Hôm nay,  

Đau Lưng Cấp Tính

21/12/200200:00:00(Xem: 6454)
Dân sống tại Mỹ bị bệnh đau lưng khá nhiều, khoảng 70 tới 90 phần trăm. Ít ra, bị đau lưng đôi ba lần trong một đời người. Nếu đau lưng kéo dài hơn 3 tháng là đau kinh niên. Ở đây chúng ta chỉ nói vấn dề đau lưng cấp tính tức là trong khoảng thời gian ít hơn 3 tháng.
Tìm hiểu bệnh đau lưng:
Trước hết chúng ta biết rằng lưng dưới có 5 đốt xương, kiên kết với hệ thống gân, bắp thịt và mạch máu. Hệ thống lưng dưới có nhiệm vụ chống đỡ cơ thể, bảo vệ hệ thống thần kinh và gíúp cơ thể xoay trở.
Mỗi đốt xương lưng xen kẽ bằng điã xụn. Đốt xương sống nọ ráp đốt xưong kia, phía đằng sau, bằng những khớp xương (apophyseal joints). Xương sống cử động được là nhờ đĩa xụn đằng trước ép xuống và nhờ khớp xương (apophyseal joints) đằng sau giao động.
Gân nằm bao quanh xương lưng chống đỡ cho xương lưng.
Nhiều bắp thịt vây xung quanh chống giữ cho cột sống lưng vững vàng và cũng gíúp cho lưng xoay trở dễ dàng.
Sống lưng nằm đè lên xương sacrum, và cũng gíáp nối với xương chậu.
Giây thần kinh sống lưng và thần kinh tủy nằm trong ống xương sống. Giây thần kinh sống lưng chui qua những lỗ giữa 2 đốt xương lưng, bò ra ngoài, và được đặt tên tùy theo vị trí của mỗi sống lưng. Nhưng giây thần kinh quan trọng nhất-sciatic nerve do nhiều giây thần kinh sống lưng L4, L5, S1, S2 và S3 chập lại.
Khi bị đau lưng cấp tính, có thể đau từ nguồn gốc những giây gân, những bắp thịt vây quanh sống lưng, những khớp xương nằm giữa 2 đốt xương lưng, những cấu tạo của đốt xương sống, hay những giây thần kinh sống lưng, hoặc những bao vây xung quanh giây thần kinh. Nếu bị kéo rãn ra, hay bắp thịt xung quanh cột sống bị co lại, hay bị viêm, thương tích, hay bất cứ lý do nào chấn động hệ thống cột sống lưng đều làm đau lưng. Đau lưng từng chỗ khi mỗi phần bắp thịt, giây gân, bao xung quanh giây thần kinh hay khớp xương lưng bị kích động. Đau lưng chuyền xuống chân là do giây thần kinh toạ sciatic nerve bị ép.
Những cơ nguyên đau lưng dưới cấp tính:
Phần lớn là do chỗ bắp thịt, giây gân, điã xụn lòi ra, hay ống cột sống co nhỏ lại. Phong thấp khớp xương giữa những đốt xương lưng cũng làm đau lưng. Những trường hợp hiếm có và nguy hiểm như: bể xưng lưng, ung thư, nhiễm trùng, hay hiện tượng cauda equina. Đôi khi đau phần dưới lưng không thể kiếm được nguyên nhân.
Định bệnh:
Khám bệnh, thử nghiệm thần kinh, thi nghiệm máu, chụp hình và vài thử nghiệm khác như đo điện giây thần kinh (nerve conduction studies) và bắp thịt (electromyography) gíúp đỡ chẩn bệnh chính xác. Bệnh nhân có thể bị đau lưng cấp tính có thể nằm trong những trường hợp sau đây:
. Phần lớn bị đau bắp thịt hay gân (strain). Nói chung do nguyên nhân như vì khiêng đồ nặng, chẹo lưng, hay thương tích. Phần lớn bệnh nhân ở tuổi từ 20 tới 50. Người già ít hơn. Đau từ lưng dưới tới đít, thường đau một bên. Cử động đau nhiều hơn. Nghỉ ngơi sẽ giảm đau. Nếu thử nghiệm đo điện thần kinh sẽ thấy không có gì. Nhưng khi ấn mạnh thấy đau từng vùng, bắp thịt như cứng lại.
. Điã xụn lòi ra, đụng vào giây thần kinh hay đụng vào giây gân nằm dọc sau cột sống lưng (posterior longitudinal ligament). Lưng đau chuyền uống chân, chuyền xuống dưới đầu gối. Nếu nằm đưa chân lên cao sẽ làm căng giây thần kinh, làm đau hơn hơn. Điã xụn lưng lòi ra cũng làm đau lưng, thường ở tuổi từ 30 tới 50, Nhưng người già khi bị phong thấp, đĩa xụn bị thoái hóa, cũng làm đau lưng.

