Hôm nay,  

Đôi Ta

04/06/201912:37:00(Xem: 5056)

Đôi Ta 

Chú đạp xích lô trưa Hè nghỉ nắng

Chân gác càng xe làm giấc tiêu dao

Con ruồi nhỏ đậu bàn tay hai ngón

Ba ngón kia pháo cối cướp năm nào

Nắng Sài Gòn thả từng tia lửa chói

Thèm vô cùng một bóng mát công viên

Và cứ thế , sau chuyến hàng bỏ mối

Ghé góc đường ..làm một giấc bình yên

Giấc ngủ ngắn ..chú mơ về dĩ vãng

Vài bóng hình đồng đội , chiến trường xưa

Những người chết và nghĩa trang quên lãng

Cỏ gai dày …tiếng ếch vọng đêm mưa

Ba tư năm chưa một lần tu bổ

Như oán thù chồng chất ở sau lưng

Hồn tử sĩ đâu đây theo tiếng gió

Mộ hoang tàn cỏ bít lối đi chung

Anh bộ đội thương binh ngồi vá vỏ

Cột đèn kia độc chiếm một sơn hà

Giọng trọ trẹ của quê hương ngoài nớ

Vùng Nghệ Thanh …ngao ngán bữa tương cà

Anh vá vỏ , khách giang hồ độc cước

Chống so le nạng gỗ quá chiều cao

Cố nhẫn nại bơm căng đầy chiếc vỏ

Một bàn chân…còn để lại Nam Lào

Nét cam chịu hằn lên vầng trán hẹp

Cả cuộc đời không có một ngày mai

Sau cuộc chiến …anh trở về thân phận

Một hồn ma bóng quế giữa ban ngày

Mồ hôi chảy xuống ống quần phe phẩy

Chiếc điếu cày còn giữ thuở đi B

Nầy anh bạn ! làm một bi tỉnh ngủ

Bánh thuốc ngon ngoài nớ mới mang về

Chú xích lô ngồi bên anh vá vỏ

Cũng gật gù làm một điếu tương giao

Họ hoà giãi bên lề đường góc phố

Ở dưới chân cao ốc …mấy mươi lầu

Hai thương binh từ hai đầu chiến tuyến

Cũng một phần thân thể hiến quê hương

Nước thanh bình hai mảnh đời cam phận

Thành một đôi ta …khắng khít bên đường

Hồ Thanh Nhã

Ở Việt Nam ,một thành phần dường như bị gạt ra bên lề xã hội sau năm 1975 , là những thương phế binh của chế độ Việt Nam Cộng Hòa cũ . Dù họ không bị đi học tập cải tạo như những sĩ quan , công chức cao cấp của chế độ cũ , nhưng họ lại bị phân biệt đối xử . Thậm chí họ cũng không được hưởng một chế độ đặc biệt nào dành cho công dân bị thương tật, từ chánh quyền mới . Họ là loại công dân hạng hai , bị bỏ rơi chẳng ai đoái hoài tới , Một phó thường dân không có chứng minh nhân dân , không có nhà cửa , hộ khẩu . Phận cóc làm sao kêu thấu trời xanh ?

Chánh quyền mới tuyên truyền trên báo , đài ,TV về chánh sách hòa giải dân tộc . Nhưng sau đó thì mọi việc lẳng lặng trôi đi theo sự nghi ngờ của người dân trong nước và cả hải ngoại . Những hoạt động vẻ vời của chánh quyền Hà Nội chỉ là cái khuôn sáo trống rổng , Họ kêu gọi toàn dân mỡ rộng vòng tay trong khi chánh quyền khoanh tay đứng nhìn lớp người cần được hòa giải là những thương phế binh Việt Nam Cộng Hòa đang sống lăn lóc tận đáy xã hội trong tình trạng bị bỏ rơi , thái độ vô cảm của các cấp chánh quyền mọi nơi .Họ là những người thương tật ăn xin ở chợ Bà Chiểu , bán vé số từng ngỏ ngách ở Sài gòn , đạp xích lô bến xe miền Tây  hoặc làm những nghề không tên với đồng lương không đủ sống ,trên mọi miền đất nước … Có người không nhà, ngủ gầm cầu , có người không có thẻ chứng minh nhân dân , không có hộ khẩu … nói sao cho hết những hoàn cảnh nảo lòng nầy . Trong một xã hội ,ai là người chịu trách nhiệm về đời sống người dân của địa phương mình ? Dỉ nhiên là chánh quyền sở tại , là Đảng , là nhà nước..Hơn bốn mươi năm rồi mà dấu vết của chiến tranh huynh đệ tương tàn vẫn còn đó , không dấu hiệu gì cải thiện hết . Nếu xem những cuộc quyên góp giúp đỡ Thương phế binh VNCH là một hành động hòa giải thì đây có lẽ là việc làm thuyết phục nhất của chánh quyền Hà Nội . Hòa giải đối với những người có cuộc sống tốt hơn đối với những người kém may mắn . Những người đã từng bỏ một phần thân thể trong cuộc chiến huynh đệ tương tàn vừa qua . Đó không phải đơn thuần là một hành động từ thiện mà còn hơn thế nữa ! Nó nói lên tâm thức lá lành đùm lá rách và trong sâu thẳm thừa nhận công lao của họ đối với tổ quốc Việt Nam , không phân biệt bên thắng cuộc hay bên thua cuộc .

