Hôm nay,  

Ly Dị

04/11/201400:00:00(Xem: 6850)

Lời tác giả: Đây là câu chuyện của hai kẻ yêu nhau nhưng không thể sống chung trong hoàn cảnh xã hội Mỹ phóng tác qua bài hát "Les Divorces" của Michel Delpech. Mọi chi tiết đều tưởng tượng và nếu có trùng hợp ngoài đời sẽ chỉ là sự ngẫu nhiên. Quý vị có thể nghe bài “Les Divorces” qua you tube sau đây: www.youtube.com/watch?v=5SYWl-LnevY

*

Hôm nay, ngày Thứ Hai đầu tuần...

Thân nghỉ sở làm để đến gặp Dung, người vợ mà chàng sắp ly hôn. Xe vừa đậu bên lề đường, chàng tần ngần lặng nhìn căn nhà vợ chồng đã mua cách đây gần thập niên và thấy lòng quặn đau, một cảm giác chao đảo khó diễn tả! Mái ấm này có kiến trúc đương thời, xây hai tầng bề thế vẫn dãi nắng dầm mưa chẳng mảy may thay đổi thế mà tiếc thay, lòng người ở nơi đó sau nhiều năm tháng chung sống lại lộ rõ những khác biệt nên ngang trái từng ngày lún sâu vào chuyện nhân duyên... Mấy ai đoán trước được đường đời trăm vạn nẻo mai này sẽ chuyển hướng số phận chúng ta về đâu? Khi xưa, cũng đã tưởng nơi đây mãi mãi là chỗ “vạn đại Dung Thân” như tên vợ và tên chồng hai chữ ghép lại thành một ý nghĩa nhàn hạ... ngờ đâu nửa đường đứt gánh và cảnh biệt ly đang đến gần.

Lúc còn bé Thân theo cha mẹ di tản từ quê nhà đến Canada rồi lớn lên gặp Dung ở miền nắng ấm Cali. Hai người kết duyên và chàng hân hoan định cư “ở rể” đất nước này nên gia đình vừa dọn vào nhà mới là Thân trồng ngay Cây phong “Japenese Trident Maple” ở mặt tiền. Giản dị như câu nói “chúng ta đi mang theo quê hương” chỉ vì quốc kỳ Canada cũng gọi là Lá phong và hơn hết nó còn là chứng tích cho sự đổi đời, đổi cả nơi chốn hãnh diện đi theo tiếng gọi tình yêu của chàng. Mối tình đầu thường đẹp như văn chương diễn tả nhưng luôn mang sẵn khuyết điểm vì thiếu kinh nghiệm ít hay nhiều. Lần đầu yêu Dung, cả một quãng đời trôi nổi... Con tim bỗng dưng cô đơn, sớm chiều cảm thấy lẻ loi vì vắng hình bóng nàng nên dẫu nghìn dặm xa cách, Thân cũng nhanh chóng chuyển về Orange County hay “Quận Cam” cho thỏa niềm mơ ước sống cùng người yêu dưới một mái nhà.

Thế rồi dòng đời âm thầm trôi nhưng thực tế tình yêu và cuộc sống có bao giờ êm đềm chung một giấc mơ đâu? Khi hai tâm hồn bị đau thương xô xát tận cùng, Thân đành phải dọn ra riêng cách đây vài tháng để chuyện vợ chồng hạ hồi phân giải nhưng oái oăm thay, chính sự ly thân tạm thời đó lại nẩy sinh tâm trạng hoài nghi bất an cho cuộc tình đang hồi sôi động nên quan hệ hai người bị bế tắc... mỗi ngày một thêm lạnh lùng cách xa.

