Hôm nay,  

ẨM VÀ NÓNG

30/06/201915:26:00(Xem: 7123)

ẨM VÀ NÓNG

 

Hồ Đình Nghiêm

 

(tặng Nguyễn Trần Diệu Hương)

 

Thứ Sáu, ngày 28 tháng 6, nhiệt độ ở Montréal lên tới 29oC trong khi ở Paris, cọng thêm độ ẩm, nhiệt kế ghi con số nằm chênh vênh bên lằn mức đỏ: 31. Nực nội dồn về, dường như có sự hừng hực khác thường đang bao trùm lấy sân vận động Parc des Princes, Paris. Nắng nôi mà nói làm gì, chẳng qua là chủ nhà có chút căng thẳng khi phải dàn trận tiếp đón so giày đọ sức với 11 tuyển thủ USA, đội banh từng lập nên kỳ tích “chưa bao giờ chịu dừng chân trước bán kết”.

 
blank

 

Hôm đó, anh em cầm bút ở địa phương Mộng Lệ, theo hẹn hò vào lúc 6 PM, cũng sẽ “dàn quân” tới một quán ăn nhằm đón chào nhà thơ Trần Mộng Tú đi cùng phu quân từ Seatle mát mẻ sang thăm Bắc Mỹ đứng gió đôi ngày. Từ hướng cực Tây bay tới mút phía Đông tính theo bề rộng lãnh thổ đôi đàng. Sáu giờ sẽ gặp mặt người thơ nữ tiếng tăm, nhưng ba giờ thì ngồi nhìn trái banh da bắt đầu lăn trên sân cỏ. Đồng hồ Paris chạy trước chốn này những 6 tiếng, có nghĩa là “trông trăng trăng lặn nhìn sao sao mờ”, chờ đèn thắp lên vào lúc 9 giờ tối (kêu bằng đá đèn) đợi giờ đó nai nịt ra quân những mong cơ thể khỏi bị phát sốt và cầu thủ thôi viện dẫn lý do “ta thua là do bởi trời hành cơn hạn đó thôi”.

 

Trung bình một trận đấu kéo dài gần hai tiếng. Nếu tỉ số đôi bên vẫn cầm hoà, buộc phải đá thêm giờ thì tôi sợ đến điểm hẹn sẽ trễ, mất uy tín với người khách phương xa mới diện kiến lần đầu. Điều đó rất dễ xẩy tới vì ở 30 phút cuối cùng của hiệp hai Pháp đá trên chân Mỹ thấy rõ, kiểm soát và làm chủ cục diện tới 60%. Từ đầu giải đến nay, chưa khi nào tuyển thủ đội Pháp tỏ ra cháy hết mình đến thế, họ muốn chứng tỏ sự quyết tâm, không mất đi niềm kỳ vọng mà tổng thống Pháp trao gửi trước đó. Họ có lợi thế sân nhà, đông chật cảm tình viên và thêm một tác động không nhỏ, phía mày râu vừa đoạt chức vô địch thế giới môn bóng tròn.
 

Pháp bị Mỹ dẫn trước 2 bàn do công của tiền đạo đeo băng thủ quân Megan Rapinoe ở vào phút thứ 5 và phút 65. Đến phút thứ 81 Pháp mới lập được tỉ số nhờ vào cú đánh đầu thần tốc của hậu vệ Wendie Renard, cao 1m 87. Sóng gió luôn xẩy tới ở trong vùng cấm địa của Mỹ hay nói khác đi, Pháp đang nổ lực muốn tìm cách gỡ hoà. Phút thứ 85 banh chạm vào tay hậu vệ Kelley O’Hara nhưng trọng tài bỏ qua, không luôn cả nhờ VAR xem lại. Nếu nhà dìu dắt tuyển Pháp, bà Corinne Diacre phản đối, tình huống trận đấu có thể sẽ thay đổi. Trung phong áo số 6 Amandine Henry hoặc tiền đạo mang số 9 Eugenie Le Sommer sẽ được đề cử đứng ra đá quả phạt penalty.

