Hôm nay,  

Sạn Túi Mật Của Người Việt

23/09/200600:00:00(Xem: 13951)

Ông NĐ hỏi: "Mẹ tôi hiện đang sinh sống ở Việt nam, thời gian gần đây thường bị đau bụng, đi siêu âm thì được cho biết là bị "Sạn Túi Mật", nhưng bác sĩ không có cho thuốc gì để điều trị" Chỉ nói là khi nào bị đau bụng nhiều, không chịu nổi thì nhập viện để mổ"

Tôi muốn hỏi bác sĩ là nguyên nhân nào gây Sạn Túi Mật và làm sao để phòng trị bệnh, có cần uống thuốc hay kiêng cữ như thế nào" Bệnh Sạn Túi Mật có ảnh hưởng gì nghiêm trọng đến sức khỏe hay không" Có cần thiết phải làm giải phẫu hay không"

Bs Nguyễn Văn Đích, Atlanta, Georgia, trả lời: Sạn Túi Mật (STM) là bệnh rất thường gặp. Không có một nguyên nhân gây STM, chỉ biết có nhiều yếu tố khiến dễ bị STM: tuổi trên 40, phái tính, nữ nhiều hơn nam, sinh đẻ nhiều, kích thích tố nữ, thuốc ngừa thai, di truyền, mập, xuống cân nhanh, tiểu đường, xơ gan. Một số nghiên cứu cho thấy một số chất có thể giảm khả năng bị STM như: sinh tố C, càphê đạm thực vật, chất béo không bão hòa (dầu thực vật, mỡ cá). Điều trị không dùng phẫu thuật: trước đây có một số cố gắng điều trị STM bằng: chenodeoxy -cholic acid, hoặc ursodeoxycholic acid, hòa tan sạn bằng Methyl tert-butyl ether hoặc bắn sạn. Các phương pháp này ngày nay không còn dùng nữa.

Cắt túi mật qua da Laparoscopic Cholecystectomy) là phương pháp hiện được dùng rất phổ biến để điều trị STM có triệu chứng vì dễ thực hiện, có hiệu quả kinh tế cao.

Cách xử trí: đối với sạn không có triệu chứng, chỉ cần theo dõi, đối với sạn có triệu chứng, (có đau bụng) cần cắt túi mật qua da. Môt khi đã có triệu chứng, cần giải phẫu, không chờ đến khi đau lại, "đau không chịu nổi" mới cắt.

Ở Hoa kỳ, bệnh nhân cắt túi mật qua da có thể về trong ngày, chỉ một ít người quá lớn tuổi, có bệnh kết hợp mới cần nằm lại để theo dõi qua đêm. Biến chứng của STM: sạn có thể di chuyển làm tắc ống dẫn mật, bị nhiễm trùng gây viêm túi mật cấp, ở Việt nam trước đây, (trước khi có siêu âm), một số trường hợp không được chẩn đoán kịp thời, có thể bị trụy mạch, tử vong, sạn có thể di chuyển xuống ống dẫn mật và dịch tụy, gây viêm tụy (tạng) cấp khiến cho bệnh nhân đau bụng dữ dội, ói mửa … phải nhập viện khẩn cấp.

Theo ý tôi, bà cụ cần được cắt túi mật qua da nếu đúng là bị STM có triệu chứng.

Bác Sĩ Nguyễn Hòa, Chuyên Khoa Bệnh Bao Tử, Đường Ruột và Gan, Orange County, California, viết: Những yếu tố sau đây dễ bị bệnh sạn túi mật: bệnh mập phì, tiểu đường, mang thai, dùng thuốc ngừa thai, bệnh cao mỡ, xơ gan và phái nữ. Khi có sạn rồi thì phải lấy ra khi có triệu chứng để tránh nghẽn, sưng hoặc nhiễm trùng và có thể gây thiệt mạng.