. Ống xương lưng hẹp nhỏ lại do đĩa xụn giữa dốt xương lưng bị thoái hóa, hay đốt xương lưng mọc gai, hay phong thấp khớp xương nằm giữa đốt xương sống cũng làm đau lưng.
. Phong thấp (osteoarthitis) cũa người lớn tuổi làm đau lưng. Cử động lưng sẽ giảm và yếu đi. Khớp xưong lưng bị viêm cứng (ankylosing spondylitis) gây đau lưng.
. Đau lưng cấp tính của phụ nữ có thể do nhiều nguyên nhân khác như: Bệnh liên hệ tử cung, ống dẫn trứng, buồng trứng. Cũng có khi do những loại bệnh như endometriosis, tử cung nằm không đúng chỗ, bướu tử cung, bướu hay ung thư buồng trứng, hay viêm vùng chậu (pelvic inflammatory disease).
. Đau lưng cấp tính có thể do đau thận hay nhiễm trùng thận. Cũng có thể do sạn thận. Có khi vừa đau lưng, vừa đau hông, hay chuyền trước bụng hay háng. Có khi làm nóng, lạnh, ói mửa, đau đường tiểu.
. Đau lưng phụ nữ trong lúc mang bầu (50 phần trăm), phần lớn liên hệ tớI bắp thịt sống lưng hay bộ phận giây chằng xung quanh tử cung. Thường thì sau khi sanh xong sẽ hết đau lưng. Nhưng khoảng 10 phần trăm vẫn còn đau lưng, kéo dài một năm sau khi sanh xong. Phụ nữ nếu đã từng bị đau lưng nhiều, khi có bầu dễ bị đau lưng cấp tính.
. (Đau lưng kinh niên không đề cập ở đây, nhưng cũng cần nhắc nhở những trường hợp như phong thấp, làm cứng lưng buổi sáng. Hay loãng xuơng phần lớn lúc đàn bà mãn kinh, có thể làm bể xương lưng).
Điều trị:
Vấn đề điều trị đau lưng đặt trong 3 căn bản: làm giảm đau lưng, giúp bệnh nhân trở lại cuộc sống bình thuờng, và làm sao để khỏi bị đau trở lại.
Điều trị đau lưng gồm có:
. Khuyên nhủ, chỉ dẫn cho bệnh nhân.
. Thay đổI hoạt dộng hằng ngày.
. Bảo vệ cột sống lưng.
. Đắp nước nóng lạnh hay vật lý trị liệu.
. tập thể dục.
. uống thuốc giảm đau.
. Uóng thuốc làm bắp thịt mềm giãn.
. Bệnh nhân nằm nghỉ ngơi, nhưng đừng quá 2-4 ngày
. Nếu đau lưng cấp tính kéo dài quá 4-6 tuần lễ, cần tìm hiểu thêm và cần sáng tỏ hơn vấn đề định bệnh. Cũng cần tìm hiểu thêm nếu bị vấn đề tâm lý. Bệnh nhân cần gặp bác sĩ chuyên môn về xương (orthopedics) hay thần kinh (Neurology) để truy tầm và định bệnh chính xác.
. Trong trường hợp đau lưng cấp tính phức tạp, nhất là khi có liên hệ tớI hệ thóng thần kinh hay cauda equina syndrome. Tất nhiên phải do bác sĩ chuyên môn giải phẫu (orthopedics hay neurosurgery) chẩn bệnh.
Tóm lại, đau lưng cáp tính có thể chữa trị bằng nhiều phương pháp nội, ngoại khoa. Phần lớn bệnh sẽ thuyên giảm. Nhưng trong trường hợp phức tạp, đau mãi mà không hết, hay đau trở đi trở lại, cần phải đi xâu hơn trong vấn đề định bệnh và phải gặp bác sĩ chuyên môn (orthopedics hay neurology).
Vài lời khuyên cho bệnh nhân đau lưng:
. Cần giảm cân lượng nếu bị mập.
. Nằm ngủ nghiêng một bên, gối thấp, không nằm sấp. Nếu phải nàm ngửa thì kê gối dưới chân.
. Không cúi xuống, không khom lưng, không khiêng đồ nặng.
. Lúc đang làm, thỉnh thoảng nghỉ ngơi, vuôn vai. Đi lòng vòng chút đỉnh, nếu phải ngồi lâu hay phải đứng lâu.
. Đeo nịt lưng để bảo vệ lưng.
. Tập thể dục để giảm đau lưng. Nhưng nên hỏi bác sĩ gia đình cách tập cho đúng.
Bác sĩ Trần Mạnh Ngô, M.D., Ph.D., FAAFP; E-mail: [email protected]; Điện thoại: (714) 547-3915; Trang Web: http://groups.yahoo.com/group/DienDanYKhoa/

