Hôm nay,  

Bin Laden: Chuyện Dàn Dựng?

19/05/201500:00:00(Xem: 9067)

...TT Obama đã vỗ ngực nhận công hơi lố bịch, cũng như đã phóng đại vài chi tiết...

Tin động trời: toàn bộ câu chuyện đột kích và giết Osama Bin Laden chỉ là chuyện dàn dựng do ban tham mưu của TT Obama vẽ ra để đánh bóng tổng thống trước ngày tái tranh cử. Có thật không?

Câu chuyện Osama Bin Laden bị giết như thế nào, cả thế giới đều đã biết, và biết rất rõ vì đã được TT Obama và các chính khách và nhà báo phe ta kể đi kể lại cả ngàn lần. Hàng loạt bài báo, bản tin, sách, ngay cả phim Hồ Ly Vọng cũng đã kể lại cuộc đột kích này.

Đại khái, an ninh Mỹ theo dõi các đường giây điện thoại cả chục năm tình cờ đã nghe được một cuộc điện đàm khoảng 10 giây đồng hồ giữa một tay giao liên cận vệ của Bin Laden với một tên khủng bố nào đó. Từ đó, an ninh Mỹ truy ra địa điểm trốn núp của Bin Laden. Sau khi theo dõi, điều tra cả mấy tháng để khẳng định kẻ tình nghi trú ẩn trong một căn nhà bí mật tại Abbottabad đích thực là Bin Laden, TT Obama cuối cùng đã lấy quyết định gửi một nhóm lực lượng SEAL nửa đêm đột kích và giết được Bin Laden. Để bảo mật, ngay cả chính quyền Pakistan cũng chỉ được thông báo sau khi cuộc đột kích đã hoàn tất, xác Bin Laden đã được chở lên trực thăng mang đến một căn cứ bí mật để giảo nghiệm.

TT Obama đã lấy một quyết định cực kỳ khó khăn khi an ninh cho biết chỉ ước chừng 50%-60% kẻ tình nghi là Bin Laden. Dù thành công hay thất bại thì cũng sẽ phải đương đầu với sự nổi giận của chính phủ Pakistan vì Mỹ chẳng những đã chứng minh cho cả thế giới thấy sự bất tài hay đồng lõa của chính quyền Pakistan khi Bin Laden có thể trốn sát nách trung tâm quân sự lớn cả chục năm, mà lại còn xâm phạm lãnh thổ Pakistan hoàn toàn trái với công pháp quốc tế. Nếu thành công giết được Bin Laden thì âu cũng là cái giá đáng trả. Nếu thất bại, không giết được Bin Laden hay giết nhầm người, mà lại có lính Mỹ bị chết, trực thăng bị rớt như cuộc đột kích thất bại tại Iran của TT Carter năm xưa thì cái giá chính trị TT Obama phải trả sẽ lên đến tột đỉnh, có thể làm ông mất chức như chơi. Không bị đàn hạch cũng bị thất cử vào năm 2012.

Có nghiã là TT Obama đã lấy một quyết định cực kỳ can đảm, thật đáng phục. Đó là đại khái câu chuyện do Nhà Nước Obama và truyền thông dòng chính phổ biến từ mấy năm nay. Và hầu như mọi người, ai ai cũng chấp nhận diễn tiến này.

Cũng dựa trên sự mô tả này mà TT Obama đã không ngừng quảng bá thành tích “thần sầu” của ông khi ông ra tranh cử tổng thống năm 2012.

Câu chuyện đã đi vào lịch sử. Cho đến hôm nay.

Bất ngờ, một nhà báo tung tin là toàn bộ câu chuyện trên đều là chuyện… giả tưởng, do đạo diễn Obama chế ra để tự đánh bóng mình trước ngày bầu cử năm 2012.