Cuối cùng thì mất mát khổ hạnh vẫn quy vào bé Liên, cô con gái duy nhất của Dung với Thân. Từ nay và mãi về sau, nó sẽ không còn thấy cha mẹ chiều chiều ngồi bên nhau âu yếm cười đùa. Năm nó mới chào đời, tiếng khóc rộn rã ngày đêm lại là tiếng cười hạnh phúc của gia đình nhưng chẳng bao lâu, nó thường thấy cảnh bố gắt gỏng và mẹ lúc to tiếng lúc nức nở che mặt ủ rũ nằm khóc một mình...

Bố nó thích kể chuyện vui rồi làm tàu bay nhấc bổng tấm thân bé nhỏ ấy lên để được nghe tiếng pháo cười rũ rượi. Mẹ thì hay ôm nó vào lòng hôn lấy hôn để... có khi mạnh quá nên nó thường cau có tỏ vẻ bất bình! Tuổi nhỏ thấy cái gì cũng lắp bắp đặt câu hỏi nên cả bố và mẹ đều dặn dò dạy bảo đủ điều... Những lúc ấy, nhìn nó dương cặp mắt nai ngơ ngác, chăm chú nghe cắt nghĩa chuyện lạ trên đời mà thấy thương yêu vô cùng. Liên như con mèo con đáng mến tuổi vừa lên năm, bề ngoài xinh xắn giống con chó bông quanh quẩn trong nhà. Nhớ năm xưa, Dung đã đồng ý với chồng đặt tên con là “Lien” theo ngoại ngữ Tây phương là mối liên kết sắt son vợ chồng nhưng bây giờ chuyện đời “mưu sự tại nhân, hành sự tại thiên” biết làm sao hơn? Tuy nhiên ở hoàn cảnh hiện tại, vai trò của Liên vẫn là gạch nối chính đáng giữa hai người vì mọi khó khăn sắp xếp chuyện ly dị này đều đặt trọng tâm vào đời sống tương lai sẽ chỉ còn nửa mẹ nửa cha của nó.

Sáng nay từng bước ngập ngừng trên lối đi trở lại nhà, cây Trident Maple Nhật Bổn thân nhỏ, lá nhỏ rụng đầy sân tưởng như đang nhìn Thân nhỏ lệ rồi theo tiếng gió vi vu thì thào xin chàng đừng bỏ nó ở lại một mình dẫu cho cuộc bể dâu này ngày mai sẽ biến đổi ra sao. Trời tháng mười đã vào thu, lá phong “đinh ba” theo mùa đổi thành vàng nâu, vài cành có lá sớm điểm màu úa đỏ giống màu máu tim tan vỡ khác gì tâm hồn chàng ngay giờ phút này... Nghiệm thấy đúng như câu nói của người bản xứ: “You will never know true happiness until you have truly loved and you will never understand what pain really is until you have lost it” tạm hiểu là: “Yêu chân tình mới hiểu được thế nào là hạnh phúc lứa đôi rồi khi mất nó sẽ thấm nỗi đau thương... đoạn trường ai có qua cầu mới hay.”

Thân ngần ngại thò tay bấm nút chuông căn nhà của mình như một người khách lạ. Quả tình “người khách lạ” thân quen hôm nay có hẹn với bà chủ nhà để kiểm điểm và cùng bàn bạc vấn đề ly dị đã gần hồi chung cuộc. Cửa mở... giản dị bộ y phục gọn gàng Dung hững hờ đứng trước Thân như chờ đợi sẵn, vẻ phờ phạc có lẽ vì những đêm không ngủ lộ rõ trên khuôn mặt giai nhân. Nàng nhìn vội vào mắt Thân, chào nhanh không thành tiếng rồi muốn dấu nỗi tuyệt vọng, cúi đầu lặng lẽ quay gót trở vào. Thân khựng lại vài giây, hoang mang nghĩ đến đôi môi, ánh mắt ấy đã bao lần chới với chia sẻ cùng chàng những nụ hôn dài ngừng thở mới chỉ hơn một năm thôi thế mà sáng nay như gáo nước lạnh đã hòa tan tất cả vào cõi vô thường. Xót xa, bất lực... Tâm hồn cảm thấy bị xát muối và mất tự chủ, chàng theo vợ vào phòng khách với trạng thái nửa hoang vắng nửa thất lạc trước cảnh cũ người cũ. Hít một hơi dài cho tỉnh người, chàng ngồi bất động đưa mắt nhìn Dung dò hỏi bao nhiêu “breaking news” nào nữa sẽ sắp xảy ra đây?

