Hôm nay,  

Tưởng Nhớ Anh Trần Văn Sơn

3/17/201600:01:00(View: 9807)

blank
Trần Bình Nam qua nét vẽ Phan Tấn Hải.

Nơi đây, xin phép gọi bằng thói quen: anh Trần Văn Sơn. Tuy rằng tuổi của cựu dân biểu Trần Văn Sơn, người viết bình luận nổi tiếng với bút hiệu Trần Bình Nam, cách biệt tuổi của tôi thật xa, cũng là hai thập niên. Nhưng tôi hân hạnh có giao tình với anh Sơn cũng từ thật lâu xa, có lẽ cũng hơn hai thập niên, hay nói kiểu Mỹ là khoảng ¼ thế kỷ.

Lần đầu gặp là năm 1991 hay 1992. Khi đó anh Thân Trọng Mẫn bảo tôi, hai đứa mình lái xe lên quận Los Angeles gặp ông này, bàn chuyện nước xem. Đó là lần đầu tôi nghe tên ông Trần Văn Sơn, cũng không biết là cựu dân biểu, chỉ ngồi nghe, nói về chuyện khắp thế giới. Tôi cũng không nhớ lúc đó nhà anh Trần Văn Sơn ở thành phố nào, và cũng không có cơ hội tới nhà thăm lần thứ nhì. Nhiều năm sau, có lúc biết rằng anh Sơn ở Redondo Beach, cũng nằm trong Quận Los Angeles; rồi có lúc dọn về San Diego.

Anh Mẫn và anh Sơn cùng là người Huế. Tôi không nhớ chính xác là nói chuyện gì, vì hẳn nhiên là nói rất nhiều chuyện: chuyện Thiên An Môn, chuyện Liên Sô sụp đổ, chuyện các phong trào phục quốc, chuyện VN đổi mới kinh tế… Chủ yếu là tôi nghe, vì tính ưa trầm lặng. Thực sự, cũng vì tôi nghe lơ đãng. Lúc đó, tôi chưa viết bình luận chính trị vì biết là ngoài tầm tay của mình, chủ yếu là viết truyện ngắn, làm thơ, viết về Thiền… Lòng tôi kết thân hơn với cụ Nghiêm Xuân Hồng, với các văn nghệ sĩ như quý anh Mai Thảo, Nguyễn Mộng Giác, Nhật Tiến, Vũ Huy Quang, Khánh Trường…

Cũng không có ấn tượng lớn gì về anh Trần Văn Sơn, chỉ có cảm giác rằng anh là người tốt bụng, thân thiện, yêu nước và kiến thức uyên bác.

Mới tuần này, khi nói điện thoại với anh Mẫn về sự ra đi của anh Trần Văn Sơn, anh Mẫn ngậm ngùi: “Người hiền sao ra đi sớm...”

Anh Trần Văn Sơn đúng là hiền thật. Cũng lạ. Sao lại rơi vào vòng xoáy lịch sử dân tộc.

Tới khi làm việc cho Việt Báo, đọc tin hàng ngày, bấy giờ mới biết anh Trần Văn Sơn là người sáng lập Tổ Chức Phục Hưng. Bút hiệu Trần Bình Nam quen thuộc dần với tôi, khi anh Trần Văn Sơn gửi bài viết tới để phổ biến. Thỉnh thỏang, có những anh ghé Quận Cam tham dự các sự kiện cộng đồng. Lần nào, tôi cũng có cơ duyên hàn huyên với anh Sơn. Nhiều năm cuối đời, anh không nói nhiều về chính trị một cách sôi nổi như ngày mới gặp, anh trầm tư hơn, nhưng các bài viết vẫn luôn luôn quan tâm về quê nhà, về những người trẻ họat động dân chủ, về các vận động công đòan độc lập….

Thực ra, anh Trần Văn Sơn viết đề tài đa dạng, và đều chứng tỏ là sức đọc rất nhiều, rất rộng. Có những lĩnh vực tôi chịu thua, đọc vài dòng là muốn bỏ… như chuyện Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ. dù đọc tiếng Anh hay tiếng Việt, đây là đề tài nhức đầu kinh khủng, vậy mà anh Trần Văn Sơn viết rất rõ, trả lời phỏng vấn trên các làn sóng phát thanh tận từơng.