Phong trào vinh danh và giúp đở Thương phế binh VNCH đã được tổ chức nhiều năm nay , nhưng đời sống của gia đình họ cũng chưa khá hơn . Hiện nay có các cha ở Dòng Chúa cứu thế Kỳ Đồng đứng ra tổ chức quyên góp và giúp đở tinh thần , vật chất cũng làm dịu phần nào nổi đau thân xác và tâm hồn của anh em  Thương phế binhVNCH . Nhưng chánh quyền mới phải có hành động gì khác hơn mới đúng . Sau đây là bài thơ Thủ trưỡng , một điển hình khác của tình bạn của hai người đã một thời đứng hai chiến tuyến trong cuộc nội chiến huynh đệ tương tàn vừa qua . Xin mời đọc :



Thủ trưỡng

Anh làm thủ trưỡng Năm Mười Sáu ( 516 )

Cơ động lừng danh chủ lực Miền

Tôi dắc Chi đoàn qua Ấp Bắc

Vượt giòng sông cạn xích xe nghiêng

Mùa khô quần thảo bờ kinh  Xáng

Qua Tết anh còn mỗi cánh tay

Anh khép cuộc đời chinh chiến cũ

Bên giòng Phụng Thớt hoả châu bay

Khi anh rời khỏi vùng an dưỡng

Là lúc tôi vô ngưởng cữa tù

Từ ấy giã từ luôn vũ khí

Kiếp tù bên mép vực thiên thu

Ra tù còn lại bàn tay trắng

Tôi đẫy xe đi bán xóm nghèo

Từng lít dầu hôi từng hẻm nhỏ

Nâng niu ngọn lửa bếp cơm chiều

Tôi bán dầu hôi quanh Ngã Sáu

Nhớ từng con hẻm bạn hàng quen

Năm năm lây lất bên hè phố

Nước đã thanh bình kiếp vẫn đen

Gặp anh quán cóc cà phê túi

Trái bắp chia từng những nỗi vui

Anh kể chuyện đời qua mấy đoạn

Bên chồng vé số kiếm cơm thôi

Bàn tay còn lại ôm chồng vé

Số phận cười cay cuộc đổi đời

Tôi cũng cháo cơm ngày đắp đổi

Từng đồng bạc vụn lít dầu hôi

Tôi gọi đùa anh là Thủ trưỡng

Anh cười chua chát mắt xa xăm

Cánh tay Thủ trưỡng không còn nữa

Và nửa đời sau cũng sắp tàn

Hai người hai cảnh đời xa lạ

Là đối phương nhau cũng một thời

Hết giặc chia nhau từng điếu thuốc

Thanh bình đâu phải mọi người vui !

Dáng anh thất thểu trong lòng hẻm

Len lỏi mòn chân mấy vĩa hè

Ngoài phố bao nhiêu đồng chí cũ

Thênh thang nhà rộng đổi thay xe

Anh –như chanh vắt không còn nước –

Vứt bỏ cho quen cuộc sống thừa

Anh muốn quay lưng cùng quá khứ

Không buồn nhắc lại chuyện ngày xưa

Ngày tôi đi Mỹ anh đưa tiễn

Cũng ấm lòng qua kiếp bụi đời

Tôi nắm bàn tay còn lại đó

Cũng buồn thân thế trắng như vôi …

                Hồ Thanh Nhã

 

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước45678910Trang sauTrang cuối