Một phút lặng thinh, Thân lên tiếng cố tình làm tan băng tuyết đang ở giữa biên giới ly dị và tình yêu. Lời “tỏ tình” cho dù muộn màng nhưng ý nghĩa nhất vẫn là thăm hỏi cô con gái đáng thương đáng tội...

- Em đưa bé Liên đến trường rồi à?

- Dạ! Ban sáng dắt nó đi học sớm để tiện cho việc gặp anh hôm nay.

- Nếu chuyện hai đứa mình thanh toán xong, em dự tính sẽ ở lại căn nhà này với nó?

- Ủa... Em đã nói rõ với anh ý định ấy rồi mà! Anh quên à?

- Vẫn biết thế nhưng anh nghe phong phanh em đang quen một người đàn ông khác nên...

- Ai nói với anh? Những chi tiết này anh nên hỏi thẳng em chứ...

- Thỉnh thoảng có dịp ghé ngang qua nhà, anh hay thấy chiếc xe lạ đậu trên “driveway” và mỗi lần đi chơi với bé Liên, nó cứ thắc mắc kể lể về người đàn ông bạn của mẹ rồi không ngừng hỏi anh...

- Úi giời! Đi nghe tâm sự con nít thì anh đổ thóc giống ra ăn... Sẽ chỉ làm vấn đề thêm rắc rối...

- Do những sự kiện không rõ ràng ấy, xét ra anh cần có luật sư và dĩ nhiên em cũng vậy.

- Ok... Anh tính sao cũng được.

Dung vừa nói xong lời cuối có tính “ba phải” và ít nhiều thách đố, nàng khoanh tay trước ngực nhìn Thân... Nhận thấy bản chất gay go trong vấn đề ly dị bắt đầu xuất hiện... hết tình thì đến tiền mà hai người như đang ở hai hành tinh khác nhau nên chàng tìm cách tránh né sang chuyện bé Liên:


- Mỗi tuần một ngày trường bé Liên không có lớp, anh sẽ cố xin nghỉ ở nhà với con để em khỏi gửi nhờ ông bà ngoại nữa. Ngoài ra lúc nào bận rộn, em cũng có thể báo trước rồi anh sẽ đến đón nó. Riêng cuối tuần thì anh và em...

Nói đến đây, Thân ngừng lại vì bất ngờ thấy hai hàng lệ lóng lánh vừa từ khóe mắt Dung chảy dài trên má. Thói đời, nước mắt đàn bà vẫn là loại vũ khí tâm lý đặc biệt có hiệu lực nhưng ở thời điểm này, đối diện với nỗi buồn của vợ, chàng nghĩ rằng nàng đang khóc vì hoàn cảnh ly tan khó giải quyết hơn là xót xa cho chuyện tình yêu đã mất! Khi duyên kiếp lỡ làng, lòng người thiển cận thường nhìn sự việc như vừa xảy ra mới ngày một ngày hai rồi thiên vị trách móc chỉ một bên chứ thực tế, chuyện ly dị thường có cả một “tiểu sử” gay cấn... bất đồng về tình cảm và vật chất giữa hai người kéo dài nhiều năm nhiều tháng.

