Tin chiến sự cho biết là một số giếng dầu tại Iraq đã bị binh lính của chế độ Saddam Hussein đốt cháy, và trước khi nhập trận Hoa Kỳ đã nhờ một số chuyên gia trong các công ty chuyên môn sửa soạn sẵn để vào dập tắt các giếng bị cháy. Cho đến nay, dường như nạn cháy giếng dầu chưa lên đến mức nguy kịch (hình như chỉ có 30 giếng trong những ngày đầu tại miền Nam), nên mình cứ thủng thẳng tìm hiểu xem người ta dập tắt các mỏ dầu cháy ra sao.
Cũng nhân vụ này, mình nghĩ đến “nghề riêng” của hai công ty lừng danh thế giới có trụ sở tại Houston là Boot& Coots International Wells Control Inc. và Wild Well Control Inc. Cả hai đều là những nhà thầu chuyên làm gia công cho Halliburton, một tổ hợp lớn về dịch vụ khai thác dầu hỏa, do ông Dick Cheney làm Tổng quản trị (CEO) trước khi ra làm Phó Tổng thống. Hôm Thứ Hai, Cục Công binh Mỹ đã giao cho công ty Kellog Brown & Root việc dập tắt các giếng dầu, và như vậy hai công ty cứu hỏa Boot & Coots và Wild West là lại ra tay và Dick Cheney sẽ mất công chữa cháy: Kellogg Brown & Root là chi nhánh của Halliburton của ông! Thiên hạ dĩ nhiên sẽ bàn tán xuyên tạc nhưng Kellogg Brown & Root có khả năng khó chối cãi và làm giàu lớn trong thời Clinton làm Tổng thống chứ chẳng đợi tới Dick Cheney tham chánh. Nhưng thôi, đó là chuyện chính trị. Bây giờ ta trở về việc dập tắt các giếng dầu, ở ngoài vòng tính toán của chính giới và báo chí!
Trước tiên, theo giới am hiểu sự việc thì mỗi một mỏ dầu lại như một thiếu nữ, nghĩa là chẳng cái nào giống cái nào hết! Vì sao vậy" Vì dầu thô mỗi nơi lại mỗi khác, lưu lượng phọt lên từ lòng đất cũng mạnh yếu khác nhau. Và dầu lai láng nơi gần nước thì còn dễ, nơi xa nước thì vất vả. Đại loại như vậy, ta thấy có vài chục yếu tố khác biệt nên mỗi mỏ là một nàng thì cũng không sai.
Thế sau khi đã bắt mạch và thấy rõ sự thể rồi, chuyên viên tắt lửa phải làm gì" Sau đây là bốn bước giải quyết, người viết chỉ… đọc báo và nghe lóm dùm bạn chứ không có khả năng hiện thực, xin đừng ai nổi lửa đốt nhà và thay vì gọi 911 lại gọi vào tòa báo mà cháy oan cuộc đời.
1. Khai quang hiện trường
Nói cho xôm chứ thực sự là dân chữa lửa phải vào đến ngọn lửa, nên trước tiên phải xịt vòi rồng thành một màn nước chắn ngay ngọn lửa và cho xe ủi vào ủi sạch mọi cản trở. Thí dụ như muốn phá một hàng rào để vào kho dầu và đến tận mỏ dầu, trung bình người ta mất 30 phút. Sau đó phải tháo gỡ van (valves) dầu, tức là hệ thống vòi được gắn ngay vào mỏ để điều tiết lượng dầu phụt lên, việc đó có khi mất vài ngày. Khi Saddam Hussein ra lệnh đốt cháy các kho dầu của Kuwait năm 1990, họ đã làm những chuyện rất ác đức: đặt chất nổ trên miệng giếng dầu để phá vỡ các dụng cụ điều tiết lượng dầu khiến dầu có thể phụt lên theo nhiều hướng bất ngờ và nguy hiểm. Cái này, những người chống chiến tranh Iraq có lẽ không biết.
2. Hướng cho dầu vọt thẳng lên trời
Trường hợp lý tưởng là sau khi mình khai thông mọi chướng ngại thì dầu sẽ vọt thẳng lên trời khiến nhân viên cứu hỏa có thể tiến vào ngọn lửa từ mọi hướng và khiến dầu sẽ ít chảy lai láng ra bên cạnh, làm đám cháy lây lann.
3. Tắt lửa và để nguội vùng lân cận
Thông thường, dân chữa cháy dùng máy bơm có sức ép lên đến 3.000 pound (hơn một tấn hai!) để xịt bột potassium bicarbonate (trong nghề hay gọi là Purple K, K Tím!) với lưu lượng là 200 pound một giây! Một giây mà mình lãnh 90 ký K Tím vào người thì có thể bắn qua nhà hàng xóm. Sau khi gây một chấn động mạnh như vậy, người ta mới làm tắt ngọn lửa bằng cách vừa bơm nước vừa phun loại hóa chất chữa cháy dưới dạng bột khô. Nếu còn có dầu chảy lan trên mặt đất thì người ta bơm loại bọt hóa học (foam) làm dầu thô biến thể thành những phân tử. Nói nghe thì ghê, nhưng khi vào hàng bách hóa mua loại bột rửa sàn nhà để xe bị dính nhớt thì ta cũng có loại bọt đó vậy! Khi lửa đã tắt, người ta tưới nước chung quanh giếng dầu để dầu chạy xuống đất nóng khỏi bốc cháy bất thần.
4. Đậy nắp giếng
Sau khi giếng dầu đã tắt, nền đất đã nguội, người ta mới ngh đến việc đậy nắp giếng, để dầu khỏi phun lên.