Cũng có đề tài anh Trần Văn Sơn viết gây chú ý tức khắc, thí dụ như cầu thủ Pelé của Ba Tây. Lúc đó, tôi nghĩ, hóa ra cũng có một thời anh Sơn mê đá banh, có lẽ. Cũng như mình, tôi nghĩ, một thời thơ ấu là chạy trong xóm đá banh rồi, tới khi vào trung học là đạp xe đạp tới sân Hoa Lư, sân Phan Đình Phùng chơi đá banh… Còn anh Trần Văn Sơn, hẳn là đá banh thời rất là xa xưa ở Huế, ở trường Khải Định đâu đó…

Ký ức lờ mờ của tôi về anh là những hình ảnh nơi này, nơi kia. Một bình luận gia tuyệt vời, uyên bác. Lại thỉnh thỏang dịch truyện ngắn nữa.

Có một lần anh Trần Văn Sơn tới tòa soạn, mới mấy năm trước, nói rằng lần này Hải phải tham dự một buổi tiệc đặc biệt của Phục Hưng, vì có một người từ Úc tới, nói là có bà con với vợ anh Hải. Tôi hỏi là ai, anh Sơn trả lời là Luật sư Đào Tăng Dực. Đúng là có bà con gì đấy. Nhưng anh Dực tới, bàn chuyện Luật Hiến Pháp là tôi thua rồi. Tôi nghĩ, tội nghiệp anh Dực quá, đọc cả đời mấy cái Luật Hiến Pháp (dù là để thúc đẩy chuyển đổi quê nhà) cũng là hy sinh lớn vậy (có ai hoan hỷ đọc, thì tôi không rõ, xin chắp tay bái phục). Nói như thế, anh Trần Văn Sơn cũng là hy sinh lớn, vì anh đọc rất nhiều, kể cả các đề tài phức tạp, chuyên môn.

Khoảng năm 2008, lúc đó tôi đang luyện nét vẽ để sẽ vẽ Đức Đạt Lai Lạt Ma, nhân dịp nhà sư Tây Tạng tuyệt vời này sẽ tròn 75 tuổi vào hai năm sau, tôi vẽ một tấm chân dung anh Trần Văn Sơn. Xem như kỷ niệm vậy. Cũng hao hao giống.

Điều có thể nhớ nhất về anh Trần Văn Sơn là, một cách bất ngờ, anh là người đầu tiên viết bài ủng hộ Thư Ngỏ của 36 người Việt ngoài nước.

Phổ biến tháng 8-2011, bản văn ký tên 36 người có tựa đề “Thư ngỏ gửi lãnh đạo Việt Nam về hiểm họa ngoại bang và sức mạnh dân tộc” với nội dung “đòi hỏi chính quyền phải có những thay đổi toàn diện về cơ chế và chính sách mới có thể bảo vệ được chủ quyền và phát triển đất nước».

Thư Ngỏ không có tên anh Trần Văn Sơn, nhưng anh là người đầu tiên viết bài tựa đề “Ý kiến về Thư Ngỏ của 36 nhà trí thức hải ngoại” trong đó bày tỏ ủng hộ:

“… Bàn về Thư Ngỏ, trước hết tôi thấy giáo sư Lê Xuân Khoa (tôi không là đồng nghiệp và chưa có hân hạnh quen biết giáo sư Lê Xuân Khoa) có sáng kiến viết Thư Ngỏ và 35 vị trí thức còn lại đồng ý ký tên là một hành động can đảm...

…Chúng ta hãy mường tượng, nếu một bức Thư Ngỏ 36 người ký không đáng gì, nhưng một Thư Ngỏ có 3600 người hay lạc quan hơn có 36 ngàn người trong và ngoài nước ký thì sức mạnh của nó sẽ như thế nào? Nó có thể làm bật dậy sức phản kháng của nhân dân làm cho người cộng sản không thể ù lì bịt tai che mắt mãi được…”(ngưng trích)

Điểm có thể thấy nổi bật: trong tình hình mưa đá khắp trời như thế, bình luận gia Trần Bình Nam đã lên tiếng ủng hộ Thư Ngỏ với cách rất là can đảm. Đúng phong cách của một người tên Trần Văn Sơn, người từng được dân tin cậy bầu làm dân biểu thời VNCH. Ngắn gọn, anh Trần Văn Sơn là một người yêu nước chân thực, và đã làm mọi cách để xoay chuyển đất nước về hướng dân chủ, phú cường.

Tuy nhiên, anh Trần Văn Sơn rất mực khiêm tốn, thực sự khiêm tốn. Trong bài “Tám Mươi Năm Nhân Chứng,” anh Trần Văn Sơn viết về chính anh:

”Là một trong những thuyền nhân rời bỏ Việt Nam trong màn chót của bi kịch Việt Nam, tám mươi năm qua tôi đã là một nhân chứng bất đắc dĩ cho thảm kịch Việt Nam.