Nhà báo đó là Seymour Hersh. Đôi lời giới thiệu về cái ông Hersh này. Ông này không phải là một loại phóng viên báo lá cải, cũng không phải là một Brian Williams của đài truyền hình NBC, chuyên phóng đại để tự tâng bốc mình. Ông Hersh là một nhà báo chuyên nghiệp lão làng, chuyên khui những bí mật động trời nhất.

Hai thành tích lớn của ông Hersh là vụ Mỹ Lai (lính Mỹ giết cả trăm dân Việt, đàn bà và trẻ con, đã bị Bộ Quốc Phòng và Bộ Tư Lệnh Mỹ tại VN cố tình dấu nhẹm), và vụ Abu Ghraib (các quân nhân Mỹ canh tù Iraq đã hành hạ và tra tấn các tù nhân Iraq). Chưa kể không biết bao nhiêu xì-căng-đan chính trị khác đã bị ông khui ra. Chứng tỏ ông Hersh không phải là loại nhà báo nói láo ăn tiền. Trái lại, rất có uy tín vì loan tin rất chính xác. Nếu nói về nghề khui bí mật thì ông Hersh là bậc thầy. Ông Hersh cũng đã lãnh giải Pulitzer, tức là một thứ Oscar trong ngành báo chí.

Lần này, trong một bài viết trên tạp chí Anh, The London Review of Books, ông Hersh tung ra tin toàn bộ câu chuyện đột kích và giết Bin Laden như kể ở phần trên là do TT Obama và ban tham mưu phiạ ra, không có gì là thật, ngoại trừ việc Bin Laden bị bắn chết tại Abbottabad.

Đại khái, theo ông Hersh:

- Việc Bin Laden ẩn náu trong căn nhà ở Abbottabad, tình báo Pakistan đã biết và theo dõi từ 2006 rồi. Chính quyền Pakistan biết được chỗ trú ẩn của Bin Laden là do một người bí mật đã đến khai với nhà chức trách Pakistan để lãnh tiền thưởng 25 triệu đô do TT Bush ra giá ngay sau vụ 9/11.

- Bin Laden thực sự đã là một tù nhân bị Pakistan giam giữ từ cả 5 năm rồi. Pakistan giam giữ Bin Laden làm con tin đổi chác với nhóm khủng bố Taliban và al Qaeda, để cản các nhóm khủng bố này khỏi tấn công Pakistan. Đồng thời Pakistan cũng luống cuống không biết phải xử trí ra sao.

- Chẳng những Pakistan, mà ngay cả chính quyền Ả Rập Saudi cũng biết, và hơn nữa Ả Rập Saudi chính là nước đã cung cấp tiền nuôi dưỡng và bảo vệ Bin Laden trong suốt thời gian đó. Cũng vì mục tiêu đổi chác tương tự như Pakistan.

- Sau khi đắn đo cân nhắc cả mấy năm trời, chính quyền Pakistan mới thông báo cho chính quyền Mỹ biết, rồi hợp tác chặt chẽ với Mỹ để tổ chức cuộc đột kích. Nói cách khác, không hề có chuyện Mỹ nghe lén điện thoại, truy ra Bin Laden, rồi đột kích mà không thông báo hay xin phép chính quyền Pakistan.

- Pakistan cũng hợp tác với Mỹ để cài một bác sĩ vào lấy máu của Bin Laden mang đi thử nghiệm DNA, xác nhận quả đúng là Bin Laden. Tức là việc chỉ xác nhận được 50%-60% cũng chỉ là chuyện phiạ để làm cho câu chuyện tăng phần gay cấn, tăng tính can đảm của TT Obama, dám lấy một quyết định khi dữ kiện chưa có gì chính xác lắm, trong khi sự thực là cả Pakistan lẫn Mỹ đều đã biết chắc chắn đúng là Bin Laden rồi.

- Cuộc đột kích thật ra chỉ là tấn tuồng được đạo diễn chu đáo để tránh tội cho Pakistan, và được TT Obama đồng ý ngay vì cũng giúp đánh bóng hình ảnh “người hùng” của ông.

