Hôm nay,  

Tưởng Tượng

13/02/201600:00:00(Xem: 6872)
Buổi sáng ngày 8 tháng 12 năm 1980, nữ nhiếp ảnh gia Annie Leibovitz đến căn hộ của Yoko Ono và John Lennon ở New York để chụp hình cho loạt ảnh sẽ đăng trên tạp chí âm nhạc Rolling Stone. Dự định lúc đầu sẽ lấy ảnh của cặp vợ chồng nổi tiếng này làm ảnh bìa, nhưng sau đó nữ nhiếp ảnh gia đã dè dặt thay đổi ý định, chỉ chụp riêng hình Lennon vì độc giả lúc ấy không muốn thấy Ono trên bìa báo...Cuối cùng khi Lennon cương quyết phải có Ono cùng chụp thì bộ ảnh cũng được hoàn tất. Sau buổi chụp hình, Lennon đến dự cuộc phỏng vấn trong đài phát thanh của RKO radio.

5 giờ chiều, Lennon và Ono rời căn hộ để đến studio hoàn tất bài Walking on Thin Ice. Khi 2 người rảo bước tới xe limousine của mình thì một số fan hâm mộ chạy đến xin chữ ký. Trong số đó có Mark David Chapman, người đã từng đợi chờ Lennon bên ngoài khu chung cư cao cấp The Dakota nơi Lennon và Ono sinh sống và đã được Lennon ký tặng.

Mark David Chapman là một nhân viên bảo vệ 25 tuổi ở Honolulu, Hawaii. Tháng 10 năm đó anh ta đã dự định mưu sát Lennon (trước khi ca khúc Double Fantasy phát hành) nhưng sau đó đã thay đổi ý định và quay về nhà. Sáng hôm nay Chapman lại đến đợi trước tòa nhà Dakota chờ cơ hội để được gặp Lennon lần nữa.

Chapman thinh lặng đưa bản copy của Double Fantasy và Lennon vui vẻ ký tặng. Ký xong Lennon ngước nhìn Chapman và hỏi: "Anh chỉ muốn vậy thôi?" Chapman gật đầu và cười mỉm.

Sau đó Lennon đến phòng thu âm Record Plant Studio và làm việc cho đến 10:49 khuya. Chàng quyết định không đi ăn tối, thay vì đó trở về nhà đúng giờ để chơi với Sean, đứa con trai 5 tuổi chàng có với Ono trước khi cháu đi ngủ.

Jose Perdomo người gác cửa của The Dakota và một tài xế taxi gần đó đã thấy Chapman đứng sẳn trong bóng tối của vòm cửa ở phía Nam tòa nhà. Chapman đã đứng đợi từ từ trưa hôm đó. Ono bước đi trước và vào trong phòng tiếp tân. Lennon theo sau, liếc nhìn Chapman và lướt qua hắn. Trong giây phút ngắn ngủi ấy, Chapman vung cây súng lục.38 caliber nhắm vào giữa lưng Lennon và bắn 5 phát. Viên đạn đầu tiên trượt qua đầu Lennon và đụng vào cửa số tòa nhà. Hai viên sau đi vào bên trái của lưng và hai viên còn lại đi vào vai trái. Những phát đạn với khoảng cách gần 3 mét như vậy đã xé tung cơ thể của Lennon những lổ đạn tròn xuyên suốt. Lennon lảo đảo bước đi 5 bước như chừng những viên đạn đã đẩy chàng về phía sảnh đường khu vực tiếp tân. Máu tuôn xối xã từ các vết thương và trào ra miệng. "Tôi bị bắn! tôi bị bắn." Chàng chỉ thốt lên được chừng ấy rồi đổ ập người xuống sàn nhà.