Những gì tôi viết sau đây là lời một nhân chứng của một tấn thảm kịch mà trong đó những người thuộc thế hệ tôi từng chia sẻ. Lời chứng có thể vui hay buồn, có thể hợp nhĩ với lớp người này và không hợp nhĩ với lớp người kia tùy theo chỗ đứng của mỗi người, nhưng tôi bảo đảm một điều là tôi làm chứng cho sự thật ít nhất từ chỗ đứng của tôi.” (ngưng trích)

Nơi đây, xin trân trọng ghi hai câu đối để tiễn biệt bình luận gia Trần Bình Nam:

Ngàn đêm ngồi viết hịch, mời gọi toàn dân đòi dân chủ
Muôn dặm bước Bình Nam, lay động cả nước dậy Phục Hưng

Phan Tấn Hải thành kính tưởng nhớ.

GHI CHÚ:

Kính mời độc giả vào trang http://tranbinhnam.blogspot.com/ để gửi lời viếng tang bình luận gia Trần Bình Nam, tức cựu Dân biểu Trần Văn Sơn.

Print
Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
First PagePrev Page1234567Next PageLast Page

Từng là một trung tâm thương mại sầm uất và biểu tượng cho niềm hy vọng đang dâng cao về tương lai dân chủ trong khu vực, Hồng Kông hiện đang đối mặt với các biện pháp kiểm soát ngày càng siết chặt của chính quyền Bắc Kinh. Từ năm 2019 cho đến nay, khoảng hơn 200.000 người đã ra đi để cố thoát khỏi bầu không khí chính trị ngày càng ngột ngạt. Với việc áp dụng Luật An ninh Quốc gia, quyền tự trị của Hồng Kông từng được cam kết trong mô hình “một quốc gia, hai chế độ” đã bị gần như hoàn toàn xoá bỏ. Xu hướng toàn trị của chính quyền Trung Quốc không những ảnh hưởng trực tiếp đến số phận nghiệt ngã của Hồng Kông mà còn gián tiếp đến trào lưu dân chủ hoá của Việt Nam.

Ở New York, khoảng 2 triệu cử tri đã đi bỏ phiếu cho cuộc bầu cử thị trưởng lần này, cao nhất từ năm 1969, theo dữ liệu của NBC. Tất cả người dân hiểu được tầm quan trọng của lá phiếu lần này. Mười tháng qua, có vẻ họ hiểu được mức an toàn cuộc sống của họ ra sao, và sức mạnh của nền dân chủ hơn 200 năm của Hoa Kỳ đang lâm nguy như thế nào.

Mamdani không bán mộng. Anh bán khả thi. Và cử tri, sau nhiều lần bị dọa nạt, có vẻ đã chọn đúng thứ cần mua. Hy vọng, khi ấy, không phải lời hứa. Nó là hóa đơn thanh toán mỗi cuối tháng, nhẹ hơn một chút — và là bằng chứng rằng lý trí vẫn chưa bị bôi xóa.

Hiến pháp là văn bản pháp lý tối cao quy định các nguyên tắc tổ chức bộ máy nhà nước, xác lập thẩm quyền của các cơ quan công quyền, đồng thời quy định các chế độ kinh tế, văn hóa, xã hội và những quyền cơ bản của công dân. Tất cả các cơ quan nhà nước và công dân đều có nghĩa vụ tuân thủ Hiến pháp...

Trong bài phát biểu tại Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc ở New York hôm 23 tháng 9 năm 2025, Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump đã nói rằng, “Biến đổi khí hậu, bất kể điều gì xảy ra, các bạn đã bị cuốn hút vào đó rồi. Không còn việc hâm nóng toàn cầu nữa, không còn chuyện toàn cầu lạnh cóng nữa. Tất cả những tiên đoán này được thực hiện bởi Liên Hiệp Quốc và nhiều tổ chức khác, thường là những lý do tồi và đều sai lầm. Chúng được tiên đoán bởi những kẻ ngu mà dĩ nhiên là số phận của đất nước họ và nếu tiếp tục thì những quốc gia đó không có cơ hội để thành công. Nếu các bạn không tránh xa khỏi trò lừa đảo xanh này thì đất nước của các bạn sẽ thất bại.” Đó là lời chứng rõ ràng được đưa ra trước cộng đồng quốc tế về quan điểm và hành động của chính phủ Trump chống lại các giá trị khoa học mà nhân loại đã, đang, và sẽ tiếp tục giữ gìn và thực hiện để làm cho cuộc sống ngày càng văn minh tiến bộ và hạnh phúc hơn.

