Hôm nay,  

Thế Võ Trống Tay

28/10/200700:00:00(Xem: 9595)

Thế võ từ Karate Kid...

Albert  Einstein, nhà bác học số một của nhân loại, đã từng quả quyết: "Kể cả người thiên tài cũng mới xử dụng được có 5% khả năng của mình". 

Đúng vậy. Ai cũng được thiên phú một tiềm năng vô hạn. Nhà tâm lý nổi tiếng nhất thế kỷ là Carl Jung đã đưa ra một hình ảnh dễ cảm, so sánh 5% khả năng bề mặt như cái chỏm nhỏ của băng sơn nổi lên trên mặt biển, còn 95 % thì chìm dưới mặt nước. Để khai quật tiềm năng này, khoa tâm lý miền sâu cho thấy sự cần thiết của hình ảnh biểu tượng, của nét văn hóa trong thần thoại nơi mỗi dân tộc. Và diễn ra được thành những công thức, nghi thức, phong tục v.v. 

THỜI ĐIỂM KARATE KID

Thằng Đế-Nhô (Daniel) trong phim Karate Kid vừa còm vừa yếu, chuyên môn bị những đứa vạm vỡ khỏe mạnh bắt nạt. Nó tức khí quyết chí tập võ bằng cách mua sách về luyện, rồi cũng tới lớp học nữa. Nhưng rồi vẫn bị tụi nó đánh cho dập dụi, máu me tùm lum. Cho đến khi gặp được ông thầy thái cực đạo là Miyagi thương tình thu nhận làm đệ tử.

 Nó hồ hởi ra mặt, cứ tưởng ông ta sẽ dạy cho những bài cao cấp vượt bậc. Nhưng ông Miyagi xem ra chẳng dạy gì cả. Ông bảo lý thuyết là vất đi. Và ông chỉ bắt đầu dặn thằng bé đi tỉa cây cho ông: Nhớ tập trung tâm ý vào việc tỉa cây, đừng nghĩ gì cả; khi chạm tay vào cành lá thì ý thức mình đang động tới lá cành. Thế thôi.

Mấy ngày sau nó nài nỉ xin ông bắt đầu dạy võ cho nó thì ông lại bảo đi lau xe: nhớ lau theo nhịp thở, tay phải xoáy vòng vào thì hít hơi vào, tay trái xoáy vòng ra thì thở hơi ra. Cứ thế, cứ thế. 

Nó làm xong công tác,  mồ hôi chảy nhễ nhãi, nhưng cũng kiên nhẫn lắm, vì nghĩ rằng cứ chịu khó lau xe cho ổng chắc thế nào ổng cũng truyền nghề cho. Ngày hôm sau nó trở lại, ông cũng chẳng cho bài học gì thêm mà chỉ bảo đi lau sàn nhà, cũng theo thế xoáy vòng tay theo nhịp hít thở như hôm qua. Nó lại phải đành lòng làm theo mà trong bụng không mấy vui.

Ngày hôm sau thay vì được dạy võ như nó tưởng, nó lại bị ông bắt đi sơn giậu gỗ: lần này thì nhớ hít thở theo chiều tay lên xuống. Quệt sơn lên thì hít vào, quệt sơn xuống thì thở ra. Nhớ hít khí xuống đáy lòng, và cũng từ đáy lòng mà chuyển khí ra. Cứ thế, cứ thế. Làm xong, nó báo cáo công tác. Ông lại bắt phải sơn cả  phía bên kia như vậy.

Lần này thì nó phát cáu, phản đối ông ra mặt: chả dạy gì cả mà cứ bắt con nhà người ta làm những chuyện vớ vẩn. Ông Miyagi liền quát: Tao đang luyện võ cho mày rồi đấy. Nhớ nhá. Karate có nghĩa là phải trống tay, cho nguồn lực từ bên trong vọt lên. Đừng cậy dựa vào bên ngoài. Lực ở trong đầu. Lực ở trong tâm.  