Trong bối cảnh thế giới đang trải qua những biến động nghiêm trọng về kinh tế, chính trị và công nghệ, toàn cầu hoá – vốn từng được xem là động lực chính thúc đẩy cho tăng trưởng và thịnh vượng – đang đứng trước những thách thức chưa từng có. Tiến trình công nghiệp hoá và toàn cầu hoá đã đem lại nhiều thành tựu vượt bậc trong suốt thời gian dài qua, từ thế kỷ XX sang thế kỷ XXI, đặc biệt là thông qua sự chuyên môn hoá, tự do thương mại và tiến bộ công nghệ. Tuy nhiên, các cuộc khủng hoảng tài chính, đại dịch toàn cầu, chiến tranh và cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc đã khiến mô hình toàn cầu hoá truyền thống bộc lộ nhiều tình trạng bất ổn...

Nhiều thế hệ sống ở Sài Gòn những năm của thập niên 80-90, khi con gà trống của Thương Xá Tax chưa bị bức tử, khi những hàng cây cổ thụ trên đường Tôn Đức Thắng vẫn là nét thơ mộng của Sài Gòn, có lẽ đều quen thuộc với câu “Chương Trình Truyền Hình Đến Đây Là Hết…” Nó thường xuất hiện vào cuối các chương trình tivi tối, khi chưa phát sóng 24/24. Thời đó, mỗi ngày truyền hình chỉ phát sóng trong một số khung giờ nhất định (thường từ chiều đến khuya) nên hầu như ai cũng có tâm lý chờ đợi đến giờ ngồi trước màn ảnh nhỏ, theo dõi vài giờ giải trí. Đó cũng là chút thời gian quên đi một ngày cơ cực, bán mồ hôi cho một bữa cơm độn bo bo thời bao cấp. Nhắc nhớ chút chuyện xưa, để nói chuyện nay, đang diễn ra ở một đất nước văn minh hàng đầu, từng là niềm mơ ước của biết bao quốc gia về quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận.

Trên mạng gần đây lan truyền một bức tranh chuỗi tiến hóa ngược nhại kiểu Banksy - vẽ hình ảnh tiến hóa quen thuộc từ khỉ tiến tới người, nhưng đến giữa chặng đường, một gương mặt ai cũng nhận ra quay lưng đi ngược lại về phía khỉ. Cái dáng ngoảnh đầu ấy khiến tôi chạnh lòng nghĩ đến hình ảnh nước Mỹ hôm nay. Giữa thế kỷ XXI, lẽ ra phải tiếp tục đi tới, nhưng thay vì mở rộng tự do học thuật – ngọn nguồn của sáng tạo – chúng ta lại thấy những dấu hiệu nước Mỹ thoái lui theo một quỹ đạo lạ lùng: thử nghiệm một kiểu “tiến hóa ngược”.

Từ khi Tối Cao Pháp Viện lật đổ Roe v. Wade, chúng ta đều biết câu chuyện không dừng lại ở đó. “Để tiểu bang tự quyết” chỉ là cái cớ. Và Texas, tiểu bang bảo thủ dẫn đầu, vừa chứng minh điều đó bằng một luật mới: trao cho bất kỳ ai quyền săn lùng và kiện những người dính dáng tới thuốc phá thai. Texas vốn đã có một trong những lệnh cấm khắc nghiệt nhất: phá thai bị cấm hoàn toàn, trừ vài ca y tế khẩn cấp. Không ngoại lệ cho thai dị tật chết non. Không ngoại lệ cho hiếp dâm. Không ngoại lệ cho loạn luân. Thế nên, nhiều phụ nữ Texas chỉ còn con đường tìm đến thuốc phá thai qua mạng, thường từ những nhà cung cấp ở ngoài tiểu bang. Luật mới nhắm thẳng vào cánh cửa mong manh ấy.

Suốt 250 năm, người Mỹ đồng ý rằng cai trị bởi một người duy nhất là sai lầm, rằng chính quyền liên bang vốn cồng kềnh, kém hiệu quả. Lẽ ra hai điều ấy đủ để ngăn một cá nhân cai trị bằng mệnh lệnh từ Bạch Ốc. Nhưng Trump đang làm đúng điều đó: đưa quân vào thành phố, áp thuế quan, can thiệp vào ngân hàng trung ương, chen vào quyền sở hữu công ty, gieo nỗi sợ để buộc dân chúng cúi đầu. Quyền lực bao trùm, nhưng không được lòng dân. Tỉ lệ chấp thuận của ông âm 14 điểm, chỉ nhỉnh hơn chút so với Joe Biden sau cuộc tranh luận thảm hại năm ngoái. Khi ấy chẳng ai lo ông Biden “quá mạnh”. Vậy tại sao Trump, dù bị đa số phản đối, vẫn dễ dàng thắng thế?