- Sở dĩ cả hai bên Pakistan và Mỹ đồng ý dấu nhẹm vai trò của Pakistan là vì Bin Laden được hậu thuẫn rất mạnh của dân Pakistan nói riêng và dân Hồi giáo nói chung. Nếu sự thật bị lộ ra là chính phủ Pakistan hợp tác với Mỹ để bắt hay giết Bin Laden thì chính quyền Pakistan lo ngại sẽ có đại loạn, có thể có đảo chánh luôn. Giải pháp tốt nhất là để Mỹ lãnh trách nhiệm, chính phủ Pakistan sẽ lớn tiếng phản đối, rồi dần dần mọi chuyện sẽ xong. Đại khái, hai bên sẽ dàn cảnh một màn đả kích nhau. Mỹ chỉ trích Pakistan đã hoặc là đồng lõa, dấu nhẹm Bin Laden, hoặc là bất tài để Bin Laden sống ngay cạnh khu quân sự Abbottabad mà không biết gì. Ngược lại, Pakistan sẽ chỉ trích Mỹ không tôn trọng chủ quyền Pakistan. Nghe thì dĩ nhiên nghiêm trọng, nhưng trên phương diện chính trị vẫn còn đỡ tai hại hơn là tin Pakistan giúp Mỹ giết Bin Laden.

- Trong cuộc đột kích đó, chỉ có Bin Laden bị bắn chết dễ dàng vì là tù nhân không có lính canh gác, không có chuyện ác chiến súng nổ ào ào. Ngay cả trong cuộc đột kích, đã có một sĩ quan tình báo Pakistan cùng tham gia, theo dõi từ đầu đến đuôi. Các lính canh Pakistan đã được rút đi hết, khi lính Mỹ đột kích, chỉ còn hai cận vệ bên cạnh Bin Laden, và một người con trai của Bin Laden, đều bị bắn chết dễ dàng. Đúng ra, không có lý do gì để phải bắn Bin Laden vì ông ta đã là tù nhân của Pakistan từ nhiều năm rồi. Lính Mỹ có thể trói ông lôi lên trực thăng mang về Mỹ đưa ra tòa. Nhưng lính Mỹ đã bắn chết Bin Laden theo lệnh của Tòa Bạch Ốc, không muốn bắt sống Bin Laden đưa ra tòa, sẽ có rất nhiều rắc rối về chính trị và luật pháp.

Nhà báo Hersh cho biết đã lấy tin từ ba nguồn. Một nguồn bí mật mà ông không thể tiết lộ là một cựu viên chức an ninh cao cấp của Mỹ đã về hưu. Nguồn tin thứ hai là từ ông tướng hồi hưu Assad Durrani, cựu giám đốc ISI là cơ quan an ninh tình báo Pakistan. Và nguồn tin thứ ba là một sĩ quan cao cấp trong quân lực Pakistan.

Nguồn tin thứ nhất và thứ ba vì bí mật nên chẳng thể xác định tính khả tín, nguồn tin thứ hai có vẻ vững hơn vì đó là ông tướng an ninh có tên rõ ràng, nhưng cũng không chắc lắm vì ông này đã về hưu cả chục năm trước khi cuộc đột kích xẩy ra, do đó, cũng chỉ có thể nghe các đàn em trong ISI kể lại thôi.


Ngay sau khi bài viết của ông Hersh được phổ biến thì truyền thông “phe ta” đã xúm lại đả phá ngay.