Bác Sĩ Trần Mạnh Ngô, viết: Sạn trong túi mật gồm 2 loại: sạn chứa cholesterol và sạn chứa sắc tố mật. Khoảng 80% người Mỹ bị sạn mật có cholesterol. 20% người Mỹ bị sạn có chất mật lẫn với calcium. Sạn túi mật thay đổi kích thước, từ nhỏ như hạt cát tới lớn như trái trứng. Có khi chỉ có một cục sạn, có khi nhiều cục, lên tới cả hàng ngàn. Có khi sạn mật di chuyển, bị tắc nghẽn đường dẫn mật, ngăn chặn làm cho mật không thể chảy ra ngoài, và do đó làm đau đớn, vàng da. Nếu sạn quá lớn có thể làm nghẽn đường mật gây đau đớn ghê gớm. Khi bắp thịt túi mật yếu co thắt để mật dư lại trong túi mật cũng có thể là nguyên nhân thành lập sạn túi mật.

Bệnh nhân bị nguy cơ sạn túi mật thường là ở đàn bà, do mập phì, xuống cân quá lẹ như trường hợp nhịn ăn quá đáng, uống thuốc ngừa thai hay thuốc giảm cholesterol. Cơ nguyên thành lập sạn túi mật chưa rõ lắm. Các chuyên gia Đại Học Y Khoa Johns Hopkins cho rằng chất bạch đản lẫn lộn trong mật bão hòa với cholesterol hay sắc tố mật có thể là nguyên nhân thành lập sạn thận hay làm tan sạn thận. Dường như có bạch đản gây sạn túi mật và ngược lại có bạch đản ngăn trở thành lập sạn túi mật. Hoặc do hiện tượng mất thăng bằng của những bạch đản kể trên gây nguy cơ sạn túi mật.

Bs Nguyễn văn Đích nói thêm (ngày 8-8-2006): Sau khi đã trả lời về "sạn túi mật" như ông NĐ hỏi, tôi thấy cần nói thêm rằng sạn túi mật do cholesterol, như đã mô tả thường thấy ở các nước công nghiệp hóa như Âu Mỹ, trong khi tại các nước đang phát triển thành phần của sạn nhìều khi lại là bilirubinate chứ không phải là cholesterol. Theo một báo cáo của trường đại học Hồng Kông cách nay nhiều năm, 80% sạn đường mật ở các nước nghèo là bilirubinate. Phần lớn sạn đường mật ở Việt nam là "sạn ống mật chủ" do bilirubinate chứ không phải là sạn túi mật do cholesterol và cách điều trị là dẫn lưu đường mật chứ không phải là cắt túi mật.

Người ta cho rằng một trong những nguyên nhân gây sạn đường mật ở VN là ký sinh trùng thí dụ như sán lá (clonorchis sinensis) do ăn gỏi cá hoặc do trứng giun sán trong ống mật.

Sau 1975, xuất hiện những trường hợp bệnh lý không thường thấy trước đó như có rất nhiều trường hợp áp xe gan, "giun chui ống mật", "viêm tụy cấp do ký sinh trùng" nhẹ hơn là viêm tụy cấp do rượu hoặc do sạn ở Âu Mỹ.

Ngày nay với việc sử dụng siêu âm phổ biến mà ông NĐ dùng chữ "sạn túi mật" thì chắc là bà thân sinh của ông có sạn túi mật thật. Điều này không phải là lạ vì tại các nước đang phát triển có thể có song song hai lọai bệnh lý, bệnh lý của các nước đã phát triển đồng thời cũng có những bệnh của các nước nghèo tùy theo nhóm dân chúng, khu vục sinh sống và thời gian tiến triển của nền kinh tế.