Dung là một phụ nữ thông minh dễ dàng có địa vị khả quan ngoài xã hội. Thân luôn tin rằng sau chàng, nàng sẽ nhanh chóng vươn lên khỏi vũng lầy và tìm được hạnh phúc cho riêng mình. Tuy thế, đàn bà dù cương quyết đến đâu cũng vẫn chất chứa tính yếu mềm. Người đàn ông như Thân trưởng thành ở một nước văn minh, thay vì ghen tuông ngược dòng định mệnh, chàng thực tâm cầu mong nàng sẽ sanh thêm một bé trai cho Liên với người yêu mới tâm đầu ý hợp để nó có chị có em vui đùa... Khốn thay vì thấp thoáng có sự hiện diện ngẫu nhiên của người thứ ba vào lúc này mà vấn đề ly dị trở thành phức tạp. Đó chính là một “dilemma”!

Tỏ bầy như thế tưởng như Thân vẫn còn yêu vợ? Có lẽ... nhưng yêu mà không sống được với người mình yêu cũng là một trường hợp thường xảy ra trong đời sống tân tiến ngày nay. Bỗng chàng nhớ câu “anonymous” quen thuộc: “If you love someone, let them go. If they return to you, it was meant to be. If they dont, their love was never yours to begin with” tạm dịch là: “Nếu yêu ai hãy cứ để người ấy tự do ra đi... Họ trở lại nghĩa là đã yêu mình chân thật còn không thì coi như người ấy chưa bao giờ thật sự có tình yêu với mình”.

Bạn bè có người tốt kẻ xấu, lạ lùng thay họ tự coi như có bổn phận... mỗi người đứng ở một vị thế trong câu chuyện đổ vỡ thương tâm này. Người đứng bên này kẻ đứng bên kia cứ thế dèm pha nói xa nói gần, có khi lời lẽ bàn bạc đầy tính kích động làm thương tổn hoặc tạo thù oán giữa vợ chồng Thân mà dửng dưng vô tình. Nghĩ thế nên chàng muốn dặn dò Dung lời yêu thương tế nhị:

- Em à... Sự thể đã như thế này rồi! Mai đây hai đứa mình cho dù ở hoàn cảnh đối nghịch nào cũng ráng đừng để tâm thù hằn ghét bỏ nhau em nhé! Nếu xảy ra chắc chắn sẽ là điều đáng tiếc vì lòng anh không bao giờ muốn. Em hứa với anh được không?

Dung vẫn lặng yên, bâng quơ nhìn xuống không trả lời. Bằng giọng dụi dàng Thân nói tiếp:

- Chuyện gì phải đến sẽ đến thôi... Ngày mai ngày mốt trước quan tòa, anh sẽ nhắm mắt tự nguyện nghe theo lời luật sư mà quên đi những điều tốt đẹp trong chuyện hai đứa mình để lên án buộc tội em. Mong em hiểu đó chỉ là hoàn cảnh bắt buộc và...

Câu nói đứt quãng... chàng ngừng vì Dung vừa vụt quay đi, dấu mặt vào hai tay khóc nấc thành tiếng. Mủi lòng, tiến lại gần định ôm lấy vai Dung tìm cách an ủi nhưng tức thì Thân lùi lại vì sợ sẽ có phản ứng cự tuyệt... Băn khoăn một hồi lâu, chàng mới cất tiếng:

- Quả tình là xấu hổ và xấu xa vì hai đứa phải trả tiền cho kẻ lạ sử dụng mọi phương tiện đổ lỗi cho nhau để tìm thắng lợi nhưng em...

Thân rung lên vì xúc động, lời nói chất chứa đau thương nên nghe như tiếng lòng bị dồn nén khóc thầm... Sau vài giây ngập ngừng lấy hết can đảm, từng lời chàng thốt ra chậm chạp:

- Em ơi! Hãy nhìn thẳng vào mắt anh và hứa với anh rằng... Một lần cuối... mặt đối mặt để anh nói với em điểu này! Hứa với anh... là đám mây đen không ngừng ở đây, nó nhanh chóng bay đi rồi mọi chuyện sẽ thay đổi khá hơn... mọi chuyện sẽ thay đổi tốt hơn bây giờ. Quả tình... nghĩ xem... chúng ta cũng đâu còn giải pháp nào khác đâu?