Đài truyền hình CNN đưa ngay chuyên gia về khủng bố, ông Peter Bergen ra để bác bỏ toàn bộ câu chuyện của ông Hersh. Ông Bergen cho rằng câu chuyện hoàn toàn vô lý. Nếu Pakistan đã giam giữ được Bin Laden, sao không giao nộp Bin Laden cho Mỹ như trước đây Pakistan đã giao nộp Khalid Sheikh Mohammed, mà lại phải lòng vòng tổ chức đột kích với quá nhiều rủi ro lính Mỹ bị chết làm gì? Do đó, ông tin chắc Pakistan không biết gì về nơi trú ẩn của Bin Laden. Ông Bergen cũng cho việc Ả Rập Saudi cấp dưỡng tiền nuôi Bin Laden là vô lý khi Bin Laden chủ trương lật đổ vua xứ này.

Ông Bergen cũng xác nhận đã hỏi lại tướng Durrani, và ông này đã trả lời có vẻ nước đôi. Ông khẳng định ông không có bằng chứng cụ thể nào xác nhận ISI đã giam lỏng Bin Laden cả 5 năm. Nhưng đồng thời ông cũng nói Mỹ thực hiện cuộc đột kích quy mô, mang hai trực thăng bay cả mấy tiếng đồng hồ trên không phận Pakistan mà Pakistan không hay biết gì như TT Obama xác định cũng là chuyện vô lý. Pakistan đã từng có chiến tranh với Ấn Độ nên có hệ thống phòng không khá mạnh. Pakistan có thể sản xuất được bom nguyên tử, nên không thể nói hệ thống phòng không của Pakistan bết bát chậm tiến quá như vậy.

Ông Bergen cũng khẳng định ông đã đến xem căn nhà và đã nhìn thấy cảnh hỗn độn, đồ đạc tung toé, vết đạn lỗ chỗ trên tường, chứng tỏ đã xẩy ra một cuộc bắn phá dữ dội, chứ không phải chỉ có Bin Laden bị bắn thôi.

Phản bác của ông Bergen không vững lắm. Pakistan có lý do rất chính đáng không công khai giao nộp Bin Laden cho Mỹ vì sợ dư luận chống đối như đã bàn ở trên. Bắt Bin Laden giao cho Mỹ thì không ai nghi ngờ gì chuyện dân Hồi Giáo sẽ nổi loạn ngay. Mỹ đột kích mà chính quyền Pakistan không hay biết gì chính là phương cách duy nhất để bảo vệ chính quyền Pakistan.

Chỗ trú ẩn của Bin Laden ngay sát nách (cách có vài trăm thước) một khu vực quân sự lớn của Pakistan, gồm một căn cứ quân sự và một trường võ bị. An ninh trong khu vực tất nhiên rất chặt chẽ, tất cả dân địa phương chung quanh đều có thể bị theo dõi, kiểm soát rất kỹ. Do đó, nói Bin Laden sống trong căn nhà đó cả chục năm mà an ninh Pakistan không biết gì là chuyện thật khó tin.

Chẳng những vậy mà Bin Laden chỉ có hai cận vệ là điều càng khó tin hơn. Những hình ảnh chụp Bin Laden trước và nhất là sau 9/11 cho thấy ông này đi đâu cũng có cả chục cận vệ bao bọc chung quanh. Khi ông sống sát nách căn cứ quân sự lớn nhất Pakistan mà lại chỉ có hai cận vệ thì quả là chuyện khó tin. Bin Laden là người rất cẩn trọng đã trốn khỏi lưới vây của Mỹ từ năm 2001, không bao giờ mang sinh mạng mình ra đánh phé như vậy.

Chuyện khám phá ra nơi trú ẩn nhờ bắt được một cuộc điện đàm nghe cũng khó tin. Mỗi ngày, trên thế giới này có cả tỷ cuộc gọi trên khắp thế giới, trong cả chục năm tìm kiếm Bin Laden cả ngàn tỷ cuộc gọi, vậy mà Mỹ bắt được một cuộc gọi 10 giây thì quả là siêu phàm hay là quá sức hên.

