Bài này đáng lẽ phải viết từ hai tuần trước ngay sau khi Terri Schiavo chết ở Florida, nhưng tôi đã phải hoãn lại vì cái chết của Giáo Hoàng John Paul II. Tôi nghĩ tuần nay viết vẫn không mất thời gian tính thời cuộc. Sau tang lễ Giáo Hoàng tình cờ lại có thêm cái chết của ông Hoàng Monaco Rainier III. Ba cái chết đó khiến một anh ký giả già có dịp suy nghĩ thêm về cuộc đời. Sống chết là lẽ thường của con người, phàm đã sinh ra là sẽ có một ngày phải chết, nhưng chết như thế nào" Báo chí hiện đại vẫn có lệ làm nổi bật những cái chết được dư luận chú ý.
Đám tang Giáo Hoàng được nhiều người theo dõi chưa từng thấy trong lịch sử, đó là vì Ngài là vị Hoàng đế tinh thần của một tôn giáo đã phát triển mạnh, từng làm thay đổi nếp sống của con người ở nhiều nơi trên thế giới. Rainier III cũng là một ông Hoàng, một ông vua thế tục, trị vì một vương quốc chỉ có vỏn vẹn 32,000 dân, không bằng dân một thị xã nhỏ ở Mỹ. Báo chí Mỹ nói nhiều đến cái chết của ông Hoàng này chỉ vì năm xưa ông đã đưa ngôi sao màn bạc Hollywood Grace Kelly lên ngôi Hoàng hậu. Xét ra đây cũng chỉ là cái chết của một người bình thường, nếu có hơn người là được có đám tang lớn. Nhưng lạ lùng thay, có một người còn thấp kém hơn bình thường, một nữ bệnh nhân 41 tuổi đã nằm tê liệt trên trên giường bệnh suốt 15 năm ròng, nhưng cái chết của bà lại được báo chí Mỹ làm nổi đình đám và dư luận thế giới cũng chú ý. Vụ Terri Schiavo đã gây ra những sự tranh cãi dai dẳng từ hơn chục năm qua về tình người, quyền sống, quyền chết với pháp lý, pha trộn tư tưởng chính trị và đức tin tôn giáo.
Tôi muốn đưa ra một cái nhìn phàm tục của một người gốc Việt, chịu ảnh hưởng nhiều về triết lý Á đông. Các cụ nhà Nho của ta thời xưa vẫn hay nhắc đến mấy chữ “Sinh Ký, Tử Quy” nghĩa là sống gửi, thác về. Nhưng về đâu" Các tôn giáo từ Đông qua Tây, đều nói đến sự sống sau cái chết và người có đức tin khi chết đều được về nơi vĩnh cửu, tức là Thiên đường theo Thiên chúa giáo hay Cực lạc Thế giới gọi là Niết Bàn theo Phật giáo. Bởi vậy cuộc sống của con nguời trên trần gian này bất quá chỉ hơn 100 năm là cùng, không thể kéo dài mãi mãi. Sống đó chỉ là sống gửi, cũng như ta gửi hay ký thác một món đồ, đến hạn lại lấy về. Phật môn đã có chữ “vô thường” (impermanence) để chỉ tính tạm bợ, không vĩnh cửu của sự sống trên đời này. Thiền học còn khuyên nhìn đời bằng mắt huệ tri, vô thường, vô ngã, vô sắc, vô tướng, không có gì bận tâm. Một thi sĩ Việt Nam trước đây ví cuộc đời như một quán trọ, chỉ qua một thời gian ngắn để rồi lại rũ áo ra đi không luyến tiếc. Như vậy phải chăng Phật giáo có một quan niệm yếm thế"