Bác Sĩ Nguyễn Văn Đích (dvn921@yaho.com) và Bác Sĩ Trần Mạnh Ngô (nmtran@hotmail.com)

(http://yduocngaynay.com/)

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước1234567Trang sauTrang cuối

Hôm cuối tháng Hai vừa qua, Tòa Tối cao của bang Alabama phán quyết rằng: “Phôi đông lạnh là trẻ em.” Tuyên án này tuy chỉ có uy lực theo Hiến pháp và luật pháp ở Alabama, tuy nhiên, sự bắt đầu này tạo ra tiền lệ cho tất cả những vụ án vế sau của tất cả các bang khác và kề cả hiến pháp Hoa Kỳ, ảnh hưởng đến thời kỳ cho phép phá thai. Nhiều người và nhiều cơ quan sẽ phải chịu trách nhiệm, sẽ bị trừng phạt nếu làm hỏng phôi thai, như một tội giết trẻ em. Phán quyết của Alabama, được công bố hôm thứ Sáu, bắt nguồn từ hai vụ kiện của ba nhóm cha mẹ đã trải qua thủ tục thụ tinh trong ống nghiệm (IVF) để sinh con và sau đó chọn đông lạnh số phôi còn lại. Giáo sư Nicole Huberfeld của Trường Luật Đại học Boston cho biết, đó cũng là một quyết định có thể gây ảnh hưởng lan rộng đến việc sử dụng các phương pháp điều trị sinh sản như thụ tinh trong ống nghiệm (IVF).

Thử tưởng tượng rằng chỉ cần uống một viên thuốc là quý vị sẽ tràn trề năng lượng, da dẻ mịn màng, và tim mạch khỏe re? Các viễn cảnh hấp dẫn này vẫy gọi mãnh liệt mỗi khi chúng ta dạo quanh qua các quầy hàng bán các loại thực dược phẩm bổ dưỡng trong hiệu thuốc, từ các loại viên uống dầu cá (fish oil), bột collagen (collagen powder), kẹo bổ sung ma-giê và muôn hình vạn trạng các loại vitamin.

Hơn một thập niên từ sau cái chết bất ngờ của mẹ, Sehrish Sayani mắc chứng rối loạn tâm thần hậu chấn (PTSD). Suốt những năm đó, những cơn hoảng loạn dữ dội nhất đã giảm dần, nhưng các triệu chứng như nghi ngại thái quá (hypervigilance), trở nên đặc biệt nhạy cảm với một số yếu tố và những giấc ngủ chập chờn đã trở nên quen thuộc trong cuộc sống của cô.

Trong cuốn tiểu thuyết Chuyện Hai Thành Phố (A Tale of Two Cities) của Charles Dickens, được xuất bản năm 1859 và lấy bối cảnh thời Cách Mạng Pháp, có đoạn viết: “Đó là thời đại tốt đẹp nhất, cũng là thời đại tồi tệ nhất, đó là thời đại của sự khôn ngoan, cũng là thời đại của sự ngu xuẩn.” Đại dịch COVID-19 cũng là một thời đại như thế. Một mặt, khoa học đã cứu sống được nhiều người. Chưa đầy một năm sau khi phát hiện virus, Hoa Kỳ đã tạo ra và thử nghiệm vắc xin, rồi cho sản xuất, phân phối và triển khai tiêm chủng hàng loạt miễn phí cho người dân. Ước tính vắc xin COVID đã cứu được ít nhất 3.2 triệu người chỉ riêng ở Hoa Kỳ. Những thành tựu này tạo ra hy vọng về việc chúng ta có thể nhanh chóng ứng phó với đại dịch trong tương lai.

