Hôm nay,  

Đôi Ta

04/06/201912:37:00(Xem: 5052)

Đôi Ta 

Chú đạp xích lô trưa Hè nghỉ nắng

Chân gác càng xe làm giấc tiêu dao

Con ruồi nhỏ đậu bàn tay hai ngón

Ba ngón kia pháo cối cướp năm nào

Nắng Sài Gòn thả từng tia lửa chói

Thèm vô cùng một bóng mát công viên

Và cứ thế , sau chuyến hàng bỏ mối

Ghé góc đường ..làm một giấc bình yên

Giấc ngủ ngắn ..chú mơ về dĩ vãng

Vài bóng hình đồng đội , chiến trường xưa

Những người chết và nghĩa trang quên lãng

Cỏ gai dày …tiếng ếch vọng đêm mưa

Ba tư năm chưa một lần tu bổ

Như oán thù chồng chất ở sau lưng

Hồn tử sĩ đâu đây theo tiếng gió

Mộ hoang tàn cỏ bít lối đi chung

Anh bộ đội thương binh ngồi vá vỏ

Cột đèn kia độc chiếm một sơn hà

Giọng trọ trẹ của quê hương ngoài nớ

Vùng Nghệ Thanh …ngao ngán bữa tương cà

Anh vá vỏ , khách giang hồ độc cước

Chống so le nạng gỗ quá chiều cao

Cố nhẫn nại bơm căng đầy chiếc vỏ

Một bàn chân…còn để lại Nam Lào

Nét cam chịu hằn lên vầng trán hẹp

Cả cuộc đời không có một ngày mai

Sau cuộc chiến …anh trở về thân phận

Một hồn ma bóng quế giữa ban ngày

Mồ hôi chảy xuống ống quần phe phẩy

Chiếc điếu cày còn giữ thuở đi B

Nầy anh bạn ! làm một bi tỉnh ngủ

Bánh thuốc ngon ngoài nớ mới mang về

Chú xích lô ngồi bên anh vá vỏ

Cũng gật gù làm một điếu tương giao

Họ hoà giãi bên lề đường góc phố

Ở dưới chân cao ốc …mấy mươi lầu

Hai thương binh từ hai đầu chiến tuyến

Cũng một phần thân thể hiến quê hương

Nước thanh bình hai mảnh đời cam phận

Thành một đôi ta …khắng khít bên đường

Hồ Thanh Nhã

Ở Việt Nam ,một thành phần dường như bị gạt ra bên lề xã hội sau năm 1975 , là những thương phế binh của chế độ Việt Nam Cộng Hòa cũ . Dù họ không bị đi học tập cải tạo như những sĩ quan , công chức cao cấp của chế độ cũ , nhưng họ lại bị phân biệt đối xử . Thậm chí họ cũng không được hưởng một chế độ đặc biệt nào dành cho công dân bị thương tật, từ chánh quyền mới . Họ là loại công dân hạng hai , bị bỏ rơi chẳng ai đoái hoài tới , Một phó thường dân không có chứng minh nhân dân , không có nhà cửa , hộ khẩu . Phận cóc làm sao kêu thấu trời xanh ?

Chánh quyền mới tuyên truyền trên báo , đài ,TV về chánh sách hòa giải dân tộc . Nhưng sau đó thì mọi việc lẳng lặng trôi đi theo sự nghi ngờ của người dân trong nước và cả hải ngoại . Những hoạt động vẻ vời của chánh quyền Hà Nội chỉ là cái khuôn sáo trống rổng , Họ kêu gọi toàn dân mỡ rộng vòng tay trong khi chánh quyền khoanh tay đứng nhìn lớp người cần được hòa giải là những thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa đang sống lăn lóc tận đáy xã hội trong tình trạng bị bỏ rơi , thái độ vô cảm của các cấp chánh quyền mọi nơi .Họ là những người thương tật ăn xin ở chợ Bà Chiểu , bán vé số từng ngỏ ngách ở Sài gòn , đạp xích lô bến xe miền Tây  hoặc làm những nghề không tên với đồng lương không đủ sống ,trên mọi miền đất nước … Có người không nhà, ngủ gầm cầu , có người không có thẻ chứng minh nhân dân , không có hộ khẩu … nói sao cho hết những hoàn cảnh nảo lòng nầy . Trong một xã hội ,ai là người chịu trách nhiệm về đời sống người dân của địa phương mình ? Dỉ nhiên là chánh quyền sở tại , là Đảng , là nhà nước..Hơn bốn mươi năm rồi mà dấu vết của chiến tranh huynh đệ tương tàn vẫn còn đó , không dấu hiệu gì cải thiện hết . Nếu xem những cuộc quyên góp giúp đỡ Thương phế binh VNCH là một hành động hòa giải thì đây có lẽ là việc làm thuyết phục nhất của chánh quyền Hà Nội . Hòa giải đối với những người có cuộc sống tốt hơn đối với những người kém may mắn . Những người đã từng bỏ một phần thân thể trong cuộc chiến huynh đệ tương tàn vừa qua . Đó không phải đơn thuần là một hành động từ thiện mà còn hơn thế nữa ! Nó nói lên tâm thức lá lành đùm lá rách và trong sâu thẳm thừa nhận công lao của họ đối với tổ quốc Việt Nam , không phân biệt bên thắng cuộc hay bên thua cuộc .

