Hôm nay,  

Hồi Phục Văn Hóa Đọc

19/03/201400:00:00(Xem: 4123)
Đọc sách... một thời là chìa khóa tiến thân của ông bà mình, bây giờ đang còi cọc lại vì sách vở bị truyền hình và phát thanh trấn áp.

Ca dao Việt Nam thời xưa có câu tỏ tình rất mực lãng mạn, và vẫn khéo léo khuyến học:

Em về dệt cửi trên khung
Để anh đọc sách cùng chung một đèn
Vải em em bán lấy tiền
Em mua lụa liền may áo cho anh
Trong thì lót tím lót xanh
Ngoài thêu đôi bướm lượn cành phù dung...

Nhưng bây giờ, không bao nhiêu người đọc sách nữa. Trẻ em ưa thích thú vui giải trí ồn ào hơn, như truyền hình, nhưc hơi game... và những em muốn đọc sách lại chẳng có bao nhiêu thì giờ vì phải học thi liên tục.

Do vậy, Ngày Sách Việt Nam cũng là một cơ duyên cần sách tấn.

Báo Thể Thao và Văn Hóa có bản tin hôm Thứ Ba tưạ đề “21/4 trở thành Ngày sách Việt Nam: Để 'giải cứu' nền văn hóa đọc,” trong đó cho biết rằng, Ngày Sách Việt Nam được ấn định vào 21/4, bắt đầu từ năm nay - đó là quyết định của Thủ tướng Chính phủ trong công văn gửi Bộ Thông tin và Truyền thông. Quyết định này được công bố trong hội thảo sáng 17/3 tại Hà Nội.

Tại sao ầm ĩ như thế?

Bản tin viết:

“Ngày Sách Việt Nam mang mục đích lớn lao "cứu nền văn hóa đọc của nước nhà" (lời ông Nguyễn An Tiêm, Phó Vụ trưởng Vụ Báo chí Xuất bản, Ban Tuyên giáo Trung ương).”

Cứu tới cỡ nào, chúng ta không rõ. Nhưng dĩ nhiên là cần khuyến khích. Vì hễ không đọc sách là sẽ bị ngu dân hoài thôi.

Riêng ở Hà Nội, dự kiến, có lẽ, Phố Tràng Tiền có thể trở thành Phố sách ở Hà Nội. Bản tin VOV cho biết như thế.

Buổi lễ sẽ như thế nào?

Bản tin VOV nói:

“Tại buổi lễ, dự kiến sẽ có các hoạt động chính đa dạng, bao gồm: triển lãm sách, hội chợ sách, hội thảo chuyên đề giới thiệu những cuốn sách hay được xuất bản, trình diễn thơ, văn xuôi, cuộc thi quyên góp, ủng hộ sách… Song song với các hoạt động trong năm đầu tiên của Ngày sách Việt Nam, Bộ Thông tin và Truyền thông còn tổ chức thí điểm Phố sách ở Hà Nội.

Ông Phạm Thế Khang, Cựu Chủ tịch Hội Thư viện Việt Nam cho rằng: “Thư viện Quốc gia là một lựa chọn thích hợp để tổ chức buổi lễ công bố Ngày sách Việt Nam. Bên cạnh đó, phố Tràng Tiền (Hà Nội) cũng hoàn toàn có điều kiện để trở thành Phố sách. Vì thế, Phố sách có thể được đặt tại đây, bởi đây là một trong những con phố văn hóa trung tâm ở Hà Nội. Tôi nghĩ, Phố sách Tràng Tiền sẽ trở thành một điểm nhấn quan trọng trong Hội sách. Ngoài ra, Phố sách còn có thể mở rộng ra tới đầu phố Hàng Khay và đầu phố Bà Triệu”....”(ngưng trích)


Nhưng, tầm cỡ rộng lớn thế nào? Dự kiến, sẽ là hội sách toàn quốc, chứ không chỉ ở thành phố lớn.

Bản tin VOV viết:

“Theo đề án, thời gian diễn ra các chương trình, hoạt động nhân dịp Ngày sách Việt Nam có thể sẽ kéo dài 1 tuần tại các tỉnh, thành phố trên cả nước. Trong tuần lễ diễn ra Ngày sách Việt Nam, sẽ có cả các buổi hội thảo, tọa đàm sách; giao lưu với các nhà văn hóa, nhà văn, nhà thơ; giới thiệu các kỷ lục về sách; trao tặng, đấu giá sách… Bộ Thông tin và Truyền thông cũng khẳng định sẽ có khu trưng bày sách theo chuyên đề, tập trung vào các vấn đề quan trọng như chủ quyền biển đảo,...” (ngưng trích)

Nhưng, suy đồi văn hóa đọc là từ bao giờ? Có phải vì chính phủ Hà Nội muốn dân ít đọc sách để khỏi suy nghĩ về chính trị? Cũng nên nghĩ tới như thế.

