Hôm nay,  

ẨM VÀ NÓNG

30/06/201915:26:00(Xem: 7133)

ẨM VÀ NÓNG

 

Hồ Đình Nghiêm

 

(tặng Nguyễn Trần Diệu Hương)

 

Thứ Sáu, ngày 28 tháng 6, nhiệt độ ở Montréal lên tới 29oC trong khi ở Paris, cọng thêm độ ẩm, nhiệt kế ghi con số nằm chênh vênh bên lằn mức đỏ: 31. Nực nội dồn về, dường như có sự hừng hực khác thường đang bao trùm lấy sân vận động Parc des Princes, Paris. Nắng nôi mà nói làm gì, chẳng qua là chủ nhà có chút căng thẳng khi phải dàn trận tiếp đón so giày đọ sức với 11 tuyển thủ USA, đội banh từng lập nên kỳ tích “chưa bao giờ chịu dừng chân trước bán kết”.

 
blank

 

Hôm đó, anh em cầm bút ở địa phương Mộng Lệ, theo hẹn hò vào lúc 6 PM, cũng sẽ “dàn quân” tới một quán ăn nhằm đón chào nhà thơ Trần Mộng Tú đi cùng phu quân từ Seatle mát mẻ sang thăm Bắc Mỹ đứng gió đôi ngày. Từ hướng cực Tây bay tới mút phía Đông tính theo bề rộng lãnh thổ đôi đàng. Sáu giờ sẽ gặp mặt người thơ nữ tiếng tăm, nhưng ba giờ thì ngồi nhìn trái banh da bắt đầu lăn trên sân cỏ. Đồng hồ Paris chạy trước chốn này những 6 tiếng, có nghĩa là “trông trăng trăng lặn nhìn sao sao mờ”, chờ đèn thắp lên vào lúc 9 giờ tối (kêu bằng đá đèn) đợi giờ đó nai nịt ra quân những mong cơ thể khỏi bị phát sốt và cầu thủ thôi viện dẫn lý do “ta thua là do bởi trời hành cơn hạn đó thôi”.

 

Trung bình một trận đấu kéo dài gần hai tiếng. Nếu tỉ số đôi bên vẫn cầm hoà, buộc phải đá thêm giờ thì tôi sợ đến điểm hẹn sẽ trễ, mất uy tín với người khách phương xa mới diện kiến lần đầu. Điều đó rất dễ xẩy tới vì ở 30 phút cuối cùng của hiệp hai Pháp đá trên chân Mỹ thấy rõ, kiểm soát và làm chủ cục diện tới 60%. Từ đầu giải đến nay, chưa khi nào tuyển thủ đội Pháp tỏ ra cháy hết mình đến thế, họ muốn chứng tỏ sự quyết tâm, không mất đi niềm kỳ vọng mà tổng thống Pháp trao gửi trước đó. Họ có lợi thế sân nhà, đông chật cảm tình viên và thêm một tác động không nhỏ, phía mày râu vừa đoạt chức vô địch thế giới môn bóng tròn.
 

Pháp bị Mỹ dẫn trước 2 bàn do công của tiền đạo đeo băng thủ quân Megan Rapinoe ở vào phút thứ 5 và phút 65. Đến phút thứ 81 Pháp mới lập được tỉ số nhờ vào cú đánh đầu thần tốc của hậu vệ Wendie Renard, cao 1m 87. Sóng gió luôn xẩy tới ở trong vùng cấm địa của Mỹ hay nói khác đi, Pháp đang nổ lực muốn tìm cách gỡ hoà. Phút thứ 85 banh chạm vào tay hậu vệ Kelley O’Hara nhưng trọng tài bỏ qua, không luôn cả nhờ VAR xem lại. Nếu nhà dìu dắt tuyển Pháp, bà Corinne Diacre phản đối, tình huống trận đấu có thể sẽ thay đổi. Trung phong áo số 6 Amandine Henry hoặc tiền đạo mang số 9 Eugenie Le Sommer sẽ được đề cử đứng ra đá quả phạt penalty.

 

Đội tuyển Mỹ, hoặc riêng cá nhân Kelley O’Hara phải ngầm mang ơn trọng tài người Ukraine, bà Maryna Striletska đã châm chước cho lỗi lầm quá ư rõ ràng. Nếu Kelley O’Hara bị thẻ vàng và Le Sommer đá thành công quả phạt đền, rất có thể tiếng gáy của con gà Pháp mãi còn cất cao.

