Bạn thân,
Chuyện gì cũng vậy, cũng cần có một khuôn phép gọi là chuẩn mực, bấy giờ mới thấy hết cái đẹp, cái tinh vi. Nếu không có chuẩn mực, tất sẽ hỗn loạn, sẽ chỉ là tiếng ồn của người tâm thần.
Thí dụ, khi làm thơ lục bát cũng cần có quy ước về gieo vần ở các chữ thứ sáu của câu lục, chữ thứ sáu của câu bát và khởi vận kế tiếp là chữ thứ tám câu này, hay đôi khi chữ thứ tư của câu bát. Đó là khuôn thứơc để qua nhiều thế kỷ, qua nhiều vùng miền, thơ lục bát vẫn nối kết được, diễn tả được cảm xúc của dân tộc Việt. Hãy hình dung, trong thơ lục bát, khởi vần từ chữ thứ năm và thứ bảy... Ngay cả khi cách tân thơ, cũng có khuôn thước để bám sát được lòng người. Thí dụ, dòng thơ Bút Tre, với những câu có thể gọi là bất tử (không rõ có đúng là Bút Tre làm hay chỉ là theo chuẩn mực Bút Tre):
Anh đi công tác Plây
Cu dài dằng dặc biết ngày nào vê
Họp xong anh ghé buôn mê
Thuột xong một cái thì về với em.
Cũng có chuẩn mực.
Nhạc cũng thế. Nhạc Trịnh Công Sơn, nhạc Phạm Duy dù có phá cách thế nào, cũng vẫn là theo khuôn thước riêng để làm xúc động lòng người.
Ngôn ngữ giới trẻ bây giờ thì khác, nhiều cô cậu viết rất là bí hiểm, phá thể... mà chẳng ai thấy tính văn chương ở đâu.
Trên báo Lao Động hôm tuần qua, GS-TS Đinh Văn Đức - Nhà giáo Nhân dân, nguyên Chủ nhiệm khoa Ngôn ngữ học Trường ĐHKHXH&NV - ĐHQG Hà Nội, đã kêu gọi “Đặt bút viết thì phải trở về với chuẩn mực.”
Lời kêu gọi từ nhà giáo này có tính khẩn cấp hơn bao giờ hết, vì hoàn cảnh người Việt đang sống khắp nơi trên thế giới, nếu không giữ chuẩn mực ngôn ngữ, sẽ tới một thời trở thành nhiều nhóm tiếng lạ mất.
Lời GS-TS Đinh Văn Đức báo động như sau:
“...Có nhiều lý do để một số bạn trẻ - vốn nhạy cảm, năng động, thích tạo ra từ ngữ mới cho nhóm xã hội của mình, từ ngữ ấy không chuẩn với tiếng mẹ đẻ. Một số muốn mình nổi trội hoặc muốn tạo ra dấu ấn riêng, tếu táo viết trên blog, nhắn tin mà chưa có đủ sự trang bị về văn hóa. Tuy nhiên, nếu xã hội không tìm cách điều chỉnh thì dần dần một số cách nói có thể được phổ biến trong cộng đồng.
Trong ngôn ngữ có nguyên tắc: Người bản ngữ luôn nói đúng. Tức nếu không thực hành giáo dục, can thiệp thì “mưa dầm thấm lâu”, một số biểu đạt phi chuẩn sẽ có cơ được cho qua....
...Việc dùng từ ngữ lệch chuẩn tiếng Việt rất khó giảm nếu chỉ bằng biện pháp hành chính. Ngôn ngữ là thứ thiết chế xã hội tự nguyên của con người nên phải giúp các bạn trẻ tự giác hơn, vì nay xã hội ta đang trong thời kỳ chuyển đổi và hội nhập quốc tế. Nhiều giá trị đang bị bung ra và ngôn ngữ cũng nằm trong xu hướng đó. Tiếng Việt đang bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố pha tạp. Nếu không có ý thức và biện pháp điều chỉnh sẽ dễ sinh ra những thứ lệch chuẩn. Lâu dần, tiếng Việt sẽ khó giữ được sự trong sáng và giàu đẹp mà cha ông để lại...”
Thế đấy, hãy tự hỏi, nếu ngôn ngữ trong nước lệch chuẩn, thì hải ngoạị muốn học, muốn nghiên cứu thì làm sao?