Lễ tân Jay Hastings lúc đầu định cầm máu cho Lennon nhưng khi thấy Lennon nằm bất động trong vũng máu, bèn cởi áo khoác đồng phục của mình và phủ lên Lennon, gỡ cặp mắt kính tròn đã bị vỡ dính máu và gọi cảnh sát. Bên ngoài tòa nhà, gác dan Perdomo đã dằng co với Chapman, làm hắn buông súng và đá được khẩu súng khỏi lề đường. Chapman cởi áo choàng và bỏ mũ khi cảnh sát tới, dường như để chứng tỏ mình không còn che giấu vũ khí nào khác, rồi ngồi bệt xuống lề đường. Gác dan Perdomo hét lớn vào Chapman "Mày có biết mày vừa làm chuyện gì không?" Chapman bình thản đáp: "Biết! Tôi vừa bắn John Lennon."

Hai người cảnh sát đầu tiên đến hiện trường là Steve Spiro và Peter Cullen. Họ đang ở góc ngả tư đường 72nd và Broadway khi nghe tiếng súng nổ. Họ thấy Chapman vẫn ngồi bình thản yên lặng bên vỉa hè, trong tay cầm cuốn tiểu thuyết bằng bìa mỏng: Bắt Trẻ Đồng Xanh của J.D. Salinger. Lật bên trong cuốn tiểu thuyết, Chapman viết nguệch ngoạc "Gởi Holden Caufield. Từ Holden Caulfield. Đây là sự thể nghiệm của tôi." (Sau này trong phần thẩm vấn, Chapman đã nói rằng cuộc đời của anh chính là nhân vật Holden Caulfield trong tiểu thuyết đó.)

Cảnh sát lập tức chở Lennon đến bệnh viện St Luke's-Roosevelt vì biết rằng tình trạng quá trầm trọng không thể chờ xe cứu thương đến. Một cảnh sát viên tên Moran đặt Lennon vào băng ghế sau và hỏi: "Ông có biết ông là ai không?" Lennon cố gắng hé môi và ra dấu, nhưng chỉ có vài âm thanh ứ nghẹn trong cổ họng. Máu vẫn tuôn ra không ngớt từ các vết thương.

Lennon cảm thấy lạnh vô cùng. Chẳng phải vì cái rét của mùa đông New York. Chàng thấy lạnh vì những dòng máu ấm một thuở thiết tha yêu cuồng dại cuộc đời nay cạn dần trong người. Ôi mái tóc dài bồng bềnh đầy nghệ sĩ và phong cách thời thượng của thập niên 70, một thế hệ babyboom với chiếc quần patte ống loa, những chiếc áo bó sát người và những mái tóc dài hyppies. Chàng là biểu tượng đắm say trong ban nhạc của tứ quái The Fab Four lừng danh nhất hành tinh. Chàng và ban nhạc của mình Beatles là tiếng đập thỗn thức cho hàng triệu trái tim nam nữ khắp lục địa này. Người ta gọi là hiện tượng Beatlemania, dẫn đầu cho làn sóng "xâm chiếm của nước Anh" vào thị trường âm nhạc Mỹ. Mà làm sao lại không yêu thích các chàng trai trẻ này được? Vừa trẻ trung, ăn mặc điệu nghệ thời trang, lại đẹp trai hào hoa. Viết nhạc thì lời ca đơn giản mà đắm đuối. Nổi bật nhất là những giai điệu và tiết tấu của các bản nhạc rock & roll đều hay đến lạ kỳ. Lạ kỳ bởi mỗi một bài đều khác nhau trong cấu trúc và đều cuốn hút với các hợp âm lạ bất ngờ nhưng đều dễ thấm vào lòng. Đã thế các chàng lại phá tung chêm thêm vào những tiếng đệm da-da-da đến rộn ràng tươi mát và hấp dẫn. Như tên gọi của ban nhạc Beatles là sự kết hợp của tiếng đập (beat) tiếng nhịp nhân cuồng quay, tiếng vỗ tay náo nhiệt, tiếng gào thét của thế hệ trẻ trung trong sung mãn của đời sống.