Rồi ông tiếp tục dạy nó cách giữ thăng bằng khi gặp xung khắc. Chẳng hạn như thế đứng một chân cho vững khi thầy trò đi ghe tròng trành, hay đứng trên một cây cọc ngoài bãi biển. Cứ thế, cứ thế mà nó trở thành giỏi võ đánh bại mấy thằng chuyên môn bắt nạt nó.

TIN VUI GỬI NGƯỜI HAO TỔN CHÂN KHÍ  

Nhiều người xem ra cũng giống thằng Đế-Nhô. Hơi gặp trở ngại một chút là gục. Sức mình mỗi ngày mỗi kiệt, mặt mũi thì phờ phạc,  mà tinh thần thì rã ra từng mảnh rơi lả tả như lá rụng mùa thu, để lại những cành cây xơ xác. Tìm đủ mọi cách mà cũng không sao khá lên được. Điệu này chắc phải đi học "thái cực đạo", tìm phương cách luyện nội lực, lấy lại tinh thần! 

Cách đây mấy năm, tôi đã có dịp trải qua cảm nghiệm đi linh thao sáu tháng với một vị linh hướng Dòng Tên ở Đại Học Loyola, New Orleans, theo kiểu ghi chú số 19 của môn sư I-Nhã. Nghĩa là thay vì phải lên núi 30 ngày liền, thì mỗi tuần đến gặp linh hướng một lần, liên tục trong vòng 6 tháng. Thật giống kiểu luyện thái cực đạo của thằng Đế Nhô. Nghĩa là lúc đầu dễ cáu lắm, chẳng sốt sắng là bao. Chẳng thấy sụt sùi nước mắt. Gì chứ cứ phải trở lại cuộc sống thường ngày với những công việc không tên, như lau xe, rửa chén, tưới cây, ngồi viết bài cho đài phát thanh, phóng lên mạng lưới internet, gặp gỡ người này người nọ không mấy dễ thương nhưng vẫn phải để nụ cười nở trên môi v.v. Nhớ nhé, chú ý vào động tác đang làm: lực từ tâm từ nguồn chuyển ra tay, theo nhịp theo điệu. Hòa vào nhịp thở Thần Linh Chúa đang hiển hiện. Làm hấp tấp vô ý vô tứ thì làm cho mọi việc ra nhạt nhẽo lãng xẹt vô duyên, mà mình thì mỗi ngày mỗi hao tổn chân khí.

Thì ra Thái Cực là nguyên lý cùng tột, là nguồn sinh lực, là chính Chúa. Càng trống tay thì nguồn sinh lực càng chuyển vào tròn đầy sung mãn. Càng khiêm nhường chân nhận cái mỏm yếu hèn nhỏ bé nhô lên khỏi mặt nước là sức riêng mình, thì càng tin tưởng phó thác mà nối vào hòa nhập với khối băng sơn còn tiềm ẩn bên dưới. Mà bất cứ gì xem ra tầm thường hằng ngày trong cuộc sống cũng là sợi dây nối được vào nguồn lực vô biên này. Đừng viễn mơ chờ đợi phát cáu như thằng Đế Nhô. Mỗi công việc, mỗi cử chỉ, bỗng trở thành một nghi thức, một bí tích, một chấu điện cắm được vào dòng điện. Máy sẽ chạy được, đèn sẽ sáng lên được. Và dĩ nhiên mắt cũng sáng lên được với nét mặt rạng rỡ.

Cầu nguyện chính là phương cách cắm vào dòng điện, khơi lại nội lực. Công thức luyện Karate là trống tay không còn gì cản điện để nối được vào nguồn lực thái cực. Chính Chúa Giêsu đã bảo các môn đệ phải luyện theo cách thế của một người khiêm hạ thấy mình tội lỗi kiệt sức với lời cầu nguyện từ thẳm sâu tâm hồn: "Lạy Chúa, xin thương xót tôi là kẻ có tội"... Vì tất cả những ai tự nâng mình lên, sẽ bị hạ xuống; và ai hạ mình xuống, sẽ được nâng lên" (Luca 18:13-14) 

