Hôm nay,  

Đi Tù Cộng Sản

12/04/201400:00:00(Xem: 5889)
Nguyễn Ninh Thuận
(Trích Tập Truyện Dài "ĐỜI" của Nguyễn Ninh Thuận" - chưa ấn hành, Đoạn 1)

Ngày đau buồn của dân quân cán chính miền Nam ập đến. Một số ít được Mỹ đã rước đi, nhưng đại đa số những người còn lại, có kẻ anh dũng tự sát chết theo vận nước suy tàn. Người đảm lược, rủ nhau vào rừng sâu chiến đấu chống lại kẻ thù chung của dân tộc. Kẻ cùng đường tiến thối lưỡng nan, uất hận, đành gạt nước mắt, buông súng đầu hàng lũ giặc gian manh, rồi tiếp nối bị lùa vào các trại tù khổng lồ được trá danh trường " Học tập cải tạo " Hai chồng Đẹp, dù là Thiếu úy nên bị ghép vào thành phần " ngụy quân, ngụy quyền " nên phải ngoan ngoãn thi hành chính sách Cộng Sản đề ra. Thế là cơm đùm gạo bới theo lời chính quyền mới để đi mười ngày "cải tạo"!

Cả một cuốn phim Hai đi "học tập cải tạo" hiện ra trước mắt Đẹp...

…Hơn ba tháng nay, Đẹp ăn ngủ không yên, người phờ phạc đi. Nỗi lo lắng bồn chồn cứ tăng thêm mãi. Mấy chị em bạn cùng cảnh ngộ, có chồng đang " cải tạo " thường liên lạc trao đổi tin tức cho nhau. Tin xấu liên tiếp truyền ra không mấy thuận lợi cho các đấng phu quân. Đẹp thở dài và tự trách mình:

- Sao mình không xếp nhiều áo quần cho Hai, mà chỉ có vài bộ. Rồi thì không chuẩn bị cả đồ ăn khô cho chàng. Đồ dùng cá nhân thì thô sơ, không đầy đủ, tiền bạc cũng chỉ vài trăm. Ôi tất cả đều quá ít ỏi, lấy gì đề chàng tiêu xài đây?!

- Anh chỉ tập trung một tuần lễ, đâu cần tiền thế! Để ở nhà mà lo cho con cái. Em yên trí, khi anh về, sẽ ra chợ phụ giúp em mua bán làm ăn thêm...Hai âu yếm nói cùng vợ.

Cũng như bao người khác. Đã nhiều tuần lễ trôi qua mà Hai vẫn biền biệt chưa thấy tăm hơi. Không biết Hai bây giờ ra sao? Có bệnh tật gì không? Nghĩ đến đó, Đẹp thốt lên…

- Thôi chết rồi, Hai đau bao tử, lại đau đầu kinh niên, phải uống thuốc thường xuyên. Mình chỉ xếp vào hành lý mỗi thứ một lọ. Bây giờ thiếu thuốc, chàng sẽ ra sao? Ra sao và ra sao? Bao nhiêu câu hỏi đặt ra trong đầu óc Đẹp, như một bài toán không tìm ra đáp số, lạc vào khu rừng âm u đầy gai góc không tìm được lối ra....

Với mấy đứa con còn thơ dại và chân yếu tay mềm, Đẹp phải bươn chải làm thêm. Còn một ít tiền dành dụm, Đẹp mua máy may cũ, để may vá mong tăng thêm thu nhập. Nhưng với thời thế này, ăn còn không có để ăn, phải ăn độn khoai, sắn, bobo, lấy đâu ra tiền bạc mua vải vóc mà may mặc. Áo quần tốt xấu lần lượt còn ra hết chợ trời. Đồ gì đạc quý trong nhà, cũng đội nón ra đi không một chút lưu luyến tiếc thương. Bàn ghế tủ giường, thì dẹp quách đi cho đỡ vướng bận. Trãi chiếu nằm đất cùng kham khổ với "cụ Hồ", để góp sức xây dựng đất nước tiến nhanh, tiến mạnh lên Xã Hội Chủ Nghĩa!