Tôi không nghĩ như vậy. Sự sống trên cõi thế, ít ra cũng ở hành tinh này, là một thực thể vô cùng quý giá Tạo hóa ban cho loài người chúng ta. Phật cũng là người, nhưng là đấng siêu phàm hiểu rõ lẽ huyền diệu đó nên lấy đức hiếu sinh làm trọng. Hiếu sinh là tôn trọng mạng sống của con người, không phân biệt đẳng cấp, từ một bực hoàng đế chí tôn cho đến một kẻ nghèo hèn thấp kém nhất trong xã hội. Phật quý trọng sự sống - nói theo ngôn ngữ thời thượng Mỹ là “pro-life” tức ủng hộ sự sống - vậy Ngài quan niệm sự sống như thế nào" Phải chăng Ngài nói đời là vô ngã, vô sắc vô tướng, chẳng có gì bận tâm có nghĩa là đời chẳng có gì quan trọng, cũng như gửi tạm chẳng cần phải làm gì, chờ đến lúc hết gửi rồi lại lấy đi" Nếu ý của Ngài như vậy, xin thử hỏi tại sao Phật thu đệ tử để truyền đạo của Ngài trên cõi thế này" Tại sao bất chấp tuổi già sức yếu, Ngài vẫn truyền dạy cho môn đồ cho đến tận phút chót, trước khi trút hơi thở cuối cùng để lên cõi Niết Bàn" Bài học của Phật thật giản dị: yêu sự sống là yêu đời, và yêu đời là phải sống làm sao có ích cho đồng loại. Tóm lại sống phải cho ra sống, nếu sống vật vờ như cây cỏ thì sống để làm gì"
Terri Schiavo đã chết sau hai tuần ngưng ống tiếp thực phẩm và nước. Bà đã nằm trên giường bệnh gần như hôn mê, óc bị hư hại nặng suốt 15 năm. Từ năm 1992, đã có cuộc tranh cãi giữa một bên là chồng và một bên là gia đình cha mẹ bà về vấn đề cho bà tiếp tục sống như vậy hay cho bà được chết. Báo chí đã đăng rõ chi tiết vụ này, riêng về mặt tình cảm, sự đau thương của những người có thân nhân qua đời là điều dễ thông cảm. Sự đối nghịch giữa hai bên gia đình từ lâu về pháp lý và phơi bày trước dư luận cả nước là điều đáng tiếc. Trong những tuần lễ chót, sự tranh chấp đã lan sang những lãnh vực nhạy cảm nhất của nước Mỹ ngày nay. Gia đình bên bà Terri, có sự yểm trợ của một số người đấu tranh chính trị đảng phái, đã cầu cứu với Tổng Thống Bush và cả Quốc hội Mỹ để xin hủy bỏ án lệnh của quan Tòa địa phương đã cho phép ngưng tiếp dinh dưỡng. Nhưng Hiến pháp Mỹ đã định rõ sự phân lập giữa ba quyền Hành pháp, Lập pháp và Tư pháp nên cuối cùng mọi sự can thiệp phải chấm dứt. Gia đình đệ đơn lên Tối Cao Pháp Viện cũng không xong và mọi đơn xin chống án ở các tòa phúc thẩm liên bang và địa phương đều bị bác. Hiển nhiên luật là luật, khi các ông Tòa xử mà không có điều gì bị coi như trái luật, phán quyết của các ông không thể nào bị hủy bỏ trừ phi dân Mỹ chấp thuận một Hiến pháp khác.
Sau khi Terri chết, có thể cuộc tranh chấp còn tiếp tục vì sự vận động của một số người nêu khẩu hiệu “ủng hộ sự sống” rất quen thuộc của phe chống phá thai, trong khi phe ủng hộ phá thai cũng có khẩu hiệu thường thấy “ủng hộ lựa chọn” để bênh vực quyền tự do của phụ nữ được lựa chọn phá thai hay không phá thai. Lợi dụng hình hay bóng của một thiếu phụ đã nằm liệt giường nửa sống nửa chết trong cả chục năm để tranh đấu vì bất cứ lý do gì trong bất cứ khung cảnh nào cũng không thể chấp nhận được. Terri Schiavo thật tội nghiệp. Bà còn khốn khổ hơn một nạn nhân vì bà là nạn nhân của những nạn nhân. Bà ở Thiên đường nhưng sẽ đau khổ xiết bao khi nhìn xuống thấy chồng cũ và gia đình cha mẹ bà tiếp tục xâu xé với nhau như vậy. Hãy để Terri được giải thoát.
Gửi ý kiến của bạn
