Hôm nay,  

Cao Huyết Ap, Nhức Nửa Đầu: Nguy Cơ Đứt Mạch Máu Não

03/12/200500:00:00(Xem: 6787)
- Cao Huyết Áp và Nguy Cơ Tử Vong Hậu Tai Biến Mạch Máu Não

Bs Latha G. Stead và các đồng nghiệp thuộc đại Học Y Khoa Mayo Clinic nghiên cứu liên hệ áp xuất máu tâm thu, áp xuất máu tâm trương, và áp xuất động mạch trung bình trong phòng cấp cứu vơí tử vong 90 ngày hậu tai biến mạch máu não do động mạch não co nhỏ.

Đây là một nghiên cứu bao gồm 500 bệnh nhân bị tai biến mạch máo não tại một phòng cấp cứu trung bình mỗi năm có 70,000 bệnh nhân vào khám bệnh. 375 bệnh nhân bị tai biến mạch máu não và phòng cấp cứu trong vòng 24 giờ. độ áp xuất máu được phân chia thành 3 loại: thấp, trung bình và cao. Nguy cơ tử vong điều chỉnh và theo dõi theo áp xuất máu tâm thu, áp xuất máu tâm trương, và áp xuất động mạch trung bình.

Kết quả cho thấy bệnh nhân với huyết áp (áp xuất tâm trương thấp hơn 70, áp xuất thấp tâm thu nhỏ hơn 155, hay áp xuất động mạch trung bình thấp hơn 100mg thủy ngân) tăng cao nguy cơ tử vong trong vòng 90 ngày so sánh vơí bệnh nhân áp xuất máu trung bình như áp xuất máu tâm trương từ 70 tới 105, áp xuất máu tâm thu 155 lên 220, và áp xuất động mạch trung bình từ 100 lên 140 mg thủy ngân.

Tổng kết quả cho thấy không nên để áp xuất máu xuống quá thấp trong vòng 24 giờ đầu sau khi bị tai biến mạch máu não (do động mạch não co nhỏ) để giảm nguy cơ tử vong. (American Academy of Neurology, 65: 1179, 2005).

Nhức Nửa đầu Và Tai Biến Mạch Máu Não

Bs Steven Kittner, giáo sư y khoa đại Học Y Khoa Maryland, Baltimore, vừa trình bày tại buổi họp của Hội Tai Biến Mạch Máu Hoa Kỳ bệnh nhức nửa đầu (migraine headaches) liên hệ tai biến mạch máu não nhẹ (mini-stroke, do co thắt mạch máu não chớp nhoáng, transient ischemic artery).

Nghiên cứu bao gồm 1000 phụ nữ tuổi từ 15 tới 49, bị hay không bị chứng nhức nửa đầu. Kết quả cho thấy phụ nữ dưới 50 tuổi ít bị nguy cơ tai biến mạch máu não, dù bị hay không bị chứng nhức nửa đầu. Phụ nữ từ 15 tơí 49 tuổi chỉ có chừng 2% trong số 700,000 người bị tai biến mạch máu não hàng năm. điểm quan trọng của nghiên cứu này là tìm hiểu những triệu chứng xuất hiện giữa tai biến mạch máu não loại nhẹ như tối xầm, choáng váng mặt mày, và chứng nhức nửa đầu, đặc biệt triệu chứng về mắt.

Kết quả cho thấy một số triệu chứng như triệu chứng về mắt thường thấy trong cả 2 chứng nhức nửa đầu và tai biến mạch máu não nhẹ. Bởi vậy, những kết quả nghiên cứu trước đây thường ít nhiều khác nhau là bởi 2 chứng bệnh kể trên có cùng một vài triệu chứng giống nhau. (Meeting of the American Stroke Association, February 23, 2005).

(Bàn thêm: Chứng nhức nửa đầu (migraine headaches) là loại bệnh kinh niên. Thường thì nhức nửa đầu có 4 giai đoạn:

1) Triệu chứng mơ hồ (prodrome) ban đầu báo hiệu khoảng vài ba giờ hay 1 vài ngày trước khi chứng nhức nửa đầu xuất hiện. Những triệu chứng đó là: nhậy cảm thính giác hay tiếng động, ăn uống không thấy ngon miệng, mệt mỏi hay ngáp vặt, tâm tính thay đổi, hay háo ăn.

2) Tiền triệu chứng như mắt thấy nổ đom đóm, nhìn thấy những hàng ngang dọc, hay những ngôi sao trước mắt. Đôi khi thấy những điểm đen trước mắt, hay những đường hầm thăm thẳm. Vài triệu chứng thần kinh khác có thể sẩy ra như không nói được rõ ràng, chân tay yếu và tê, hoặc như cảm thấy có con gì đốt, nhìn vật gì như lớn ra, hay đầu óc không sáng suốt.