Năm xưa, khi Benjamin Franklin rời khỏi Hội nghị Lập hiến năm 1787, một người phụ nữ hỏi ông: “Ngài Franklin, chúng ta có được chính thể gì, một nền quân chủ hay một nền cộng hòa?” Ông đáp: “Một nền cộng hòa, nếu các người còn giữ được nó.” Benjamin Franklin muốn nói, một nền cộng hòa, tức chính quyền của nhân dân, dựa trên luật pháp và trách nhiệm của người dân. Nền cộng hoà không tự bền vững, nó chỉ tồn tại nếu người dân có đủ phẩm hạnh, lý trí. Dân chủ không phải một thành quả, mà là thử thách liên tục. Câu nói ngắn gọn, đanh thép năm xưa của Franklin nay linh nghiệm, dưới thời Donald Trump.

Sáng nay, một post trên mạng xã hội của một người bạn làm tôi khựng lại: “Nếu không thích nước Mỹ, thì cuốn gói cút đi.” Câu đó khiến tôi nhớ về một buổi chiều hơn mười năm trước. Hôm ấy, nhóm bạn cũ ngồi quây quần, câu chuyện xoay về ký ức: Sài Gòn mất. Cha bị bắt. Mẹ ra tù. Chị em bị đuổi học, đuổi nhà. Và những chuyến tàu vượt biển không biết sống chết ra sao. Giữa lúc không khí chùng xuống, một người bạn mới quen buông giọng tỉnh bơ: “Các anh chị ra đi là vì không yêu tổ quốc. Không ai ép buộc dí súng bắt các anh chị xuống tàu cả.” Cả phòng sững sờ. Ở đây toàn người miền Nam, chỉ có chị ta là “ngoài ấy.” Vậy mà chị không hề nao núng. Ai đó nói chị “gan dạ.” Có người chua chát: “Hèn gì miền Nam mình thua.”

Trong cái se lạnh của trời Tháng Mười vào Thu, khi màu lá trên khắp nước Mỹ chuyển sang gam màu đỏ rực, vàng óng, thì một cơn bão đang âm ỉ sôi sục, len lỏi dưới bề mặt của cuộc sống người Mỹ. Gió càng thổi mạnh, cơn bão ấy sẽ càng nhanh chóng bùng nổ. Vỏn vẹn trong một tháng, nước Mỹ chứng kiến ba sự kiện chấn động, nức lòng những người đang dõi theo sự mong manh của nền Dân Chủ. Mỗi sự kiện diễn ra trong một đấu trường riêng của nó, nhưng đều dệt nên từ cùng một sợi chỉ của sự phản kháng kiên cường: bắt nguồn từ sự phỉ báng tính chính trực của quân đội; tước toạt thành trì độc lập, tự do của báo chí – ngôn luận; và những cú đánh tới tấp vào sức chịu đựng của người dân.

Hiểu một cách đơn giản, văn hoá là một khái niệm tổng quát để chỉ sự chung sống của tất cả mọi người trong cùng xã hội, bao gồm ngôn ngữ, phong tục tập quán, tôn giáo và luật pháp. Do đó, luật pháp là một thành tố trong toàn bộ các hoạt động văn hoá và có ảnh hưởng đến tiến trình phát triển xã hội, một vấn đề hiển nhiên...

Bất kỳ là ai, trẻ cũng như già, nữ cũng như nam, thật là tò mò, nếu chúng ta có thể biết được tương lai gần hoặc xa của mình, của người khác. Biết được tương lai là chuyện thú vị, hoặc căng thẳng, hoặc sôi nổi, hoặc sợ hãi. Ví dụ như bạn tiên đoán được ba tháng nữa sẽ gặp tai nạn hoặc cuối năm nay sẽ bị vợ ly dị. Nhưng có thể nào tiên đoán như vậy không? Làm gì có, chỉ là chuyện giả tưởng, chuyện phim ảnh và tiểu thuyết. Chuyện mấy bà phù thủy nhìn vào thau nước hoặc quả bóng kính trong thấy được chuyện mai sau, việc mấy ông thầy bói bấm tay nhâm độn, lật bài bói toán, v… v… chỉ thỏa mãn giấc mơ và tưởng tượng. Trong thực tế, chuyện đang xảy ra còn chưa giải quyết xong, nói chi chuyện ngày mai. Không đúng, nếu biết chuyện ngày mai thì chuyện hôm nay vô cùng dễ giải quyết. Ví dụ, “nếu biết rằng em sẽ lấy chồng, anh về lấy vợ thế là xong. Vợ anh không đẹp bằng em lắm, nhưng lấy cho anh đỡ lạnh lòng.” (Thơ vô danh). Thay vì cứ đeo đuổi hai ba năm sau, kéo dài buồn bã, đau khổ, để rồi “Lòn
First PagePrev Page1234567Next PageLast Page
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.