Một ý nghĩ chợt lóe ra trong đầu Đẹp là phải bươn chải ra ngoài mua bán thêm... "Phi thương bất phú" mà! Nhưng phải bắt đầu ra sao đây? Vốn lâu nay không có kinh nghiệm với thương trường, phải học hỏi ! Nhưng học hỏi ai đây? Ai là người chịu dìu dắt Đẹp? Thế gian có câu: " Thà cho vàng, không ai dẫn đàng đi buôn ! " Làm Đẹp cảm thấy lo lắng quá. Một ý nghĩ mạnh dạn đến với Đẹp: "Không vào hang Hùm, sao bắt được Hùm con !"

Thế là Đẹp quyết định, hôm sau bắt đầu ra chợ trời Quận tập tễnh mua bán. Mới đầu không có vốn liếng, Đẹp lựa những áo quần, đồ đạt trong nhà ra làm vốn ban đầu. Vạn sự khởi đầu nan. Mua bán cũng lắm gian nan, chụp giựt, tranh giành... Không đơn giản như nàng thường nghĩ đơn sơ trong đầu óc...!

Việc mua bán biết bao là lọc lừa, gian xảo rập rình trước mắt. Miệng bằng tay, tay bằng miệng. Với bản tính hiền lành, thật thà, nhút nhát, mới đầu, Đẹp chịu biết bao là thua thiệt, cũng khóc lóc, cũng uất ức vì bị chèn ép này nọ đủ thứ!... Nhưng rồi, nghề dạy nghề, ngày qua ngày Đẹp cũng quen đi. Bây giờ Đẹp không sợ ai, chỉ sợ lẽ phải. Mình không gian manh, lọc lừa, dối trá được! Có thể đó cũng là một lợi điểm, mà phần đông không ai nghĩ đến. Với cô bán hàng thật thà, dịu dàng, cũng thu hút biết bao khách vào ra mua bán khá hơn người khác. Đó cũng là niềm an ủi cho Đẹp, nhưng đây chỉ là mua bán kiểu cò con, nên tiền kiếm được cũng vẫn eo hẹp. Cũng may cho Đẹp, thỉnh thoảng có những mối hời do các người chuẩn bị đi định cư nước ngoài do gia bảo lảnh và họ đã đem những áo quần còn tốt bán tháo bán đổ để chuẩn bị ra đi cho nhẹ gánh. Ngoài ra họ thấy cô bán hàng nhỏ nhẹ dễ thương nên có cảm tình và cho địa chỉ Đẹp đến nhà bán trọn gói những vật gia dụng ở nhà như bàn ghế tủ giường, nồi niêu soon chảo…Biết được hoàn cảnh thảm thương của Đẹp, họ còn giới thiệu bà con, bạn hữu sắp đi xa đến viếng gian hàng của Đẹp để mua bán. Cũng từ đó mức thu nhập buôn bán của Đẹp khá và cuộc sống dễ thở hơn…

Đẹp được tin, có " trại học tập " ở Long Giao, nàng rủ vài người bạn lên Long Giao xem hư thực ra sao? Đẹp cùng các bạn ăn mặc giả dạng giống như người đi buôn bán -kẻ bưng, người xách trái cây, bánh ú, kẹo v.v. chạy song song theo từng đội, từng toán các anh "học viên cải tạo" mời mua. Nhưng thực tế, nhóm của Đẹp chỉ tặng, chỉ biếu cho các anh ăn đỡ đói lúc nào hay lúc đó mà thôi, hoàn toàn không lấy tiền. Các anh đi ra lao động, gặp nhóm bán hàng nầy mừng lắm, nhưng chỉ biểu lộ ra ánh mắt, không ai nói một lời.

Nhìn họ tiều tụy, áo quần tả tơi, mặt mày hốc hác. Đẹp không sao cầm được nước mắt. Đẹp theo bạn lên Long Giao mấy lần, nhưng chưa lần nào may mắn được gặp chồng. Nếu không gặp các anh đi ra ngoài lao động, thì đứng ngoài hàng rào -bên xóm nhà dân, nhìn vào mấy dãy nhà xa xa, chỉ thấy thấp thoáng bóng dáng các anh -không rõ ràng. Đi không lại trở về không. Nỗi buồn chồng chất nhiều thêm. Gặp một số anh em ra lao động, Đẹp hình dung ra Hai cũng như thế kia? Với hình hài gầy yếu, áo quần bạc thếch, tóc râu xồm xoàm, đâu còn nét mạnh khỏe, hiên ngang ngày nào? Đẹp không làm sao gởi được thuốc, đồ ăn vào trại cho chồng. Nàng chán nản không đi Long Giao nữa, ở nhà chờ tin. Ngưu Lang Chức Nữ, mỗi năm còn được gặp nhau một lần, còn Đẹp thì biết đến bao giờ mới được gặp mặt chồng đây!?


