Hôm nay,  

Ly Dị Ngày Valentine

16/02/200700:00:00(Xem: 9605)

- Tư bản Mỹ lại giẫy chết vì chế độ bao cấp...

Đáng lẽ, ngày Valentine's Day tại Mỹ phải là một ngày vui.

Hôm 14, hãng DaimlerChrysler tuyên bố sẽ sa thải 13 ngàn nhân viên Chrysler tại Mỹ. Cùng ngày, 132 ngàn nhân viên hãng Mercedes tại Đức lại lãnh tiền thưởng thật hậu.

Daimler-Chrysler có hai hãng chính là Chrysler tại Mỹ và Mercendes-Benz tại Đức. Cùng ngày, nhân viên Chrysler mất việc còn nhân viên Mercedes lãnh thưởng, trung bình hơn ba ngàn Mỹ kim một người, gấp đôi tiền thưởng năm ngoái.

Báo Đức lập tức bình nghị: "một vụ tàn sát ngày Valentine!"

Năm 1929, vào đúng ngày Valentine 14 tháng Hai, hai băng đảng tội ác đụng độ nặng tại Chicago và bảy tay súng bị hạ sát trong ngày. Vì vậy, người ta mới gọi đó là vụ tàn sát ngày Valentine. Năm nay, Valentine là ngày u ám cho nhân viên hãng Chrysler tại Detroit, nơi bị cắt giảm cấp số nặng nhất.

Đáng lẽ, người ta đã phải thấy chuyện ấy từ tháng 10 năm ngoái. Chủ tịch của ba tổ hợp xe hơi Hoa Kỳ tại Detroit đã gặp Tổng thống Bush để đòi được trợ giúp với rất nhiều hy vọng, vì Mỹ sắp có bầu cử và ông Bush cần lấy lòng dân để kiếm phiếu cho đảng Cộng hoà. Theo đúng truyền thống đáng ghét - mà đáng kính - ông từ chối.

Từ chối là phải. Hoa Kỳ có ba tổ hợp ráp chế xe hơi tại Detroit, nhưng còn nhiều hãng xe hơi của Nhật Bản hay Đại Hàn, ở các nơi khác. Những cơ sở có vốn đầu tư Á Châu này hoạt động khả quan, nhân viên vui vẻ với lương lậu bình thường và không hề kêu cứu chính quyền. Vì sao Detroit lại bết bát như vậy"

Vấn đề nằm trong hệ thống quản trị kiểu Mỹ, không vì những lý do được Detroit nêu ra, như xăng dầu tăng giá chẳng hạn. Lý do là công nhân xe hơi của Mỹ là loại công thần quý tộc, hưởng lương cao, phúc lợi nhiều và được nghiệp đoàn và các chính khách, đa số là Dân chủ, bảo vệ chặt chẽ. Mà lại có hiệu năng kém. Và lãnh đạo ở trên cũng lương cao bổng hậu mà dự đoán sai tình hình thị trường.

Năm 1998, hãng Daimler-Benz đã tung tiền ra mua lại để cấp cứu hãng Chrysler của Mỹ. Công lao gầy dựng và phục hồi Chrysler của Lee Iacocca năm xưa coi như đã thành công cốc.

Người ta tưởng việc sát nhập hai đại gia xe hơi Đức-Mỹ là một cuộc hôn nhân bằng vàng. Lầm to. Từ đó đến nay, ba lần cô dâu Chrysler hấp hối, chú rể Daimler-Benz phải đưa người đẹp vào phòng hồi sinh. Ra khỏi nhà thương là lại... nằm ngang. Xe Chrysler bán không chạy, thường xuyên nằm dưới chỉ tiêu và những sản phẩm mới nhất, gọi là tiên phong hay "ấn tượng" nhất (chữ người Hà Nội), còn ế nặng hơn nữa. Tại các thị trường bên ngoài, tình hình cũng chẳng khá hơn.