 

Sau cuộc chạm trán nẩy lửa giữa hai đội, tất cả những trang báo thể thao đều bình chọn cầu thủ xuất sắc nhất trận đấu (Player of the match): Hậu vệ áo số 19 của tuyển Mỹ, cô Crystal Dunn. Ở bài viết trước, tôi đã ca ngợi người cầu thủ đầy tài năng này và hôm nay cô đã chứng minh, một lần nữa bằng cách đã vô hiệu hoá khả năng tấn công sắc bén của tiền đạo chạy cánh phải Kadiditatou Diani áo số 11 của tuyển Pháp, chẳng những thế Dunn còn kiến tạo ra những đường chuyền thông minh, làm nhẹ đi áp lực bị phong toả. Nếu tiền đạo Alex Morgan mang vẻ mong manh thì ngược lại, Crystal Dunn là một bức tường kiên cố, vững chắc. Cô cho hay: “I had a lot of support and help from my teammates every step of the way”.

 

Trong đội tuyển Mỹ, người gây “sốc” vẫn là tiền đạo chạy cánh trái, Megan Rapinoe, 33 tuổi, quê quán ở Redding, California. Học vấn: Đại học Portland. Cô tuyên bố một câu mà tất cả những phương tiện truyền thông, kể cả đài CNN đều trích dẫn lại: “US soccer star Megan Rapinoe says she’s not going to the f*****g White House’ if the women’s team wins the World Cup”.

 

Thắng Pháp 2-1, như vậy Mỹ vào bán kết, gặp tuyển England vào ngày 2 tháng 7. Là trận đấu thứ 49 trên tổng số 52 trận suốt mùa giải bóng tròn 2019.

Đội Anh còn có tên gọi là Lionesse, trận gần nhất Anh thắng Norway với tỉ số 3-0, khí thế và cơn say bàn thắng vẫn còn tồn đọng. Tuy vậy, quả đoán Anh thắng Mỹ là khó thuyết phục một ai. Ngoài tài năng, gặt hái thắng lợi cũng vin nhờ một phần vào sự may mắn. Một bàn thắng phạm lỗi offside chẳng hạn. Một cú làm bộ ngã người trong vùng cấm địa chẳng hạn. Và banh chạm vào tay mà không ai la ó kiện tụng chẳng hạn.

 

Khi trọng tài thổi lên hồi còi kết thúc, trên sân cỏ có kẻ hân hoan nhảy chân sáo có kẻ cúi mặt sầu khổ như gà mắc mưa. Tôi thay đổi xiêm y để tới điểm hẹn cách nơi tôi ngụ mất 1 tiếng di chuyển. Rất đúng giờ vì Pháp-Mỹ đã không chơi thêm extra-time. Nhà thơ (nhà văn) Trần Mộng Tú không thay đổi so với những tấm ảnh chụp đã lâu. Bảo rằng trẻ thì không đúng, kêu bằng dối già cũng sai trật. Giọng Bắc chị nói dịu dàng, cởi mở, thân tình, giống như những người ngồi chung bàn hôm đó chẳng phải mới gặp buổi đầu tiên. Tôi thưa với chị là bài tôi phỏng vấn chị đăng lần đầu ở trang Sáng Tạo đã có rất nhiều diễn đàn khác xin đăng lại, như anh Khê Kinh Kha của Văn Học Nguồn Cội chẳng hạn, đã email cho tôi vì anh rất mến mộ thơ chị Trần Mộng Tú. Bất ngờ hơn là cách đây 3 tuần tôi nhận qua bưu điện một tấm ngân phiếu 50 US của tuần báo Trẻ ở Garland, Texas gửi trả nhuận bút bài phỏng vấn “Mộng”. Chị Trần Mộng Tú cười: Bài đó chính tôi gửi cho họ.

 

Chúng tôi nói chuyện, trao đổi thuần liên quan tới thơ văn chữ nghĩa. Không ai là dân sành điệu và quởn để thiết tha môn thể thao đá banh thành ra bàn tiệc chẳng rôm rả việc đoán non đoán già, tán hươu tán vượn xem đội nào sẽ vô địch kỳ này. Mỹ gặp Anh, Hoà Lan gặp Thuỵ Điển. Còn lại bốn đội, sẽ có một đội bị loại khi tranh hạng ba. Trận final diễn ra vào ngày song thất 7 tháng 7, match thứ 52. Sau đó bầu đoàn thê tử nhà ai lại về nhà nấy, trả sự bình yên lại cho đất Pháp, khép đóng thực sự những vai diễn đổ mồ hôi sôi nước mắt. Mắt khóc và mắt biết cười. Bất mãn thua và thắng thuyết phục.

