Hôm nay,  

Chiều Cuối Năm

24/01/201910:53:00(Xem: 4276)

 

Đào Như

 

CHIỀU  CUỐI  NĂM

 

*  *  *

 

Jan/96

 

Anh đứng dậy, bܧc vội đến cửa sổ nhìn xuống đường, anh vừa nghe mẹ con ai trò chuyện:

 

- Mau lên đi con, chắc cha con giờ này ở nhà sửa soạn lên nhang đèn rước ông bà rồi đó!

 

- Còn sớm mà mẹ. Trời tối hù vậy chớ mới có 6 giờ. Chưa chắc giờ này ba đi làm về chưa?

 

- Chắc ba về rồi, nhanh lên đi con, về tiếp ba lo nấu nướng làm lễ rước ông bà. Theo tục lệ ở bên nhà giờ này là ‘lên nêu’ rồi đó con…

 

Nghe tiếng của hai mẹ con ai nói với nhau vọng từ ngoài đường phố, anh giật mình. Anh mơ hồ cứ tưởng mình đang sống tại quê nhà. Xuyên qua màng tuyết mỏng anh thấy hai mẹ con vừa đẩy xe đi chợ đầy ấp hoa quả và thịt thà, vừa trò chuyện. Trời đang lạnh, sau mỗi câu nói anh thấy hơi nước bốc ra từ miệng họ. Câu chuyện của hai mẹ con nghe xa dần mất hút trong tuyết lạnh cùng với chiếc xe đẩy đi chợ. Anh cảm thấy dạt dào hoài cảm. Một niềm tiếc thương, nhớ nhung cùng giá lạnh phủ xuống hồn anh. Có lẽ giờ này tại thôn Hà Thanh, Xóm Động, Phanrang, các anh chị, các cháu nhỏ cũng đang quay quần xung quanh bàn thờ gia tiên. Anh sực nhớ lại câu chuyện bà mẹ và cô con gái:“ Theo tục lệ ông bà, bên nhà giờ này ‘lên nêu’ rồi đó con”.

 

Anh ngước nhìn tờ lịch, anh mới nhận ra bây giờ là chiều ba mươi Tết tại Chicago. Anh vội vã thu xếp bàn giấy, ra về. Ngồi trong toa xe lửa trên đường về nhà, hình ảnh những ngày Tết, những ngày tháng cũ của tuổi thơ ở quê nhà cuồn cuộn quay về trong trí anh. Những liễn gấm, vẽ rồng thêu phụng, những lư đồng sáng ngời, mùi hương trÀm quyện vào nhau, quấn quít trong trí nhớ anh. Anh có cảm tưởng mới hôm nào đây cha anh đi lên rẫy nhà, chọn một cây tre thật cao thẳng đứng, đọt xum xuê hạ xuống đem về làm cây nêu.

 

Lúc sáu giờ chiều ngày 30, cây nêu được dựng lên, cả nhà reo vui. Cả gia đình đứng chiêm ngưỡng cây nêu. Cây nêu cao vút, thẳng đứng, đâm thẳng lên ráng hồng của trời chiều 30 Tết, như niềm kiêu hãnh của gia đình. Đúng tám giờ tối, cỗ bàn dọn sẵn, trong bô khăn đống áo dài đen, cha anh, trịnh trọng lên nhang đèn làm lễ rước ông bà về sum họp với con cháu trong ba ngày Tết. Nhớ đến phút giây này, anh thường nhớ đến cây nêu, với mảnh lụa đỏ hình chữ nhÆt mà cha anh vẽ 4 gạch Tung, 5 gạch Hoành bằng mực Tàu đen. Mặc dầu không ai biết, trừ cha anh, cái nghĩa của Tứ Tung Ngû Hoành là gì? Và cái bí mật ấy cũng theo cha anh xuống tuyền đài. Nhiều lúc anh tự hỏi sao lúc ấy mình không hỏi ông cụ? Có lẽ anh không thấy nó có gì quan trọng trong đời sống hằng ngày. Cách đây mấy năm, anh đương đầu với những khó khăn, anh không biết hành xử thế nào cho phải đạo. Anh ân hận cha anh không còn để xin ý kiến của Người. Anh nhìn ra ngoài, màng tuyết trắng xóa đang phủ xuống đàn tàu đang chạy.

