Hôm nay,  

Chiều Cuối Năm

24/01/201910:53:00(Xem: 4247)

 

Đào Như

 

CHIỀU  CUỐI  NĂM

 

*  *  *

 

Jan/96

 

Anh đứng dậy, bܧc vội đến cửa sổ nhìn xuống đường, anh vừa nghe mẹ con ai trò chuyện:

 

- Mau lên đi con, chắc cha con giờ này ở nhà sửa soạn lên nhang đèn rước ông bà rồi đó!

 

- Còn sớm mà mẹ. Trời tối hù vậy chớ mới có 6 giờ. Chưa chắc giờ này ba đi làm về chưa?

 

- Chắc ba về rồi, nhanh lên đi con, về tiếp ba lo nấu nướng làm lễ rước ông bà. Theo tục lệ ở bên nhà giờ này là ‘lên nêu’ rồi đó con…

 

Nghe tiếng của hai mẹ con ai nói với nhau vọng từ ngoài đường phố, anh giật mình. Anh mơ hồ cứ tưởng mình đang sống tại quê nhà. Xuyên qua màng tuyết mỏng anh thấy hai mẹ con vừa đẩy xe đi chợ đầy ấp hoa quả và thịt thà, vừa trò chuyện. Trời đang lạnh, sau mỗi câu nói anh thấy hơi nước bốc ra từ miệng họ. Câu chuyện của hai mẹ con nghe xa dần mất hút trong tuyết lạnh cùng với chiếc xe đẩy đi chợ. Anh cảm thấy dạt dào hoài cảm. Một niềm tiếc thương, nhớ nhung cùng giá lạnh phủ xuống hồn anh. Có lẽ giờ này tại thôn Hà Thanh, Xóm Động, Phanrang, các anh chị, các cháu nhỏ cũng đang quay quần xung quanh bàn thờ gia tiên. Anh sực nhớ lại câu chuyện bà mẹ và cô con gái:“ Theo tục lệ ông bà, bên nhà giờ này ‘lên nêu’ rồi đó con”.

 

Anh ngước nhìn tờ lịch, anh mới nhận ra bây giờ là chiều ba mươi Tết tại Chicago. Anh vội vã thu xếp bàn giấy, ra về. Ngồi trong toa xe lửa trên đường về nhà, hình ảnh những ngày Tết, những ngày tháng cũ của tuổi thơ ở quê nhà cuồn cuộn quay về trong trí anh. Những liễn gấm, vẽ rồng thêu phụng, những lư đồng sáng ngời, mùi hương trÀm quyện vào nhau, quấn quít trong trí nhớ anh. Anh có cảm tưởng mới hôm nào đây cha anh đi lên rẫy nhà, chọn một cây tre thật cao thẳng đứng, đọt xum xuê hạ xuống đem về làm cây nêu.

 

Lúc sáu giờ chiều ngày 30, cây nêu được dựng lên, cả nhà reo vui. Cả gia đình đứng chiêm ngưỡng cây nêu. Cây nêu cao vút, thẳng đứng, đâm thẳng lên ráng hồng của trời chiều 30 Tết, như niềm kiêu hãnh của gia đình. Đúng tám giờ tối, cỗ bàn dọn sẵn, trong bô khăn đống áo dài đen, cha anh, trịnh trọng lên nhang đèn làm lễ rước ông bà về sum họp với con cháu trong ba ngày Tết. Nhớ đến phút giây này, anh thường nhớ đến cây nêu, với mảnh lụa đỏ hình chữ nhÆt mà cha anh vẽ 4 gạch Tung, 5 gạch Hoành bằng mực Tàu đen. Mặc dầu không ai biết, trừ cha anh, cái nghĩa của Tứ Tung Ngû Hoành là gì? Và cái bí mật ấy cũng theo cha anh xuống tuyền đài. Nhiều lúc anh tự hỏi sao lúc ấy mình không hỏi ông cụ? Có lẽ anh không thấy nó có gì quan trọng trong đời sống hằng ngày. Cách đây mấy năm, anh đương đầu với những khó khăn, anh không biết hành xử thế nào cho phải đạo. Anh ân hận cha anh không còn để xin ý kiến của Người. Anh nhìn ra ngoài, màng tuyết trắng xóa đang phủ xuống đàn tàu đang chạy.

