Hôm nay,  

Văn Hóa Ông Địa

09/08/201400:00:00(Xem: 3790)
Ông Địa là một vị thần từ Trung hoa tới Việt nam từ thời xa xưa theo tín ngưởng dân gìan Thổ Thần hay Thổ Địa, tức Thần đất, người cai quản đất đai nơi con người cư ngụ, sanh sống. Ông Địa này hay Thổ Địa hay Thổ Thần, khi tới vùng đất Miền nam thời Nam tiến, trở thành vị Thần bảo vệ mùa màng, đời sống của người dân được an cư lạc nghiệp.

Thuở khai hoang lập ấp, di dân người Việt từ Đàng Ngoài vào, để sanh sống trong thời gian đầu định cư, chỉ biết bám vào đất, khai thác đất đai, lập vườn, lập ruộng cày cấy. Họ chưa kịp nghĩ tới những sanh hoạt khác như tiểu công nghệ hay tiểu thương.

Bỏ nhà cửa, quê hương, tới sanh sống một nơi xa xôi, lạ quắc. Cái gì trước mắt cũng có thể làm cho họ sợ hải nên họ cầu viện thần linh bảo hộ.

“Tới đây, xứ sở lạ lùng,

Con chim kêu cũng sợ, con cá vẫy vùng cũng lo”.

Vài nét Văn hóa Ông Địa ở Miền nam

Về sau, đời sống dân chúng ổn định và bắt đầu phát triển đa dạng nên việc làm ăn cũng có nhiều may rủi. Ông Địa không chỉ bảo vệ mùa màng, đất đai mà còn có thêm khả năng mới như đem lại sự may mắn, mách bảo những điều hay,… Ông Địa được đại chúng hóa dưới nhơn dạng một người đàn ông Trung niên, tầm cở, bụng bự, vú bự, tay cầm quạt vì khí hậu Miền nam nóng nực quanh năm, tay cầm điếu thuốc vấn, miệng lúc nào cũng cười đầy thiện cảm. Một biểu tượng phúc hậu, cởi mở, chơn thật, mãn nguyện.

Theo truyền thuyết, một hôm Ông Địa bảo với Hà Bá Thần cai quản sông rạch, bạn của ông, ở đằng kia, có một bà muốn cho Hà Bá người con gái vì cứ mỗi lần mắn chửi con gái, bà ấy nói:

- Đồ Hà Bá...

Nhưng hôm tới nhà người đàn bà ấy, Hà Bá nghe bà ấy chửi, không phải con gái, mà con chó nằm trước cửa:

- Đồ Hà Bá bắt mầy.

Nghe qua, Hà Bá lấy làm tức gìận cho rằng bị Ông Địa gạt nên đạp cho Ông Địa một đạp lọt xuống sông. Bị đạp bất ngờ, thay vì giận, Ông Địa lại cười vui vẻ. Vì mải mê cười mà nước vào đầy bụng không hay biết. Từ đây, bụng Ông Địa bự vì đầy nước sông, miệng ông cười tươi, phúc hậu vì bị bạn đạp, lấy làm vui, không giận bạn.

Nhưng đó là sự tích Ông Địa trong Miền nam trước đây vì ngày nay, sau ngày mất nước, không biết Ông Địa ở lại hay cũng theo dân Miền nam chạy đi ra hải ngoại tỵ nạn.

Kể qua chuyện Ông Địa để nhơn đó nhắc lại tập quán của dân Miền nam, nhứt là dân buôn bán, thờ Ông Địa ngay chổ làm ăn, cửa hàng. Ông Địa bằng đất nung, môi son, bụng phệ, áo không gài nút như phần đông đàn ông nam kỳ, miệng luôn luôn cười hiền hòa, tay cầm cây quạt, điếu thuốc vắt trên vành tai. Sáng ra, người buôn bán, thắp nhang, dọn lên cái bánh, nải chuối, trái xoài,… Người buôn bán có sẳn món gì thì đem cúng Ông Địa món đó.

Cúng để cầu Ông Địa phù hộ cho mua may, bán đắc trong ngày, trong buổi chợ. Đó là cách thờ cúng Ông Địa bình thường. Trong sanh hoạt đó, Ông Địa trở thành một người thân thiết trong gia đình.