 

Đội tuyển Mỹ, hoặc riêng cá nhân Kelley O’Hara phải ngầm mang ơn trọng tài người Ukraine, bà Maryna Striletska đã châm chước cho lỗi lầm quá ư rõ ràng. Nếu Kelley O’Hara bị thẻ vàng và Le Sommer đá thành công quả phạt đền, rất có thể tiếng gáy của con gà Pháp mãi còn cất cao.

 

Sau cuộc chạm trán nẩy lửa giữa hai đội, tất cả những trang báo thể thao đều bình chọn cầu thủ xuất sắc nhất trận đấu (Player of the match): Hậu vệ áo số 19 của tuyển Mỹ, cô Crystal Dunn. Ở bài viết trước, tôi đã ca ngợi người cầu thủ đầy tài năng này và hôm nay cô đã chứng minh, một lần nữa bằng cách đã vô hiệu hoá khả năng tấn công sắc bén của tiền đạo chạy cánh phải Kadiditatou Diani áo số 11 của tuyển Pháp, chẳng những thế Dunn còn kiến tạo ra những đường chuyền thông minh, làm nhẹ đi áp lực bị phong toả. Nếu tiền đạo Alex Morgan mang vẻ mong manh thì ngược lại, Crystal Dunn là một bức tường kiên cố, vững chắc. Cô cho hay: “I had a lot of support and help from my teammates every step of the way”.

 

Trong đội tuyển Mỹ, người gây “sốc” vẫn là tiền đạo chạy cánh trái, Megan Rapinoe, 33 tuổi, quê quán ở Redding, California. Học vấn: Đại học Portland. Cô tuyên bố một câu mà tất cả những phương tiện truyền thông, kể cả đài CNN đều trích dẫn lại: “US soccer star Megan Rapinoe says she’s not going to the f*****g White House’ if the women’s team wins the World Cup”.

 

Thắng Pháp 2-1, như vậy Mỹ vào bán kết, gặp tuyển England vào ngày 2 tháng 7. Là trận đấu thứ 49 trên tổng số 52 trận suốt mùa giải bóng tròn 2019.

Đội Anh còn có tên gọi là Lionesse, trận gần nhất Anh thắng Norway với tỉ số 3-0, khí thế và cơn say bàn thắng vẫn còn tồn đọng. Tuy vậy, quả đoán Anh thắng Mỹ là khó thuyết phục một ai. Ngoài tài năng, gặt hái thắng lợi cũng vin nhờ một phần vào sự may mắn. Một bàn thắng phạm lỗi offside chẳng hạn. Một cú làm bộ ngã người trong vùng cấm địa chẳng hạn. Và banh chạm vào tay mà không ai la ó kiện tụng chẳng hạn.

 

Khi trọng tài thổi lên hồi còi kết thúc, trên sân cỏ có kẻ hân hoan nhảy chân sáo có kẻ cúi mặt sầu khổ như gà mắc mưa. Tôi thay đổi xiêm y để tới điểm hẹn cách nơi tôi ngụ mất 1 tiếng di chuyển. Rất đúng giờ vì Pháp-Mỹ đã không chơi thêm extra-time. Nhà thơ (nhà văn) Trần Mộng Tú không thay đổi so với những tấm ảnh chụp đã lâu. Bảo rằng trẻ thì không đúng, kêu bằng dối già cũng sai trật. Giọng Bắc chị nói dịu dàng, cởi mở, thân tình, giống như những người ngồi chung bàn hôm đó chẳng phải mới gặp buổi đầu tiên. Tôi thưa với chị là bài tôi phỏng vấn chị đăng lần đầu ở trang Sáng Tạo đã có rất nhiều diễn đàn khác xin đăng lại, như anh Khê Kinh Kha của Văn Học Nguồn Cội chẳng hạn, đã email cho tôi vì anh rất mến mộ thơ chị Trần Mộng Tú. Bất ngờ hơn là cách đây 3 tuần tôi nhận qua bưu điện một tấm ngân phiếu 50 US của tuần báo Trẻ ở Garland, Texas gửi trả nhuận bút bài phỏng vấn “Mộng”. Chị Trần Mộng Tú cười: Bài đó chính tôi gửi cho họ.