 

Tại quê nhà, chiều ba mươi Tết là chiều của cha, nhưng đêm giao thừa phải nói là đêm của Mẹ. Làm sao ai quên được hình ảnh của Mẹ, quanh năm suốt tháng giúp đỡ chồng, nuôi dưỡng con cái nên người. Mẹ, đêm giao thừa, trong chiếc áo dài, đứng trong sân nhà, với nắm nhang đưa cao trên đầu, Mẹ khấn vái mười phương. Lời cầu nguyện của Mẹ tưởng chừng làm rung động muôn sao trên trời. Mẹ cầu nguyện cho chồng cho con månh khÕe, các con ăn học thành đạt nên người. Lúc đó Mẹ đâu có hay, một trong nh»ng đứa con thành đạt của Mẹ sau này đã bỏ nước ra đi, thành người tỵ nạn tìm đất sống.

 

Anh về ljn nhà muộn. Anh xin lỗi vợ. Chị hơi buồn, chị nói lÄy:

 

- Anh cũng biết hôm nay là ba mươi Tết nữa sao?

 

Anh cúi đầu lặng thinh. Anh nhìn bàn thờ Cha Mẹ, nhang đèn đã lên s¤n. Vợ anh đến bên cạnh anh, tay chị ôm vai anh, nói trong giọng ngậm ngùi:

 

- Anh vào trong tắm rửa thay đồ. Em bày cỗ xong rồi. Anh lên nhang đèn rước ông bà Ba Mẹ về.

Nghe vợ nói, anh có cảm tưởng anh nghe Mẹ anh nói với Cha anh mấy mươi năm về trước. Anh buồn như muốn khóc. Vợ anh an ủi:

 

- Anh buồn vì Tết nhất con cái không có đứa nào về hôm sớm với cha mẹ phải không anh? Ở Mỹ mà! Các con còn phải lo công ăn việc làm. Với lại các con cũng phải biết tổ chức ăn Tết với chồng với con của tụi nó chớ anh. À, các con, cả 3 đứa mới gọi về, các con nói tối nay đúng giao thừa các con sẽ g†i ÇiŒn thoåi chúc Tết Ba Mẹ. Em nghĩ, con mình biết điều được như vậy là quí lắm rồi phải không anh?

 

 Anh thầm cảm ơn vợ. Anh bước vào phòng trong. Không hiểu anh nghĩ như thế nào, anh gọi với ra nói với vợ:

 

- Khuya nay, Em nh§ làm lễ giao thừa chứ Em?

 

- Nhớ chớ anh. Như mọi năm, giao thừa năm nào em cũng làm lễ Cúng Sao, và cầu nguyện, như Má làm mấy mươi năm về trước, anh còn nhớ không anh?

 

    Đứng trong nhà tắm, nghe vợ hỏi, mắt anh cay sè, cái khăn anh cầm muốn chùn ra khỏi tay. Ngước mặt lên vòi nước nóng, anh tháo mạnh...Nh»ng tia nܧc xÓi tràn lê m¥t anh, tràn lên m¡t anh, tràn vào khoé miŒng anh. Anh nghe mùi m¢n m¥n, Mùi m¢n m¥n cûa nܧc m¡t../.

 

 

Chicago, Illinois, USA

 

Đào Như

 

[email protected]

 

Xuân Bính Tý 1996-

 