Vài tháng sau, có chính sách của nhà nước cho gởi quà nuôi tù nhân bằng bưu điện. Phân vân mãi, Đẹp không biết gởi món nào, để lại món nào vì món nào Đẹp thấy cũng cần thiết cho Hai cả. Đẹp suy nghĩ " mình ở nhà tuy thiếu thốn, nhưng quây qua ra vườn hái nắm rau, cắt miếng bầu, miếng bí cũng nuốt trôi bữa ăn...trong tù Hai thiếu thốn đủ thứ... mình nên nhịn ăn nhịn mặc, tâp trung mua thức ăn gởi cho Hai...." Nhưng trên thực tế chỉ được phép gởi có 3 ký lô.

Một thời gian sau nghe tin tất cả đã chuyển trại. Đẹp phân vân lo "không biết bây giờ Hai đang ở trại nào đây? Bắc hay Nam?" Thắc mắc cứ lảng vảng trong đầu óc Đẹp. Ngày đêm, nàng mong tin chồng, để gởi quà hay được đi thăm nuôi. Thời gian trôi thật chậm càng làm buồn thêm. Ngày vui nhanh như tên bay, mà ngày buồn lại chậm chạp hơn rùa bò?!

Vật lộn với cuộc sống hàng ngày quá mệt nhọc. Việc mua bán ngày một khó khăn, kẻ bán ngày càng tăng thêm, người mua thì ngược lại. Là một người năng nổ, Đẹp không bó tay trước sự việc, nàng chuyển đổi đủ nghề, buôn đi bán lại... Phần lo kế sanh nhai, phần lo nuôi dạy con thơ, đêm về, lại trằn trọc không ngủ được vì thương nhớ Hai....

Thời gian cứ thế trôi qua chậm chạp. Với bao lo buồn, cực nhọc đè lên vai, Đẹp âm thầm chịu đựng trong cực khổ bữa đói bữa no...

Sáu tháng sau, một buổi sáng đẹp trời, Đẹp đang mua bán ngoài chợ, Chị Huyền có chồng cùng cảnh ngộ đi " học tập cải tạo ", chị ù chạy ra chợ kiếm Đẹp với nét mặt vui tươi hớn hở, chị vừa thở hỗn hển, vừa vồn vã nói:

-Đẹp ơi! Có tin mừng cho bồ nè! Có giấy phường khóm gởi đến nhà Đẹp, Huyền nhận hộ. Đẹp phải có mặt ở " Sóng Thần " đúng 2 giờ chiều nay để đón anh Hai về.

Đẹp mừng đến rơi nước mắt và run cả người." Có phải mình đang nằm mơ hay không? chồng mình được về đoàn tụ với gia đình sao! "

Đẹp vừa mừng, vừa lo. Mừng, vì được chồng về sớm, nhưng lại lo cho sức khỏe của Hai " Chẳng biết có phải vì Hai bị bệnh nặng nên mới được trại thả ra sớm như vậy không?!"

Mừng quá, Đẹp thu xếp việc mua bán đồ cũ, chuẩn bị về nhà và đón xe tới trại Sóng Thần để đón Hai về. Đẹp vội vã về nhà, nàng lật đật soạn giấy tờ tùy thân, tờ hộ khẩu. Quá xúc động, Đẹp lính quýnh, thay cái áo cũng không xong. Chị bạn phải phụ giúp mới được.

Đẹp bồn chồn lo lắng, suy nghĩ miên man. Xe chở mẹ con Đẹp đến trại Sóng Thần hồi nào không biết. Để giết thì giờ chờ đợi, Đẹp dẫn con đi xem triển lãm những vật dụng do chính tay các anh " học viên cải tạo " làm ra.