Trái tim chàng vẫn còn thoi thóp nhẹ nhưng hơi thở chàng đã như ngọn đèn cạn nến lay lắt trước gió, máu vẫn tuôn chảy cạn kiệt dần trong xác thân chàng. Chàng còn nằm đó nhưng vía của chàng hình như đã bay lên cao. Trong những phút giây cuối cùng trước khi lìa cõi đời hoạt náo này chàng chợt nhớ lại tất cả. Tất cả cuộc đời đầy sóng gió và hào quang vinh hiển của chàng vụt trở về như cuốn phim chiếu chậm.

Cách đó một tháng chàng vừa hoàn thành ca khúc Woman, viết không riêng gì cho Yoko Ono (người vợ thứ nhì mang gốc Nhật cũng đầy tính nổi loạn và đam mê nghệ thuật đến tột đỉnh như chàng) mà hình như chàng viết cho tất cả các chàng trai đang yêu.

.

Woman.
Người nữ, khó trải bày làm sao khi cảm xúc tôi rối rắm và tâm trí trống rổng
Sau rốt thì tôi mãi mãi nợ người
Và nàng ơi! Tôi sẽ cố bày tỏ niềm yêu và ân sủng

Vì nàng đã cho tôi biết ý nghĩa của sự thành công.

.

Nàng ơi! Hẳn nàng biết về tính trẻ con trong mỗi người đàn ông
Xin nhớ rằng đời tôi nằm trong tay nàng
Và nàng hỡi! Hãy giữ tôi gần trong tim, dù khoảng cách không chia xa chúng mình.
Điều này đã viết trên những vì sao đêm
Nàng hỡi! Hãy để tôi giải thích
Tôi không bao giờ cố ý làm nàng buồn đau
Vì thế hãy để tôi nói lần nữa, lần nữa và lần nữa
Tôi yêu nàng bây giờ và mãi sau
Tôi yêu nàng phút giây này đến thiên thu.

.

Chàng còn chú thích thật lãng mạn cho tựa ca khúc Woman là For the other half of the sky, Cho một nửa khác của bầu trời. Thì ra tình yêu là vậy! Khi yêu thì hai người chỉ có một bầu trời, bầu trời của riêng hai người, mỗi người mang một nửa bầu trời. Cũng nồng nàn như khi ta gọi người thân yêu nhất là better-half vậy. Nửa tốt đẹp nhất.

Vậy mà giờ đây vía chàng trên cao lượn lờ quanh hình bóng Yoko Ono lẻ loi gục qụy bên xác chàng. Rồi chàng lại nhớ những ước mơ xanh, những hào quang sáng rực tưởng chừng không bao giờ tắt khi chàng đang ở trên đỉnh danh vọng và tuyên bố: đối với giới trẻ chàng nổi tiếng hơn Chúa Jesus. Chàng thấy mình quá trẻ dại và nông nỗi, nhưng là tuổi trẻ đầy cuồng nhiệt. Hàng triệu khán giả trẻ khắp thế giới mong ước được nghe chàng và ban nhạc hát. Hàng trăm ngàn khán giả vây quanh các buổi trình diễn, tiếng hò reo hâm mộ của họ đã át ngay cả tiếng đàn ca...Với làn sóng hâm mộ và danh vọng ngút ngàn cùng cá tính nổi loạn tự do của người nghệ sĩ trẻ, cùng biết bao yếu tố khác để làm chàng quên đi tính hữu hạn ngắn ngủi của con người. Nhưng chàng cũng nhớ rõ chàng yêu cuộc đời này tha thiết, chàng đã từng ước mong trái đất này hòa bình, không có hận thù trong lòng người, không có chiến tranh và tư hữu, không có một chủ nghĩa, chủ thuyết nào cả...Ôi! sao mà mình cứ sống trong lời ca tiếng nhạc, nét tranh. Mình quên đi những gì hiện hữu thực tế bên ngoài thế giới nghệ sĩ mộng mơ này. Chàng thầm nghĩ và thấy mình thật hoang tưởng khi nhớ lại ca khúc Imagine mà mình đã viết vào tháng Năm 1971, trước ngày chàng mất hơn 9 năm:

.

blank
Hình ca khúc Tưởng Tượng.