Hơn một thập niên trước, Shria Kumar, bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa và là chuyên gia nghiên cứu tại Đại học Miami, bắt đầu chú ý đến một dấu hiệu đáng lo ngại. Có một số bệnh nhân ung thư dạ dày đến gặp bà ở độ tuổi rất trẻ, và rất nhiều người là phụ nữ. Khuynh hướng này vẫn tiếp diễn cho đến ngày nay. Các khoa học gia đang nỗ lực tìm hiểu tại sao điều này lại xảy ra. Vào mùa xuân năm ngoái, họ đã xác nhận rằng hiện tượng này đang diễn ra ở Hoa Kỳ. Sau khi kiểm tra hệ thống các cơ sở dữ liệu chứa các thông tin chi tiết về các trường hợp ung thư ở nhiều tiểu bang trên toàn quốc, các nhà nghiên cứu nhận thấy ung thư dạ dày đang gia tăng nhanh hơn ở phụ nữ trẻ.

Wegovy, Ozempic và Mounjaro là các loại thuốc giảm cân và điều trị tiểu đường đã gây được tiếng vang lớn trong lĩnh vực tin tức y tế. Chúng nhắm vào các con đường điều tiết liên quan đến cả bệnh béo phì và tiểu đường, và được nhiều người coi là bước đột phá trong việc kiểm soát cân nặng, đường và huyết áp. Nhưng liệu những loại thuốc này có giải quyết được nguyên nhân gốc rễ của hội chứng chuyển hóa (metabolic disease) không? Điều gì đã thúc đẩy sự phát triển của chúng từ ban đầu?

Gần đây quý vị vừa bị cảm lạnh, cúm, RSV hoặc COVID, bệnh đã qua nhưng mãi vẫn không thể hết ho? Rất nhiều người bị giống như vậy. Triệu chứng này có thể tồn tại trong nhiều tuần sau khi cơ thể chúng ta đã loại bỏ vi-rút. Michael Shiloh, một bác sĩ chuyên nghiên cứu bệnh truyền nhiễm tại Trung tâm Y tế UT Southwestern cho biết những bệnh nhân bị ho thường kể là họ đã bị bịnh từ 8 tuần trước khi đến gặp ông. Ông nói: “Chúng tôi thực sự không thể phát hiện thấy vi rút gì ở những người này nữa nhưng họ vẫn bị ho.”

Bằng cách bắt chước cơ chế bảo vệ của cơ thể chống lại nhiễm trùng do vi khuẩn, một nhóm nghiên cứu ở Lund, Thụy điển hy vọng có thể ngăn chặn tình trạng viêm phát triển thành nhiễm trùng máu, theo đài truyền hình SVT, Thụy điển. Nhiễm trùng máu là tình trạng nhiễm trùng có thể đe dọa tính mạng. Thông thường nguyên nhân là do viêm phổi, nhiễm trùng đường tiểu hoặc nhiễm trùng vết thương. Nghiên cứu từ Lund cho thấy hiện nhiễm trùng huyết phổ biến hơn so với trước đây.

Ngày nay, có nhiều người lớn hơn bao giờ hết đang phải đối mặt với chứng rối loạn khả năng tập trung- thiếu khả năng chú ý, hay ADHD. Người ta nghi ngờ nguyên nhân chính của vấn đề này là do công nghệ hiện đại đang gây áp lực lên não bộ của họ. Trong khi có gần 10% trẻ em được chẩn đoán mắc chứng ADHD, một phân tích tổng hợp gần đây từ nhiều nghiên cứu cho thấy gần 6.8% người lớn mắc chứng ADHD – tăng từ 4.4% vào năm 2003.

Bộ não của chúng ta thường có khuynh hướng tìm kiếm và phản ứng với những điều mang lại sự hài lòng, gọi là phần thưởng. Khi chúng ta đói, bộ não hiểu rằng thức ăn là một phần thưởng, còn khi ta khát, nước sẽ là phần thưởng. Nhưng lạm dụng các chất gây nghiện như rượu và các loại thuốc có thể ảnh hưởng đến các con đường tìm kiếm phần thưởng tự nhiên trong bộ não, tạo ra những ham muốn khó kiểm soát và làm giảm khả năng kiểm soát hành vi của chúng ta.
Trang đầuTrang trước1234567Trang sauTrang cuối
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.