Thật ra, Chrysler đã cố gắng cải thiện, năm 2001 đã giảm một phần ba cấp số nhân viên, nhưng chưa đủ. Ống đu đủ của Daimler-Benz không đủ dài để tiếp tục nuôi báo cô một cơ sở vô duyên vô vị như vậy. Tổ hợp DaimlerChrysler mất lời nặng vì khoản lỗ quá lớn của Chrysler, năm qua bị hụt mất 1.400 triệu Mỹ kim! Mùa Thu năm ngoái, người ta đoán là ra giêng thì Chrysler phải chấn chỉnh nữa và sẽ cắt giảm chừng 10.000 việc. Thực tế còn nặng hơn, 13 ngàn nhân viên, trong đó có nhân viên tại Detroit và nhiều hãng xưởng ở nơi khác. Vì vậy, tờ Speigel của Đức mới phang một tiêu đề bật máu: "Tàn sát ngày Valentine!"

Chẳng những vậy, giới chỉ huy Daimler-Chrysler tại Đức còn nói thẳng đến chuyện chia tay. Ngay trong ngày Tình yêu Valentine's Day!

Hãng Daimler-Benz tại Đức không thể kiếm lời rất khả quan để trút về Mỹ cấp cứu Chrysler được mãi nên phải tính chuyện chia tay. Tin vừa loan ra, cổ phiếu Daimler-Benz vọt lên trời xanh, trong khi Detroit xanh mặt.

Chrysler không là con bệnh duy nhất của kỹ nghệ xe hơi tại Detroit, hai hãng kia là Genenal Motors và Ford cũng chẳng khá hơn. Khá nhất là Nghiệp đoàn United Auto Workers đầy thế lực và những đòi hỏi về bảo hiểm sức khoẻ cho nhân viên và thân nhân, kể cả những nhân viên đã về hưu từ lâu! Bị Daimler-Benz cắt giây, Chrysler có thể nghĩ đến chuyện gá nghĩa với GM.... vì đồng bệnh tương lân! Chết càng lẹ.

Ngoài ra, tổ hợp liên doanh Nissan Renault cũng được nhắc đến như một công ty nghĩa hiệp có thể vớt Chrysler ra khỏi hố sâu lỗ lã. Chắc là còn lâu!

Renault là một hãng chưa có chân đứng tại Mỹ, khi liên doanh với Nissan, tổ hợp này đã chấn chỉnh Nissan và kiếm lời rất bộn, dù một Tổng giám đốc Carlos Ghosn phải trực tiếp một lúc điều khiển cả hai công ty có hội sở ở hai lục địa. Nhưng, dù có tài thánh, nhân vật đặc biệt này (gốc Lebanon, sinh tại Brazil, tốt nghiệp kỹ sư tại Pháp) không thể đánh lộn với các chính khách, nghiệp đoàn và công nhân quý tộc Mỹ trong hệ thống Chrysler để doanh nghiệp này có thể có lời!

Chuyện ấy khiến người ta phải hỏi xa hơn. Vì sao Toyota, Honda hay Hyundai cũng có hãng xưởng ráp chế và phân phối xe hơi tại Mỹ, với nhân viên người Mỹ, mà không bị hoạn nạn như ba đại gia Hoa Kỳ" Vì họ có hệ thống quản trị khác, tinh thần làm việc khác, và nhất là không bị làm con tin của hệ thống bao cấp của Mỹ. Nôm na là các chính khách và nghiệp đoàn cứ coi doanh nghiệp là con gà đẻ trứng vàng. Nay gà bị nạo hết trứng và bị Daimler cho rụng. Mà cũng khó nói rằng tư bản Đức bóc lột nhân viên một cách man rợ, hệ thống chính trị và xã hội Âu châu vốn đã mang tiếng là bao cấp và thiên tả hơn cả Hoa Kỳ.

Việc Daimler-Chrysler chia tay có thể báo hiệu nhiều thay đổi tại Detroit.

Nhưng cho đến khi nào tinh thần công thần và ỷ lại của Detroit chấm dứt thì lúc ấy tình hình mới khá ra. Mà những chuyện ấy coi bộ càng khó khi đảng Dân chủ vừa thắng cử tại Quốc hội và phải trả nợ các nghiệp đoàn. Và những điều ấy chẳng liên hệ gì đến ông Bush hay Iraq cả!