      60 tuổi

 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
“Rạch Gốc chẳng chợ búa gì hết, mọi thứ phải chạy đò lên Năm Căn mua… Một buổi sáng, bước ra trước sân Ủy ban, tôi ngạc nhiên thấy treo cờ tang. Hỏi sao vậy … trả lời: Ông Andropov chết. Tôi hỏi lại: Ông Andropov là ai thế? Trả lời: Không biết, nghe đài Hà Nội biểu treo cờ tang thì mình treo… Cờ tang cho ông Andropov nào đó treo rất đúng quy cách, chỉ kéo tới nửa cột, thòng kèm một dải vải đen nhỏ phất phơ trong gió biển…”
Nhưng Gangnam Style là câu chuyện âm nhạc vô hại, còn trong những vụ đã kể tại Việt Nam, khi người ta đăng đàn đăng tin giả mạo hay công khai chửi rủa, sỉ nhục lẫn nhau để được hàng ngàn người hào hứng vỗ tay, theo dõi, thậm chí cổ vũ, bênh vực và biến chúng thành hiện tượng như hiện nay, nó cho thấy có điều gì đó dường như chưa đúng lắm trong xã hội. Bởi đó là cách ứng xử bộ lạc, "đầu gấu" của giang hồ.
Có muôn vàn lý do, nhưng cốt lõi là nhân dân đã chán Chủ nghĩa Mác-Lenin và tư tưởng Cộng sản của ông Hồ đến tận mang tai. Kế đến là tình trạng cán bộ càng giữ quyền cao chức trọng thì càng mất đạo đức, sa đọa và tham nhũng hành dân nên bàn dân thiên hạ phát chán, chả ai còn hồ hởi phấn khởi thực hiện phương châm “cán bộ đi trước làng nước theo sau” nữa.
Nói đến tỉnh Bạc Liêu thì đa số người hiểu biết không thể quên hai nhân vật điển hình, là ông Cao Văn Lầu và công tử Bạc Liêu Trần Trinh Huy. Ông Cao Văn Lầu là tác giả của bài Dạ Cổ Hoài Lang, được gọi chung là vọng cổ mà đào kép cải lương phải ca trên sân khấu. Ở Mỹ Tho cũng có một công tử, cũng nổi tiếng ăn chơi, tên là Lê Công Phước, được là Phước George. Người trắng trẻo, đẹp trai nên được gọi là Bạch công tử, để phân biệt với Hắc công tử Bạc Liêu.
Ngày nay Đại Lễ Vesak (Hợp nhất của ba ngày Đản Sinh, Thành Đạo và Nhập Diệt) của Đức Phật đã được Liên Hiệp Quốc công nhận. Trong ngày lễ này, Tổng Thư Ký LHQ, các vị nguyên thủ quốc gia, các giới chức chính quyền cao cấp tại những quốc gia Phật Giáo, hoặc tham dự hoặc gửi điện văn chúc mừng, chiêm bái tự viện, viếng thăm hoặc dâng hoa cúng dường chư tăng ni và Lễ Hội Phật Đản đã được quần chúng tổ chức trang nghiêm, cung kính.
Nhung các đối thủ (Nga, Tàu) hay đối tác (Âu) không chịu thua mà tìm đủ mọi cách phá vỡ vòng kim cô USD để tránh bị phong tỏa kinh tế lại điểm trúng tử huyệt của nền trật tự tự do toàn cầu (liberal world order) do Mỹ gầy dựng trên nền móng USD. Giải pháp nào sẽ hất ngã USD trong khi cả NDT lẫn Euro đều còn ít đáng tin hơn USD? Dưới đây là vài phỏng đoán thay vì dựa trên chứng cớ vững vàng. Giữa Trung Quốc, Nga và Iran đều thiết lập những đường dây hoán đổi ngoại tệ (currency swap) mà không thông qua hệ thống ngân hàng Mỹ. Thí dụ Iran bán dầu thu vào NDT rồi dùng NDT nhập cảng máy điện toán từ Trung Quốc (với điều kiện các máy điện toán này không chứa đựng bản quyền Mỹ trong đó.) Ngân hàng Iran có thể đổi trước một lượng tiền nội địa ra NDT dự trữ giao dịch mà không cần chờ đợi phải thu NDT từ bán dầu mới mua hàng Trung Quốc.
Nơi trạm xe buýt cuối ngày, chuyến xe cuối cùng chuẩn bị lăn bánh. Những người đến trễ và những người muốn ngủ lại nơi băng ghế chờ đợi, sẽ bị bỏ lại. Cơ hội tái diễn cho một chuyến xe khác, có thể là ngày hôm sau. Nhưng hôm sau, nào ai đoán được chuyện gì sẽ xảy ra. Người ta cần phải bước qua, bỏ lại lịch sử phía sau, bằng không sẽ bị bỏ lại bên lề lịch sử.
Cùng thời điểm, các nước trong vùng như Ấn độ, Mã lai, Phi luật tân,...bị Tây phương đô hộ, đều lần lược thu hồi độc lập, tổ chức đất nước theo thể chế tự do dân chủ và nhờ đó, đất nước phát triển mà không phải có hơn 10 triệu dân chết oan uổng như Việt nam. Chỉ vì họ không có hiện tượng Hồ Chí Minh!
NHững người trẻ sẽ không còn là “không chịu lớn.” Họ đã trưởng thành trong suy nghĩ của riêng họ. Và khi phải xuống đường bày tỏ những ước muốn của mình. Họ biết họ phải làm gì. Không thể nào ai đó bảo họ phải làm cái này hay phải làm cái kia. Họ không còn cần phải có lãnh tụ. Đất nước cần những con em như thế.
Hiệp Định Geneve, cũng như Hiệp Định Paris, đối với Bác và Đảng – rõ ràng – đều chỉ là một mớ giấy lộn. Tổng Tuyển Cử (1956) hay Đình Chiến (1973) cũng thế. Hoà bình là từ ngữ không hề có trong tự điển của những người cộng sản. Họ nhất định phải nhuộm đỏ hết cả nước VN (bằng mọi giá và mọi cách) thì mới thoả lòng.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.