 

Chúng tôi nói chuyện, trao đổi thuần liên quan tới thơ văn chữ nghĩa. Không ai là dân sành điệu và quởn để thiết tha môn thể thao đá banh thành ra bàn tiệc chẳng rôm rả việc đoán non đoán già, tán hươu tán vượn xem đội nào sẽ vô địch kỳ này. Mỹ gặp Anh, Hoà Lan gặp Thuỵ Điển. Còn lại bốn đội, sẽ có một đội bị loại khi tranh hạng ba. Trận final diễn ra vào ngày song thất 7 tháng 7, match thứ 52. Sau đó bầu đoàn thê tử nhà ai lại về nhà nấy, trả sự bình yên lại cho đất Pháp, khép đóng thực sự những vai diễn đổ mồ hôi sôi nước mắt. Mắt khóc và mắt biết cười. Bất mãn thua và thắng thuyết phục.

 

Chị Trần Mồng Tú sang đây để dự đám cưới người cháu, lu bu cho xong rồi lại trở về chốn cũ. Hỏi chị hồi nào in một tập thơ? Chi bảo làm biếng quá khi đi tìm chúng về, tom góp lại, lựa chọn… Chưa tính được. Còn bạn thì sao? Tôi cười, cũng chưa biết tính ra sao cho ổn? Sợ làm phiền người khác khi nhờ họ lay-out trình bày các thứ. Méo mó nghĩ thầm về chiến thuật phòng vệ phản công hay theo cách “cơn lốc màu da cam” của Hoà Lan. Thắng lợi có hạnh phúc của thắng lợi mang lại. Thất thế cũng giữ riêng cho nó chút sầu khổ dịu dàng khi gặm nhấm nỗi đau.

 

Tôi chúc nhà thơ Trần Mộng Tú có được niềm vui trong chuyến đi xa này. Xin chia tay chị. Tin khí tượng dự đoán đêm nay trời có mưa giông. Tôi khởi sự viết bài này khi đất trời chuyển động trút nước rầm rộ. Xin cứ hẹn hò, sau cơn mưa trời lại sáng.

 

Hồ Đình Nghiêm



In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước45678910Trang sauTrang cuối

Người ta thường có nhiều cách định nghĩa về hy vọng. Hy vọng là một cảm xúc lạc quan, một niềm tin tươi sáng rằng mọi thứ chắc chắn sẽ được cải thiện. Hy vọng có thể đến từ một tiếng nói cá nhân xa lạ nào đó trong triệu triệu người trên thế giới này. Hy vọng có thể đến từ một bản tuyên bố chung của hai phong trào đối lập. Hy vọng là phải nhận ra rằng cái ác và sự bất công có thể chiếm ưu thế ngay cả khi chúng ta đang đối đầu với nó. Hy vọng là khi nhìn thấy rõ một bên sáng và một bên tối, thấu hiểu rằng vòng cung của vũ trụ đạo đức có thể không uốn cong về phía công lý – nhưng chúng ta không tuyệt vọng. Hy vọng, là khi một đêm vinh danh nghệ thuật trở thành nơi hàng trăm người giơ cao ngọn đuốc tôn vinh sự kiên cường, tiếng nói dũng cảm, như một lời nhắc nhở với thế giới rằng nghệ thuật và nhân văn là không thể tách rời.

Donald Trump từng bóng gió rằng mình xứng đáng được khắc tượng trên núi Rushmore, sánh vai cùng những bậc khai quốc công thần nước Mỹ. Bên kia Thái Bình Dương, Tập Cận Bình chẳng màng đá núi, nhưng ôm mộng lọt vào sử xanh, đặt mình ngang hàng những “đại thánh đế vương” của đảng và đất nước. Bởi thế, cuộc duyệt binh rùm beng ở Thiên An Môn vừa rồi không chỉ là phô trương cờ trống rình rang, mà là lời tuyên cáo giữa chiến địa, là tiếng trống thúc quân của một kẻ đang gấp gáp thúc ngựa đuổi theo bá mộng thiên cổ.

