Đối với người dân Mỹ, cuộc tuyển cử 2000 là một thời để bầu, một thời để chờ...Nhưng đúng một tháng sau khi dân bỏ phiếu chọn Tổng Thống, đối với Phó Tổng Thống Al Gore có vẻ như thời gian đã cạn dần và con đường mòn đấu tranh cũng bị kẹt vào giữa hai suờn núi thẳng tắp có tên là pháp lý. Và nó đang thu hẹp dần.
Trừ mấy ông nhà báo, cuộc đấu pháp lý giữa hai ông Bush và ông Gore đã hết hấp dẫn đối với người dân thường. Riêng tôi nghĩ ông Bush hay ông Gore làm Tổng Thống không quan trọng bằng cách ông ấy đoạt được chức Tổng Thống như thế nào. Của cho không quý bằng cách cho, câu nói dân gian này cũng đúng với thời thế chính trị nước Mỹ hiện nay. Con đường hầm dài dặc chắc chắn phải có lối thoát, nhưng liệu đã có một tia sáng nào le lói ở cuối hay không"
Trong lúc tôi viết những hàng chữ này, người ta chưa biết kết quả tranh tụng ở pháp đình các cấp vào cuối tuần tại Florida ra sao, chẳng hạn đơn thưa của phía ông Gore lên Tòa Tối cao Florida xin ra lệnh cho đếm lại những phiếu bầu tại hai quận Miami-Dale và Palm Beach và vụ kiện của các cử tri Dân Chủ quận Leon để thưa các quan chức đảng Cộng Hòa đã tự sửa chữa những đơn xin bỏ phiếu vắng mặt làm lợi hàng ngàn phiếu cho ông Bush và vụ kiện của một cử tri Dân Chủ ở quận Seminole, yêu cầu Tòa loại bỏ 15,000 phiếu bầu vắng mặt vì một quan chức bầu cử quận đã có hành vi không chính đáng. Được thua thế nào, chắc còn có thượng tố dài dài.
Thế nhưng nếu các ông bà Tòa không mệt nghỉ thì luật pháp lại không chịu chờ lâu thêm nữa. Vì tiến trình công bố chính thức người thắng cử Tổng Thống đã có những ngày giờ định sẵn trong luật, không ai có thể sửa đổi. Trước hết là ngày thứ ba 12-12 tuần tới, theo luật liên bang mọi tranh chấp về bầu cử phải được kết thúc vào ngày đó và mỗi tiểu bang phải coi như đã có kết quả dứt khoát. Florida đã có sự chứng nhận ông Bush thắng, nhưng lưỡng viện (coi như quốc hội riêng của tiểu bang) cần phải họp để lập danh sách 25 người trong cử tri đoàn trung thành với ông Bush. Nếu trong mấy ngày cuối tuần này, các tòa án bênh vực ông Gore khiến ông có thêm phiếu hơn ông Bush thì đó là chuyện nan giải cho Nghị viện Florida mà đa số nằm trong tay Cộng Hòa. Chính vì thế đột ngột vào sáng thứ năm 7-12, Chủ tịch Thượng viện Florida đã ký lệnh triệu tập ngay lưỡng viện lập danh sách cử tri đoàn và công bố vào buổi chiều.
Nghị viện Florida muốn nắm thời cơ làm thật lẹ, trong khi ông Gore chỉ còn mấy ngày chót chạy đua với thời gian luật định. Nhưng thí dụ ông Gore thắng trước tòa và dù được có số phiếu đếm lại nhiều hơn ông Bush, bà Katherine Harris, Tổng Thư ký tiểu bang, người có nhiệm vụ loan báo kết quả cuộc bầu cử, vẫn giữ nguyên bản tuyên bố chính thức trước đây là ông Bush đã thắng với 573 phiếu của dân hơn ông Gore, và từ chối không chịu nhận kết quả đếm lại. Nếu thế, đến ngày 18-12 khi các cử tri đoàn toàn quốc họp để bỏ thăm chính thức chọn Tổng Thống, tiểu bang Florida sẽ có hai kết quả, một ông Bush thắng và một ông Gore thắng.
Thí dụ nếu có trường hợp đó xẩy ra, sự rắc rối sẽ phải chờ đến ngày 5-1-01 mới có thể giải quyết. Đó là ngày Quốc hội mới được bầu gồm cả hai viện thượng hạ sẽ họp để chính thức đếm phiếu cử tri đoàn. Lúc này nếu Florida có hai kết quả bầu cử Tổng Thống, theo luật liên bang Thượng Hạ Viện Mỹ sẽ phải thỏa hiệp để chọn một trong hai kết quả đó. Và chọn có nghĩa là trao 25 phiếu cử tri đoàn Florida cho ai. Nếu trao cho ông Bush, ông sẽ làm Tổng Thống. Nếu trao cho ông Gore, ông sẽ làm Tổng Thống.
Hãy nhìn đến tình hình Thượng viện lúc đó. Cộng Hòa và Dân Chủ ngang nhau mỗi đảng có 50 ghế. Nhưng lúc đó Phó Tổng Thống Gore vẫn còn làm Chủ tịch Thượng viện nên Dân Chủ có đa số 51 phiếu và tự nhiên phải cho ông Gore 25 phiếu then chốt của Florida. Thế nhưng khi đưa đến Hạ Viện, Cộng Hòa có đa số 221 so với 212 của Dân Chủ, tự nhiên Hạ Viện phải bất đồng ý kiến với Thượng Viện. Trong trường hợp thượng hạ bất đồng này, luật liên bang định rằng Quốc hội phải chọn kết quả do chính Thống đốc tiểu bang chứng nhận. Thống đốc tiểu bang Florida là ông Jeb Bush, em trai của ông George W. Bush. Nguời ta hiểu tại sao tiểu quốc hội của tiểu bang Florida cần phải họp gấp trước khi quá muộn, bởi vì không có biểu quyết dứt khoát của quốc hội tiểu bang, Thống đốc Jeb Bush không có lý do gì để chứng nhận cho người anh của ông làm Tổng Thống,
Trên đây chỉ là những giả tỷ....với những chữ “nếu”...”nếu”... khá bự. Những giả tỷ đó đưa ra chỉ để trình bày cho rõ những khúc mắc của việc xác định kết quả bầu cử Tổng Thống cho toàn quốc Mỹ. Chúng tôi hy vọng những giả tỷ đó không thành sự thật. Khi bài này đến tay bạn đọc, có thể người ta đã biết 25 phiếu cử tri đoàn Florida vào tay ai rồi. Ngay trong lúc này cuộc bầu cử Tổng Thống năm 2000 đã đi vào lịch sử. Trong cuộc vận động tranh cử, người ta không còn biết nể nang ai, đó là lẽ tự nhiên. Rồi đến khi bầu cử xong, chuyện rắc rối về việc đếm phiếu ra đến pháp đình tận phút chót, đó là cạn tầu ráo máng. Chúng tôi nghĩ vấn đề chính bây giờ là chuyện những năm tháng tới. Bất cứ ai làm Tổng Thống cũng phải tạo cho bằng được một sự đồng thuận cho cả nước trong một sự vui vẻ hài hòa quên đi những chuyện cũ.
Tôi vẫn nghĩ cười là liều thuốc bổ. Bởi vậy tôi bắt chước mấy cụ nhà Nho Việt Nam thời xưa làm hai vế câu đối để tặng cuộc bầu cử Mỹ năm nay:
Ông Bút ông Go, hết Gò lại đấu.
Ông Go ông Bút, đến Bụt cũng rầu.
Send comment