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước3456789Trang sauTrang cuối

Hôm Thứ Sáu 26/9, Tổng Biên Tập JEFFREY GOLDBERG của tạp chí The Atlantic gửi ra tuyên bố phản đối lệnh của Ngũ Giác Đài về việc áp đặt, kiểm duyệt báo chí. Tuyên bố ghi rõ: “Về cơ bản, The Atlantic phản đối những hạn chế mà Ngũ Giác Đài đang cố gắng áp đặt đối với các nhà báo đưa tin về vấn đề quốc phòng và an ninh quốc gia. Những yêu cầu này vi phạm quyền Tu Chính Án Thứ Nhất của chúng ta, và quyền của người Mỹ muốn biết hình thức khai triển nguồn lực và nhân sự vốn do tiền thuế của người dân tài trợ. Những quy định này cũng phá vỡ các thông lệ lâu đời - dưới thời tổng thống của cả hai đảng, trong suốt thời kỳ chiến tranh và khủng hoảng quốc gia - vốn cho phép các phóng viên Ngũ Giác Đài thực hiện công việc của mình mà không bị can thiệp chính trị.” The Atlantic đăng tuyên bố này trên trang mạng xã hội chính thức của tạp chí.

Chuyện phải, trái ở đây không hẳn là chuyện đúng, sai mà đúng ra là chuyện bên phải (khuynh hữu hay thiên hữu) và bên trái (khuynh tả hay thiên tả) trong chính trị Mỹ. Tất nhiên, trên đời này mọi chuyện đều có hai mặt của nó. Trong chính trị cũng thế, đã có cánh phải thì ắt có cánh trái, vì đó không những là bản chất tương đối của mọi sự mọi vật mà còn là hiện tượng phải có trong một nền dân chủ. Tuy nhiên, nền chính trị Mỹ trong những năm gần đây đã bị phân cực và phân hóa trầm trọng. Thể chế dân chủ kiểu mẫu của Mỹ xưa nay đương nhiên chấp nhận sự khác biệt vì đó là một trong những yếu tính ắt có của một nền dân chủ thật sự. Nhưng đẩy sự khác biệt của mình đến mức cực đoan và biến sự khác biệt của người khác thành kẻ thù bất dung thì là hiện tượng biến dạng nguy hiểm báo hiệu sự sụp đổ của nền dân chủ. Nước Mỹ trong những năm gần đây đã chứng kiến nhiều hiện tượng cực đoan như thế.

Với sự tham gia của khoảng 100.000 binh sĩ, cuộc diễn tập quân sự Nga-Belarus mang tên “Zapad 2025” đang được khối NATO theo dõi chặt chẽ và các quốc gia phía đông của liên minh cực kỳ lo ngại, đặc biệt nhất là sau khi các máy bay không người lái của Nga xuất hiện trên bầu trời Ba Lan. Cuộc tập trận này vẫn diễn ra theo chu kỳ bốn năm một lần, nhưng lần này, chính giới và công luận xem đây là phép thử đối với khả năng phản ứng của NATO trong bối cảnh địa chính trị mới. Để đối phó, NATO và Ukraine đang tăng cường các biện pháp an ninh, khi nguy cơ chiến tranh được đánh giá là ngày càng leo thang. Kinh nghiệm từ năm 2022 cho thấy Nga đã tiến hành các cuộc tập trận trước khi mở cuộc tấn công vào Ukraine. Câu hỏi đặt ra là liệu lịch sử có lặp lại không và tình hình hiện nay nghiêm trọng đến mức nào?

Khi chính phủ liên bang đe dọa cắt hàng tỷ đô la tài trợ nghiên cứu cho Harvard, đó không chỉ là một quyết định ngân sách. Đó là một phép thử cho chính nền tảng dân chủ: liệu chính quyền có thể dùng sức mạnh tài chính để định đoạt tư tưởng hay không. Tòa án liên bang vừa trả lời dứt khoát: không.

Ở với cộng sản, tuy còn trẻ con, chúng tôi đã hiểu thấu bài học: không nói theo là có tội, mà nói khác đi lại càng là trọng tội. Bước sang Mỹ, cứ tưởng rằng mọi chuyện sẽ khác vì đây là đất tự nhận là xứ sở tự do, nơi hiến pháp bảo đảm quyền được nói. Nhưng tuần qua, sau mấy chục năm ở Mỹ, tôi bỗng bắt gặp chính mình ngập ngừng muốn nói điều thật: tôi không thích Charlie Kirk, và tôi không muốn “celebrate his life” (tôn vinh cuộc đời ông).

