Hôm nay,  

Thế Võ Trống Tay

28/10/200700:00:00(Xem: 9601)

Thế võ từ Karate Kid...

Albert  Einstein, nhà bác học số một của nhân loại, đã từng quả quyết: "Kể cả người thiên tài cũng mới xử dụng được có 5% khả năng của mình". 

Đúng vậy. Ai cũng được thiên phú một tiềm năng vô hạn. Nhà tâm lý nổi tiếng nhất thế kỷ là Carl Jung đã đưa ra một hình ảnh dễ cảm, so sánh 5% khả năng bề mặt như cái chỏm nhỏ của băng sơn nổi lên trên mặt biển, còn 95 % thì chìm dưới mặt nước. Để khai quật tiềm năng này, khoa tâm lý miền sâu cho thấy sự cần thiết của hình ảnh biểu tượng, của nét văn hóa trong thần thoại nơi mỗi dân tộc. Và diễn ra được thành những công thức, nghi thức, phong tục v.v. 

THỜI ĐIỂM KARATE KID

Thằng Đế-Nhô (Daniel) trong phim Karate Kid vừa còm vừa yếu, chuyên môn bị những đứa vạm vỡ khỏe mạnh bắt nạt. Nó tức khí quyết chí tập võ bằng cách mua sách về luyện, rồi cũng tới lớp học nữa. Nhưng rồi vẫn bị tụi nó đánh cho dập dụi, máu me tùm lum. Cho đến khi gặp được ông thầy thái cực đạo là Miyagi thương tình thu nhận làm đệ tử.

 Nó hồ hởi ra mặt, cứ tưởng ông ta sẽ dạy cho những bài cao cấp vượt bậc. Nhưng ông Miyagi xem ra chẳng dạy gì cả. Ông bảo lý thuyết là vất đi. Và ông chỉ bắt đầu dặn thằng bé đi tỉa cây cho ông: Nhớ tập trung tâm ý vào việc tỉa cây, đừng nghĩ gì cả; khi chạm tay vào cành lá thì ý thức mình đang động tới lá cành. Thế thôi.

Mấy ngày sau nó nài nỉ xin ông bắt đầu dạy võ cho nó thì ông lại bảo đi lau xe: nhớ lau theo nhịp thở, tay phải xoáy vòng vào thì hít hơi vào, tay trái xoáy vòng ra thì thở hơi ra. Cứ thế, cứ thế. 

Nó làm xong công tác,  mồ hôi chảy nhễ nhãi, nhưng cũng kiên nhẫn lắm, vì nghĩ rằng cứ chịu khó lau xe cho ổng chắc thế nào ổng cũng truyền nghề cho. Ngày hôm sau nó trở lại, ông cũng chẳng cho bài học gì thêm mà chỉ bảo đi lau sàn nhà, cũng theo thế xoáy vòng tay theo nhịp hít thở như hôm qua. Nó lại phải đành lòng làm theo mà trong bụng không mấy vui.

Ngày hôm sau thay vì được dạy võ như nó tưởng, nó lại bị ông bắt đi sơn giậu gỗ: lần này thì nhớ hít thở theo chiều tay lên xuống. Quệt sơn lên thì hít vào, quệt sơn xuống thì thở ra. Nhớ hít khí xuống đáy lòng, và cũng từ đáy lòng mà chuyển khí ra. Cứ thế, cứ thế. Làm xong, nó báo cáo công tác. Ông lại bắt phải sơn cả  phía bên kia như vậy.

Lần này thì nó phát cáu, phản đối ông ra mặt: chả dạy gì cả mà cứ bắt con nhà người ta làm những chuyện vớ vẩn. Ông Miyagi liền quát: Tao đang luyện võ cho mày rồi đấy. Nhớ nhá. Karate có nghĩa là phải trống tay, cho nguồn lực từ bên trong vọt lên. Đừng cậy dựa vào bên ngoài. Lực ở trong đầu. Lực ở trong tâm.  

Rồi ông tiếp tục dạy nó cách giữ thăng bằng khi gặp xung khắc. Chẳng hạn như thế đứng một chân cho vững khi thầy trò đi ghe tròng trành, hay đứng trên một cây cọc ngoài bãi biển. Cứ thế, cứ thế mà nó trở thành giỏi võ đánh bại mấy thằng chuyên môn bắt nạt nó.