Đôi lúc, lở xảy ra chuyện bất thường nho nhỏ như mất xâu chìa khóa hay một món gì đó, gia chủ có cách tiếp cận với Ông Địa “đột xuất” cho trường hợp đó. Gia chủ tới trước bàn thở Ông Địa, cầu xin Ông Địa mách cho tìm lại được vật bị mất. Gia chủ không quên cam kết khi tìm lại được sẽ cúng cho Ông Địa bánh trái, chè xôi, …

Có khi gia chủ tìm được đồ đạc mất nhưng lại quên lời hứa với Ông Địa. Ông cũng cười vì chưa bao giờ ông quở phạt ai. Bởi Ông Địa đã được nam kỳ hóa theo nếp văn hóa Đàng Trong mất rồi!

Đã thờ Ông Địa trong nhà, cúng với lễ vật hằng ngày và định kỳ theo quan hệ thần phù hộ và gia chủ, còn đối đải như vị thần thân thiết trong nhà nửa. Vậy mà khi hữu sự, gia chủ ỳêu cầu giúp đở, vẫn đề nghị lễ vật để đáp lễ. Rất tự nguyện.

Chính đây là điều đặc biệt đã có từ ngàn xưa, ở Tàu và Việt nam, giửa Ông Địa, người có quyền và nghĩa vụ và gia chủ, người thờ và ân cần lễ bái Ông Địa, điều mà Cỏ May muốn nói đó là mối quan hệ mà Cỏ May mạn phép gọi là “Văn hóa Ông Địa”.

Mối quan hệ giao tế có phẩm vật để được lợi giửa hai bên “cung/cầu”, ngày nay gọi là “tham nhũng, hối lộ”. Nếu nó hao hao giống mối quan hệ giửa Ông Địa với gia chủ thì ta có thể nói “tham nhũng, hối lộ” quả thật là một hiện tượng xã hội có nguồn gốc lâu đời từ nền “Văn hóa Ông Địa”.

Tham nhũng là gì?

Có thể có nhiều câu trả lời cho câu hỏi đơn giản này. Nhưng ở đây, thử lấy câu trả lời ngắn gọn của Ts Vito Tanzi, Consultant ở Mỹ, theo cách phân tách của “Tổ chức Minh Bạch Quốc tế” thì “Tham nhũng là hành động cố tình không tuân thủ các nguyên tắc công minh nhằm trục lợi cho cá nhân hoặc cho những kẻ có liên quan tới hành động đó ”.

Ở Việt Nam, khái niệm tham nhũng được quy định tại “Luật phòng, chống tham nhũng năm 2005”. Theo đó, “tham nhũng là hành vi của người có chức vụ, quyền hạn đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn đó vì vụ lợi”.

Theo định nghĩa trên đây, tham nhũng phải là những người có chức vụ, quyền hạn trong khu vực công như cán bộ đảng, quân nhơn, Công an nhân dân, cán bộ lãnh đạo, quản lý trong doanh nghiệp nhà nước,… Tóm lại, tham nhũng là hành động trục lợi phi pháp độc quyền của riêng đảng cộng sản hà nội.

Tham nhũng xuất hiện từ rất sớm, từ khi có sự phân chia quyền lực và hình thành Nhà nước. Có ý kiến cho rằng tham nhũng bắt nguồn từ nền văn hóa độc tài đề cao cá nhân, coi trọng biếu xén. Ý kiến khác cho rằng xã hội thay đổi các chuẩn mực về đạo đức, xã hội biến đổi liên tục, nền kinh tế biến đổi mạnh như ở Tàu và Việt nam - từ kinh tế chỉ huy qua kinh tế thị trường bạo loạn - sinh ra tham nhũng.