Bạn, tôi, chúng ta, không ai an toàn trước bạo lực súng đạn ở Mỹ. Chắc người Mỹ chưa kịp quên hình ảnh người mẹ tất tả chạy trên đôi chân trần, tìm con trong vụ xả súng mới nhất ở Annunciation Catholic School in Minneapolis tháng vừa qua. Những đứa trẻ xứng đáng có đời sống an toàn để đến trường mỗi ngày và trở về an toàn trong vòng tay cha mẹ. “Thay vì kích động thêm bạo lực, các nhà lãnh đạo chính trị nên tận dụng thời điểm này để đoàn kết chúng ta hướng tới những thay đổi hợp lý về súng đạn mà đa số người Mỹ ủng hộ,” Giáo sư Robert Reich đã nói như thế.

Trong bối cảnh thế giới đang trải qua những biến động nghiêm trọng về kinh tế, chính trị và công nghệ, toàn cầu hoá – vốn từng được xem là động lực chính thúc đẩy cho tăng trưởng và thịnh vượng – đang đứng trước những thách thức chưa từng có. Tiến trình công nghiệp hoá và toàn cầu hoá đã đem lại nhiều thành tựu vượt bậc trong suốt thời gian dài qua, từ thế kỷ XX sang thế kỷ XXI, đặc biệt là thông qua sự chuyên môn hoá, tự do thương mại và tiến bộ công nghệ. Tuy nhiên, các cuộc khủng hoảng tài chính, đại dịch toàn cầu, chiến tranh và cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc đã khiến mô hình toàn cầu hoá truyền thống bộc lộ nhiều tình trạng bất ổn...

Nhiều thế hệ sống ở Sài Gòn những năm của thập niên 80-90, khi con gà trống của Thương Xá Tax chưa bị bức tử, khi những hàng cây cổ thụ trên đường Tôn Đức Thắng vẫn là nét thơ mộng của Sài Gòn, có lẽ đều quen thuộc với câu “Chương Trình Truyền Hình Đến Đây Là Hết…” Nó thường xuất hiện vào cuối các chương trình tivi tối, khi chưa phát sóng 24/24. Thời đó, mỗi ngày truyền hình chỉ phát sóng trong một số khung giờ nhất định (thường từ chiều đến khuya) nên hầu như ai cũng có tâm lý chờ đợi đến giờ ngồi trước màn ảnh nhỏ, theo dõi vài giờ giải trí. Đó cũng là chút thời gian quên đi một ngày cơ cực, bán mồ hôi cho một bữa cơm độn bo bo thời bao cấp. Nhắc nhớ chút chuyện xưa, để nói chuyện nay, đang diễn ra ở một đất nước văn minh hàng đầu, từng là niềm mơ ước của biết bao quốc gia về quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận.

Trên mạng gần đây lan truyền một bức tranh chuỗi tiến hóa ngược nhại kiểu Banksy - vẽ hình ảnh tiến hóa quen thuộc từ khỉ tiến tới người, nhưng đến giữa chặng đường, một gương mặt ai cũng nhận ra quay lưng đi ngược lại về phía khỉ. Cái dáng ngoảnh đầu ấy khiến tôi chạnh lòng nghĩ đến hình ảnh nước Mỹ hôm nay. Giữa thế kỷ XXI, lẽ ra phải tiếp tục đi tới, nhưng thay vì mở rộng tự do học thuật – ngọn nguồn của sáng tạo – chúng ta lại thấy những dấu hiệu nước Mỹ thoái lui theo một quỹ đạo lạ lùng: thử nghiệm một kiểu “tiến hóa ngược”.