Tưởng tượng.

Hãy tưởng tượng không có thiên đàng, không có địa ngục
Trên cao chỉ có bầu trời, mọi người chỉ sống cho hôm nay.
Cũng dễ thôi nếu bạn thử.
Hãy tưởng tượng không có quốc gia,
Không có gì để chiến đấu và để chết cho đất nước
Cũng không có tôn giáo, tất cả mọi người sống trong hòa bình
Điều này cũng không khó lắm đâu.
Bạn sẽ nói tôi là kẻ mộng mơ
Nhưng tôi không là kẻ duy nhất
Vì tôi mong một ngày nào đó bạn sẽ cùng tôi
Và thế giới sẽ cùng hợp nhất
Thử tưởng tượng không có tư hữu
Không cần phải tham lam hay thèm khát điều gì
Mọi người là bằng hữu
Thử tưởng tượng tất cả mọi người cùng san sẻ thế giới
Bạn có thể nói tôi là kẻ mơ mòng…”

.

Rồi chàng chạnh nhớ đến những người bạn trong ban nhạc, nhất là nhớ Paul McCartney. Paul với khuôn mặt thật trẻ con luôn vui cười. Nhớ Paul đã viết bản nhạc Hey Jude để an ủi con trai đầu lòng Jules của mình với người vợ đầu Cynthia, trước khi Yoko Ono đi sâu vào đời mình. Nhớ nhất là những cảm hứng từ bản nhạc Do you want to know a secret đã giúp Paul viết nên ca khúc trứ danh Yesterday bất tử. Tự dưng giây phút khi gần lìa xa cõi đời này những lời ca của Paul sao mà thấm thía đến thế! Những ngày hôm qua khi chúng mình còn là tình nhân, những ngày hôm qua khi chúng mình còn là vợ chồng, những ngày hôm qua khi chúng mình còn là bè bạn...

.

Mới hôm qua.
Buồn phiền trong tôi như đã bay đi xa
Mãi đến hôm nay tim còn thấy hoan ca
Tôi còn ngỡ như là ngày hôm qua.

.

Ngày hôm qua, khi tình yêu là trò chơi dễ dàng, tôi là người đàn ông vẹn toàn. Giờ thì không như thế nữa, khi em xa vắng, bóng tối treo trên đầu u ám, muộn phiền về đậu và tôi cần một chỗ ẫn giấu mình...Ô! ngày hôm qua, tôi đã nói gì sai? Vì sao em ra đi? Sao mà mong được sống như ngày hôm qua đến thế!

Những bản nhạc dấu yêu từ những ngày dậy sóng nghiệp cầm ca ở Liverpool 1960 đến tận New York ngày hôm nay cứ ùa trở về trong trí tưởng. Những giai điệu đẹp ngời cứ ngân vang trong đầu át cả tiếng còi hụ của xe cảnh sát đang chạy hết tốc lực đến bệnh viện Roosevelt. Ánh đèn xanh đỏ vàng cấp cứu cứ chớp xoay nhanh lên các đường phố New York, trông như các ánh đèn sân khấu khi chàng và ban nhạc Beatles đang trình diễn. Chàng muốn hé môi mấp máy Oh la di oh la da! mà sao không cử động nổi. Máu trong người chàng dường như đang cạn kiệt và bốc hơi.

Gần 11 giờ khuya hôm đó bác sĩ Stephan Lynn, trưởng phòng cấp cứu của bệnh viện St Luke's-Roosevelt tiếp nhận John lennon. Chàng đã không còn mạch đập, không còn hơi thở. Cùng với 2 người bác sĩ và vài y sĩ phụ tá, họ cố gắng trong vô vọng để cứu chàng. Ngay cả dự định cuối cùng là mở lồng ngực để cố bóp trái tim nghệ sĩ tài hoa kia, giúp nó đập trở lại, đưa những giọt máu ấm áp lên trên khối óc sáng tạo đã cho đời những giai điệu mê say tưởng chừng như vẫn còn vang vọng mới như ngày hôm qua. Nhưng khi nhanh chóng nhận ra các mạch máu chính quanh tim đã bị vỡ nát trầm trọng do 4 viên đạn, 80 phần trăm lượng máu trong cơ thể bảnh trai nọ đã mất, họ đành xuôi tay. 11:15 tối khuya ngày hôm ấy, bác sĩ thông báo chính thức John Lennon giã từ cuộc chơi. Trong giây phút ấy giai điệu của ca khúc All My Loving của ban nhạc Beatles nhẹ vang lên trong hệ thống loa bệnh viện như một tình cờ ly biệt não nùng...