Tại Hoa Kỳ, chỉ có một số rất nhỏ các công ty có khả năng dập lửa giếng dầu như vậy và chắc chắn là đã được chính quyền Mỹ mời gọi từ lâu. Nghe nói nhiều người đã nộp đơn xin làm lính cứu giếng dầu nhưng các công ty này đều trương bảng "không tuyển dụng". Đành về nhà xịt nước trong vườn vậy!
Cũng nhân vụ này, mình nghĩ đến “nghề riêng” của hai công ty lừng danh thế giới có trụ sở tại Houston là Boot& Coots International Wells Control Inc. và Wild Well Control Inc. Cả hai đều là những nhà thầu chuyên làm gia công cho Halliburton, một tổ hợp lớn về dịch vụ khai thác dầu hỏa, do ông Dick Cheney làm Tổng quản trị (CEO) trước khi ra làm Phó Tổng thống. Hôm Thứ Hai, Cục Công binh Mỹ đã giao cho công ty Kellog Brown & Root việc dập tắt các giếng dầu, và như vậy hai công ty cứu hỏa Boot & Coots và Wild West là lại ra tay và Dick Cheney sẽ mất công chữa cháy: Kellogg Brown & Root là chi nhánh của Halliburton của ông! Thiên hạ dĩ nhiên sẽ bàn tán xuyên tạc nhưng Kellogg Brown & Root có khả năng khó chối cãi và làm giàu lớn trong thời Clinton làm Tổng thống chứ chẳng đợi tới Dick Cheney tham chánh. Nhưng thôi, đó là chuyện chính trị. Bây giờ ta trở về việc dập tắt các giếng dầu, ở ngoài vòng tính toán của chính giới và báo chí!
Trước tiên, theo giới am hiểu sự việc thì mỗi một mỏ dầu lại như một thiếu nữ, nghĩa là chẳng cái nào giống cái nào hết! Vì sao vậy" Vì dầu thô mỗi nơi lại mỗi khác, lưu lượng phọt lên từ lòng đất cũng mạnh yếu khác nhau. Và dầu lai láng nơi gần nước thì còn dễ, nơi xa nước thì vất vả. Đại loại như vậy, ta thấy có vài chục yếu tố khác biệt nên mỗi mỏ là một nàng thì cũng không sai.
Thế sau khi đã bắt mạch và thấy rõ sự thể rồi, chuyên viên tắt lửa phải làm gì" Sau đây là bốn bước giải quyết, người viết chỉ… đọc báo và nghe lóm dùm bạn chứ không có khả năng hiện thực, xin đừng ai nổi lửa đốt nhà và thay vì gọi 911 lại gọi vào tòa báo mà cháy oan cuộc đời.
1. Khai quang hiện trường
Nói cho xôm chứ thực sự là dân chữa lửa phải vào đến ngọn lửa, nên trước tiên phải xịt vòi rồng thành một màn nước chắn ngay ngọn lửa và cho xe ủi vào ủi sạch mọi cản trở. Thí dụ như muốn phá một hàng rào để vào kho dầu và đến tận mỏ dầu, trung bình người ta mất 30 phút. Sau đó phải tháo gỡ van (valves) dầu, tức là hệ thống vòi được gắn ngay vào mỏ để điều tiết lượng dầu phụt lên, việc đó có khi mất vài ngày. Khi Saddam Hussein ra lệnh đốt cháy các kho dầu của Kuwait năm 1990, họ đã làm những chuyện rất ác đức: đặt chất nổ trên miệng giếng dầu để phá vỡ các dụng cụ điều tiết lượng dầu khiến dầu có thể phụt lên theo nhiều hướng bất ngờ và nguy hiểm. Cái này, những người chống chiến tranh Iraq có lẽ không biết.
2. Hướng cho dầu vọt thẳng lên trời
Trường hợp lý tưởng là sau khi mình khai thông mọi chướng ngại thì dầu sẽ vọt thẳng lên trời khiến nhân viên cứu hỏa có thể tiến vào ngọn lửa từ mọi hướng và khiến dầu sẽ ít chảy lai láng ra bên cạnh, làm đám cháy lây lann.
3. Tắt lửa và để nguội vùng lân cận
Thông thường, dân chữa cháy dùng máy bơm có sức ép lên đến 3.000 pound (hơn một tấn hai!) để xịt bột potassium bicarbonate (trong nghề hay gọi là Purple K, K Tím!) với lưu lượng là 200 pound một giây! Một giây mà mình lãnh 90 ký K Tím vào người thì có thể bắn qua nhà hàng xóm. Sau khi gây một chấn động mạnh như vậy, người ta mới làm tắt ngọn lửa bằng cách vừa bơm nước vừa phun loại hóa chất chữa cháy dưới dạng bột khô. Nếu còn có dầu chảy lan trên mặt đất thì người ta bơm loại bọt hóa học (foam) làm dầu thô biến thể thành những phân tử. Nói nghe thì ghê, nhưng khi vào hàng bách hóa mua loại bột rửa sàn nhà để xe bị dính nhớt thì ta cũng có loại bọt đó vậy! Khi lửa đã tắt, người ta tưới nước chung quanh giếng dầu để dầu chạy xuống đất nóng khỏi bốc cháy bất thần.
4. Đậy nắp giếng
Sau khi giếng dầu đã tắt, nền đất đã nguội, người ta mới ngh đến việc đậy nắp giếng, để dầu khỏi phun lên.
Tại Hoa Kỳ, chỉ có một số rất nhỏ các công ty có khả năng dập lửa giếng dầu như vậy và chắc chắn là đã được chính quyền Mỹ mời gọi từ lâu. Nghe nói nhiều người đã nộp đơn xin làm lính cứu giếng dầu nhưng các công ty này đều trương bảng "không tuyển dụng". Đành về nhà xịt nước trong vườn vậy!
Send comment