TIN VUI GỬI NGƯỜI HAO TỔN CHÂN KHÍ  

Nhiều người xem ra cũng giống thằng Đế-Nhô. Hơi gặp trở ngại một chút là gục. Sức mình mỗi ngày mỗi kiệt, mặt mũi thì phờ phạc,  mà tinh thần thì rã ra từng mảnh rơi lả tả như lá rụng mùa thu, để lại những cành cây xơ xác. Tìm đủ mọi cách mà cũng không sao khá lên được. Điệu này chắc phải đi học "thái cực đạo", tìm phương cách luyện nội lực, lấy lại tinh thần! 

Cách đây mấy năm, tôi đã có dịp trải qua cảm nghiệm đi linh thao sáu tháng với một vị linh hướng Dòng Tên ở Đại Học Loyola, New Orleans, theo kiểu ghi chú số 19 của môn sư I-Nhã. Nghĩa là thay vì phải lên núi 30 ngày liền, thì mỗi tuần đến gặp linh hướng một lần, liên tục trong vòng 6 tháng. Thật giống kiểu luyện thái cực đạo của thằng Đế Nhô. Nghĩa là lúc đầu dễ cáu lắm, chẳng sốt sắng là bao. Chẳng thấy sụt sùi nước mắt. Gì chứ cứ phải trở lại cuộc sống thường ngày với những công việc không tên, như lau xe, rửa chén, tưới cây, ngồi viết bài cho đài phát thanh, phóng lên mạng lưới internet, gặp gỡ người này người nọ không mấy dễ thương nhưng vẫn phải để nụ cười nở trên môi v.v. Nhớ nhé, chú ý vào động tác đang làm: lực từ tâm từ nguồn chuyển ra tay, theo nhịp theo điệu. Hòa vào nhịp thở Thần Linh Chúa đang hiển hiện. Làm hấp tấp vô ý vô tứ thì làm cho mọi việc ra nhạt nhẽo lãng xẹt vô duyên, mà mình thì mỗi ngày mỗi hao tổn chân khí.

Thì ra Thái Cực là nguyên lý cùng tột, là nguồn sinh lực, là chính Chúa. Càng trống tay thì nguồn sinh lực càng chuyển vào tròn đầy sung mãn. Càng khiêm nhường chân nhận cái mỏm yếu hèn nhỏ bé nhô lên khỏi mặt nước là sức riêng mình, thì càng tin tưởng phó thác mà nối vào hòa nhập với khối băng sơn còn tiềm ẩn bên dưới. Mà bất cứ gì xem ra tầm thường hằng ngày trong cuộc sống cũng là sợi dây nối được vào nguồn lực vô biên này. Đừng viễn mơ chờ đợi phát cáu như thằng Đế Nhô. Mỗi công việc, mỗi cử chỉ, bỗng trở thành một nghi thức, một bí tích, một chấu điện cắm được vào dòng điện. Máy sẽ chạy được, đèn sẽ sáng lên được. Và dĩ nhiên mắt cũng sáng lên được với nét mặt rạng rỡ.

Cầu nguyện chính là phương cách cắm vào dòng điện, khơi lại nội lực. Công thức luyện Karate là trống tay không còn gì cản điện để nối được vào nguồn lực thái cực. Chính Chúa Giêsu đã bảo các môn đệ phải luyện theo cách thế của một người khiêm hạ thấy mình tội lỗi kiệt sức với lời cầu nguyện từ thẳm sâu tâm hồn: "Lạy Chúa, xin thương xót tôi là kẻ có tội"... Vì tất cả những ai tự nâng mình lên, sẽ bị hạ xuống; và ai hạ mình xuống, sẽ được nâng lên" (Luca 18:13-14) 