Hồn của Lennon bay lên cao, cao tít trên bầu trời của New York. Từ đó chàng nhìn xuống thấy Ono khóc rũ rượi khi y tá đưa chiếc nhẫn cưới của chàng cho nàng. Chàng cũng nhìn xuống nơi chàng đã bị bắn thấy cảnh sát còng tay Chapman lên xe. Cuốn tiểu thuyết Bắt Trẻ Đồng Xanh của J.D. Salinger rớt từ tay kẻ ái mộ và cuồng điên rơi trên vỉa hè. Chàng thấy hồn mình nhẹ nhàng như không còn cảm giác, không oán hận. Hình như trên cao cũng không là thiên đàng. Và bên dưới kia nơi máu chàng còn chưa khô cũng không phải địa ngục. Nhìn xuống cuộc đời bên dưới như những cánh đồng xanh, có những đứa trẻ như Holden Caulfield vội vã chạy qua cánh đồng. Dưới những thảm cỏ xanh là những hầm hố tư tưởng. Cuối của cánh đồng là vực thẳm không đáy u minh hoang tưởng. Ở trên mặt đất không làm sao thấy được, không làm sao bắt được những trẻ đồng xanh để chúng khỏi té ngã.

Và John Lennon bay mãi cùng giai điệu Imagine vào cõi vô cùng. Năm ấy chàng 40 tuổi.