Tham nhũng thường xuất hiện nhiều hơn từ các nước có nền kinh tế kém phát triển hoặc có mức thu nhập bình quân/đầu người thấp. Tại các nước này con người thường có ý đồ nắm các cương vị cao trong hàng ngũ lãnh đạo chánh quyền để tham nhũng. Đối với một số nước kinh tế phát triển, có mức thu nhập bình quân/đầu người cao, những người có sở hữu tài sản lớn mới bắt đầu tham gia chính trường. Lương bổng đối với họ không quan trọng lắm. Họ không dám tham nhũng vì sợ tương lai chánh trị của họ sớm bị cháy. Ngoài ra, ở những nước dân chủ tự do, luật pháp được thi hành nghiêm minh, báo chí tự do tố cáo mọi hành vi xấu của chánh giới.

Như vậy ở Mỹ và Âu châu thật sự không có nạn tham nhũng chăng ?

Ở Pháp, trong vừa qua, có hai Cựu Tổng thống xách chiếu hầu Tòa: Ông Jacques Chirac và Nicolas Sarkozy. Ông Chirac, lúc làm Thị trưởng Paris, xử dụng ngân sách Thị xã Paris trả lương cho những người không làm việc cho Thị xã Paris mà cho đảng RPR của ông. Tức nhơn viên ma. Ông bị Tòa án phạt 2 năm tù treo về tội “lợi dụng chức quyền, biẻn thủ công quỉ, thụ đắc lợi lộc bất chánh”.

Ông Sarkozy bị Tòa án cho giam giử 1 ngày hồi đầu tháng 7/2014 tại Cảnh sát Tư pháp để thẩm vấn về tội tham nhũng của ông: “nhận tiền, hối mại quyền thế, tái phạm nhiều lần vi phạm bí mật điều tra tư pháp”.

Hai vị Tổng thống Chirac và Sarkozy bị ra hầu Tòa là trường hợp đầu tiên trong nền Đệ V Cộng hòa Pháp. Ra Tòa vì tội “tham nhũng” tuy hai ông không lấy tìền bạc tham nhũng trực tiếp làm giàu riêng như những đảng viên cộng sản Tàu và Việt nam. Nhưng hai ông vẫn hưởng lợi do sự thành công chánh trị như phát triển hoạt động đảng, vận động bầu cử năm 2007.

Tổng thống ra hầu Tòa như 2 Ông Chirac và Sarkozy chỉ xảy ra ở nước dân chủ tự do thật sự chớ không thể xảy ra ở xứ cộng sản. Cứ xem đời sống của các tên đầu xỏ cộng sản ở Bắc kinh và Hà nội, so sanh đồng lương của chúng nó để biết chúng nó lẽ ra đã phải lảnh bao nhiêu năm tù ở hay đã bị chặt đầu rồi.

9 tháng 12 là Ngày Quốc tế Phòng Chống tham nhũng

Theo Tổ chức Minh bạch Quốc tế, một tổ chức phi chính phủ, công bố ngày 18 tháng 10 năm 2005, có tới 2/3 trong 159 nước được thăm dò có tình trạng tham nhũng nghiêm trọng. Một kết quả đáng buồn.

Theo một nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới, hàng năm trên thế giới, có khoảng 1.000 tỷ USD bị tham nhũng dưới dạng đưa hối lộ.

Riêng Châu Phi, hằng năm, có khoảng 148 tỷ USD đã bị mất hay thất thoát do tệ tham nhũng gây ra, tương đương với 1/2 khoản nợ nước ngoài của lục địa này. (Theo con số nợ nước ngoài của Quỉ Tiền tệ Quốc tế, châu Phi nợ nước ngoài khoảng 248 tỷ USD).

Chủ tịch của Tổ chức Minh bạch Quốc tế, Ông Peter Eigen, nhận xét: " Tham nhũng là nguyên nhân chính của đói nghèo khóa chặt người dân trong vòng nghèo khổ ".

Tổ chức Minh bạch Quốc tế vừa lập danh sách những chính trị gia tham nhũng nhứt trong những thập kỷ 1990. Đứng hàng đầu danh sách là cựu Tổng thống Mobutu Sese Seko của Cộng hoà Dân chủ Congo, biển thủ 5-8 tỷ đô la; cựu Tổng thống Suharto của Indonesia, tài sản gần bằng một nửa tổng sản phẩm quốc nội của Indonesia (878 tỷ đô-la, năm 2012); cựu Tổng thống Ferdinand Marcos của Philippines biển thủ 100 tỷ đô la (theo báo cáo của ủy ban trong sạch phủ tổng thống Philippines); và cựu Tổng thống Alberto Fujimori của Peru, biển thủ hàng trăm triệu đô.