Chuyện gì cũng vậy, cũng cần có một khuôn phép gọi là chuẩn mực, bấy giờ mới thấy hết cái đẹp, cái tinh vi. Nếu không có chuẩn mực, tất sẽ hỗn loạn, sẽ chỉ là tiếng ồn của người tâm thần.
Thí dụ, khi làm thơ lục bát cũng cần có quy ước về gieo vần ở các chữ thứ sáu của câu lục, chữ thứ sáu của câu bát và khởi vận kế tiếp là chữ thứ tám câu này, hay đôi khi chữ thứ tư của câu bát. Đó là khuôn thứơc để qua nhiều thế kỷ, qua nhiều vùng miền, thơ lục bát vẫn nối kết được, diễn tả được cảm xúc của dân tộc Việt. Hãy hình dung, trong thơ lục bát, khởi vần từ chữ thứ năm và thứ bảy... Ngay cả khi cách tân thơ, cũng có khuôn thước để bám sát được lòng người. Thí dụ, dòng thơ Bút Tre, với những câu có thể gọi là bất tử (không rõ có đúng là Bút Tre làm hay chỉ là theo chuẩn mực Bút Tre):
Anh đi công tác Plây
Cu dài dằng dặc biết ngày nào vê
Họp xong anh ghé buôn mê
Thuột xong một cái thì về với em.
Cũng có chuẩn mực.
Nhạc cũng thế. Nhạc Trịnh Công Sơn, nhạc Phạm Duy dù có phá cách thế nào, cũng vẫn là theo khuôn thước riêng để làm xúc động lòng người.
Ngôn ngữ giới trẻ bây giờ thì khác, nhiều cô cậu viết rất là bí hiểm, phá thể... mà chẳng ai thấy tính văn chương ở đâu.
Trên báo Lao Động hôm tuần qua, GS-TS Đinh Văn Đức - Nhà giáo Nhân dân, nguyên Chủ nhiệm khoa Ngôn ngữ học Trường ĐHKHXH&NV - ĐHQG Hà Nội, đã kêu gọi “Đặt bút viết thì phải trở về với chuẩn mực.”
Lời kêu gọi từ nhà giáo này có tính khẩn cấp hơn bao giờ hết, vì hoàn cảnh người Việt đang sống khắp nơi trên thế giới, nếu không giữ chuẩn mực ngôn ngữ, sẽ tới một thời trở thành nhiều nhóm tiếng lạ mất.
Lời GS-TS Đinh Văn Đức báo động như sau:
“...Có nhiều lý do để một số bạn trẻ - vốn nhạy cảm, năng động, thích tạo ra từ ngữ mới cho nhóm xã hội của mình, từ ngữ ấy không chuẩn với tiếng mẹ đẻ. Một số muốn mình nổi trội hoặc muốn tạo ra dấu ấn riêng, tếu táo viết trên blog, nhắn tin mà chưa có đủ sự trang bị về văn hóa. Tuy nhiên, nếu xã hội không tìm cách điều chỉnh thì dần dần một số cách nói có thể được phổ biến trong cộng đồng.
Trong ngôn ngữ có nguyên tắc: Người bản ngữ luôn nói đúng. Tức nếu không thực hành giáo dục, can thiệp thì “mưa dầm thấm lâu”, một số biểu đạt phi chuẩn sẽ có cơ được cho qua....
...Việc dùng từ ngữ lệch chuẩn tiếng Việt rất khó giảm nếu chỉ bằng biện pháp hành chính. Ngôn ngữ là thứ thiết chế xã hội tự nguyên của con người nên phải giúp các bạn trẻ tự giác hơn, vì nay xã hội ta đang trong thời kỳ chuyển đổi và hội nhập quốc tế. Nhiều giá trị đang bị bung ra và ngôn ngữ cũng nằm trong xu hướng đó. Tiếng Việt đang bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố pha tạp. Nếu không có ý thức và biện pháp điều chỉnh sẽ dễ sinh ra những thứ lệch chuẩn. Lâu dần, tiếng Việt sẽ khó giữ được sự trong sáng và giàu đẹp mà cha ông để lại...”
Thế đấy, hãy tự hỏi, nếu ngôn ngữ trong nước lệch chuẩn, thì hải ngoạị muốn học, muốn nghiên cứu thì làm sao?
Gửi ý kiến của bạn