PHÚT BẮT LẠI ĐƯỢC NHỊP

Có dịp phản tỉnh nhìn lại nhịp điệu đang sống, mình mới chợt thấy có cái gì bất ổn. Cái đà sức ép của xã hội đang cuốn mình đi khiến tâm hồn chao đảo bất an. Đây là lúc khiêm hạ nhận ra hiện trạng của mình để có thể bắt lại được nhịp mà hòa vào nguồn sức sống là chính Chúa qua những phút tĩnh lặng cầu nguyện. Nguồn Sinh Khí Chúa đang hiển hiện, có phải cao vọng tìm mãi đâu đâu! “Chúa không ở xa chúng ta, bởi vì trong Người mà chúng ta sống, cử động và tồn hữu” (TDDCV 17:28). Phải mở rộng tâm ra, cho tay trống ra, đừng bám vào nhiều thứ như người Biệt Phái thì lực từ nguồn mới phát tiết ra được. Như mạch giếng phải được khai thông làm trống ra thì nước mới trào lên được.

Biết bao người thực hiện được phương cách luyện nội lực như Thái Cực Đạo, như thế luyện gTum-mo. Khoa học thời mới đã chứng minh được công thức khai mở cũng rất giản đơn. Tại sao mình cứ để cho sinh lực tinh thần mỗi ngày mỗi hao tổn đến kiệt sức"!

Chuỗi hạt Mân Côi của truyền thống đạo Chúa quả là một phương thế tuyệt vời khơi nguồn nội lực. So sánh một phần với công thức thế võ Karate là trống tay để đầy tâm, thái độ căn bản của kinh Mân Côi cũng là trống tay để hòa nhập một nhịp với nguồn Sinh Khí Chúa đầy tràn. Lời kinh đơn sơ ngắn gọn, vượt qua 5% những gì suy luận bề ngoài của sức riêng, để bác nhịp vào 95% nội lực tiềm ẩn. Trời đất chỉ có một sức sống, một nhịp thở. Và như vậy, kinh Mân Côi có thể nói được là lời thì thầm rền rĩ trong nhịp kinh miên viễn của Thần Khí, là hơi thở ấm nồng của Thần Tình Yêu, như thánh Phaolô đã cảm nghiệm: 

"Có Thần Khí giúp đỡ chúng ta là những kẻ yếu hèn, vì chúng ta không biết cầu nguyện thế nào cho phải; nhưng chính Thần Khí cầu thay nguyện giúp chúng ta, bằng những tiếng rền rĩ khôn tả. Và Thiên Chúa, Đấng thấu suốt tâm can, biết Thần Khí muốn nói gì, vì Thần Khí cầu thay nguyện giúp cho các thánh theo đúng ý Thiên Chúa" (Roma 8:26-27). 

(Từ tác phẩm Nhịp Múa Sông Thanh, Thời Điểm xuất bản. Mời thăm www.dunglac.netvà hệ thống mới www.dunglac.org, Mạng Lưới Dũng Lạc, góp tư liệu xây nhà Văn Hóa & Niềm Tin.)

