- Cao Huyết Áp và Nguy Cơ Tử Vong Hậu Tai Biến Mạch Máu Não
Bs Latha G. Stead và các đồng nghiệp thuộc đại Học Y Khoa Mayo Clinic nghiên cứu liên hệ áp xuất máu tâm thu, áp xuất máu tâm trương, và áp xuất động mạch trung bình trong phòng cấp cứu vơí tử vong 90 ngày hậu tai biến mạch máu não do động mạch não co nhỏ.
Đây là một nghiên cứu bao gồm 500 bệnh nhân bị tai biến mạch máo não tại một phòng cấp cứu trung bình mỗi năm có 70,000 bệnh nhân vào khám bệnh. 375 bệnh nhân bị tai biến mạch máu não và phòng cấp cứu trong vòng 24 giờ. độ áp xuất máu được phân chia thành 3 loại: thấp, trung bình và cao. Nguy cơ tử vong điều chỉnh và theo dõi theo áp xuất máu tâm thu, áp xuất máu tâm trương, và áp xuất động mạch trung bình.
Kết quả cho thấy bệnh nhân với huyết áp (áp xuất tâm trương thấp hơn 70, áp xuất thấp tâm thu nhỏ hơn 155, hay áp xuất động mạch trung bình thấp hơn 100mg thủy ngân) tăng cao nguy cơ tử vong trong vòng 90 ngày so sánh vơí bệnh nhân áp xuất máu trung bình như áp xuất máu tâm trương từ 70 tới 105, áp xuất máu tâm thu 155 lên 220, và áp xuất động mạch trung bình từ 100 lên 140 mg thủy ngân.
Tổng kết quả cho thấy không nên để áp xuất máu xuống quá thấp trong vòng 24 giờ đầu sau khi bị tai biến mạch máu não (do động mạch não co nhỏ) để giảm nguy cơ tử vong. (American Academy of Neurology, 65: 1179, 2005).
Nhức Nửa đầu Và Tai Biến Mạch Máu Não
Bs Steven Kittner, giáo sư y khoa đại Học Y Khoa Maryland, Baltimore, vừa trình bày tại buổi họp của Hội Tai Biến Mạch Máu Hoa Kỳ bệnh nhức nửa đầu (migraine headaches) liên hệ tai biến mạch máu não nhẹ (mini-stroke, do co thắt mạch máu não chớp nhoáng, transient ischemic artery).
Nghiên cứu bao gồm 1000 phụ nữ tuổi từ 15 tới 49, bị hay không bị chứng nhức nửa đầu. Kết quả cho thấy phụ nữ dưới 50 tuổi ít bị nguy cơ tai biến mạch máu não, dù bị hay không bị chứng nhức nửa đầu. Phụ nữ từ 15 tơí 49 tuổi chỉ có chừng 2% trong số 700,000 người bị tai biến mạch máu não hàng năm. điểm quan trọng của nghiên cứu này là tìm hiểu những triệu chứng xuất hiện giữa tai biến mạch máu não loại nhẹ như tối xầm, choáng váng mặt mày, và chứng nhức nửa đầu, đặc biệt triệu chứng về mắt.
Kết quả cho thấy một số triệu chứng như triệu chứng về mắt thường thấy trong cả 2 chứng nhức nửa đầu và tai biến mạch máu não nhẹ. Bởi vậy, những kết quả nghiên cứu trước đây thường ít nhiều khác nhau là bởi 2 chứng bệnh kể trên có cùng một vài triệu chứng giống nhau. (Meeting of the American Stroke Association, February 23, 2005).
(Bàn thêm: Chứng nhức nửa đầu (migraine headaches) là loại bệnh kinh niên. Thường thì nhức nửa đầu có 4 giai đoạn:
1) Triệu chứng mơ hồ (prodrome) ban đầu báo hiệu khoảng vài ba giờ hay 1 vài ngày trước khi chứng nhức nửa đầu xuất hiện. Những triệu chứng đó là: nhậy cảm thính giác hay tiếng động, ăn uống không thấy ngon miệng, mệt mỏi hay ngáp vặt, tâm tính thay đổi, hay háo ăn.
2) Tiền triệu chứng như mắt thấy nổ đom đóm, nhìn thấy những hàng ngang dọc, hay những ngôi sao trước mắt. Đôi khi thấy những điểm đen trước mắt, hay những đường hầm thăm thẳm. Vài triệu chứng thần kinh khác có thể sẩy ra như không nói được rõ ràng, chân tay yếu và tê, hoặc như cảm thấy có con gì đốt, nhìn vật gì như lớn ra, hay đầu óc không sáng suốt.
3) Nếu không kịp điều trị trong vòng 4 tơí 72 giờ đầu thì triệu chứng nhức nửa đầu xuất hiện. Bệnh nhân cảm thấy nhức đau co thắt nửa đầu. Khi tập thể dục sẽ nhức đầu nhiều hơn. đôi khi ói mửa. Triệu chứng về mắt như nổ đom đóm hay nhìn thấy vết đen như đề cập ở trên. Mặt tê. Mặt tái mét hay cảm thấy ớn lạnh.
4) Sau khi lên cơn xong thì người thấy rất mệt mỏi, đầu óc thiếu minh mẫn. Tai biến mạch máu nhẹ (mini-stroke) do co thắt chớp nhoáng mạch máu não (TIA: transient ischemic attack) có thể xuất hiện những triệu chứng như tai biến mạch máu não, mặc dầu không bị dấu vết hư hại não.
Triệu chứng "tiền tai biến mạch máu não" hay "tai biến mạch máu não nhẹ" như bất thình lình thấy tê mặt hay yếu chân tay, yếu nửa người. Bệnh nhân tự nhiên thấy đầu óc không còn minh mẫn, nói năng khó khăn và khi nghe ai nói không hiểu gì. Mắt nhìn không rõ. Tự nhiên thấy chóng mặt hay mất thăng bằng. Bất thình lình nhức đầu ghê gớm nhưng không biết nguyên nhân vì sao. Nhiều nghiên cứu trước đây cũng đã từng đề cập tai biến mạch máu não liên hệ chứng nhức nửa đầu, đặc biệt cho những người trên 50 tuổi. Khoảng 19% bệnh nhân bị nhức nửa đầu bị tai biến mạch máu não. Nhức nửa đầu có dấu hiệu báo trước dễ bị tai biến mạch máu não hơn nếu chỉ nhức nửa đầu mà không có triệu chứng báo trước. Phụ nữ bị nhức nửa đầu có nguy cơ bị tai biến mạch máu não, 2.7%, phần lớn ở tuổi giữa 45-65. đàn ông bị nhức nửa đầu có nguy cơ bị tai biến mạch máu não 4.6%, đại đa số trước 45 tuổi.
Tóm lại, mọi người đều chấp nhận có liên hệ giữa chứng nhức nửa đầu và tiền tai biến mạch máu não. Khi về già, nguy cơ tai biến mạch máu não do chứng nhức nửa đầu thuyên giảm. Tưởng cũng cần nói thêm là phụ nữ còn trẻ, dùng thuốc ngừa thai, thường bị chứng nhức nửa đầu có triệu chứng báo hiệu trước. Nếu phụ nữ uống thuốc ngừa thai mà còn bị bệnh cao huyết áp hay hút thuốc lá thì nguy cơ tai biến não còn cao hơn nữa.
Trần Mạnh Ngô, M.D., Ph.D., F.A.A.F.P.; điên Thoại: (714) 547-3915; E-mail: [email protected]; Diễn đàn Y Khoa: http://groups.yahoo.com/group/DienDanYKhoa/; www.KhoaHoc.Net
Send comment