Ở Tàu, sau hơn hai mươi năm kinh tế phát triển mạnh, hiện có những đảng viên lãnh đạo trung ương, nhờ đảng cộng sản, đang làm chủ tài sản trăm triêu và trăm tỷ đô-la mỹ. Việt nam, mức phát triển, các nguồn tiền bạc vào cũng kém hơn nên đảng viên trung uơng tham nhũng chắc chắn không bằng. Nếu không tới tỷ chắc cững phải tới hằng trăm triệu đô-la mỹ.

Trừng phạt tham nhũng

Ở Tàu cũng như ở Việt nam, chánh quyền ban hành biện pháp bài trừ tham nhũng. Riêng ở Tàu, trong năm 2013, có 180 000 đảng viên bị trừng phạt về tội tham nhũng.

Ông Tập Cận Bình tuyên bố “Không có một đảng viên nào tham nhũng thoát khỏi bị trừng trị”. Ở Hà nội Ông Tổng Bí thư đảng cộng sản Nguyễn Phú Trọng lãnh đạo chiến dịch bài trừ tham nhũng. Đảng chủ trương không tha nhơn viên chánh quyền lấy của nhơn dân từ cộng rau muống. Những ngày đầu sau 30/04/75, dân trong Nam được học tập rất kỷ “Đảng và nhà nước cách mạng không bao giờ thèm tơ hồng cây kim sợi chỉ của nhơn dân. Bác và đảng cho nhơn dân không hết”.

Như đã nói trên đây, tham nhũng có từ khi con người biết tổ chức thành Nhà nước. Trừng trị nhơn viên chánh quyền tham nhũng đã có ở Athènes thời Hy-lạp cổ đại như tước quyền công dân, tội nặng thì tử hình. Ở Đế quốc La-mã, tham nhũng bị xử tử. Ở Huê kỳ, thời mới lập quốc, tham nhũng bị xử tù và nộp phạt. Ở Việt nam, đảng viên tham nhũng được xử nhẹ tội nếu nộp lại cho Nhà nước tiền tham nhũng. Người ngoài đảng hối lộ đảng viên, cố ép đảng viên ăn khi đảng viên từ chối, làm tha hóa đảng viên, bị phạt nặng hơn.

Nghe nói ngày nay vì tình trạng tham những quá thảm hại nên đảng viên cũng bị hình phạt nặng. Nhưng xử phạt nặng đảng viên thật sự là nhằm lành mạnh hóa đảng hay đúng hơn, chỉ là nhằm thanh trừng phe cánh với nhau ?

Năm 2005, Liên Hiệp Quốc cho ban hành luật pháp bài trừ tham nhũng và chọn ngày 9/12 làm Ngày Quốc tế Phòng Chống tham nhũng.

Nhưng có ai nghĩ mặt trái của tham nhũng là khi tham nhũng thật sự bị khống chế thì bộ máy Nhà nước sẽ không chạy việc nữa hay không ? Vì người nhận tham nhũng và người đưa tham nhũng là động cơ làm cho nền kinh tế thị trường năng động. Nó là nhớt hìệu Shell bôi trơn những ổ máy. Theo luật cung cầu và còn do ảnh hưởng nền văn hóa truyền thống Ông Địa nữa!