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Tháng Năm, 2024, trong phiên tòa xét xử bị cáo, tức cựu Tổng thống Donald Trump, liên quan các khoản chi phí cho nữ diễn viên phim khiêu dâm Stormy Daniels dưới dạng tiền bịt miệng, có một cựu công tố viên, bộ trưởng tư pháp từ Flordia đến tòa New York. Bà ngồi bên dưới theo dõi để ủng hộ Trump. Đó là Pam Bondi. Sau khi bồi thẩm đoàn phán quyết Trump có tội trong 34 tội danh, Bondi đã xuất hiện trên Fox News, cùng với Kash Patel, phát biểu rằng “một niềm tin rất lớn đã bị mất vào hệ thống tư pháp tối nay.” Bà còn nói thêm: “Người dân Mỹ đã nhìn thấu điều đó.”
Chiều thứ Sáu, chúng tôi ăn trưa với một người bạn mới ở Huntington Beach. Không biết vì men bia hay vì chọn quán giữa một thành phố “đỏ”, câu chuyện đang nhẹ nhàng bỗng rẽ thẳng vào chính trường. Nhắc đến những gì xảy ra kể từ ngày tổng thống Trump nắm quyền sinh sát, cô bạn tôi đề cập đến vật giá leo thang, vừa lạm phát vừa thuế quan, kinh tế bất ổn, đời sống bất an… Anh bạn mới của chúng tôi nghe đến đây lên tiếng cắt lời: “Dẫu có thế, so với nhiều người, nhiều xứ khác, người Mỹ vẫn còn đang sống trong may mắn. Và chúng ta nên biết ơn điều đó.” Anh khiến tôi liên tưởng đến thuyết “dân túy tàn bạo”, được Jay Kuo nhắc đến trong bài báo mới đăng của Ông trên Substack tuần qua.
Tuần trước, tình cờ tôi đọc được một bài viết của tác giả Vũ Kim Hạnh được chia sẻ lại qua Facebook. Bài viết có tựa đề là "Cơ hội vàng ở Mỹ sau mức thuế đối ứng 20%", trong đó bà nhắc riêng về kỹ nghệ xuất cảng gỗ của Việt Nam sang Hoa Kỳ và thế giới. Trước khi đi vào chi tiết của bài viết, có thể nhắc sơ về bà Vũ Kim Hạnh ắt đã quen thuộc với nhiều người trong nước. Bà từng là Tổng Biên Tập báo Tuổi Trẻ, cũng như nằm trong nhóm sáng lập tờ tuần báo Sài Gòn Tiếp Thị, từng là những tờ báo khá thành công tại Việt Nam.
Franklin D. Roosevelt (1882-1945), Tổng Thống Hoa Kỳ thứ 32 và là vị tổng thống Mỹ duy nhất phục vụ hơn 2 nhiệm kỳ, đã từng nói rằng, “Tự do của nền dân chủ không an toàn nếu người dân dung túng sự gia tăng của quyền lực cá nhân tới mức trở thành mạnh hơn chính nhà nước dân chủ đó. Điều đó trong bản chất là chủ nghĩa phát xít: quyền sở hữu của chính phủ thuộc về một cá nhân, một nhóm người, hay bất cứ thế lực cá nhân nào đang kiểm soát.” Lời cảnh giác đó của TT Roosevelt quả thật đã trở thành lời tiên tri đang ứng nghiệm trong thời đại hiện nay của nước Mỹ. Tổng Thống Donald Trump trong nhiệm kỳ đầu và gần 8 tháng của nhiệm kỳ hai đã thể hiện rõ ý chí và hành động của một nhà lãnh đạo muốn thâu tóm mọi quyền lực trong tay mình bất chấp những việc làm này có phá vỡ nền tảng tự do và dân chủ mà nước Mỹ đã nỗ lực không ngừng để tạo dựng và giữ gìn trong suốt hai trăm năm mươi năm qua hay không!
Từ lâu trong chính trị Mỹ vẫn tồn tại một quy tắc bất thành văn, khi thì nói lên to rõ “chúng ta tốt đẹp hơn như thế này,” hoặc có khi chỉ thì thầm, nhẹ nhàng, rằng đảng Dân Chủ không nên sa vào bùn lầy. Nhiều thập niên qua, “quy tắc” này đã định hình cả vận động tranh cử lẫn cách cầm quyền lãnh đạo. Tổng thống Barack Obama, bằng sự điềm tĩnh, được xem là bậc thầy về nghệ thuật này, ngay cả khi Donald Trump mở màn thuyết âm mưu “giấy khai sinh giả.” Tổng thống Joe Biden cũng vậy. Ông lèo lái đất nước sau đại dịch bằng chiến lược đặt niềm tin vào sự văn minh, đoàn kết, tin rằng lời kêu gọi phẩm giá có thể giữ thăng bằng cho con thuyền trong cơn chao đảo vì sóng dữ.