 

Chị Trần Mồng Tú sang đây để dự đám cưới người cháu, lu bu cho xong rồi lại trở về chốn cũ. Hỏi chị hồi nào in một tập thơ? Chi bảo làm biếng quá khi đi tìm chúng về, tom góp lại, lựa chọn… Chưa tính được. Còn bạn thì sao? Tôi cười, cũng chưa biết tính ra sao cho ổn? Sợ làm phiền người khác khi nhờ họ lay-out trình bày các thứ. Méo mó nghĩ thầm về chiến thuật phòng vệ phản công hay theo cách “cơn lốc màu da cam” của Hoà Lan. Thắng lợi có hạnh phúc của thắng lợi mang lại. Thất thế cũng giữ riêng cho nó chút sầu khổ dịu dàng khi gặm nhấm nỗi đau.

 

Tôi chúc nhà thơ Trần Mộng Tú có được niềm vui trong chuyến đi xa này. Xin chia tay chị. Tin khí tượng dự đoán đêm nay trời có mưa giông. Tôi khởi sự viết bài này khi đất trời chuyển động trút nước rầm rộ. Xin cứ hẹn hò, sau cơn mưa trời lại sáng.

 

Hồ Đình Nghiêm



Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Đầu tháng 8 năm 2025, Tổng thống Donald Trump đã ký một mệnh lệnh đặc biệt, chỉ đạo các cơ quan hữu trách lập kế hoạch đưa quân đội Hoa Kỳ đi trấn áp các tổ chức tội phạm ở Mỹ Latinh. Khoảng hai tuần sau, mệnh lệnh đã thành hiện thực. Ba khu trục hạm có gắn phi đạn viễn khiển (guided-missile destroyers) của Hoa Kỳ đã được khai triển tới vùng biển Venezuela, đảm trách việc chặn giữ các chuyến hàng ma túy.
Một góc khuôn viên của Đồi Capitol sáng Thứ Tư là những câu chuyện tưởng đã bị chôn vùi, nay được kể ra trong sự run rẩy, xúc động và cả nước mắt. Trước hàng chục ống kính truyền thông chiếu trực tiếp trên toàn quốc, khoảng mười người phụ nữ lần lượt kể ra câu chuyện của chính mình – nạn nhân của Jeffrey Epstein, tỷ phú tội phạm tình dục và buôn bán mại dâm trẻ vị thành niên. Ngày đó, những phụ nữ này chỉ vừa 16, 18 tuổi, nhỏ nhất là Marina Lacerda, 14 tuổi.
Ở đời, chẳng có ngai vàng nào là miễn phí. Muốn hỏi cưới công chúa thì phải có sính lễ. Làm gì có chuyện đi tay không mà cuỗm được gái đẹp — trừ trường hợp dùng quyền lực bẩn thỉu cưỡng hiếp gái tơ (nghe quen quen). Muốn làm đàng anh đàng chị không thể vừa keo kiệt vừa đòi được người ta kính nể. Quy luật xưa nay không đổi ăn khế thì phải trả vàng. Ngai vàng toàn cầu cũng vậy -- không chỉ làm bằng vàng, mà còn bằng chi phí, lời hứa, và trên hết, là sự tín nhiệm.
Tháng Năm, 2024, trong phiên tòa xét xử bị cáo, tức cựu Tổng thống Donald Trump, liên quan các khoản chi phí cho nữ diễn viên phim khiêu dâm Stormy Daniels dưới dạng tiền bịt miệng, có một cựu công tố viên, bộ trưởng tư pháp từ Flordia đến tòa New York. Bà ngồi bên dưới theo dõi để ủng hộ Trump. Đó là Pam Bondi. Sau khi bồi thẩm đoàn phán quyết Trump có tội trong 34 tội danh, Bondi đã xuất hiện trên Fox News, cùng với Kash Patel, phát biểu rằng “một niềm tin rất lớn đã bị mất vào hệ thống tư pháp tối nay.” Bà còn nói thêm: “Người dân Mỹ đã nhìn thấu điều đó.”
Chiều thứ Sáu, chúng tôi ăn trưa với một người bạn mới ở Huntington Beach. Không biết vì men bia hay vì chọn quán giữa một thành phố “đỏ”, câu chuyện đang nhẹ nhàng bỗng rẽ thẳng vào chính trường. Nhắc đến những gì xảy ra kể từ ngày tổng thống Trump nắm quyền sinh sát, cô bạn tôi đề cập đến vật giá leo thang, vừa lạm phát vừa thuế quan, kinh tế bất ổn, đời sống bất an… Anh bạn mới của chúng tôi nghe đến đây lên tiếng cắt lời: “Dẫu có thế, so với nhiều người, nhiều xứ khác, người Mỹ vẫn còn đang sống trong may mắn. Và chúng ta nên biết ơn điều đó.” Anh khiến tôi liên tưởng đến thuyết “dân túy tàn bạo”, được Jay Kuo nhắc đến trong bài báo mới đăng của Ông trên Substack tuần qua.
