Hôm nay,  

Dị nhân tân truyện

10/12/202220:44:00(View: 3490)
Truyện ngắn

sad man


Đất Mơ vào thời hiện đại vô cùng rực rỡ, xe cộ như mắc cửi, máy bay bay giàn trời luôn. Những tưởng thế là cực thịnh rồi, nào ngờ giờ đây người ta còn chế ra nhiều thứ còn kinh khủng hơn, xe tự động chạy chẳng cần người lái, thiên hạ lên xe cứ ngả người ra mà hưởng thụ mặc cho xe chạy sao đó thì chạy. Máy bay cũng tự bay, thậm chí bay ra trận bỏ bom ì xèo rồi bay về chẳng cần phi công nữa. Người đất Mơ thông minh tinh anh phát tiết, thiên hạ không biết rồi mai này sẽ còn tiến bộ đến đâu nữa.

 

Đất Mơ vốn là nơi tụ hội của trai tứ chiếng gái giang hồ, danh môn chính phái lẫn bàng môn tả đạo cũng kéo về phó hội. Nơi này xứng là đất lành chim đậu, trong số thiên hạ đổ về đây, có kẻ sanh sau đẻ muộn, tánh tình khù khờ, may nhờ tổ đãi sao ấy nên cũng đến được đất Mơ. Y vốn chậm lụt hậu đậu nên bạn bè thường gọi là thằng Đậu. Y vốn người đất Định xứ Nam, sanh ra và lớn lên trong một gia đình tiểu thương. Ba mẹ bảo bọc kỹ quá nên khi ra đời ngơ ngáo hổng làm được việc gì hết ráo. Tướng người y cũng tầm thước như mọi người, trán và phần từ chóp mũi trở xuống bằng nhau, bởi thế trí huệ cùn mằn chẳng khá, sinh lực lẫn sinh dục cũng yêu yếu làng nhàng, duy có phần giữa khuôn mặt và mũi khá dài đó là dấu hiệu của những ý tưởng, tư tưởng vô cùng vô tận. Khổ nỗi y chỉ biết suy tư thế thôi chứ chẳng thể biến thành hành động. Ý tưởng thì bao la nhưng cứ mãi là ý tưởng, kể cũng tiếc thay cho y!Vì xuất thân học trò dài lưng tốn vải, trói gà không chặt, hơn nửa đời ngơ ngáo chẳng làm nên trò trống gì, trong khi lũ bạn đồng trang lứa đã là ông nọ bà kia ngôi cao lộc cự. Y được cái thật thà như đếm, khổ nỗi người đời thì bảo:” Thật thà là cha đứa dại” thế thì đủ biết sự thể thế nào rồi.

 

Đậu đến đất Mơ làm cu li, hơn hai mươi năm ròng ngày ngày vào hãng cày chung với bọn cu li đen, trắng, mễ, xì, rệp… Thế rồi cơn dịch cúm Tàu tràn đến, người đất Mơ chết quá trời luôn, nhà thương không có thuốc chữa, hãng xưởng đóng cửa hà rầm, ấy vậy mà hãng nơi Đậu làm thì lại khác, chẳng những không đóng cửa mà còn làm ăn khấm khá hơn cả lúc thường. Đậu thật thà nhưng có tánh gàn, vào hãng không chịu đeo khẩu trang. Tay đốc công kêu lại:

 

– Hey, Dean (số là sau khi Đậu đậu quốc tịch nên đổi tên tây cho nó theo trào lưu thời thượng) Where is your mask?

 

Đậu sớn sác:

 

– Oh sorry, I didn’t see Mark today

 

– No, I say the mask

 

– It’s ok, I ready mark on my card

 

Tay đốc công xẵng giọng:

 

– Let me tell you again, wear your mask please!

 

– Oh, thanks sir, I will study more math

 

bấy giờ gã đốc công điên tiết giơ hai tay lên trời, vẻ mặt giận dữ, giọng gằn lại:

 

– I lost hear or you crazy?

 

Đậu lập tức trả lời như cái máy mà chẳng kịp nghĩ:

 

– Both

 

Thế là cả hãng được trận cười bể bụng luôn, cười như thể chưa từng được cười bao giờ.