3) Nếu không kịp điều trị trong vòng 4 tơí 72 giờ đầu thì triệu chứng nhức nửa đầu xuất hiện. Bệnh nhân cảm thấy nhức đau co thắt nửa đầu. Khi tập thể dục sẽ nhức đầu nhiều hơn. đôi khi ói mửa. Triệu chứng về mắt như nổ đom đóm hay nhìn thấy vết đen như đề cập ở trên. Mặt tê. Mặt tái mét hay cảm thấy ớn lạnh.

4) Sau khi lên cơn xong thì người thấy rất mệt mỏi, đầu óc thiếu minh mẫn. Tai biến mạch máu nhẹ (mini-stroke) do co thắt chớp nhoáng mạch máu não (TIA: transient ischemic attack) có thể xuất hiện những triệu chứng như tai biến mạch máu não, mặc dầu không bị dấu vết hư hại não.

Triệu chứng "tiền tai biến mạch máu não" hay "tai biến mạch máu não nhẹ" như bất thình lình thấy tê mặt hay yếu chân tay, yếu nửa người. Bệnh nhân tự nhiên thấy đầu óc không còn minh mẫn, nói năng khó khăn và khi nghe ai nói không hiểu gì. Mắt nhìn không rõ. Tự nhiên thấy chóng mặt hay mất thăng bằng. Bất thình lình nhức đầu ghê gớm nhưng không biết nguyên nhân vì sao. Nhiều nghiên cứu trước đây cũng đã từng đề cập tai biến mạch máu não liên hệ chứng nhức nửa đầu, đặc biệt cho những người trên 50 tuổi. Khoảng 19% bệnh nhân bị nhức nửa đầu bị tai biến mạch máu não. Nhức nửa đầu có dấu hiệu báo trước dễ bị tai biến mạch máu não hơn nếu chỉ nhức nửa đầu mà không có triệu chứng báo trước. Phụ nữ bị nhức nửa đầu có nguy cơ bị tai biến mạch máu não, 2.7%, phần lớn ở tuổi giữa 45-65. đàn ông bị nhức nửa đầu có nguy cơ bị tai biến mạch máu não 4.6%, đại đa số trước 45 tuổi.

Tóm lại, mọi người đều chấp nhận có liên hệ giữa chứng nhức nửa đầu và tiền tai biến mạch máu não. Khi về già, nguy cơ tai biến mạch máu não do chứng nhức nửa đầu thuyên giảm. Tưởng cũng cần nói thêm là phụ nữ còn trẻ, dùng thuốc ngừa thai, thường bị chứng nhức nửa đầu có triệu chứng báo hiệu trước. Nếu phụ nữ uống thuốc ngừa thai mà còn bị bệnh cao huyết áp hay hút thuốc lá thì nguy cơ tai biến não còn cao hơn nữa.

Trần Mạnh Ngô, M.D., Ph.D., F.A.A.F.P.; điên Thoại: (714) 547-3915; E-mail: [email protected]; Diễn đàn Y Khoa: http://groups.yahoo.com/group/DienDanYKhoa/; www.KhoaHoc.Net