Chuyện căn nhà như bãi chiến trường cũng chỉ là chuyện ông Bergen nói chứ không có bằng chứng gì, vì căn nhà sau đó đã bị chính quyền Pakistan niêm phong rồi phá hủy thành đống gạch vụn ngay, hiện giờ không còn dấu vết gì hết. Ngoài ông Bergen ra, không có nhà báo nào đã được vào trong căn nhà đó sau cuộc đột kích.

Ngoài ông Bergen ra, nhiều chuyên gia khác cũng đã lên tiếng. Một số khẳng định tướng Durrani rất ma giáo, lươn lẹo từ thời ông ta chỉ huy ISI, nên rất khó tin. Trả lời vấn đề này, ông Hersh cho rằng vấn đề quan trọng là câu chuyện chứ không phải người đưa tin. Nếu muốn kiểm chứng thì cần kiểm chứng câu chuyện chứ không phải tìm hiểu về tướng Durrani hay bất cứ người nào khác cung cấp tin.

Cũng có người đặt câu hỏi lính Mỹ đã mang về cả mấy chục thùng tài liệu mật. Nếu Bin Laden đã bị tù từ mấy năm thì dĩ nhiên là chẳng còn giữ được tài liệu gì nữa, mà tất cả những thùng đó chỉ là ngụy tạo. Sự thật về những thùng tài liệu này cũng chỉ có chính quyền Obama biết chứ không có ai khác biết được.

Dĩ nhiên là ngay sau vụ này bùng nổ, phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc đã bác bỏ toàn bộ câu chuyện, cho rằng đây chỉ là trí tưởng tượng của ông Hersh. Hay có thể là trí tưởng tượng của những người cung cấp tin đã lừa ông Hersh. Một vài cựu quân nhân lực lượng SEAL, tự nhận là đã tham gia cuộc đột kích cũng đã lên tiếng phản bác câu chuyện của ông Hersh. Cựu Giám Đốc CIA Leon Panetta cũng bác bỏ tin của ông Hesrh. Tuy nhiên, những cải chính này không có gì đáng ngạc nhiên. Chẳng ai có thể nghĩ chính quyền Mỹ sẽ xác nhận ông Hersh đã trình bày sự thật trong khi TT Obama nói láo.

Cựu đại sứ Pakistan tại Mỹ, ông Hussein Haqqani thì cho rằng chính quyền Pakistan thực sự không biết gì về sự hiện diện của Bin Laden tại Abbottabad, nhưng ông nghĩ Bin Laden đã được bao che và giúp đỡ, chỉ không biết bởi thế lực nào thôi. Có thể là một nhóm nhỏ trong ISI hay ngay cả trong nội các Pakistan. Ông Haqqani cho biết đã viết thư hỏi thẳng thủ tướng Pakistan, nhưng cả mấy năm nay vẫn không có hồi âm.

Điều lạ lùng đáng suy nghĩ là sau khi bài báo của ông Hersh được tung ra, ba nhà báo nặng ký của NBC, AFP (Pháp) và New York Times đã lên tiếng xác nhận họ cũng đã biết được tin Bin Laden bị một người vô danh tố giác, rồi bị Pakistan giam giữ từ 2006, Pakistan sau đó đã thông báo cho Mỹ biết và nhắm mắt cho Mỹ đột kích giết Bin Laden. Trước đây họ chưa lên tiếng rõ rệt như ông Hersh vì chưa kiểm chứng được tất cả dữ kiện.