PHÚT BẮT LẠI ĐƯỢC NHỊP

Có dịp phản tỉnh nhìn lại nhịp điệu đang sống, mình mới chợt thấy có cái gì bất ổn. Cái đà sức ép của xã hội đang cuốn mình đi khiến tâm hồn chao đảo bất an. Đây là lúc khiêm hạ nhận ra hiện trạng của mình để có thể bắt lại được nhịp mà hòa vào nguồn sức sống là chính Chúa qua những phút tĩnh lặng cầu nguyện. Nguồn Sinh Khí Chúa đang hiển hiện, có phải cao vọng tìm mãi đâu đâu! “Chúa không ở xa chúng ta, bởi vì trong Người mà chúng ta sống, cử động và tồn hữu” (TDDCV 17:28). Phải mở rộng tâm ra, cho tay trống ra, đừng bám vào nhiều thứ như người Biệt Phái thì lực từ nguồn mới phát tiết ra được. Như mạch giếng phải được khai thông làm trống ra thì nước mới trào lên được.

Biết bao người thực hiện được phương cách luyện nội lực như Thái Cực Đạo, như thế luyện gTum-mo. Khoa học thời mới đã chứng minh được công thức khai mở cũng rất giản đơn. Tại sao mình cứ để cho sinh lực tinh thần mỗi ngày mỗi hao tổn đến kiệt sức"!

Chuỗi hạt Mân Côi của truyền thống đạo Chúa quả là một phương thế tuyệt vời khơi nguồn nội lực. So sánh một phần với công thức thế võ Karate là trống tay để đầy tâm, thái độ căn bản của kinh Mân Côi cũng là trống tay để hòa nhập một nhịp với nguồn Sinh Khí Chúa đầy tràn. Lời kinh đơn sơ ngắn gọn, vượt qua 5% những gì suy luận bề ngoài của sức riêng, để bác nhịp vào 95% nội lực tiềm ẩn. Trời đất chỉ có một sức sống, một nhịp thở. Và như vậy, kinh Mân Côi có thể nói được là lời thì thầm rền rĩ trong nhịp kinh miên viễn của Thần Khí, là hơi thở ấm nồng của Thần Tình Yêu, như thánh Phaolô đã cảm nghiệm: 

"Có Thần Khí giúp đỡ chúng ta là những kẻ yếu hèn, vì chúng ta không biết cầu nguyện thế nào cho phải; nhưng chính Thần Khí cầu thay nguyện giúp chúng ta, bằng những tiếng rền rĩ khôn tả. Và Thiên Chúa, Đấng thấu suốt tâm can, biết Thần Khí muốn nói gì, vì Thần Khí cầu thay nguyện giúp cho các thánh theo đúng ý Thiên Chúa" (Roma 8:26-27). 

(Từ tác phẩm Nhịp Múa Sông Thanh, Thời Điểm xuất bản. Mời thăm www.dunglac.netvà hệ thống mới www.dunglac.org, Mạng Lưới Dũng Lạc, góp tư liệu xây nhà Văn Hóa & Niềm Tin.)

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước45678910Trang sauTrang cuối

Trong bối cảnh thế giới đang trải qua những biến động nghiêm trọng về kinh tế, chính trị và công nghệ, toàn cầu hoá – vốn từng được xem là động lực chính thúc đẩy cho tăng trưởng và thịnh vượng – đang đứng trước những thách thức chưa từng có. Tiến trình công nghiệp hoá và toàn cầu hoá đã đem lại nhiều thành tựu vượt bậc trong suốt thời gian dài qua, từ thế kỷ XX sang thế kỷ XXI, đặc biệt là thông qua sự chuyên môn hoá, tự do thương mại và tiến bộ công nghệ. Tuy nhiên, các cuộc khủng hoảng tài chính, đại dịch toàn cầu, chiến tranh và cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc đã khiến mô hình toàn cầu hoá truyền thống bộc lộ nhiều tình trạng bất ổn...