Đẹp tấm tắc khen ngợi các anh ' cải tạo ' “Các anh giỏi quá! Không có tay nghề, không có dụng cụ, nhưng với khối óc thông minh, bàn tay khéo léo, từ mảnh sắt vụn, những mảnh máy bay còn sót lại trong đống rác, họ đã tạo ra những vật dụng để dùng. Từ ván ép và với những sợi dây điện thoại mà các anh đã làm thành những cây đàn " guita ", chiếc lượt, cây trâm cài tóc khắc hình rồng bay phượng múa, hoa lá cành đủ hết! Họ tạo ra những cái chén, cái tô, cái hộp sáng choang, nằm chen chân với chiếc tàu bay, chiếc ghe, chiếc tàu được chạm trổ rất công phu. Chắc các anh đã để hết tâm trí vào đó, hầu giết chết thời gian dư thừa của những tháng ngày trong nhà tù. Họ đã gởi gắm tâm tư tình cảm của một người bại trận, phải buông súng " nhục nhã qui hàng ", không làm tròn bổn phận đối với quê hương, với dân tộc! "

Đẹp cảm thấy lòng mình xót xa thương những người tù " cải tạo "! Thủ tục làm lễ tha những người tù cải tạo xong xuôi, Đẹp hồi hộp chờ đón Hai nơi nhà chờ đợi, nàng tự nhủ thầm...

- Kìa! Ai như chồng mình đang chống gậy lụm cụm bước đi không vững? Trước kia, vốn tóc Hai đã muối tiêu nay càng ngã màu thêm... Mới chỉ có sáu tháng thôi mà Hai lại tiều tùy đến thế sao?

Thật vậy, Hai với thân hình ốm yếu, xanh xao, bạc nhược, đôi mắt lờ đờ không còn thần sắc, trông như ông lão tám mươi không bằng? Sau giây phút ngỡ ngàng, Đẹp định tâm nhìn kỹ thì quả thật, ông lão kia chính là Hai của Đẹp rồi! Đẹp nhào tới ôm chầm lấy người chồng thân tàn ma dại, mà nước mắt chảy dài trên má trước sự ngơ ngác của các con...

Hai được tha về trong đợt sớm nhất, Đẹp cứ thắc mắc hỏi hoài, nên được Hai cho biết:

-Trong lý lịch, Hai khai có mấy người anh bà con chú bác, năm 1954 tập kết ra Bắc, có người nay mang cấp bậc Thiếu tá, Trung tá. Nhưng thật ra họ nào có dám đứng ra làm giấy tờ bảo lãnh gì cho Hai đâu, vì họ sợ liên hệ, sợ trách nhiệm, sợ mất chức. Đủ thứ lý do để họ né tránh, không đoái hoài tới mình. Họ chỉ tìm đến nhà khoe cấp bậc, chức vụ để lòe bà con làng xóm thế thôi! Họ là những trái tim đã được "Đảng” rèn luyện chai đá, lạnh lùng như băng tuyết rồi! Đối với những con người nầy, họ hàng, làng xóm đừng mong nhờ cậy bất cứ một việc gì cả, đừng nói chi đến việc dính dấp tới "ngụy quân, ngụy quyền của chế độ cũ."...

Đẹp thoáng nhanh nghĩ "Ngoài việc họ chỉ biết chìa tay thu lấy, vơ vét của mọi người bằng đủ mọi mánh khóe, lọc lừa gian xảo, nhằm thu lợi cho mình chứ chẳng hề nghĩ gì về nhân nghĩa, tư cách, đạo đức làm người..."

Hai kết luận " có thể vì trong suốt mấy tháng ở trại tập trung, anh đau liên tục, bệnh này chưa hết lại phát sinh thêm bệnh khác. Mà bệnh nào cũng chẳng có thuốc men để trị ngoài "Thần dược Xuyên Tâm Liên" của chúng. Bệnh này nối tiếp bệnh kia, hành hạ thể xác Hai đến thật tiều tụy. Bọn cai tù sợ những người đau ốm như Hai chết trong "trường cải tạo", chúng sẽ bị dư luận lên án ngược đãi với "học viên cải tạo" nên mới thả Hai về với gia đình sớm như vậy thôi!"

Ở trong trại "cải tạo " quá khốn khổ, Hai mơ ước được về với gia đình. Nhưng khi được về nhà lại càng khốn khổ hơn vì bị công an Phường, Khóm theo dõi từng ngày, từng giờ!