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước78910111213Trang sauTrang cuối

Các phòng khám ‘lang băm’ hô hào có bán các liệu pháp tế bào gốc (stem cell therapies) mọc lên nhan nhản khắp mọi nơi. Trên thế giới, có hàng ngàn phòng khám, cơ sở tuyên bố có thể chữa được bách bệnh, từ bệnh tự kỷ cho đến bại não. Những nơi có nhiều ‘phòng khám trị liệu tế bào gốc’ nhất là ở Hoa Kỳ, Mexico, Ấn Độ và Trung Quốc. Rất nhiều người đang đi khắp mọi nơi để tiếp cận những phương pháp điều trị này, dẫn đến một hiện tượng được gọi là du lịch tế bào gốc (stem cell tourism).

Cứ bốn năm ngàn bé trai ra đời là có một bé bị một chứng bệnh di truyền làm chúng bại liệt, yếu dần và tử vong sớm. Ngày 22 tháng 6, 2023 Cơ quan quản trị thực phẩm và thuốc của Hoa Kỳ FDA chuẩn thuận một trị liệu dùng gen (di thể) mới nhất, với giá cao chưa từng thấy là trên 3 triệu đô la cho mỗi liều thuốc (may mắn là chỉ cần một liều duy nhất). Trước hết chúng ta bàn về bệnh này. Tên của bệnh là “loạn dưỡng cơ Duchenne” dịch từ danh từ khoa học quốc tế: tiếng Anh là Duchenne Muscular Dystrophy (DMD). Duchenne là tên của một bác sĩ chuyên khoa thần kinh tiên phong thế kỷ thứ 18 công bố về bịnh này (sau vài người khác) và bs đầu tiên làm sinh thiết (biopsy) các cơ bắp trong những đứa trẻ bị liệt trong bịnh này.

Một loại thuốc hứa hẹn mới sẽ là phương pháp đầu tiên trên thế giới giúp người lớn có thể mọc lại răng một cách tự nhiên, hoặc giúp trẻ em mắc chứng “anodontia” bẩm sinh có thể mọc răng như bình thường. Nghiên cứu mới do các khoa học gia tại Trường Kyoto và Trường Fukui thực hiện, dẫn đầu bởi Katsu Takahashi. Ông cho biết: “(Phương pháp) làm mọc răng mới là giấc mơ của mọi nha sĩ. Tôi đã nghiên cứu nó từ khi còn là sinh viên. Tôi tin rằng mình có thể làm được điều đó.”

Hiện nay, có khoảng 10% người dân Hoa Kỳ mắc bệnh ù tai (tinnitus) dạng nặng. Chất lượng cuộc sống bị ảnh hưởng nghiêm trọng khi trong tai luôn có tiếng ù ù và o o dù không có bất kỳ tác động nào từ môi trường bên ngoài. Tuy nhiên, giờ đây, những người bị ù tai sẽ có thêm niềm hy vọng, bởi sắp có một phương pháp điều trị kết hợp sử dụng âm thanh và kích thích điện từ.