Sean Bảo

Ý kiến bạn đọc
14/02/201614:41:42
Khách
qua hay cam on Sean bao
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Tháng Năm, 2024, trong phiên tòa xét xử bị cáo, tức cựu Tổng thống Donald Trump, liên quan các khoản chi phí cho nữ diễn viên phim khiêu dâm Stormy Daniels dưới dạng tiền bịt miệng, có một cựu công tố viên, bộ trưởng tư pháp từ Flordia đến tòa New York. Bà ngồi bên dưới theo dõi để ủng hộ Trump. Đó là Pam Bondi. Sau khi bồi thẩm đoàn phán quyết Trump có tội trong 34 tội danh, Bondi đã xuất hiện trên Fox News, cùng với Kash Patel, phát biểu rằng “một niềm tin rất lớn đã bị mất vào hệ thống tư pháp tối nay.” Bà còn nói thêm: “Người dân Mỹ đã nhìn thấu điều đó.”
Chiều thứ Sáu, chúng tôi ăn trưa với một người bạn mới ở Huntington Beach. Không biết vì men bia hay vì chọn quán giữa một thành phố “đỏ”, câu chuyện đang nhẹ nhàng bỗng rẽ thẳng vào chính trường. Nhắc đến những gì xảy ra kể từ ngày tổng thống Trump nắm quyền sinh sát, cô bạn tôi đề cập đến vật giá leo thang, vừa lạm phát vừa thuế quan, kinh tế bất ổn, đời sống bất an… Anh bạn mới của chúng tôi nghe đến đây lên tiếng cắt lời: “Dẫu có thế, so với nhiều người, nhiều xứ khác, người Mỹ vẫn còn đang sống trong may mắn. Và chúng ta nên biết ơn điều đó.” Anh khiến tôi liên tưởng đến thuyết “dân túy tàn bạo”, được Jay Kuo nhắc đến trong bài báo mới đăng của Ông trên Substack tuần qua.
Tuần trước, tình cờ tôi đọc được một bài viết của tác giả Vũ Kim Hạnh được chia sẻ lại qua Facebook. Bài viết có tựa đề là "Cơ hội vàng ở Mỹ sau mức thuế đối ứng 20%", trong đó bà nhắc riêng về kỹ nghệ xuất cảng gỗ của Việt Nam sang Hoa Kỳ và thế giới. Trước khi đi vào chi tiết của bài viết, có thể nhắc sơ về bà Vũ Kim Hạnh ắt đã quen thuộc với nhiều người trong nước. Bà từng là Tổng Biên Tập báo Tuổi Trẻ, cũng như nằm trong nhóm sáng lập tờ tuần báo Sài Gòn Tiếp Thị, từng là những tờ báo khá thành công tại Việt Nam.
Franklin D. Roosevelt (1882-1945), Tổng Thống Hoa Kỳ thứ 32 và là vị tổng thống Mỹ duy nhất phục vụ hơn 2 nhiệm kỳ, đã từng nói rằng, “Tự do của nền dân chủ không an toàn nếu người dân dung túng sự gia tăng của quyền lực cá nhân tới mức trở thành mạnh hơn chính nhà nước dân chủ đó. Điều đó trong bản chất là chủ nghĩa phát xít: quyền sở hữu của chính phủ thuộc về một cá nhân, một nhóm người, hay bất cứ thế lực cá nhân nào đang kiểm soát.” Lời cảnh giác đó của TT Roosevelt quả thật đã trở thành lời tiên tri đang ứng nghiệm trong thời đại hiện nay của nước Mỹ. Tổng Thống Donald Trump trong nhiệm kỳ đầu và gần 8 tháng của nhiệm kỳ hai đã thể hiện rõ ý chí và hành động của một nhà lãnh đạo muốn thâu tóm mọi quyền lực trong tay mình bất chấp những việc làm này có phá vỡ nền tảng tự do và dân chủ mà nước Mỹ đã nỗ lực không ngừng để tạo dựng và giữ gìn trong suốt hai trăm năm mươi năm qua hay không!
Từ lâu trong chính trị Mỹ vẫn tồn tại một quy tắc bất thành văn, khi thì nói lên to rõ “chúng ta tốt đẹp hơn như thế này,” hoặc có khi chỉ thì thầm, nhẹ nhàng, rằng đảng Dân Chủ không nên sa vào bùn lầy. Nhiều thập niên qua, “quy tắc” này đã định hình cả vận động tranh cử lẫn cách cầm quyền lãnh đạo. Tổng thống Barack Obama, bằng sự điềm tĩnh, được xem là bậc thầy về nghệ thuật này, ngay cả khi Donald Trump mở màn thuyết âm mưu “giấy khai sinh giả.” Tổng thống Joe Biden cũng vậy. Ông lèo lái đất nước sau đại dịch bằng chiến lược đặt niềm tin vào sự văn minh, đoàn kết, tin rằng lời kêu gọi phẩm giá có thể giữ thăng bằng cho con thuyền trong cơn chao đảo vì sóng dữ.