Dung ngước mắt lên nhìn Thân, cặp mắt như nhỏ lại vì sưng nước và bờ môi mọng đỏ vì chất muối mặn chảy vào. Nàng duỗi người trong lòng ghế lắng nghe Thân nhưng tuyệt đối không thêm thắt lời nào.

- Một lần cho tất cả và hai đứa mình đều phải ý thức rằng cuộc ly hôn dù có mất mát... nó cũng là điều tốt cho tương lai...

Thời gian qua nhanh, thấm thoát đã đến giờ bé Liên tan trường và nhất là chàng nhận thấy Dung giữ yên lặng vì suy tư hay mệt mỏi... Nàng tỏ vẻ không còn muốn nghe thêm nên Thân vội đứng lên nói câu giã từ và đề nghị sẵn xe đậu ngoài đường, chàng sẽ đến trường đón bé Liên...

Trên đường về nhà, chàng cố tình đậu xe cách xa cả một dẫy phố để có dịp tản bộ với Liên. Nó tung tăng chạy nhảy sau những giờ gò bó trong lớp, tâm hồn non dại chưa biết tháng ngày khổ hạnh đang chờ đợi vì cảnh thiếu cha hay thiếu mẹ. Nó đi bên cạnh Thân vừa cười vừa nói không ngừng vì tình cờ hôm nay được bố đón ở trường. Trong đôi mắt nai tơ ấy, có lẽ hình ảnh chàng vẫn còn là thần tượng tuyệt đối... Với ý nghĩ tích cực đó, chàng tự hứa sẽ giúp con gái có cuộc sống hài hòa dù ở bất cứ hoàn cảnh bất thường nào. Đến trước cửa nhà, chàng hôn con tha thiết thật lâu, trao bàn tay nó cho Dung, chào nàng rồi lặng lẽ bước ra khỏi tổ ấm năm xưa...

Nhớ đến nhà văn nữ Spanish - Cuban Anais Nin với những lời cuối để chôn cuộc tình: “Love never dies a natural death. It dies because we dont know how to replenish its source. It dies of blindness and errors and betrayals. It dies of illness and wounds. It dies of weariness, of withering, of tarnishing” hiểu là: “Tình yêu không chết tự nhiên bất ngờ. Nó chết vì chúng ta không biết bổ sung nguồn sống. Chết vì mù quáng, sai lầm và phản bội. Chết vì bệnh hoạn, bị thương tổn. Chết vì chán chường mệt mỏi, héo tàn hay nhơ nhuốc”. Thân tự hỏi chẳng biết chuyện tình của mình ở vào trường hợp nào? Một lý do, hai lý lẽ hoặc tất cả những lời buộc tội của Anais Nin đang sắp sửa chôn đi mối tình đầu một thời hoa mộng của chàng và Dung?

Tuy thế, quan trọng hơn cả vẫn là vấn đề luật sư. Kinh nghiệm của vợ chồng một người bạn của Thân, ra tòa ly dị xong xuôi thì cả gia tài mất hết... Có lúc họ thấy hai vị luật sư ngồi bên nhau đánh chén trong một nhà hàng sang trọng để cùng bàn bạc (?). Người bản xứ ở đây thường nhận xét: “Love is grand, divorce is a hundred grand” ý muốn nói “Love is grand (i.e. great) but divorce will cost you a hundred grand (i.e. one hundred thousand dollars). Đây là một lời nói đùa chơi chữ có ý nghĩa như câu chuyện kể trên... Hy vọng vợ chồng chàng đã cùng hiểu rõ vấn đề trước khi tiến xâu vào cuộc tranh cãi.