Từ khi Tối Cao Pháp Viện lật đổ Roe v. Wade, chúng ta đều biết câu chuyện không dừng lại ở đó. “Để tiểu bang tự quyết” chỉ là cái cớ. Và Texas, tiểu bang bảo thủ dẫn đầu, vừa chứng minh điều đó bằng một luật mới: trao cho bất kỳ ai quyền săn lùng và kiện những người dính dáng tới thuốc phá thai. Texas vốn đã có một trong những lệnh cấm khắc nghiệt nhất: phá thai bị cấm hoàn toàn, trừ vài ca y tế khẩn cấp. Không ngoại lệ cho thai dị tật chết non. Không ngoại lệ cho hiếp dâm. Không ngoại lệ cho loạn luân. Thế nên, nhiều phụ nữ Texas chỉ còn con đường tìm đến thuốc phá thai qua mạng, thường từ những nhà cung cấp ở ngoài tiểu bang. Luật mới nhắm thẳng vào cánh cửa mong manh ấy.

Suốt 250 năm, người Mỹ đồng ý rằng cai trị bởi một người duy nhất là sai lầm, rằng chính quyền liên bang vốn cồng kềnh, kém hiệu quả. Lẽ ra hai điều ấy đủ để ngăn một cá nhân cai trị bằng mệnh lệnh từ Bạch Ốc. Nhưng Trump đang làm đúng điều đó: đưa quân vào thành phố, áp thuế quan, can thiệp vào ngân hàng trung ương, chen vào quyền sở hữu công ty, gieo nỗi sợ để buộc dân chúng cúi đầu. Quyền lực bao trùm, nhưng không được lòng dân. Tỉ lệ chấp thuận của ông âm 14 điểm, chỉ nhỉnh hơn chút so với Joe Biden sau cuộc tranh luận thảm hại năm ngoái. Khi ấy chẳng ai lo ông Biden “quá mạnh”. Vậy tại sao Trump, dù bị đa số phản đối, vẫn dễ dàng thắng thế?

Có bao giờ bạn nói một điều rõ ràng như ban ngày, rồi nghe người khác nhắc lại với nghĩa hoàn toàn khác? Bạn viết xuống một hàng chữ, tin rằng ý mình còn nguyên, thế mà khi quay lại, nó biến thành điều bạn chưa từng nghĩ đến – kiểu như soi gương mà thấy bóng mình méo mó, không phải bị hiểu lầm, mà bị người ta cố ý dựng chuyện. Chữ nghĩa, rơi vào tay kẻ cố ý xuyên tạc, chẳng khác gì tấm gương vỡ. Mỗi mảnh gương phản chiếu một phần, nhưng người ta vẫn đem mảnh vỡ đó làm bằng chứng cho toàn bộ bức tranh. Một câu, một đoạn, một khẩu hiệu – xé khỏi bối cảnh trở nên lệch lạc – hóa thành thứ vũ khí đâm ngược lại chính ý nghĩa ban đầu. Câu chuyện của đạo diễn Trấn Thành gần đây là một minh họa. Anh chỉ viết đôi dòng thương tiếc chia buồn với sự ra đi của nghệ sĩ đàn bầu Phạm Đức Thành. Vậy thôi. Thế mà lập tức bị chụp mũ, bêu riếu, bị gọi “3 que,” “khát nước,” “Cali con.” Người ta diễn giải đủ kiểu, vẽ ra đủ cáo buộc: từ tội mê văn hóa Việt Nam Cộng Hòa đến tội phản quốc.

Sau thất bại trước đối thủ đảng Dân Chủ Joe Biden trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, nội các “gia đình trị” của Donald Trump gần như biến mất khỏi chính trường. Các đồng minh không thể có cùng tiếng nói với Trump, nhất là sau vụ bạo loạn Quốc Hội Jan 06. Duy nhất một người vẫn một lòng trung thành không bỏ rơi Trump, đó chính là Stephen Miller. Nhiệm kỳ hai của Trump, người được cho là có quyền lực hơn trong vòng tròn thân cận của Trump, hơn cả JD Vance, chẳng ai khác hơn chính là Stephen Miller. Để tạo ra những ảnh hưởng chính trong chính quyền Trump hôm nay, Miller đã có một đường dài chuẩn bị, khôn ngoan và nhẫn nại.
Trang đầuTrang trước45678910Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.