Trong nhiều tháng qua, các tài khoản chính thức của Bạch Ốc và Bộ Nội An trên mạng X liên tục tung ra hình ảnh và video (meme) dị hợm: từ ảnh ghép kèm âm thanh chế giễu, những đoạn đăng kiểu TikTok, cho đến tranh vẽ bằng trí tuệ nhân tạo. Đây không phải trò vui của vài nhân viên rảnh rỗi, mà là một chiến dịch có chủ ý, lặp đi lặp lại, như muốn răn: ai mới thực sự được coi là người Mỹ. Trang NPR ngày 18 tháng 8 nhận định: “Các tài khoản chính thức của chính quyền Trump đang khai thác đủ kiểu meme, hình ảnh AI với giọng điệu đầy thách thức trong các bài đăng trên mạng xã hội.”
Trước khi quay lại cùng cuộc họp song phương giữa Trump và Putin tại Alaska, hãy quay lại những cuộc họp giữa Donald Trump và lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong Un trong nhiệm kỳ đầu của Donald Trump. Lần đầu tiên, một đương kim tổng thống Hoa Kỳ đã hạ mình sang Châu Á đến ba lần, lần đầu tại Singapore, rồi Việt Nam và cuối cùng ngay tại khu phi quân sự giữa Nam-Bắc Hàn, để gặp và nâng cao vị thế một tay "Chí Phèo" cộng sản mặt sữa nhưng khét tiếng độc ác lên vị thế chính thức ngang hàng với Hoa Kỳ trên chính trường quốc tế.
Trong căn phòng trắng, lổm chổm những mảng phù điêu mạ vàng trên trần nhà và tường, một người đàn ông mảnh khảnh, nhanh nhẹn bước ra giới thiệu trước ống kính báo chí món quà đặc biệt ông cố ý mang theo tặng Tổng thống Donald Trump. Đó là lần hiếm hoi CEO của hãng Apple, Tim Cook, xuất hiện trong trang phục sơ mi cà vạt vest đen. Ngay cả trong những lần ra mắt sản phẩm iPhone mới hàng năm, vốn được xem là sự kiện quan trọng bật nhất của Apple, người ta cũng không thấy Cook phải bó mình trong bộ lễ phục trịnh trọng như vậy. Tim Cook đã mang đến cho các tín đồ của trái táo một sự bất ngờ, giống như 15 năm trước, ông xuất hiện trên tạp chí Out ở vị trí đầu bảng xếp hạng Power 50, một danh sách xếp hạng những cá nhân đồng tính nam và đồng tính nữ có ảnh hưởng nhất vào thời điểm đó.
Trong những tháng qua, thảm họa đói của người Palestine ở dải Gaza đã làm thế giới rúng động. Tin tức về trẻ em Palestine bị bắn chết trong khi cố len lỏi tới rào sắt để nhận thức ăn viện trợ được truyền đi; nhiều người đặt câu hỏi về lương tri của những kẻ tổ chức “công tác nhân đạo” này (công ty Gaza Humanitarian Foundation do chính phủ Trump hậu thuẫn). UN ước tính có khoảng 1,400 người Palestine đã chết khi tìm cách nhận thực phẩm cứu trợ. Vào tháng 12 năm 2023, Nam Phi đã đệ đơn kiện Israel lên Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) cáo buộc quốc gia này phạm tội diệt chủng ở Gaza. Một số quốc gia khác tham gia hoặc bày tỏ sự ủng hộ đối với vụ kiện, bao gồm: Nicaragua, Bỉ, Colombia, Thổ Nhĩ Kỳ, Libya, Ai Cập, Maldives, Mexico, Ireland, Chile Palestine…
Trí nhớ của một cộng đồng không chỉ mất đi khi thời gian làm phai mờ, mà có khi có bàn tay cố tình tháo gỡ. Không cần nhiều bút mực, chỉ cần bỏ vài dòng, thay một chữ, hoặc xóa một đoạn – câu chuyện lập tức đổi nghĩa. Lịch sử hiện đại đã nhiều lần chứng kiến điều đó. Năm 1933, chính quyền Quốc xã Đức đốt sách giữa quảng trường, thay lại giáo trình, đặt viện bảo tàng và văn khố dưới quyền Bộ Tuyên Giám. Joseph Goebbels nói: “Chúng ta không muốn người dân sử dụng cái đầu. Chúng ta muốn họ hành xử theo cảm tính.” Tám thập niên sau, ở một góc khác của địa cầu, những bản thảo của Trương Vĩnh Ký – người khai sáng nền quốc ngữ Việt – bị loại khỏi thư viện vì bị gán là “tay sai thực dân”. Sau 1975, chính quyền cộng sản xét duyệt văn hóa trên toàn quốc: các tác phẩm học thuật bị cấm; bị đốt, tên tuổi các học giả và nhà văn miền Nam biến mất khỏi mọi tiến trình văn hóa. Tại Hoa Kỳ ngày nay, sự thật không bị đấu tố – nhưng bị biên tập lại.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.