Cũng với tay đốc công ấy, nhân mấy tháng trước Đậu được khen là cu li xuất sắc của tháng, y đến bắt tay và chúc mừng:

 

– Hi, Dean, congratulation for your success

 

Đậu lập tức phản ứng:

 

– Thanks, but I am not suck or sex

 

– Oh no, not my mean, I say success

 

Lần này Đậu sững cồ luôn:

 

– I am not suck or sex ok!

 

Tay đốc công giơ hai tay lên trời, mấy cu li làm chung với Đậu giải thích cho Đậu, bấy giờ Đậu mới nhận ra nên rối rít xin lỗi và cảm ơn tay đốc công.

 

Một lần nọ, Đậu cùng với một vị sư đi ra phi trường đón mấy vị sư khác từ đất Định sang. Đậu hăng hái bước ra thông dịch giúp cho mấy nhà sư mới sang. Nhân viên hải quan hỏi:

 

– How many months are you staying in the U.S.?

 

Đậu ba chớp ba nháng:

 

– Six monks.

 

Tay nhân viên hải quan lập lại câu hỏi lần nữa, lần này thì Đậu trả lời trớt quớt:

 

– They are no sick, good monks.

 

Tay nhân viên hải quan lắc đầu quầy quậy rồi đóng mộc để cho các nhà sư thông quan. Đại khái Đậu là thế, dầu có kể đến tết Công Gô cũng không hết chuyện của Đậu.

Đậu tập tành viết lách, làm thơ, thậm chí viết đối nữa chứ. Khổ nỗi Đậu viết được vài vế ra thì tắc tị, không làm sao viết được vế đối, vì thế đành để dở dang khơi khơi vậy, tỷ như câu:

 

– Cây sầu đông mọc ở đồng sâu chẳng ở đầu sông cớ sao đông sầu.

 

Hoặc là câu mới nhất gần đây:

 

– Nhân dân tệ sức mạnh không tệ quan vơ vét thậm tệ nên nhân dân tệ.

 

Không biết các cụ có ý kiến ý cò chi không chứ bọn bạn của Đậu thì cười khẩy:

 

– Khéo vẽ vời, dư hơi rảnh ráng, toàn sính những thứ nhọc thân mệt tâm mà chẳng được xu teng nào.

 