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Một nghiên cứu mới cho thấy thiếu ngủ không chỉ ảnh hưởng đến tâm trạng và hiệu suất làm việc trong ngày, mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2. Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí JAMA Network Open, so với những người ngủ từ 7 đến 8 tiếng mỗi ngày, những người ngủ ít hơn 6 tiếng/ngày có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2 cao hơn khi về già.
Khi nói đến việc giữ cho xương khỏe mạnh, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến vitamin D, chất dinh dưỡng giúp cơ thể hấp thụ lượng canxi cần thiết để giúp cho bộ xương chắc khỏe. Nhưng dù rằng vitamin D đúng là một chất dinh dưỡng thiết yếu, trong những năm gần đây, các nhà nghiên cứu đã nhận thấy tầm quan trọng của các loại vitamin khác trong việc chống gãy xương (fractures) và bệnh loãng xương, hay bệnh xương xốp (osteoporosis).
Không thể nhìn thấy bằng mắt thường, không có mùi và cũng chẳng có vị, những lượng nhỏ chì (lead) hiện diện trong các vật dụng mà chúng ta sử dụng hàng ngày, trong nhà chúng ta ở, và cả trong nước chúng ta uống. Thậm chí, chì còn xuất hiện trong các bình nước tái sử dụng, như việc phát hiện ra chì trong đáy ly Stanley. Vụ việc đã làm dấy lên nhiều tranh cãi và khơi dậy sự chú ý của người tiêu dùng đối với một vấn đề đã tồn tại từ rất lâu.
Hôm cuối tháng Hai vừa qua, Tòa Tối cao của bang Alabama phán quyết rằng: “Phôi đông lạnh là trẻ em.” Tuyên án này tuy chỉ có uy lực theo Hiến pháp và luật pháp ở Alabama, tuy nhiên, sự bắt đầu này tạo ra tiền lệ cho tất cả những vụ án vế sau của tất cả các bang khác và kề cả hiến pháp Hoa Kỳ, ảnh hưởng đến thời kỳ cho phép phá thai. Nhiều người và nhiều cơ quan sẽ phải chịu trách nhiệm, sẽ bị trừng phạt nếu làm hỏng phôi thai, như một tội giết trẻ em. Phán quyết của Alabama, được công bố hôm thứ Sáu, bắt nguồn từ hai vụ kiện của ba nhóm cha mẹ đã trải qua thủ tục thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) để sinh con và sau đó chọn đông lạnh số phôi còn lại. Giáo sư Nicole Huberfeld của Trường Luật Đại học Boston cho biết, đó cũng là một quyết định có thể gây ảnh hưởng lan rộng đến việc sử dụng các phương pháp điều trị sinh sản như thụ tinh trong ống nghiệm (IVF).
Thử tưởng tượng rằng chỉ cần uống một viên thuốc là quý vị sẽ tràn trề năng lượng, da dẻ mịn màng, và tim mạch khỏe re? Các viễn cảnh hấp dẫn này vẫy gọi mãnh liệt mỗi khi chúng ta dạo quanh qua các quầy hàng bán các loại thực dược phẩm bổ dưỡng trong hiệu thuốc, từ các loại viên uống dầu cá (fish oil), bột collagen (collagen powder), kẹo bổ sung ma-giê và muôn hình vạn trạng các loại vitamin.
Hơn một thập niên từ sau cái chết bất ngờ của mẹ, Sehrish Sayani mắc chứng rối loạn tâm thần hậu chấn (PTSD). Suốt những năm đó, những cơn hoảng loạn dữ dội nhất đã giảm dần, nhưng các triệu chứng như nghi ngại thái quá (hypervigilance), trở nên đặc biệt nhạy cảm với một số yếu tố và những giấc ngủ chập chờn đã trở nên quen thuộc trong cuộc sống của cô.
Trong cuốn tiểu thuyết Chuyện Hai Thành Phố (A Tale of Two Cities) của Charles Dickens, được xuất bản năm 1859 và lấy bối cảnh thời Cách Mạng Pháp, có đoạn viết: “Đó là thời đại tốt đẹp nhất, cũng là thời đại tồi tệ nhất, đó là thời đại của sự khôn ngoan, cũng là thời đại của sự ngu xuẩn.” Đại dịch COVID-19 cũng là một thời đại như thế. Một mặt, khoa học đã cứu sống được nhiều người. Chưa đầy một năm sau khi phát hiện virus, Hoa Kỳ đã tạo ra và thử nghiệm vắc xin, rồi cho sản xuất, phân phối và triển khai tiêm chủng hàng loạt miễn phí cho người dân. Ước tính vắc xin COVID đã cứu được ít nhất 3.2 triệu người chỉ riêng ở Hoa Kỳ. Những thành tựu này tạo ra hy vọng về việc chúng ta có thể nhanh chóng ứng phó với đại dịch trong tương lai.
Hơn một thập niên trước, Shria Kumar, bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa và là chuyên gia nghiên cứu tại Đại học Miami, bắt đầu chú ý đến một dấu hiệu đáng lo ngại. Có một số bệnh nhân ung thư dạ dày đến gặp bà ở độ tuổi rất trẻ, và rất nhiều người là phụ nữ. Khuynh hướng này vẫn tiếp diễn cho đến ngày nay. Các khoa học gia đang nỗ lực tìm hiểu tại sao điều này lại xảy ra. Vào mùa xuân năm ngoái, họ đã xác nhận rằng hiện tượng này đang diễn ra ở Hoa Kỳ. Sau khi kiểm tra hệ thống các cơ sở dữ liệu chứa các thông tin chi tiết về các trường hợp ung thư ở nhiều tiểu bang trên toàn quốc, các nhà nghiên cứu nhận thấy ung thư dạ dày đang gia tăng nhanh hơn ở phụ nữ trẻ.
Wegovy, Ozempic và Mounjaro là các loại thuốc giảm cân và điều trị tiểu đường đã gây được tiếng vang lớn trong lĩnh vực tin tức y tế. Chúng nhắm vào các con đường điều tiết liên quan đến cả bệnh béo phì và tiểu đường, và được nhiều người coi là bước đột phá trong việc kiểm soát cân nặng, đường và huyết áp. Nhưng liệu những loại thuốc này có giải quyết được nguyên nhân gốc rễ của hội chứng chuyển hóa (metabolic disease) không? Điều gì đã thúc đẩy sự phát triển của chúng từ ban đầu?
Gần đây quý vị vừa bị cảm lạnh, cúm, RSV hoặc COVID, bệnh đã qua nhưng mãi vẫn không thể hết ho? Rất nhiều người bị giống như vậy. Triệu chứng này có thể tồn tại trong nhiều tuần sau khi cơ thể chúng ta đã loại bỏ vi-rút. Michael Shiloh, một bác sĩ chuyên nghiên cứu bệnh truyền nhiễm tại Trung tâm Y tế UT Southwestern cho biết những bệnh nhân bị ho thường kể là họ đã bị bịnh từ 8 tuần trước khi đến gặp ông. Ông nói: “Chúng tôi thực sự không thể phát hiện thấy vi rút gì ở những người này nữa nhưng họ vẫn bị ho.”


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.