Nhiều thế hệ sống ở Sài Gòn những năm của thập niên 80-90, khi con gà trống của Thương Xá Tax chưa bị bức tử, khi những hàng cây cổ thụ trên đường Tôn Đức Thắng vẫn là nét thơ mộng của Sài Gòn, có lẽ đều quen thuộc với câu “Chương Trình Truyền Hình Đến Đây Là Hết…” Nó thường xuất hiện vào cuối các chương trình tivi tối, khi chưa phát sóng 24/24. Thời đó, mỗi ngày truyền hình chỉ phát sóng trong một số khung giờ nhất định (thường từ chiều đến khuya) nên hầu như ai cũng có tâm lý chờ đợi đến giờ ngồi trước màn ảnh nhỏ, theo dõi vài giờ giải trí. Đó cũng là chút thời gian quên đi một ngày cơ cực, bán mồ hôi cho một bữa cơm độn bo bo thời bao cấp. Nhắc nhớ chút chuyện xưa, để nói chuyện nay, đang diễn ra ở một đất nước văn minh hàng đầu, từng là niềm mơ ước của biết bao quốc gia về quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận.

Trên mạng gần đây lan truyền một bức tranh chuỗi tiến hóa ngược nhại kiểu Banksy - vẽ hình ảnh tiến hóa quen thuộc từ khỉ tiến tới người, nhưng đến giữa chặng đường, một gương mặt ai cũng nhận ra quay lưng đi ngược lại về phía khỉ. Cái dáng ngoảnh đầu ấy khiến tôi chạnh lòng nghĩ đến hình ảnh nước Mỹ hôm nay. Giữa thế kỷ XXI, lẽ ra phải tiếp tục đi tới, nhưng thay vì mở rộng tự do học thuật – ngọn nguồn của sáng tạo – chúng ta lại thấy những dấu hiệu nước Mỹ thoái lui theo một quỹ đạo lạ lùng: thử nghiệm một kiểu “tiến hóa ngược”.

Từ khi Tối Cao Pháp Viện lật đổ Roe v. Wade, chúng ta đều biết câu chuyện không dừng lại ở đó. “Để tiểu bang tự quyết” chỉ là cái cớ. Và Texas, tiểu bang bảo thủ dẫn đầu, vừa chứng minh điều đó bằng một luật mới: trao cho bất kỳ ai quyền săn lùng và kiện những người dính dáng tới thuốc phá thai. Texas vốn đã có một trong những lệnh cấm khắc nghiệt nhất: phá thai bị cấm hoàn toàn, trừ vài ca y tế khẩn cấp. Không ngoại lệ cho thai dị tật chết non. Không ngoại lệ cho hiếp dâm. Không ngoại lệ cho loạn luân. Thế nên, nhiều phụ nữ Texas chỉ còn con đường tìm đến thuốc phá thai qua mạng, thường từ những nhà cung cấp ở ngoài tiểu bang. Luật mới nhắm thẳng vào cánh cửa mong manh ấy.

Suốt 250 năm, người Mỹ đồng ý rằng cai trị bởi một người duy nhất là sai lầm, rằng chính quyền liên bang vốn cồng kềnh, kém hiệu quả. Lẽ ra hai điều ấy đủ để ngăn một cá nhân cai trị bằng mệnh lệnh từ Bạch Ốc. Nhưng Trump đang làm đúng điều đó: đưa quân vào thành phố, áp thuế quan, can thiệp vào ngân hàng trung ương, chen vào quyền sở hữu công ty, gieo nỗi sợ để buộc dân chúng cúi đầu. Quyền lực bao trùm, nhưng không được lòng dân. Tỉ lệ chấp thuận của ông âm 14 điểm, chỉ nhỉnh hơn chút so với Joe Biden sau cuộc tranh luận thảm hại năm ngoái. Khi ấy chẳng ai lo ông Biden “quá mạnh”. Vậy tại sao Trump, dù bị đa số phản đối, vẫn dễ dàng thắng thế?