Trong thời đại khoa học kỹ thuật ngày càng tiến bộ nhanh hơn sự ứng đối của con người như hiện nay không ít người quan ngại về nguy cơ các sản phẩm trí thông minh nhân tạo có thể thoát khỏi tầm kiểm soát của con người. Điều trớ trêu là sự tiến bộ vượt bậc của khoa học kỹ thuật cũng từ con người mà ra. Hay nói cách khác, chính con người là tác nhân của các sản phẩm khoa học kỹ thuật tân tiến đó lại lo ngại tạo vật của mình. Tuy nhiên, thực tế còn có một nghịch lý khác, đó là cho đến ngày nay, con người thông qua sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật vẫn chưa biết rõ, hay nói chính xác hơn là vẫn chưa chứng minh được bằng phương thức khoa học khách quan ai là tác nhân thực sự của các sản phẩm khoa học kỹ thuật tân tiến đó: tâm trí hay não bộ hay cả hai?

Là cơ quan lớn nhất của cơ thể, da luôn cần được giữ cho khỏe mạnh và sạch sẽ. Thêm vào đó, một làn da khỏe đẹp luôn hấp dẫn trong mắt mọi người và là điều mà bất kỳ ai cũng muốn sở hữu. Ngành chăm sóc da (skincare) đã bùng nổ, đạt giá trị 133.9 tỷ MK vào năm 2018, và dự kiến sẽ đạt mức 200.25 tỷ MK vào năm 2026. Danh sách các sản phẩm chăm sóc da thì ngày càng dài ra với vô số thành phần gây tranh cãi. Thật khó để tìm ra những gì làn da của chúng ta thật sự cần. Trong bài này, các chuyên gia sẽ giải thích cách làn da bảo vệ chúng ta, cách giữ gìn da dẻ và những thói quen tốt đối với làn da của quý vị.

Bờ Tây Hoa Kỳ đang ở trong một tuần lễ nhiệt độ tăng cao, và các nhà dự báo thời tiết hôm đầu tuần đã cảnh báo nhiệt độ vào cuối tuần này sẽ lên quá cao tại một số khu vực đông dân cư nhất ở Arizona, đồng thời cảnh báo cư dân ở các vùng của Nevada và New Mexico nên ở trong nhà tránh nhiệt.

Bước tiến lớn tiếp theo trong điều trị ung thư có thể là vắc xin. Sau nhiều thập niên miệt mài làm việc, các khoa học gia cho biết nghiên cứu đã đạt đến một bước ngoặt quan trọng, dự đoán sẽ có thêm nhiều loại vắc xin trong 5 năm tới. Tuy nhiên, đây không phải là những loại vắc xin truyền thống giúp ngăn ngừa bệnh tật, mà là những mũi tiêm để giúp thu nhỏ khối u và ngăn chặn ung thư tái phát. Các phương pháp điều trị thử nghiệm này nhắm mục tiêu vào những loại ung thư như ung thư vú và ung thư phổi, nhưng cũng đã có một số thành tựu đối với ung thư tế bào hắc tố (melanoma) và ung thư tụy tạng được thử nghiệm trong năm nay.

Đa xơ cứng, (Multiple Sclerosis, MS), là một bệnh thần kinh thường bắt đầu ở độ tuổi từ 20 đến 40. Bệnh này phổ biến ở phụ nữ hơn ở nam giới. Bệnh đa xơ cứng xảy ra do hệ thống miễn dịch rối loạn tấn công nhầm vào não và tủy sống. Mặc dù có những điều trị mới và hiệu quả hơn, hầu hết những người bị chứng bệnh này vẫn ngày càng bệnh nặng hơn theo thời gian.

Quý vị có thường bị đau lưng mỗi khi bị cúm, cảm lạnh, hay khi bị COVID? Đau lưng là triệu chứng khá phổ biến ở nhiều loại bệnh. Nó không phải là một triệu chứng kiểu hên xui, mà là kết quả của sự tương tác phức tạp giữa hệ thống miễn dịch và não, được gọi là “khớp thần kinh miễn dịch” (neuroimmune synapse). Khi ta bị bệnh, kết quả của ‘cuộc trò chuyện’ giữa hệ thống miễn dịch và não bộ khá là thú vị, bởi vì sự chú ý sẽ được tập trung đặc biệt ở vùng lưng dưới. Đây là một trong những vùng nhạy cảm nhất của cơ thể trước các mối đe dọa đối với miễn dịch thần kinh (neuroimmune).
Trang đầuTrang trước78910111213Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.