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trong bối cảnh thế giới đang trải qua những biến động nghiêm trọng về kinh tế, chính trị và công nghệ, toàn cầu hoá – vốn từng được xem là động lực chính thúc đẩy cho tăng trưởng và thịnh vượng – đang đứng trước những thách thức chưa từng có. Tiến trình công nghiệp hoá và toàn cầu hoá đã đem lại nhiều thành tựu vượt bậc trong suốt thời gian dài qua, từ thế kỷ XX sang thế kỷ XXI, đặc biệt là thông qua sự chuyên môn hoá, tự do thương mại và tiến bộ công nghệ. Tuy nhiên, các cuộc khủng hoảng tài chính, đại dịch toàn cầu, chiến tranh và cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc đã khiến mô hình toàn cầu hoá truyền thống bộc lộ nhiều tình trạng bất ổn...
Nhiều thế hệ sống ở Sài Gòn những năm của thập niên 80-90, khi con gà trống của Thương Xá Tax chưa bị bức tử, khi những hàng cây cổ thụ trên đường Tôn Đức Thắng vẫn là nét thơ mộng của Sài Gòn, có lẽ đều quen thuộc với câu “Chương Trình Truyền Hình Đến Đây Là Hết…” Nó thường xuất hiện vào cuối các chương trình tivi tối, khi chưa phát sóng 24/24. Thời đó, mỗi ngày truyền hình chỉ phát sóng trong một số khung giờ nhất định (thường từ chiều đến khuya) nên hầu như ai cũng có tâm lý chờ đợi đến giờ ngồi trước màn ảnh nhỏ, theo dõi vài giờ giải trí. Đó cũng là chút thời gian quên đi một ngày cơ cực, bán mồ hôi cho một bữa cơm độn bo bo thời bao cấp. Nhắc nhớ chút chuyện xưa, để nói chuyện nay, đang diễn ra ở một đất nước văn minh hàng đầu, từng là niềm mơ ước của biết bao quốc gia về quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận.
Trên mạng gần đây lan truyền một bức tranh chuỗi tiến hóa ngược nhại kiểu Banksy - vẽ hình ảnh tiến hóa quen thuộc từ khỉ tiến tới người, nhưng đến giữa chặng đường, một gương mặt ai cũng nhận ra quay lưng đi ngược lại về phía khỉ. Cái dáng ngoảnh đầu ấy khiến tôi chạnh lòng nghĩ đến hình ảnh nước Mỹ hôm nay. Giữa thế kỷ XXI, lẽ ra phải tiếp tục đi tới, nhưng thay vì mở rộng tự do học thuật – ngọn nguồn của sáng tạo – chúng ta lại thấy những dấu hiệu nước Mỹ thoái lui theo một quỹ đạo lạ lùng: thử nghiệm một kiểu “tiến hóa ngược”.
Từ khi Tối Cao Pháp Viện lật đổ Roe v. Wade, chúng ta đều biết câu chuyện không dừng lại ở đó. “Để tiểu bang tự quyết” chỉ là cái cớ. Và Texas, tiểu bang bảo thủ dẫn đầu, vừa chứng minh điều đó bằng một luật mới: trao cho bất kỳ ai quyền săn lùng và kiện những người dính dáng tới thuốc phá thai. Texas vốn đã có một trong những lệnh cấm khắc nghiệt nhất: phá thai bị cấm hoàn toàn, trừ vài ca y tế khẩn cấp. Không ngoại lệ cho thai dị tật chết non. Không ngoại lệ cho hiếp dâm. Không ngoại lệ cho loạn luân. Thế nên, nhiều phụ nữ Texas chỉ còn con đường tìm đến thuốc phá thai qua mạng, thường từ những nhà cung cấp ở ngoài tiểu bang. Luật mới nhắm thẳng vào cánh cửa mong manh ấy.
Suốt 250 năm, người Mỹ đồng ý rằng cai trị bởi một người duy nhất là sai lầm, rằng chính quyền liên bang vốn cồng kềnh, kém hiệu quả. Lẽ ra hai điều ấy đủ để ngăn một cá nhân cai trị bằng mệnh lệnh từ Bạch Ốc. Nhưng Trump đang làm đúng điều đó: đưa quân vào thành phố, áp thuế quan, can thiệp vào ngân hàng trung ương, chen vào quyền sở hữu công ty, gieo nỗi sợ để buộc dân chúng cúi đầu. Quyền lực bao trùm, nhưng không được lòng dân. Tỉ lệ chấp thuận của ông âm 14 điểm, chỉ nhỉnh hơn chút so với Joe Biden sau cuộc tranh luận thảm hại năm ngoái. Khi ấy chẳng ai lo ông Biden “quá mạnh”. Vậy tại sao Trump, dù bị đa số phản đối, vẫn dễ dàng thắng thế?