Nguyễn thị Cỏ May

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trong bối cảnh thế giới đang trải qua những biến động nghiêm trọng về kinh tế, chính trị và công nghệ, toàn cầu hoá – vốn từng được xem là động lực chính thúc đẩy cho tăng trưởng và thịnh vượng – đang đứng trước những thách thức chưa từng có. Tiến trình công nghiệp hoá và toàn cầu hoá đã đem lại nhiều thành tựu vượt bậc trong suốt thời gian dài qua, từ thế kỷ XX sang thế kỷ XXI, đặc biệt là thông qua sự chuyên môn hoá, tự do thương mại và tiến bộ công nghệ. Tuy nhiên, các cuộc khủng hoảng tài chính, đại dịch toàn cầu, chiến tranh và cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc đã khiến mô hình toàn cầu hoá truyền thống bộc lộ nhiều tình trạng bất ổn...
Nhiều thế hệ sống ở Sài Gòn những năm của thập niên 80-90, khi con gà trống của Thương Xá Tax chưa bị bức tử, khi những hàng cây cổ thụ trên đường Tôn Đức Thắng vẫn là nét thơ mộng của Sài Gòn, có lẽ đều quen thuộc với câu “Chương Trình Truyền Hình Đến Đây Là Hết…” Nó thường xuất hiện vào cuối các chương trình tivi tối, khi chưa phát sóng 24/24. Thời đó, mỗi ngày truyền hình chỉ phát sóng trong một số khung giờ nhất định (thường từ chiều đến khuya) nên hầu như ai cũng có tâm lý chờ đợi đến giờ ngồi trước màn ảnh nhỏ, theo dõi vài giờ giải trí. Đó cũng là chút thời gian quên đi một ngày cơ cực, bán mồ hôi cho một bữa cơm độn bo bo thời bao cấp. Nhắc nhớ chút chuyện xưa, để nói chuyện nay, đang diễn ra ở một đất nước văn minh hàng đầu, từng là niềm mơ ước của biết bao quốc gia về quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận.
Trên mạng gần đây lan truyền một bức tranh chuỗi tiến hóa ngược nhại kiểu Banksy - vẽ hình ảnh tiến hóa quen thuộc từ khỉ tiến tới người, nhưng đến giữa chặng đường, một gương mặt ai cũng nhận ra quay lưng đi ngược lại về phía khỉ. Cái dáng ngoảnh đầu ấy khiến tôi chạnh lòng nghĩ đến hình ảnh nước Mỹ hôm nay. Giữa thế kỷ XXI, lẽ ra phải tiếp tục đi tới, nhưng thay vì mở rộng tự do học thuật – ngọn nguồn của sáng tạo – chúng ta lại thấy những dấu hiệu nước Mỹ thoái lui theo một quỹ đạo lạ lùng: thử nghiệm một kiểu “tiến hóa ngược”.
Từ khi Tối Cao Pháp Viện lật đổ Roe v. Wade, chúng ta đều biết câu chuyện không dừng lại ở đó. “Để tiểu bang tự quyết” chỉ là cái cớ. Và Texas, tiểu bang bảo thủ dẫn đầu, vừa chứng minh điều đó bằng một luật mới: trao cho bất kỳ ai quyền săn lùng và kiện những người dính dáng tới thuốc phá thai. Texas vốn đã có một trong những lệnh cấm khắc nghiệt nhất: phá thai bị cấm hoàn toàn, trừ vài ca y tế khẩn cấp. Không ngoại lệ cho thai dị tật chết non. Không ngoại lệ cho hiếp dâm. Không ngoại lệ cho loạn luân. Thế nên, nhiều phụ nữ Texas chỉ còn con đường tìm đến thuốc phá thai qua mạng, thường từ những nhà cung cấp ở ngoài tiểu bang. Luật mới nhắm thẳng vào cánh cửa mong manh ấy.
Suốt 250 năm, người Mỹ đồng ý rằng cai trị bởi một người duy nhất là sai lầm, rằng chính quyền liên bang vốn cồng kềnh, kém hiệu quả. Lẽ ra hai điều ấy đủ để ngăn một cá nhân cai trị bằng mệnh lệnh từ Bạch Ốc. Nhưng Trump đang làm đúng điều đó: đưa quân vào thành phố, áp thuế quan, can thiệp vào ngân hàng trung ương, chen vào quyền sở hữu công ty, gieo nỗi sợ để buộc dân chúng cúi đầu. Quyền lực bao trùm, nhưng không được lòng dân. Tỉ lệ chấp thuận của ông âm 14 điểm, chỉ nhỉnh hơn chút so với Joe Biden sau cuộc tranh luận thảm hại năm ngoái. Khi ấy chẳng ai lo ông Biden “quá mạnh”. Vậy tại sao Trump, dù bị đa số phản đối, vẫn dễ dàng thắng thế?