Phong trào vinh danh và giúp đở Thương phế binh VNCH đã được tổ chức nhiều năm nay , nhưng đời sống của gia đình họ cũng chưa khá hơn . Hiện nay có các cha ở Dòng Chúa cứu thế Kỳ Đồng đứng ra tổ chức quyên góp và giúp đở tinh thần , vật chất cũng làm dịu phần nào nổi đau thân xác và tâm hồn của anh em  Thương phế binhVNCH . Nhưng chánh quyền mới phải có hành động gì khác hơn mới đúng . Sau đây là bài thơ Thủ trưỡng , một điển hình khác của tình bạn của hai người đã một thời đứng hai chiến tuyến trong cuộc nội chiến huynh đệ tương tàn vừa qua . Xin mời đọc :



Thủ trưỡng

Anh làm thủ trưỡng Năm Mười Sáu ( 516 )

Cơ động lừng danh chủ lực Miền

Tôi dắc Chi đoàn qua Ấp Bắc

Vượt giòng sông cạn xích xe nghiêng

Mùa khô quần thảo bờ kinh  Xáng

Qua Tết anh còn mỗi cánh tay

Anh khép cuộc đời chinh chiến cũ

Bên giòng Phụng Thớt hoả châu bay

Khi anh rời khỏi vùng an dưỡng

Là lúc tôi vô ngưởng cữa tù

Từ ấy giã từ luôn vũ khí

Kiếp tù bên mép vực thiên thu

Ra tù còn lại bàn tay trắng

Tôi đẫy xe đi bán xóm nghèo

Từng lít dầu hôi từng hẻm nhỏ

Nâng niu ngọn lửa bếp cơm chiều

Tôi bán dầu hôi quanh Ngã Sáu

Nhớ từng con hẻm bạn hàng quen

Năm năm lây lất bên hè phố

Nước đã thanh bình kiếp vẫn đen

Gặp anh quán cóc cà phê túi

Trái bắp chia từng những nỗi vui

Anh kể chuyện đời qua mấy đoạn

Bên chồng vé số kiếm cơm thôi

Bàn tay còn lại ôm chồng vé

Số phận cười cay cuộc đổi đời

Tôi cũng cháo cơm ngày đắp đổi

Từng đồng bạc vụn lít dầu hôi

Tôi gọi đùa anh là Thủ trưỡng

Anh cười chua chát mắt xa xăm

Cánh tay Thủ trưỡng không còn nữa

Và nửa đời sau cũng sắp tàn

Hai người hai cảnh đời xa lạ

Là đối phương nhau cũng một thời

Hết giặc chia nhau từng điếu thuốc

Thanh bình đâu phải mọi người vui !

Dáng anh thất thểu trong lòng hẻm

Len lỏi mòn chân mấy vĩa hè

Ngoài phố bao nhiêu đồng chí cũ

Thênh thang nhà rộng đổi thay xe

Anh –như chanh vắt không còn nước –

Vứt bỏ cho quen cuộc sống thừa

Anh muốn quay lưng cùng quá khứ

Không buồn nhắc lại chuyện ngày xưa

Ngày tôi đi Mỹ anh đưa tiễn

Cũng ấm lòng qua kiếp bụi đời

Tôi nắm bàn tay còn lại đó

Cũng buồn thân thế trắng như vôi …

                Hồ Thanh Nhã

 

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước3456789Trang sauTrang cuối