Thân quay lại nhìn cây Phong Nhật Bổn và muốn nhắn nó hãy cứ nhẫn nại ở yên chỗ cũ. Lá thu rụng rồi xuân đến lại mọc lá xanh. Cuộc đời là cõi đi về! Tất cả đều giống nhau và ở đâu cùng thế... Tình yêu biết đâu chừng cũng thế... Cũng là cõi đi về có nhau ở vào một thời điểm khác biết đâu chừng? Que sera, sera...

2014/10/25

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ông X. Nguyễn bị trục xuất vào sáng sớm của một ngày trong tháng Tư. Cuối ngày hôm đó, vào lúc 5 giờ chiều, cô K. Nguyễn bay về Sài Gòn. Cô đến phi trường Tân Sơn Nhứt sau chuyến bay trục xuất anh cô khoảng một ngày.“Khi đến Tân Sơn Nhứt, họ đưa anh tôi và mấy người bị trục xuất một lối đi đặc biệt để vào nơi làm thủ tục hải quan. Họ phỏng vấn, lăn tay, làm giấy tờ. Rồi họ đọc tên từng người, nếu có thân nhân, họ sẽ dắt ra cổng, bàn giao lại cho người nhà. Với ai không có thân nhân, nhưng có tên trong danh sách của Ba Lô Project (BLP) thì tình nguyện viên của nhóm sẽ nhận. BLP cho mỗi người một ba lô, trong đó có những vật dụng cá nhân cần thiết, một điện thoại có sim sẵn và $50”, cô K. kể.
Tôi có một người bạn viết lách văn nghệ. Chị cho rằng mình có chút tài nghệ, đủ để khi cần móc túi lấy ra xài. Chị không viết đều. Chỉ viết khi thích – đôi khi chị viết gửi vài tạp chí mạng, có khi chỉ viết để đó, không gửi ai. Chị sống trên căn gác nhỏ, gọi đó là "giang sơn sáng tác" của riêng mình. Mỗi ngày chị dậy lúc gần trưa, pha ly cà phê nguội, rồi mở máy tính. Có bài chị viết ngay sau ngụm cà-phê đầu tiên – vài chục phút là xong – gửi đi ngay rồi gập máy, đi ngủ tiếp. Có bài để ba năm hôm, không sửa gì cả, gửi đi như vậy. Tôi hỏi: “Sao không đọc lại?” Chị nhún vai: Lúc viết là thật nhất. Sửa nhiều, mất hồn. Tôi hỏi tiếp: Không sợ thiếu sót? Chị cười, lấy ngón tay chỉ lên bức thư pháp trên tường:“Tri túc giả phú” (Biết đủ là đủ).
Kể từ khi Donald Trump tái đắc cử Tổng thống, giới sáng lập và đầu tư trong lĩnh vực công nghệ cao tại Thung lũng Silicon – gồm các tỷ phú như Elon Musk, Jeff Bezos và Mark Zuckerberg – đã được xem là những nhân vật có ảnh hưởng quan trọng đối với chính quyền mới. Họ xuất hiện trong lễ nhậm chức của Trump và nhanh chóng đóng vai trò chính trong việc định hình các chính sách "Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại". Với niềm tin mãnh liệt vào tiềm năng của công nghệ hiện đại, những nhà lãnh đạo này tin rằng họ có thể vận hành nó trong khuôn khổ một nền kinh tế thị trường tự do. Họ cổ súy cho sự phát triển không giới hạn của một hình thái tư bản tự do tuyệt đối và công nghệ có thể giải quyết hầu hết các vấn đề xã hội và quốc gia. Trong tầm nhìn của các cá nhân tiên phong công nghệ, họ muốn có vai trò lãnh đạo trong việc xóa bỏ các thủ tục hành chính phức tạp của nhà nước phúc lợi. Đó là hai điều kiện tiên quyết để tăng tốc cho các tiến bộ xã hội,