Có bao giờ bạn nói một điều rõ ràng như ban ngày, rồi nghe người khác nhắc lại với nghĩa hoàn toàn khác? Bạn viết xuống một hàng chữ, tin rằng ý mình còn nguyên, thế mà khi quay lại, nó biến thành điều bạn chưa từng nghĩ đến – kiểu như soi gương mà thấy bóng mình méo mó, không phải bị hiểu lầm, mà bị người ta cố ý dựng chuyện. Chữ nghĩa, rơi vào tay kẻ cố ý xuyên tạc, chẳng khác gì tấm gương vỡ. Mỗi mảnh gương phản chiếu một phần, nhưng người ta vẫn đem mảnh vỡ đó làm bằng chứng cho toàn bộ bức tranh. Một câu, một đoạn, một khẩu hiệu – xé khỏi bối cảnh trở nên lệch lạc – hóa thành thứ vũ khí đâm ngược lại chính ý nghĩa ban đầu. Câu chuyện của đạo diễn Trấn Thành gần đây là một minh họa. Anh chỉ viết đôi dòng thương tiếc chia buồn với sự ra đi của nghệ sĩ đàn bầu Phạm Đức Thành. Vậy thôi. Thế mà lập tức bị chụp mũ, bêu riếu, bị gọi “3 que,” “khát nước,” “Cali con.” Người ta diễn giải đủ kiểu, vẽ ra đủ cáo buộc: từ tội mê văn hóa Việt Nam Cộng Hòa đến tội phản quốc.

Sau thất bại trước đối thủ đảng Dân Chủ Joe Biden trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, nội các “gia đình trị” của Donald Trump gần như biến mất khỏi chính trường. Các đồng minh không thể có cùng tiếng nói với Trump, nhất là sau vụ bạo loạn Quốc Hội Jan 06. Duy nhất một người vẫn một lòng trung thành không bỏ rơi Trump, đó chính là Stephen Miller. Nhiệm kỳ hai của Trump, người được cho là có quyền lực hơn trong vòng tròn thân cận của Trump, hơn cả JD Vance, chẳng ai khác hơn chính là Stephen Miller. Để tạo ra những ảnh hưởng chính trong chính quyền Trump hôm nay, Miller đã có một đường dài chuẩn bị, khôn ngoan và nhẫn nại.

Đầu tháng 8 năm 2025, Tổng thống Donald Trump đã ký một mệnh lệnh đặc biệt, chỉ đạo các cơ quan hữu trách lập kế hoạch đưa quân đội Hoa Kỳ đi trấn áp các tổ chức tội phạm ở Mỹ Latinh. Khoảng hai tuần sau, mệnh lệnh đã thành hiện thực. Ba khu trục hạm có gắn phi đạn viễn khiển (guided-missile destroyers) của Hoa Kỳ đã được khai triển tới vùng biển Venezuela, đảm trách việc chặn giữ các chuyến hàng ma túy.

Một góc khuôn viên của Đồi Capitol sáng Thứ Tư là những câu chuyện tưởng đã bị chôn vùi, nay được kể ra trong sự run rẩy, xúc động và cả nước mắt. Trước hàng chục ống kính truyền thông chiếu trực tiếp trên toàn quốc, khoảng mười người phụ nữ lần lượt kể ra câu chuyện của chính mình – nạn nhân của Jeffrey Epstein, tỷ phú tội phạm tình dục và buôn bán mại dâm trẻ vị thành niên. Ngày đó, những phụ nữ này chỉ vừa 16, 18 tuổi, nhỏ nhất là Marina Lacerda, 14 tuổi.

Ở đời, chẳng có ngai vàng nào là miễn phí. Muốn hỏi cưới công chúa thì phải có sính lễ. Làm gì có chuyện đi tay không mà cuỗm được gái đẹp — trừ trường hợp dùng quyền lực bẩn thỉu cưỡng hiếp gái tơ (nghe quen quen). Muốn làm đàng anh đàng chị không thể vừa keo kiệt vừa đòi được người ta kính nể. Quy luật xưa nay không đổi ăn khế thì phải trả vàng. Ngai vàng toàn cầu cũng vậy -- không chỉ làm bằng vàng, mà còn bằng chi phí, lời hứa, và trên hết, là sự tín nhiệm.
Trang đầuTrang trước45678910Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.