Hôm Thứ Sáu 26/9, Tổng Biên Tập JEFFREY GOLDBERG của tạp chí The Atlantic gửi ra tuyên bố phản đối lệnh của Ngũ Giác Đài về việc áp đặt, kiểm duyệt báo chí. Tuyên bố ghi rõ: “Về cơ bản, The Atlantic phản đối những hạn chế mà Ngũ Giác Đài đang cố gắng áp đặt đối với các nhà báo đưa tin về vấn đề quốc phòng và an ninh quốc gia. Những yêu cầu này vi phạm quyền Tu Chính Án Thứ Nhất của chúng ta, và quyền của người Mỹ muốn biết hình thức khai triển nguồn lực và nhân sự vốn do tiền thuế của người dân tài trợ. Những quy định này cũng phá vỡ các thông lệ lâu đời - dưới thời tổng thống của cả hai đảng, trong suốt thời kỳ chiến tranh và khủng hoảng quốc gia - vốn cho phép các phóng viên Ngũ Giác Đài thực hiện công việc của mình mà không bị can thiệp chính trị.” The Atlantic đăng tuyên bố này trên trang mạng xã hội chính thức của tạp chí.

Chuyện phải, trái ở đây không hẳn là chuyện đúng, sai mà đúng ra là chuyện bên phải (khuynh hữu hay thiên hữu) và bên trái (khuynh tả hay thiên tả) trong chính trị Mỹ. Tất nhiên, trên đời này mọi chuyện đều có hai mặt của nó. Trong chính trị cũng thế, đã có cánh phải thì ắt có cánh trái, vì đó không những là bản chất tương đối của mọi sự mọi vật mà còn là hiện tượng phải có trong một nền dân chủ. Tuy nhiên, nền chính trị Mỹ trong những năm gần đây đã bị phân cực và phân hóa trầm trọng. Thể chế dân chủ kiểu mẫu của Mỹ xưa nay đương nhiên chấp nhận sự khác biệt vì đó là một trong những yếu tính ắt có của một nền dân chủ thật sự. Nhưng đẩy sự khác biệt của mình đến mức cực đoan và biến sự khác biệt của người khác thành kẻ thù bất dung thì là hiện tượng biến dạng nguy hiểm báo hiệu sự sụp đổ của nền dân chủ. Nước Mỹ trong những năm gần đây đã chứng kiến nhiều hiện tượng cực đoan như thế.

Với sự tham gia của khoảng 100.000 binh sĩ, cuộc diễn tập quân sự Nga-Belarus mang tên “Zapad 2025” đang được khối NATO theo dõi chặt chẽ và các quốc gia phía đông của liên minh cực kỳ lo ngại, đặc biệt nhất là sau khi các máy bay không người lái của Nga xuất hiện trên bầu trời Ba Lan. Cuộc tập trận này vẫn diễn ra theo chu kỳ bốn năm một lần, nhưng lần này, chính giới và công luận xem đây là phép thử đối với khả năng phản ứng của NATO trong bối cảnh địa chính trị mới. Để đối phó, NATO và Ukraine đang tăng cường các biện pháp an ninh, khi nguy cơ chiến tranh được đánh giá là ngày càng leo thang. Kinh nghiệm từ năm 2022 cho thấy Nga đã tiến hành các cuộc tập trận trước khi mở cuộc tấn công vào Ukraine. Câu hỏi đặt ra là liệu lịch sử có lặp lại không và tình hình hiện nay nghiêm trọng đến mức nào?

Khi chính phủ liên bang đe dọa cắt hàng tỷ đô la tài trợ nghiên cứu cho Harvard, đó không chỉ là một quyết định ngân sách. Đó là một phép thử cho chính nền tảng dân chủ: liệu chính quyền có thể dùng sức mạnh tài chính để định đoạt tư tưởng hay không. Tòa án liên bang vừa trả lời dứt khoát: không.

Ở với cộng sản, tuy còn trẻ con, chúng tôi đã hiểu thấu bài học: không nói theo là có tội, mà nói khác đi lại càng là trọng tội. Bước sang Mỹ, cứ tưởng rằng mọi chuyện sẽ khác vì đây là đất tự nhận là xứ sở tự do, nơi hiến pháp bảo đảm quyền được nói. Nhưng tuần qua, sau mấy chục năm ở Mỹ, tôi bỗng bắt gặp chính mình ngập ngừng muốn nói điều thật: tôi không thích Charlie Kirk, và tôi không muốn “celebrate his life” (tôn vinh cuộc đời ông).