Bình tâm mà nghĩ thì câu chuyện ông Hersh tung ra nghe có vẻ hoang đường. Cuộc đột kích với tầm mức quan trọng như vậy khó có thể là chuyện dàn cảnh do TT Obama đạo diễn trong bí mật tuyệt đối. Chắc chắn có cả trăm người can dự, kể cả ít nhất vài chục sĩ quan cấp lớn nhỏ làm kế hoạch rồi tổ chức, phối hợp, rồi thực thi, khó mà dấu nhẹm tất cả. Cái rủi ro là chỉ cần một người bất mãn, cất giữ tài liệu rồi ra tố cáo thì sẽ bể mánh toàn diện. Xứ Mỹ này là xứ của tự do ngôn luận, rất nhiều người Mỹ, viên chức chính quyền, không ngại ngùng tố giác sự thật nếu họ thấy chính quyền lem nhem, làm chuyện lươn lẹo. Hay có khi xì tin bí mật để kiếm tiền. Chưa kể cả trăm viên chức Pakistan cũng đã can dự. Cái rủi ro bị lộ quá lớn, TT Obama không dại gì làm chuyện động trời này.

Trừ phi ông Hersh trưng ra được bằng chứng cụ thể hơn thì ta sẽ phải xét lại. Còn chỉ một bài viết dựa trên những lời kể của hai ba người, trong đó hai là bí mật, thì rất khó tin.

Trong vụ giết Bin Laden, TT Obama đã vỗ ngực nhận công hơi lố bịch, cũng như đã phóng đại vài chi tiết, hay làm nhiều trò có vẻ xi-nê-ma rẻ tiền như hình ảnh TT Obama và cả ban tham mưu mặt ngẩn ngơ ngồi xem diễn tiến cuộc đột kích trên truyền hình trực tiếp. Và cái điều khó hiểu là máy thu hình được gắn trên mũ sắt của nhóm SEAL, thu hình từ đầu đến đuôi, ngoại trừ khúc quan trọng nhất là xông vào phòng ngủ và bắn chết Bin Laden thì hệ thống truyền tin bị “trục trặc kỹ thuật”, mất hình. Một ngẫu nhiên quả đáng nghi ngờ. Rất có thể khi đó, Bin Laden ở trong phòng ngủ bước ra, đã giơ hai tay đầu hàng rồi, nhưng vẫn bị bắn chết theo lệnh của TT Obama.

Dù vậy, sự thật có lẽ gần với sự mô tả của chính quyền Obama hơn là lời kể của ông Hersh.

Cứ tạm coi như câu chuyện của ông Hersh là chuyện đọc cho vui thôi. Nhưng sẽ hết vui nếu đó là sự thật. Một tổng thống coi thường thiên hạ, lừa gạt thiên hạ đến mức đó thì phải là đại họa cho cả nước. Hy vọng không phải vậy. (17-05-15)