 

Tại quê nhà, chiều ba mươi Tết là chiều của cha, nhưng đêm giao thừa phải nói là đêm của Mẹ. Làm sao ai quên được hình ảnh của Mẹ, quanh năm suốt tháng giúp đỡ chồng, nuôi dưỡng con cái nên người. Mẹ, đêm giao thừa, trong chiếc áo dài, đứng trong sân nhà, với nắm nhang đưa cao trên đầu, Mẹ khấn vái mười phương. Lời cầu nguyện của Mẹ tưởng chừng làm rung động muôn sao trên trời. Mẹ cầu nguyện cho chồng cho con månh khÕe, các con ăn học thành đạt nên người. Lúc đó Mẹ đâu có hay, một trong nh»ng đứa con thành đạt của Mẹ sau này đã bỏ nước ra đi, thành người tỵ nạn tìm đất sống.

 

Anh về ljn nhà muộn. Anh xin lỗi vợ. Chị hơi buồn, chị nói lÄy:

 

- Anh cũng biết hôm nay là ba mươi Tết nữa sao?

 

Anh cúi đầu lặng thinh. Anh nhìn bàn thờ Cha Mẹ, nhang đèn đã lên s¤n. Vợ anh đến bên cạnh anh, tay chị ôm vai anh, nói trong giọng ngậm ngùi:

 

- Anh vào trong tắm rửa thay đồ. Em bày cỗ xong rồi. Anh lên nhang đèn rước ông bà Ba Mẹ về.

Nghe vợ nói, anh có cảm tưởng anh nghe Mẹ anh nói với Cha anh mấy mươi năm về trước. Anh buồn như muốn khóc. Vợ anh an ủi:

 

- Anh buồn vì Tết nhất con cái không có đứa nào về hôm sớm với cha mẹ phải không anh? Ở Mỹ mà! Các con còn phải lo công ăn việc làm. Với lại các con cũng phải biết tổ chức ăn Tết với chồng với con của tụi nó chớ anh. À, các con, cả 3 đứa mới gọi về, các con nói tối nay đúng giao thừa các con sẽ g†i ÇiŒn thoåi chúc Tết Ba Mẹ. Em nghĩ, con mình biết điều được như vậy là quí lắm rồi phải không anh?

 

 Anh thầm cảm ơn vợ. Anh bước vào phòng trong. Không hiểu anh nghĩ như thế nào, anh gọi với ra nói với vợ:

 

- Khuya nay, Em nh§ làm lễ giao thừa chứ Em?

 

- Nhớ chớ anh. Như mọi năm, giao thừa năm nào em cũng làm lễ Cúng Sao, và cầu nguyện, như Má làm mấy mươi năm về trước, anh còn nhớ không anh?

 

    Đứng trong nhà tắm, nghe vợ hỏi, mắt anh cay sè, cái khăn anh cầm muốn chùn ra khỏi tay. Ngước mặt lên vòi nước nóng, anh tháo mạnh...Nh»ng tia nܧc xÓi tràn lê m¥t anh, tràn lên m¡t anh, tràn vào khoé miŒng anh. Anh nghe mùi m¢n m¥n, Mùi m¢n m¥n cûa nܧc m¡t../.

 

 

Chicago, Illinois, USA

 

Đào Như

 

[email protected]

 

Xuân Bính Tý 1996-

 