Báo Tiền Phong có bản tin tưạ đề “Văn hóa đọc: Đậm giải trí, ít tinh hoa,” trong đó viết:

“Việt Nam chính thức có Ngày sách vào 21/4, nhưng nhiều người làm sách cho rằng hoạt động này chỉ là một yếu tố nhỏ kích thích hứng thú đọc, mua sách, chứ chưa thể thay đổi ngay thói quen đọc sách dễ dãi của người Việt...

Nói văn hóa đọc lâm nguy cũng hơi quá, nhưng đáng báo động. Thể hiện ở chỗ ham mê đọc sách của các tầng lớp từ lãnh đạo, phụ huynh cho đến học sinh không còn nhiều nữa. Mình có rất nhiều NXB, phương tiện thông tin đại chúng, nhưng nội dung để người ta đọc không hẳn thích hợp và phong phú. Nhiều giá trị không đáng được tôn vinh thì sách vở rất nhiều, những giá trị đáng tôn vinh thì có sách vở cũng không được động viên để đọc. Sách hay cũng rất ít”, GS. Chu Hảo nói.

GS. Chu Hảo, Giám đốc NXB Tri thức lý giải thêm, nền giáo dục của chúng ta từ sau 1975 đến nay không khuyến khích học sinh đọc sách, nặng về nhồi nhét kiến thức, cho nên học sinh sinh viên chỉ đủ thời gian, chăm chăm đọc giáo trình để thi cho trót lọt. Không còn thời gian và hứng thú trau dồi kiến thức khác...”(ngưng trích)

Thế đấy nhé... Tội của nhà nước nặng lắm đấy nhé: từ sau 1975 là không khuyến khích học sinh đọc sách.

Thiệt ra, không đợi tới GS Chu Hảo, mình cũng đã thấy từ lâu rồi, hệt như thế, từ kinh tế mới cho tới thủy lợi... liên tục trí thức thành thị bị đẩy đi khắp nơi gian nan như thế. Mạng còn không chắc giữ nổi, huống gì là đọc vậy.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Có phải ngoại ngữ là khó nhất trong các môn học? Có lẽ như thế. Nhưng đối với nhiều người, Toán hay Lý Hóa mới khó nhất, hay Sử hay Địa mới khó nhất… Vấn đề là cần môi trường thuận tiện. Thí dụ, nếu truyền hình CNN kênh tiếng Anh hằng ngày phát hình tại Việt Nam, có lẽ nhiều học sinh sẽ giỏi tiếng Anh hơn từ ngày thơ ấu. Không có môi trường thuận lợi để học ngoại ngữ, sẽ học gian nan hơn.
Vậy là kiều hối chảy vào nước ào ạt… bất kể qua kênh chính thức hay bán chính thức, hay không chính thức. Kiểm toán cho đúng cũng khó, chỉ có cách suy đoán rằng phước đức của chế độ vẫn còn vững vàng, ít nhất là về mặt thu hút kiều hối. Chỉ có cách suy nghĩ kiểu tâm linh mới giải thích được, có lẽ.
Vậy là trật đường rầy, câu chuyện tưởng như chỉ có trong truyện thần thoại của thế kỷ 19 hay thế kỷ 20. Đúng là trật đường rầy xe lửa.
Có phải đào tạo 9.000 Tiến Sĩ sắp tới chỉ là một cách để các quan chức củng cố cho chế độ vững vàng thêm vài thập niên? Có phải tất cả con cháu của mấy trăm ủy viên Bộ Chính Trị sẽ được cầm tiền chính phủ để đi học Tiến sĩ, Thạc sĩ theo đề án mới, và rồi một số sẽ kết hôn với Việt kiều để ở lại nằm vùng, phần còn lại sẽ về VN thay ba mẹ để cai trị VN thêm vài thập niên nữa?
Đàn ông có giá bao nhiêu? Bạn thử suy đoán xem? Một ngàn đô la hay một triệu đôla? Tất nhiên là tùy… vì không phải ai cũng có giá như ai. Vì như cuộc đời của Albert Einstein vĩ đại hơn biết bao nhiêu người đời thương như mình.
Sinh viên là người đi học bậc cao đẳng hay bậc đại học… Trong lịch sử nhân loại, sinh viên thường là thế hệ đi đầu của những cuộc cách mạng. Gần như bất cứ biến động nào trong lịch sử cũng nhìn thấy bóng dáng của sinh viên.
Vậy là lại ngộ độc. Cũng ở trường mầm non. Có vẻ như các trường mầm non không bận tâm về chuyện nhà bếp? Hay phải chăng, có gì mờ ám trong việc đi chợ cho trường mầm non?
Nhạc bolero có phải là bước thụt lùi? Hỏi như thế, có công bằng không, trong khi các loại nhạc thường gọi là “nhạc sang” chủ yếu là nhạc cũ từ hơn nửa thế kỷ qua? Tính vê thời gian, nhạc nào thụt lùi hơn? Nhưng dân Miền Nam ưa nhạc bolero chủ yếu là cảm xúc hoài niệm vê cái gì rất mực VNCH... Và chẳng nguy hiểm gì cả.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.