Vũ Linh

Quý độc giả có thể liên lạc với tác giả để góp ý qua email: [email protected]. Bài của tác giả được đăng trên Việt Báo mỗi thứ Ba.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trong bối cảnh thế giới đang trải qua những biến động nghiêm trọng về kinh tế, chính trị và công nghệ, toàn cầu hoá – vốn từng được xem là động lực chính thúc đẩy cho tăng trưởng và thịnh vượng – đang đứng trước những thách thức chưa từng có. Tiến trình công nghiệp hoá và toàn cầu hoá đã đem lại nhiều thành tựu vượt bậc trong suốt thời gian dài qua, từ thế kỷ XX sang thế kỷ XXI, đặc biệt là thông qua sự chuyên môn hoá, tự do thương mại và tiến bộ công nghệ. Tuy nhiên, các cuộc khủng hoảng tài chính, đại dịch toàn cầu, chiến tranh và cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc đã khiến mô hình toàn cầu hoá truyền thống bộc lộ nhiều tình trạng bất ổn...
Nhiều thế hệ sống ở Sài Gòn những năm của thập niên 80-90, khi con gà trống của Thương Xá Tax chưa bị bức tử, khi những hàng cây cổ thụ trên đường Tôn Đức Thắng vẫn là nét thơ mộng của Sài Gòn, có lẽ đều quen thuộc với câu “Chương Trình Truyền Hình Đến Đây Là Hết…” Nó thường xuất hiện vào cuối các chương trình tivi tối, khi chưa phát sóng 24/24. Thời đó, mỗi ngày truyền hình chỉ phát sóng trong một số khung giờ nhất định (thường từ chiều đến khuya) nên hầu như ai cũng có tâm lý chờ đợi đến giờ ngồi trước màn ảnh nhỏ, theo dõi vài giờ giải trí. Đó cũng là chút thời gian quên đi một ngày cơ cực, bán mồ hôi cho một bữa cơm độn bo bo thời bao cấp. Nhắc nhớ chút chuyện xưa, để nói chuyện nay, đang diễn ra ở một đất nước văn minh hàng đầu, từng là niềm mơ ước của biết bao quốc gia về quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận.
Trên mạng gần đây lan truyền một bức tranh chuỗi tiến hóa ngược nhại kiểu Banksy - vẽ hình ảnh tiến hóa quen thuộc từ khỉ tiến tới người, nhưng đến giữa chặng đường, một gương mặt ai cũng nhận ra quay lưng đi ngược lại về phía khỉ. Cái dáng ngoảnh đầu ấy khiến tôi chạnh lòng nghĩ đến hình ảnh nước Mỹ hôm nay. Giữa thế kỷ XXI, lẽ ra phải tiếp tục đi tới, nhưng thay vì mở rộng tự do học thuật – ngọn nguồn của sáng tạo – chúng ta lại thấy những dấu hiệu nước Mỹ thoái lui theo một quỹ đạo lạ lùng: thử nghiệm một kiểu “tiến hóa ngược”.
Từ khi Tối Cao Pháp Viện lật đổ Roe v. Wade, chúng ta đều biết câu chuyện không dừng lại ở đó. “Để tiểu bang tự quyết” chỉ là cái cớ. Và Texas, tiểu bang bảo thủ dẫn đầu, vừa chứng minh điều đó bằng một luật mới: trao cho bất kỳ ai quyền săn lùng và kiện những người dính dáng tới thuốc phá thai. Texas vốn đã có một trong những lệnh cấm khắc nghiệt nhất: phá thai bị cấm hoàn toàn, trừ vài ca y tế khẩn cấp. Không ngoại lệ cho thai dị tật chết non. Không ngoại lệ cho hiếp dâm. Không ngoại lệ cho loạn luân. Thế nên, nhiều phụ nữ Texas chỉ còn con đường tìm đến thuốc phá thai qua mạng, thường từ những nhà cung cấp ở ngoài tiểu bang. Luật mới nhắm thẳng vào cánh cửa mong manh ấy.
Suốt 250 năm, người Mỹ đồng ý rằng cai trị bởi một người duy nhất là sai lầm, rằng chính quyền liên bang vốn cồng kềnh, kém hiệu quả. Lẽ ra hai điều ấy đủ để ngăn một cá nhân cai trị bằng mệnh lệnh từ Bạch Ốc. Nhưng Trump đang làm đúng điều đó: đưa quân vào thành phố, áp thuế quan, can thiệp vào ngân hàng trung ương, chen vào quyền sở hữu công ty, gieo nỗi sợ để buộc dân chúng cúi đầu. Quyền lực bao trùm, nhưng không được lòng dân. Tỉ lệ chấp thuận của ông âm 14 điểm, chỉ nhỉnh hơn chút so với Joe Biden sau cuộc tranh luận thảm hại năm ngoái. Khi ấy chẳng ai lo ông Biden “quá mạnh”. Vậy tại sao Trump, dù bị đa số phản đối, vẫn dễ dàng thắng thế?