Không rõ ABC có lường trước được phản ứng của cộng đồng, khán giả đối với hành động cúi đầu trước áp lực và quyền lợi, dẫn đến dừng ngay lập tức Jimmy Kimmel Live! hay không, nhưng thực tế đã cho thấy một làn sóng tức giận đã bùng nổ. Viên đạn dường như quay ngược lại, xé gió, đâm thẳng vào ba ký tự khổng lồ của đế chế truyền thông. Các cuộc tẩy chay Hulu và Disney+ bắt đầu. Trang mạng Disney+ bị sụp đổ vì lượng khán giả đăng nhập để “cancel subcription” trong đêm họ ra lệnh tắt đèn sân khấu; Disney mất gần $4 tỷ trên thị trường. Hàng loạt cuộc biểu tình phản đối trước trụ sở của ABC và Disney. Về phía các nhà báo, nghệ sĩ giải trí, các nhà lãnh đạo chính trị – từ Stephen Colbert đến David Letterman đến cựu Tổng thống Barack Obama – cùng lên án việc làm của ABC, coi đó là sự đầu hàng nguy hiểm trước áp lực chính trị và là phép thử đối với quyền tự do ngôn luận.

Nhìn vào những gì đang diễn ra tại nước Mỹ hiện nay, người ta không thể không liên tưởng đến cuộc cách mạng văn hóa tại Trung Quốc như vậy. Cũng là cuộc tấn công vào những gì bị cho là khuynh tả, là sự tập trung quyền lực vào một cá nhân qua phong trào cuồng lãnh tụ với những vệ binh trung thành chưa từng thấy tại Hoa Kỳ.

Người ta thường có nhiều cách định nghĩa về hy vọng. Hy vọng là một cảm xúc lạc quan, một niềm tin tươi sáng rằng mọi thứ chắc chắn sẽ được cải thiện. Hy vọng có thể đến từ một tiếng nói cá nhân xa lạ nào đó trong triệu triệu người trên thế giới này. Hy vọng có thể đến từ một bản tuyên bố chung của hai phong trào đối lập. Hy vọng là phải nhận ra rằng cái ác và sự bất công có thể chiếm ưu thế ngay cả khi chúng ta đang đối đầu với nó. Hy vọng là khi nhìn thấy rõ một bên sáng và một bên tối, thấu hiểu rằng vòng cung của vũ trụ đạo đức có thể không uốn cong về phía công lý – nhưng chúng ta không tuyệt vọng. Hy vọng, là khi một đêm vinh danh nghệ thuật trở thành nơi hàng trăm người giơ cao ngọn đuốc tôn vinh sự kiên cường, tiếng nói dũng cảm, như một lời nhắc nhở với thế giới rằng nghệ thuật và nhân văn là không thể tách rời.

Donald Trump từng bóng gió rằng mình xứng đáng được khắc tượng trên núi Rushmore, sánh vai cùng những bậc khai quốc công thần nước Mỹ. Bên kia Thái Bình Dương, Tập Cận Bình chẳng màng đá núi, nhưng ôm mộng lọt vào sử xanh, đặt mình ngang hàng những “đại thánh đế vương” của đảng và đất nước. Bởi thế, cuộc duyệt binh rùm beng ở Thiên An Môn vừa rồi không chỉ là phô trương cờ trống rình rang, mà là lời tuyên cáo giữa chiến địa, là tiếng trống thúc quân của một kẻ đang gấp gáp thúc ngựa đuổi theo bá mộng thiên cổ.

Bạn, tôi, chúng ta, không ai an toàn trước bạo lực súng đạn ở Mỹ. Chắc người Mỹ chưa kịp quên hình ảnh người mẹ tất tả chạy trên đôi chân trần, tìm con trong vụ xả súng mới nhất ở Annunciation Catholic School in Minneapolis tháng vừa qua. Những đứa trẻ xứng đáng có đời sống an toàn để đến trường mỗi ngày và trở về an toàn trong vòng tay cha mẹ. “Thay vì kích động thêm bạo lực, các nhà lãnh đạo chính trị nên tận dụng thời điểm này để đoàn kết chúng ta hướng tới những thay đổi hợp lý về súng đạn mà đa số người Mỹ ủng hộ,” Giáo sư Robert Reich đã nói như thế.
Trang đầuTrang trước3456789Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.