thực. Ba khu trục hạm có gắn phi đạn viễn khiển (guided-missile destroyers) của Hoa Kỳ đã được khai triển tới vùng biển Venezuela, đảm trách việc chặn giữ các chuyến hàng ma túy.
Một góc khuôn viên của Đồi Capitol sáng Thứ Tư là những câu chuyện tưởng đã bị chôn vùi, nay được kể ra trong sự run rẩy, xúc động và cả nước mắt. Trước hàng chục ống kính truyền thông chiếu trực tiếp trên toàn quốc, khoảng mười người phụ nữ lần lượt kể ra câu chuyện của chính mình – nạn nhân của Jeffrey Epstein, tỷ phú tội phạm tình dục và buôn bán mại dâm trẻ vị thành niên. Ngày đó, những phụ nữ này chỉ vừa 16, 18 tuổi, nhỏ nhất là Marina Lacerda, 14 tuổi.
Ở đời, chẳng có ngai vàng nào là miễn phí. Muốn hỏi cưới công chúa thì phải có sính lễ. Làm gì có chuyện đi tay không mà cuỗm được gái đẹp — trừ trường hợp dùng quyền lực bẩn thỉu cưỡng hiếp gái tơ (nghe quen quen). Muốn làm đàng anh đàng chị không thể vừa keo kiệt vừa đòi được người ta kính nể. Quy luật xưa nay không đổi ăn khế thì phải trả vàng. Ngai vàng toàn cầu cũng vậy -- không chỉ làm bằng vàng, mà còn bằng chi phí, lời hứa, và trên hết, là sự tín nhiệm.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.