Có bao giờ bạn nói một điều rõ ràng như ban ngày, rồi nghe người khác nhắc lại với nghĩa hoàn toàn khác? Bạn viết xuống một hàng chữ, tin rằng ý mình còn nguyên, thế mà khi quay lại, nó biến thành điều bạn chưa từng nghĩ đến – kiểu như soi gương mà thấy bóng mình méo mó, không phải bị hiểu lầm, mà bị người ta cố ý dựng chuyện. Chữ nghĩa, rơi vào tay kẻ cố ý xuyên tạc, chẳng khác gì tấm gương vỡ. Mỗi mảnh gương phản chiếu một phần, nhưng người ta vẫn đem mảnh vỡ đó làm bằng chứng cho toàn bộ bức tranh. Một câu, một đoạn, một khẩu hiệu – xé khỏi bối cảnh trở nên lệch lạc – hóa thành thứ vũ khí đâm ngược lại chính ý nghĩa ban đầu. Câu chuyện của đạo diễn Trấn Thành gần đây là một minh họa. Anh chỉ viết đôi dòng thương tiếc chia buồn với sự ra đi của nghệ sĩ đàn bầu Phạm Đức Thành. Vậy thôi. Thế mà lập tức bị chụp mũ, bêu riếu, bị gọi “3 que,” “khát nước,” “Cali con.” Người ta diễn giải đủ kiểu, vẽ ra đủ cáo buộc: từ tội mê văn hóa Việt Nam Cộng Hòa đến tội phản quốc.

Sau thất bại trước đối thủ đảng Dân Chủ Joe Biden trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, nội các “gia đình trị” của Donald Trump gần như biến mất khỏi chính trường. Các đồng minh không thể có cùng tiếng nói với Trump, nhất là sau vụ bạo loạn Quốc Hội Jan 06. Duy nhất một người vẫn một lòng trung thành không bỏ rơi Trump, đó chính là Stephen Miller. Nhiệm kỳ hai của Trump, người được cho là có quyền lực hơn trong vòng tròn thân cận của Trump, hơn cả JD Vance, chẳng ai khác hơn chính là Stephen Miller. Để tạo ra những ảnh hưởng chính trong chính quyền Trump hôm nay, Miller đã có một đường dài chuẩn bị, khôn ngoan và nhẫn nại.

Đầu tháng 8 năm 2025, Tổng thống Donald Trump đã ký một mệnh lệnh đặc biệt, chỉ đạo các cơ quan hữu trách lập kế hoạch đưa quân đội Hoa Kỳ đi trấn áp các tổ chức tội phạm ở Mỹ Latinh. Khoảng hai tuần sau, mệnh lệnh đã thành hiện thực. Ba khu trục hạm có gắn phi đạn viễn khiển (guided-missile destroyers) của Hoa Kỳ đã được khai triển tới vùng biển Venezuela, đảm trách việc chặn giữ các chuyến hàng ma túy.

Một góc khuôn viên của Đồi Capitol sáng Thứ Tư là những câu chuyện tưởng đã bị chôn vùi, nay được kể ra trong sự run rẩy, xúc động và cả nước mắt. Trước hàng chục ống kính truyền thông chiếu trực tiếp trên toàn quốc, khoảng mười người phụ nữ lần lượt kể ra câu chuyện của chính mình – nạn nhân của Jeffrey Epstein, tỷ phú tội phạm tình dục và buôn bán mại dâm trẻ vị thành niên. Ngày đó, những phụ nữ này chỉ vừa 16, 18 tuổi, nhỏ nhất là Marina Lacerda, 14 tuổi.

Ở đời, chẳng có ngai vàng nào là miễn phí. Muốn hỏi cưới công chúa thì phải có sính lễ. Làm gì có chuyện đi tay không mà cuỗm được gái đẹp — trừ trường hợp dùng quyền lực bẩn thỉu cưỡng hiếp gái tơ (nghe quen quen). Muốn làm đàng anh đàng chị không thể vừa keo kiệt vừa đòi được người ta kính nể. Quy luật xưa nay không đổi ăn khế thì phải trả vàng. Ngai vàng toàn cầu cũng vậy -- không chỉ làm bằng vàng, mà còn bằng chi phí, lời hứa, và trên hết, là sự tín nhiệm.
Trang đầuTrang trước45678910Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.