Ba giờ sáng của một ngày giữa Tháng Tư, cả hệ thống điện và điện thoại trong trại giam Adelanto Detention Center (California) đồng loạt bị ngắt. Bóng tối phủ trùm khắp các khu vực. Nhân viên trại giam đi từng khu vực, gõ cửa từng phòng, gọi tên “những người được chọn.” Mỗi phòng một, hoặc hai người bị gọi tên. “Thu xếp đồ đạc của các anh” – lệnh được truyền đi vắn tắt, không giải thích. Ông X. Nguyễn, cư dân của Santa Ana, đến Mỹ từ năm 1990, là một trong những người bị đánh thức được lệnh phải thu dọn đồ đạc.Cùng với những người khác - không ai biết ai vì tất cả đèn đã tắt, trong bóng tối họ bị áp tải ra khỏi trại giam trong tình trạng tay bị còng, chân bị xích. Chỉ đến khi bước vào chiếc xe bít bùng, họ mới nhận ra nhau qua cùng tiếng Mẹ đẻ, mới biết mình không đơn độc – mà cùng những người khác cùng ngôn ngữ, cùng cố hương, cùng một chuyến đi không có ngày trở lại. “Họ đưa anh tôi và những người trên xe đến tòa nhà INS (Immigration and Naturalization Service) ở Los Angeles.
Chuyện đời của Tổng thống Donald Trump như một cuốn sách, không phải tự truyện, không phải tiểu sử, là một trường thiên tiểu thuyết đang viết vào chương cuối cùng. Đã gọi là tiểu thuyết, nghĩa là không thật như đời thường, có nhiều diễn biến ly kỳ, bí mật và những âm thầm giấu giếm bên trong. Nhân vật chính là một người có đời sống phóng đảng từ trẻ đến già. Con nhà giàu, đẹp trai, học không giỏi. Bảy mươi mấy năm sống có thể gôm vào sáu chữ: Ham gái. Ham danh. Ham tiền. Ông không có khả năng gì đặc biệt, ngoài trừ khả năng bạo phổi, quen thói tỷ phú quyền lực, ít học, kém tư cách, ông muốn nói gì thì nói, muốn tuyên bố gì thì tuyên bố, bất kể đúng sai, bất kể hậu quả. Việc này khiến ông nổi bật giữa những kiểu mẫu đứng đắn, đạo hạnh, tử tế, trí thức của các nhà lãnh đạo Hoa Kỳ dọc theo lịch sử. Sự phá vỡ tư cách lãnh đạo theo truyền thống, lạ lùng, được một số đông cử tri ủng hộ.
Tôi có một đứa cháu gái. Mỗi sáng, cháu ngồi trên bậc thềm, chăm chỉ buộc dây giày. Mỗi bên phải đều nhau, mỗi nút thắt phải đúng thứ tự. Nếu lỡ tay thắt ngược, cháu sẽ gỡ ra và làm lại từ đầu – đôi khi ba, bốn lần. Cháu sẽ nhất định không chịu đi học cho đến khi nào giây thắt thật ngay ngắn. Cháu thuộc dạng trẻ em tự kỷ – một khác biệt mà người ngoài mới nhìn vào khó thấy. Và để được hỗ trợ trong lớp học, con bé phải làm điều mà cả hệ thống ép nó làm: thi IQ. Nếu điểm thấp quá, cháu bị đưa ra khỏi lớp chính. Nếu điểm “không thấp đủ,” cháu lại không được hỗ trợ vì không đạt tiêu chuẩn “khuyết tật.” Cùng một con số, khi là tấm thẻ vào cửa, khi là án lệnh đuổi ra khỏi cửa. Và chẳng ai thấy việc này có gì sai. Tất cả đều hợp lệ. Tất cả đều dựa vào một niềm tin: con người có thể đo được bằng ba con số.