      60 tuổi

 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Nền âm nhạc Việt Nam đã mất đi những khuôn mặt tài hoa, nhân cách… nhưng, rất may đã gởi lại những ca khúc bất tử. Nhạc sĩ tài hoa của nhân loại Johann Sebastian Bach (1865-1750) cho rằng “Âm nhạc có thể giúp tinh thần rũ sạch mọi bụi trần của cuộc sống thường ngày” nên khi “đầu óc vẩn đục” hãy lắng nghe ca khúc của tác giả đã quý mến để rũ sạch bụi trần.
Tôi đã được đọc rất nhiều bài trong “Hoa Cỏ Bên Đường” trước khi chúng được chọn cho vào tuyển tập này. Mấy năm nay, cô Kiều Mỹ Duyên luôn dành cho Bút Tre hân hạnh đăng những bài viết ngắn của cô. Bài nào cũng được độc giả khen tặng, đặc biệt bài “Cho Nhau Thì Giờ” gây tác động sâu sắc đến người đọc.
Dưới thời Việt Nam Cộng hòa ở trong Nam, chuyện tranh luận giữa Chính quyền và người dân về những ưu, khuyết điểm của chế độ chính trị là việc bình thường. Các Dân biểu và Nghị sỹ tại lưỡng viện Quốc hội có quyền chất vấn Thủ tướng và các Bộ trưởng Chính phủ bất kỳ lúc nào thấy cần. Nhưng ở Việt Nam Dân chủ Công hòa miền Bắc trước năm 1975 thì khác. Phê bình đảng cầm quyền là tự mở cửa vào tù. Đại biểu Quốc hội và các Hội đồng Nhân dân các cấp chỉ biết làm việc theo lệnh của Bộ Chính trị và cấp trên.
Nước Úc đã bước vào tiết Thu, khí trời lạnh, những chiếc lá đang đổi sang màu, cơn mưa đầu mùa làm lòng người se lại. Nhận tin báo từ quê nhà Thầy đã viên tịch, lòng con đau nhói vì không về được để đảnh lễ Kim Quan nhục thân Thầy, thọ tang Ân Sư Giáo Dưỡng. Nơi phương trời viễn xứ, con hướng về ngôi Chùa Bình An, Giác Linh Đài tâm tang thọ phục.
Tôi tin vào những điều không thể. Tưởng tượng bạn đang rất căm ghét một con người hay một con vật nào đó. Rồi bỗng dưng một ngày bạn thấy họ là chính mình. Bạn có cảm giác mình biết về họ rõ như biết về những đường chỉ trên bàn tay của mình. Thậm chí, bạn cảm được cái khát khao và thương nó như thương nỗi khát khao của mình ngày nào - đó là cái tình cảm lạ lùng mà tôi dành cho con chuột của con trai tôi.
Nước tìm chỗ trũng thì tiền cũng biết chạy vòng quanh thế giới kiếm lời. Thị trường nhà đất ở Nhật bị sụp vào đầu thập niên 1990 nên tiền chạy sang Đông Nam Á và Đông Âu tìm các con rồng sắp cất cánh. Khi Đông Á và Đông Âu bị khủng hoảng vào cuối thập niên 1990 tiền lại đổ vào Mỹ và Nam Âu bơm thành hai bong bóng địa ốc rồi vỡ tung năm 2007 (Mỹ) và 2010 (Nam Âu).
Tôi tình cờ tìm được ấn bản Lá Thư Về Làng của nhạc sỹ Thanh Bình, do nxb Lúa Mới phát hành, năm 1956. Vào thời điểm đó, tuy chưa đủ tuổi để cắp sách đến trường nhưng tôi cũng đã thuộc lời của nhạc phẩm này rồi vì nghe mấy bà chị và radio hay hát
Thới gian vẫn không ngừng trôi, hết xuân lại hạ, ngày tháng dần qua như nước chảy mây bay, sóng sau đè sóng trước, từng thế hệ lần lượt nối tiếp nhau. Ba chẳng mấy chốc giờ đã lên nội, ngoại. Tóc ba đã bạc trắng mái đầu, mỏi gối chồn chân… Thương ba nhưng đành chịu thôi, quy luật sinh – lão – bệnh – tử có chừa ai đâu!
Khi vừa nhận chức, Tổng thống Joe Biden đã phát biểu rằng dân chúng Mỹ sẽ có thể tụ họp ăn mừng Lễ Độc lập 4/7 trong hè sắp tới. Điều đó chắc sẽ xảy ra vì còn một tháng nữa là đến ngày 4/7, trong khi tiểu bang California là nơi đã có những giới hạn khắc khe nhất nước trong việc phòng chống Covid thì cũng đang mở cửa ra. Nhiều trường phổ thông và đại học đang tổ chức lễ tốt nghiệp, trong giãn cách xã hội và giới hạn khách tham dự là dấu hiệu đáng mừng cho sinh viên học sinh. Giờ N sắp điểm với Covid-19 ở California. Chiến thắng cơn đại dịch trên nước Mỹ cũng đã thật gần.
Nhưng ngặt nổi, cả 3 Văn kiện Cương lĩnh, Điều lệ đảng và Hiến pháp đều tập trung vào một mục tiêu là bảo vệ tuyệt đối quyền cai trị độc tôn và độc tài cho đảng. Cho nên, khi tình trạng “tự diễn biến, tự chuyển hóa” của cán bộ đảng vẫn “tưng bừng hoa lá cành” đe dọa vị trí cầm quyền của đảng và sự sống còn của chế độ thì “bảo vệ nội bộ” cũng chính là giữ cho đảng khỏi vỡ từ trong lòng Chế độ.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.