Có bao giờ bạn nói một điều rõ ràng như ban ngày, rồi nghe người khác nhắc lại với nghĩa hoàn toàn khác? Bạn viết xuống một hàng chữ, tin rằng ý mình còn nguyên, thế mà khi quay lại, nó biến thành điều bạn chưa từng nghĩ đến – kiểu như soi gương mà thấy bóng mình méo mó, không phải bị hiểu lầm, mà bị người ta cố ý dựng chuyện. Chữ nghĩa, rơi vào tay kẻ cố ý xuyên tạc, chẳng khác gì tấm gương vỡ. Mỗi mảnh gương phản chiếu một phần, nhưng người ta vẫn đem mảnh vỡ đó làm bằng chứng cho toàn bộ bức tranh. Một câu, một đoạn, một khẩu hiệu – xé khỏi bối cảnh trở nên lệch lạc – hóa thành thứ vũ khí đâm ngược lại chính ý nghĩa ban đầu. Câu chuyện của đạo diễn Trấn Thành gần đây là một minh họa. Anh chỉ viết đôi dòng thương tiếc chia buồn với sự ra đi của nghệ sĩ đàn bầu Phạm Đức Thành. Vậy thôi. Thế mà lập tức bị chụp mũ, bêu riếu, bị gọi “3 que,” “khát nước,” “Cali con.” Người ta diễn giải đủ kiểu, vẽ ra đủ cáo buộc: từ tội mê văn hóa Việt Nam Cộng Hòa đến tội phản quốc.
Sau thất bại trước đối thủ đảng Dân Chủ Joe Biden trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, nội các “gia đình trị” của Donald Trump gần như biến mất khỏi chính trường. Các đồng minh không thể có cùng tiếng nói với Trump, nhất là sau vụ bạo loạn Quốc Hội Jan 06. Duy nhất một người vẫn một lòng trung thành không bỏ rơi Trump, đó chính là Stephen Miller. Nhiệm kỳ hai của Trump, người được cho là có quyền lực hơn trong vòng tròn thân cận của Trump, hơn cả JD Vance, chẳng ai khác hơn chính là Stephen Miller. Để tạo ra những ảnh hưởng chính trong chính quyền Trump hôm nay, Miller đã có một đường dài chuẩn bị, khôn ngoan và nhẫn nại.
Đầu tháng 8 năm 2025, Tổng thống Donald Trump đã ký một mệnh lệnh đặc biệt, chỉ đạo các cơ quan hữu trách lập kế hoạch đưa quân đội Hoa Kỳ đi trấn áp các tổ chức tội phạm ở Mỹ Latinh. Khoảng hai tuần sau, mệnh lệnh đã thành hiện thực. Ba khu trục hạm có gắn phi đạn viễn khiển (guided-missile destroyers) của Hoa Kỳ đã được khai triển tới vùng biển Venezuela, đảm trách việc chặn giữ các chuyến hàng ma túy.
Một góc khuôn viên của Đồi Capitol sáng Thứ Tư là những câu chuyện tưởng đã bị chôn vùi, nay được kể ra trong sự run rẩy, xúc động và cả nước mắt. Trước hàng chục ống kính truyền thông chiếu trực tiếp trên toàn quốc, khoảng mười người phụ nữ lần lượt kể ra câu chuyện của chính mình – nạn nhân của Jeffrey Epstein, tỷ phú tội phạm tình dục và buôn bán mại dâm trẻ vị thành niên. Ngày đó, những phụ nữ này chỉ vừa 16, 18 tuổi, nhỏ nhất là Marina Lacerda, 14 tuổi.
Ở đời, chẳng có ngai vàng nào là miễn phí. Muốn hỏi cưới công chúa thì phải có sính lễ. Làm gì có chuyện đi tay không mà cuỗm được gái đẹp — trừ trường hợp dùng quyền lực bẩn thỉu cưỡng hiếp gái tơ (nghe quen quen). Muốn làm đàng anh đàng chị không thể vừa keo kiệt vừa đòi được người ta kính nể. Quy luật xưa nay không đổi ăn khế thì phải trả vàng. Ngai vàng toàn cầu cũng vậy -- không chỉ làm bằng vàng, mà còn bằng chi phí, lời hứa, và trên hết, là sự tín nhiệm.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.