Trong tháng 7 năm 2025, Thượng Viện Hoa Kỳ đã bỏ phiếu gần như hoàn toàn theo đường lối đảng phái để hủy bỏ khoản ngân sách trị giá 1.1 tỷ MK đã được chuẩn thuận cấp cho Tập Đoàn Phát Thanh Truyền Hình Công Cộng (Corporation for Public Broadcasting, CPB). Những người ủng hộ quyết định này cho rằng đây là hành động cần thiết để ngừng tài trợ cho “cánh truyền thông thiên tả.” “Phát thanh truyền hình công cộng đã rơi vào tay các nhà hoạt động đảng phái từ lâu rồi,” TNS Ted Cruz (Texas) tuyên bố, khẳng định chính phủ không cần thiết phải tài trợ cho các cơ quan báo chí “thiếu công tâm.” Ông châm biếm: “Muốn xem tuyên truyền của phe cấp tiến hả, cứ bật MSNBC đi.”
Tổng thống Donald Trump đã cố gắng áp đặt Hoa Kỳ lên thế giới và tách đất nước ra khỏi thế giới. Ông bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai bằng cách vung vũ lực cứng của Mỹ, đe dọa Đan Mạch về quyền kiểm soát Greenland, và đề nghị sẽ giành lại kênh đào Panama. Ông đã sử dụng thành công các mối đe dọa về thuế quan trừng phạt để ép buộc Canada, Colombia và Mexico về các vấn đề nhập cư. Ông đã rút khỏi các hiệp định khí hậu Paris và Tổ chức Y tế Thế giới. Vào tháng 4, ông đã khiến thị trường toàn cầu rơi vào hỗn loạn bằng cách công bố thuế quan sâu rộng đối với các quốc gia trên toàn thế giới. Không lâu sau đó, ông đã thay đổi chiến thuật bằng cách rút lại hầu hết các mức thuế bổ sung, mặc dù vẫn tiếp tục gây sức ép cho một cuộc thương chiến với Trung Quốc – mặt trận chủ yếu trong cuộc tấn công hiện nay để chống lại đối thủ chính của Washington...
Tài liệu ghi chép lịch sử Tòa Bạch Ốc cho biết, khi nhân viên dưới thời chính quyền của Woodrow Wilson chuẩn bị dời vị trí của Vườn Hồng, họ nhìn thấy hồn ma của cố Đệ Nhất Phu Nhân Dolley Madison, phu nhân của cố Tổng thống đời thứ tư của Mỹ James Madison. Thế là, để “xoa dịu” bà Madison, họ quyết định không di dời nữa và Vườn Hồng ở nơi đó cho đến tận bây giờ. Ông Jeremiah Jerry Smith làm việc trong Toà Bạch Ốc dưới thời của chính quyền Tổng Thống Ulysses S. Grant vào cuối những năm 1860. Trong suốt 35 năm, ông là một người hầu, quản gia, đầu bếp, gác cửa, dọn dẹp văn phòng. Smith là người được các ký giả, người viết sách tìm đến khi họ muốn biết về tin tức hoặc chuyện hậu cung. Theo tài liệu lịch sử của White House, ông Smith nói từng nhìn thấy hồn ma của Lincoln, Grant, McKinley và một số đệ nhất phu nhân từ năm 1901 đến 1904.
Trong nhóm bạn bè khá thân, chúng tôi có một cặp bạn - anh chồng là người tốt bụng, dễ mến; anh yêu vợ, nhưng lại có tình ý với một người khác. Khi bạn bè nhắc, anh luôn trả lời chắc nịch: “Vợ tôi đơn giản lắm, bả ấy chẳng để ý, cũng chẳng hay biết gì đâu.”Cô vợ cũng là bạn tôi, một người hiền lành, tử tế. Khi nghe tiếng gần tiếng xa, bạn chỉ cười nhẹ nhàng: “Mình chẳng muốn biết, biết chi cho mệt, cứ nhắm mắt, rồi mọi chuyện cũng qua thôi.”



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.