Có bao giờ bạn nói một điều rõ ràng như ban ngày, rồi nghe người khác nhắc lại với nghĩa hoàn toàn khác? Bạn viết xuống một hàng chữ, tin rằng ý mình còn nguyên, thế mà khi quay lại, nó biến thành điều bạn chưa từng nghĩ đến – kiểu như soi gương mà thấy bóng mình méo mó, không phải bị hiểu lầm, mà bị người ta cố ý dựng chuyện. Chữ nghĩa, rơi vào tay kẻ cố ý xuyên tạc, chẳng khác gì tấm gương vỡ. Mỗi mảnh gương phản chiếu một phần, nhưng người ta vẫn đem mảnh vỡ đó làm bằng chứng cho toàn bộ bức tranh. Một câu, một đoạn, một khẩu hiệu – xé khỏi bối cảnh trở nên lệch lạc – hóa thành thứ vũ khí đâm ngược lại chính ý nghĩa ban đầu. Câu chuyện của đạo diễn Trấn Thành gần đây là một minh họa. Anh chỉ viết đôi dòng thương tiếc chia buồn với sự ra đi của nghệ sĩ đàn bầu Phạm Đức Thành. Vậy thôi. Thế mà lập tức bị chụp mũ, bêu riếu, bị gọi “3 que,” “khát nước,” “Cali con.” Người ta diễn giải đủ kiểu, vẽ ra đủ cáo buộc: từ tội mê văn hóa Việt Nam Cộng Hòa đến tội phản quốc.
Sau thất bại trước đối thủ đảng Dân Chủ Joe Biden trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, nội các “gia đình trị” của Donald Trump gần như biến mất khỏi chính trường. Các đồng minh không thể có cùng tiếng nói với Trump, nhất là sau vụ bạo loạn Quốc Hội Jan 06. Duy nhất một người vẫn một lòng trung thành không bỏ rơi Trump, đó chính là Stephen Miller. Nhiệm kỳ hai của Trump, người được cho là có quyền lực hơn trong vòng tròn thân cận của Trump, hơn cả JD Vance, chẳng ai khác hơn chính là Stephen Miller. Để tạo ra những ảnh hưởng chính trong chính quyền Trump hôm nay, Miller đã có một đường dài chuẩn bị, khôn ngoan và nhẫn nại.
Đầu tháng 8 năm 2025, Tổng thống Donald Trump đã ký một mệnh lệnh đặc biệt, chỉ đạo các cơ quan hữu trách lập kế hoạch đưa quân đội Hoa Kỳ đi trấn áp các tổ chức tội phạm ở Mỹ Latinh. Khoảng hai tuần sau, mệnh lệnh đã thành hiện thực. Ba khu trục hạm có gắn phi đạn viễn khiển (guided-missile destroyers) của Hoa Kỳ đã được khai triển tới vùng biển Venezuela, đảm trách việc chặn giữ các chuyến hàng ma túy.
Một góc khuôn viên của Đồi Capitol sáng Thứ Tư là những câu chuyện tưởng đã bị chôn vùi, nay được kể ra trong sự run rẩy, xúc động và cả nước mắt. Trước hàng chục ống kính truyền thông chiếu trực tiếp trên toàn quốc, khoảng mười người phụ nữ lần lượt kể ra câu chuyện của chính mình – nạn nhân của Jeffrey Epstein, tỷ phú tội phạm tình dục và buôn bán mại dâm trẻ vị thành niên. Ngày đó, những phụ nữ này chỉ vừa 16, 18 tuổi, nhỏ nhất là Marina Lacerda, 14 tuổi.
Ở đời, chẳng có ngai vàng nào là miễn phí. Muốn hỏi cưới công chúa thì phải có sính lễ. Làm gì có chuyện đi tay không mà cuỗm được gái đẹp — trừ trường hợp dùng quyền lực bẩn thỉu cưỡng hiếp gái tơ (nghe quen quen). Muốn làm đàng anh đàng chị không thể vừa keo kiệt vừa đòi được người ta kính nể. Quy luật xưa nay không đổi ăn khế thì phải trả vàng. Ngai vàng toàn cầu cũng vậy -- không chỉ làm bằng vàng, mà còn bằng chi phí, lời hứa, và trên hết, là sự tín nhiệm.



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.