Trong nhiều tháng qua, các tài khoản chính thức của Bạch Ốc và Bộ Nội An trên mạng X liên tục tung ra hình ảnh và video (meme) dị hợm: từ ảnh ghép kèm âm thanh chế giễu, những đoạn đăng kiểu TikTok, cho đến tranh vẽ bằng trí tuệ nhân tạo. Đây không phải trò vui của vài nhân viên rảnh rỗi, mà là một chiến dịch có chủ ý, lặp đi lặp lại, như muốn răn: ai mới thực sự được coi là người Mỹ. Trang NPR ngày 18 tháng 8 nhận định: “Các tài khoản chính thức của chính quyền Trump đang khai thác đủ kiểu meme, hình ảnh AI với giọng điệu đầy thách thức trong các bài đăng trên mạng xã hội.”
Trước khi quay lại cùng cuộc họp song phương giữa Trump và Putin tại Alaska, hãy quay lại những cuộc họp giữa Donald Trump và lãnh tụ Bắc Hàn Kim Jong Un trong nhiệm kỳ đầu của Donald Trump. Lần đầu tiên, một đương kim tổng thống Hoa Kỳ đã hạ mình sang Châu Á đến ba lần, lần đầu tại Singapore, rồi Việt Nam và cuối cùng ngay tại khu phi quân sự giữa Nam-Bắc Hàn, để gặp và nâng cao vị thế một tay "Chí Phèo" cộng sản mặt sữa nhưng khét tiếng độc ác lên vị thế chính thức ngang hàng với Hoa Kỳ trên chính trường quốc tế.
Trong căn phòng trắng, lổm chổm những mảng phù điêu mạ vàng trên trần nhà và tường, một người đàn ông mảnh khảnh, nhanh nhẹn bước ra giới thiệu trước ống kính báo chí món quà đặc biệt ông cố ý mang theo tặng Tổng thống Donald Trump. Đó là lần hiếm hoi CEO của hãng Apple, Tim Cook, xuất hiện trong trang phục sơ mi cà vạt vest đen. Ngay cả trong những lần ra mắt sản phẩm iPhone mới hàng năm, vốn được xem là sự kiện quan trọng bật nhất của Apple, người ta cũng không thấy Cook phải bó mình trong bộ lễ phục trịnh trọng như vậy. Tim Cook đã mang đến cho các tín đồ của trái táo một sự bất ngờ, giống như 15 năm trước, ông xuất hiện trên tạp chí Out ở vị trí đầu bảng xếp hạng Power 50, một danh sách xếp hạng những cá nhân đồng tính nam và đồng tính nữ có ảnh hưởng nhất vào thời điểm đó.
Trong những tháng qua, thảm họa đói của người Palestine ở dải Gaza đã làm thế giới rúng động. Tin tức về trẻ em Palestine bị bắn chết trong khi cố len lỏi tới rào sắt để nhận thức ăn viện trợ được truyền đi; nhiều người đặt câu hỏi về lương tri của những kẻ tổ chức “công tác nhân đạo” này (công ty Gaza Humanitarian Foundation do chính phủ Trump hậu thuẫn). UN ước tính có khoảng 1,400 người Palestine đã chết khi tìm cách nhận thực phẩm cứu trợ. Vào tháng 12 năm 2023, Nam Phi đã đệ đơn kiện Israel lên Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) cáo buộc quốc gia này phạm tội diệt chủng ở Gaza. Một số quốc gia khác tham gia hoặc bày tỏ sự ủng hộ đối với vụ kiện, bao gồm: Nicaragua, Bỉ, Colombia, Thổ Nhĩ Kỳ, Libya, Ai Cập, Maldives, Mexico, Ireland, Chile Palestine…
Trí nhớ của một cộng đồng không chỉ mất đi khi thời gian làm phai mờ, mà có khi có bàn tay cố tình tháo gỡ. Không cần nhiều bút mực, chỉ cần bỏ vài dòng, thay một chữ, hoặc xóa một đoạn – câu chuyện lập tức đổi nghĩa. Lịch sử hiện đại đã nhiều lần chứng kiến điều đó. Năm 1933, chính quyền Quốc xã Đức đốt sách giữa quảng trường, thay lại giáo trình, đặt viện bảo tàng và văn khố dưới quyền Bộ Tuyên Giám. Joseph Goebbels nói: “Chúng ta không muốn người dân sử dụng cái đầu. Chúng ta muốn họ hành xử theo cảm tính.” Tám thập niên sau, ở một góc khác của địa cầu, những bản thảo của Trương Vĩnh Ký – người khai sáng nền quốc ngữ Việt – bị loại khỏi thư viện vì bị gán là “tay sai thực dân”. Sau 1975, chính quyền cộng sản xét duyệt văn hóa trên toàn quốc: các tác phẩm học thuật bị cấm; bị đốt, tên tuổi các học giả và nhà văn miền Nam biến mất khỏi mọi tiến trình văn hóa. Tại Hoa Kỳ ngày nay, sự thật không bị đấu tố – nhưng bị biên tập lại.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.