Tuần trước, tình cờ tôi đọc được một bài viết của tác giả Vũ Kim Hạnh được chia sẻ lại qua Facebook. Bài viết có tựa đề là "Cơ hội vàng ở Mỹ sau mức thuế đối ứng 20%", trong đó bà nhắc riêng về kỹ nghệ xuất cảng gỗ của Việt Nam sang Hoa Kỳ và thế giới. Trước khi đi vào chi tiết của bài viết, có thể nhắc sơ về bà Vũ Kim Hạnh ắt đã quen thuộc với nhiều người trong nước. Bà từng là Tổng Biên Tập báo Tuổi Trẻ, cũng như nằm trong nhóm sáng lập tờ tuần báo Sài Gòn Tiếp Thị, từng là những tờ báo khá thành công tại Việt Nam.
Franklin D. Roosevelt (1882-1945), Tổng Thống Hoa Kỳ thứ 32 và là vị tổng thống Mỹ duy nhất phục vụ hơn 2 nhiệm kỳ, đã từng nói rằng, “Tự do của nền dân chủ không an toàn nếu người dân dung túng sự gia tăng của quyền lực cá nhân tới mức trở thành mạnh hơn chính nhà nước dân chủ đó. Điều đó trong bản chất là chủ nghĩa phát xít: quyền sở hữu của chính phủ thuộc về một cá nhân, một nhóm người, hay bất cứ thế lực cá nhân nào đang kiểm soát.” Lời cảnh giác đó của TT Roosevelt quả thật đã trở thành lời tiên tri đang ứng nghiệm trong thời đại hiện nay của nước Mỹ. Tổng Thống Donald Trump trong nhiệm kỳ đầu và gần 8 tháng của nhiệm kỳ hai đã thể hiện rõ ý chí và hành động của một nhà lãnh đạo muốn thâu tóm mọi quyền lực trong tay mình bất chấp những việc làm này có phá vỡ nền tảng tự do và dân chủ mà nước Mỹ đã nỗ lực không ngừng để tạo dựng và giữ gìn trong suốt hai trăm năm mươi năm qua hay không!
Từ lâu trong chính trị Mỹ vẫn tồn tại một quy tắc bất thành văn, khi thì nói lên to rõ “chúng ta tốt đẹp hơn như thế này,” hoặc có khi chỉ thì thầm, nhẹ nhàng, rằng đảng Dân Chủ không nên sa vào bùn lầy. Nhiều thập niên qua, “quy tắc” này đã định hình cả vận động tranh cử lẫn cách cầm quyền lãnh đạo. Tổng thống Barack Obama, bằng sự điềm tĩnh, được xem là bậc thầy về nghệ thuật này, ngay cả khi Donald Trump mở màn thuyết âm mưu “giấy khai sinh giả.” Tổng thống Joe Biden cũng vậy. Ông lèo lái đất nước sau đại dịch bằng chiến lược đặt niềm tin vào sự văn minh, đoàn kết, tin rằng lời kêu gọi phẩm giá có thể giữ thăng bằng cho con thuyền trong cơn chao đảo vì sóng dữ.
Trong nhiều tháng qua, các tài khoản chính thức của Bạch Ốc và Bộ Nội An trên mạng X liên tục tung ra hình ảnh và video (meme) dị hợm: từ ảnh ghép kèm âm thanh chế giễu, những đoạn đăng kiểu TikTok, cho đến tranh vẽ bằng trí tuệ nhân tạo. Đây không phải trò vui của vài nhân viên rảnh rỗi, mà là một chiến dịch có chủ ý, lặp đi lặp lại, như muốn răn: ai mới thực sự được coi là người Mỹ. Trang NPR ngày 18 tháng 8 nhận định: “Các tài khoản chính thức của chính quyền Trump đang khai thác đủ kiểu meme, hình ảnh AI với giọng điệu đầy thách thức trong các bài đăng trên mạng xã hội.”
Trước khi quay lại cùng cuộc họp song phương giữa Trump và Putin tại Alaska, hãy quay lại những cuộc họp giữa Donald Trump và lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong Un trong nhiệm kỳ đầu của Donald Trump. Lần đầu tiên, một đương kim tổng thống Hoa Kỳ đã hạ mình sang Châu Á đến ba lần, lần đầu tại Singapore, rồi Việt Nam và cuối cùng ngay tại khu phi quân sự giữa Nam-Bắc Hàn, để gặp và nâng cao vị thế một tay "Chí Phèo" cộng sản mặt sữa nhưng khét tiếng độc ác lên vị thế chính thức ngang hàng với Hoa Kỳ trên chính trường quốc tế.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.