Có bao giờ bạn nói một điều rõ ràng như ban ngày, rồi nghe người khác nhắc lại với nghĩa hoàn toàn khác? Bạn viết xuống một hàng chữ, tin rằng ý mình còn nguyên, thế mà khi quay lại, nó biến thành điều bạn chưa từng nghĩ đến – kiểu như soi gương mà thấy bóng mình méo mó, không phải bị hiểu lầm, mà bị người ta cố ý dựng chuyện. Chữ nghĩa, rơi vào tay kẻ cố ý xuyên tạc, chẳng khác gì tấm gương vỡ. Mỗi mảnh gương phản chiếu một phần, nhưng người ta vẫn đem mảnh vỡ đó làm bằng chứng cho toàn bộ bức tranh. Một câu, một đoạn, một khẩu hiệu – xé khỏi bối cảnh trở nên lệch lạc – hóa thành thứ vũ khí đâm ngược lại chính ý nghĩa ban đầu. Câu chuyện của đạo diễn Trấn Thành gần đây là một minh họa. Anh chỉ viết đôi dòng thương tiếc chia buồn với sự ra đi của nghệ sĩ đàn bầu Phạm Đức Thành. Vậy thôi. Thế mà lập tức bị chụp mũ, bêu riếu, bị gọi “3 que,” “khát nước,” “Cali con.” Người ta diễn giải đủ kiểu, vẽ ra đủ cáo buộc: từ tội mê văn hóa Việt Nam Cộng Hòa đến tội phản quốc.
Sau thất bại trước đối thủ đảng Dân Chủ Joe Biden trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, nội các “gia đình trị” của Donald Trump gần như biến mất khỏi chính trường. Các đồng minh không thể có cùng tiếng nói với Trump, nhất là sau vụ bạo loạn Quốc Hội Jan 06. Duy nhất một người vẫn một lòng trung thành không bỏ rơi Trump, đó chính là Stephen Miller. Nhiệm kỳ hai của Trump, người được cho là có quyền lực hơn trong vòng tròn thân cận của Trump, hơn cả JD Vance, chẳng ai khác hơn chính là Stephen Miller. Để tạo ra những ảnh hưởng chính trong chính quyền Trump hôm nay, Miller đã có một đường dài chuẩn bị, khôn ngoan và nhẫn nại.
Đầu tháng 8 năm 2025, Tổng thống Donald Trump đã ký một mệnh lệnh đặc biệt, chỉ đạo các cơ quan hữu trách lập kế hoạch đưa quân đội Hoa Kỳ đi trấn áp các tổ chức tội phạm ở Mỹ Latinh. Khoảng hai tuần sau, mệnh lệnh đã thành hiện thực. Ba khu trục hạm có gắn phi đạn viễn khiển (guided-missile destroyers) của Hoa Kỳ đã được khai triển tới vùng biển Venezuela, đảm trách việc chặn giữ các chuyến hàng ma túy.
Một góc khuôn viên của Đồi Capitol sáng Thứ Tư là những câu chuyện tưởng đã bị chôn vùi, nay được kể ra trong sự run rẩy, xúc động và cả nước mắt. Trước hàng chục ống kính truyền thông chiếu trực tiếp trên toàn quốc, khoảng mười người phụ nữ lần lượt kể ra câu chuyện của chính mình – nạn nhân của Jeffrey Epstein, tỷ phú tội phạm tình dục và buôn bán mại dâm trẻ vị thành niên. Ngày đó, những phụ nữ này chỉ vừa 16, 18 tuổi, nhỏ nhất là Marina Lacerda, 14 tuổi.
Ở đời, chẳng có ngai vàng nào là miễn phí. Muốn hỏi cưới công chúa thì phải có sính lễ. Làm gì có chuyện đi tay không mà cuỗm được gái đẹp — trừ trường hợp dùng quyền lực bẩn thỉu cưỡng hiếp gái tơ (nghe quen quen). Muốn làm đàng anh đàng chị không thể vừa keo kiệt vừa đòi được người ta kính nể. Quy luật xưa nay không đổi ăn khế thì phải trả vàng. Ngai vàng toàn cầu cũng vậy -- không chỉ làm bằng vàng, mà còn bằng chi phí, lời hứa, và trên hết, là sự tín nhiệm.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.