Không rõ ABC có lường trước được phản ứng của cộng đồng, khán giả đối với hành động cúi đầu trước áp lực và quyền lợi, dẫn đến dừng ngay lập tức Jimmy Kimmel Live! hay không, nhưng thực tế đã cho thấy một làn sóng tức giận đã bùng nổ. Viên đạn dường như quay ngược lại, xé gió, đâm thẳng vào ba ký tự khổng lồ của đế chế truyền thông. Các cuộc tẩy chay Hulu và Disney+ bắt đầu. Trang mạng Disney+ bị sụp đổ vì lượng khán giả đăng nhập để “cancel subcription” trong đêm họ ra lệnh tắt đèn sân khấu; Disney mất gần $4 tỷ trên thị trường. Hàng loạt cuộc biểu tình phản đối trước trụ sở của ABC và Disney. Về phía các nhà báo, nghệ sĩ giải trí, các nhà lãnh đạo chính trị – từ Stephen Colbert đến David Letterman đến cựu Tổng thống Barack Obama – cùng lên án việc làm của ABC, coi đó là sự đầu hàng nguy hiểm trước áp lực chính trị và là phép thử đối với quyền tự do ngôn luận.

Nhìn vào những gì đang diễn ra tại nước Mỹ hiện nay, người ta không thể không liên tưởng đến cuộc cách mạng văn hóa tại Trung Quốc như vậy. Cũng là cuộc tấn công vào những gì bị cho là khuynh tả, là sự tập trung quyền lực vào một cá nhân qua phong trào cuồng lãnh tụ với những vệ binh trung thành chưa từng thấy tại Hoa Kỳ.

Người ta thường có nhiều cách định nghĩa về hy vọng. Hy vọng là một cảm xúc lạc quan, một niềm tin tươi sáng rằng mọi thứ chắc chắn sẽ được cải thiện. Hy vọng có thể đến từ một tiếng nói cá nhân xa lạ nào đó trong triệu triệu người trên thế giới này. Hy vọng có thể đến từ một bản tuyên bố chung của hai phong trào đối lập. Hy vọng là phải nhận ra rằng cái ác và sự bất công có thể chiếm ưu thế ngay cả khi chúng ta đang đối đầu với nó. Hy vọng là khi nhìn thấy rõ một bên sáng và một bên tối, thấu hiểu rằng vòng cung của vũ trụ đạo đức có thể không uốn cong về phía công lý – nhưng chúng ta không tuyệt vọng. Hy vọng, là khi một đêm vinh danh nghệ thuật trở thành nơi hàng trăm người giơ cao ngọn đuốc tôn vinh sự kiên cường, tiếng nói dũng cảm, như một lời nhắc nhở với thế giới rằng nghệ thuật và nhân văn là không thể tách rời.

Donald Trump từng bóng gió rằng mình xứng đáng được khắc tượng trên núi Rushmore, sánh vai cùng những bậc khai quốc công thần nước Mỹ. Bên kia Thái Bình Dương, Tập Cận Bình chẳng màng đá núi, nhưng ôm mộng lọt vào sử xanh, đặt mình ngang hàng những “đại thánh đế vương” của đảng và đất nước. Bởi thế, cuộc duyệt binh rùm beng ở Thiên An Môn vừa rồi không chỉ là phô trương cờ trống rình rang, mà là lời tuyên cáo giữa chiến địa, là tiếng trống thúc quân của một kẻ đang gấp gáp thúc ngựa đuổi theo bá mộng thiên cổ.

Bạn, tôi, chúng ta, không ai an toàn trước bạo lực súng đạn ở Mỹ. Chắc người Mỹ chưa kịp quên hình ảnh người mẹ tất tả chạy trên đôi chân trần, tìm con trong vụ xả súng mới nhất ở Annunciation Catholic School in Minneapolis tháng vừa qua. Những đứa trẻ xứng đáng có đời sống an toàn để đến trường mỗi ngày và trở về an toàn trong vòng tay cha mẹ. “Thay vì kích động thêm bạo lực, các nhà lãnh đạo chính trị nên tận dụng thời điểm này để đoàn kết chúng ta hướng tới những thay đổi hợp lý về súng đạn mà đa số người Mỹ ủng hộ,” Giáo sư Robert Reich đã nói như thế.
Trang đầuTrang trước3456789Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.