Đậu bày đặt đua đòi viết lách, mon men bon chen vào chiếu văn của các cụ. Ban đầu bài gởi đi mà chẳng bao giờ thấy có hồi âm, bao nhiêu điện thư gởi bài cứ hệt như NASA gởi thông điệp vào vũ trụ tìm kiếm người ngoài hành tinh, chỉ có gởi mà chẳng có phản hồi. Thế nhưng rồi “Thánh nhân đãi kẻ khù khờ”, ngày kia có một tờ báo lớn của cư dân gốc mít ở xứ đất Mơ chịu đăng bài của Đậu, đăng chơi vậy thôi chứ hổng có nhuận bút gì hết ráo. Nhiêu đó đủ làm Đậu sướng lâng lâng mấy ngày liền, tâm thần bay bổng, trí tưởng tượng lập tức được kích hoạt. Đậu ngỡ từ đây mình đã thành danh, đã là tay ghê gớm lắm rồi, có thể ngồi chung chiếu với các cụ mà xưa nay thiên hạ bảo là cây đa cây đề. Không thể dùng bút mực nào tả nổi sự hưng phấn của Đậu. Đậu hãnh diện đi đứng khuỳnh ra khác với vẻ khúm núm khép nép mọi ngày, mặt thì câng câng lên không còn nét rúm ró sợ sệt bẩm sinh. Đậu nói năng cũng khác hẳn đi, lý sự toàn những ngôn từ mà người nghe hiểu được chết liền! Hôm nọ Đậu cả gan viết bài bàn về nội chiến năm xưa, không hiểu là Đậu liều lĩnh hay quá thật thà mà dám viết chuyện tướng tá phe ta dụ khị binh lính ở lại chiến đấu còn mình thì bỏ chạy như vịt. Đậu còn tưng tửng dẫn chứng nhiều địa điểm giặc chưa đến mà ta đã chạy từ khuya, giặc tấn công quyết liệt mà phe ta chỉ lo kèn cựa không biết người biết ta… Thế là hôm sau cả một cơn bão tố ập xuống, vô số những lời chụp mũ chửi rủa và vô số đồ này đồ nọ được tung ra, nào là:” Ếch nằm đáy giếng bàn chuyện chính trị, ăn cháo đá bát, nằm vùng, thân địch, hai mang...” Trong khi ấy thì phe kia cũng chụp lên đầu Đậu bao  nhiêu là cái nón cối kinh khủng và đầy hoang tưởng:” Đồ phản động, thế lực thù địch, biệt kích cầm bút, xuyên tạc phá hoại đường lối chi đó...”. Sở dĩ bên kia chụp mũ giấy lên đầu đậu là vì Đậu dám viết sự thật về nạn những nhiễu hà hiếp dân, nạn quan lại tham ô, nỗi dân oan mất đất, mất nhà. Chuyện giặc Tàu cướp biển, đảo, lấn biên giới, tung hàng độc hại, cài người phá hoại. Rồi những nỗi bất công trong xã hội, những tu sĩ dựa hơi quan quyền để cầu danh văn lợi dưỡng và quan trọng hơn  hết là Đậu dám viết sự cắt đất nhượng biển của triều đình. Đậu bị đám tiểu yêu, tân hồng vệ binh trên mạng ảo ào ào tấn công, chúng phun ra những ngôn từ nhơ bẩn nhất mà chúng có thể nghĩ ra, chúng hung hãn và hồ đồ cứ như kiến lửa, chó săn và bò đỏ… Sự việc căng thẳng quá khiến bạn bè của Đậu sợ vạ lây nên giãn ra hết, không một ai dám lên tiếng bênh vực Đậu, thậm chi mật vụ còn bắn tin cho Đậu thông qua thân nhân:

 

– Bảo thằng Đậu im mồn đi, bằng không sẽ có rắc rối!

 

Đậu ngấm đòn, tâm tư lung lay, nhiệt huyết tụt xuống như hạ huyết áp. Đậu chán nản, quăng bút xé giấy thề không viết nữa. Đậu vốn biết người làng Vực xưa nay vốn thế, rất cực đoan, quá khích và hẹp hòi. Đậu quên béng lời của một vị thức giả từng cảnh báo:” Đừng có đụng đến người làng Vực, ổ kiến lửa đấy! Viết về cái hay của ta cái dở của địch thì ta thương địch ghét, bằng như viết về cái dở của ta cái hay của địch thì ta thù địch thương. Chú em đứng giữa mà phân tích cái hay cái dở của cả hai bên thì bị ăn đòn cả hai phía. Người làng Vực dù trong hay ngoài cũng đều chỉ thích nghe khen khoái nịnh chứ không chịu nghe sự thật. Chú em cẩn thận, giữ mồm giữ miệng, bằng không thì cả khối nón cối lẫn mũ giấy của hai bên ụp lên đầu”

 

Thật tình mà nói thì Đậu đâu có quên lời cảnh báo, chẳng qua là vì thật thà quá cỡ thợ mộc, cứ tin vào câu danh ngôn:” Khen mà khen phải là bạn ta, chê mà chê phải là thầy ta”. Lâu nay những tưởng “ Thuốc đắng dã tật” nào ngờ người làng Vực không bao giờ chấp nhận!

 

Khi Đậu tập tành viết lách, ban đầu làm thơ tình, cũng yêu nhau, xa nhau, thất tình ai oán. Rồi còn viết văn mộng mơ cô này cô kia… dần dần nhận thấy sao mà nhạt và vô duyên chi lạ nên dẹp hết. Kế đến viết về dân tình quốc sự, bấy giờ Đậu thấy khâm phục những người dám nói, dám làm những chuyện vì dân vì nước. Những cây bút can đảm dám lên tiếng vì sự thật, vì sự toàn vẹn lãnh thổ quốc gia, dám tranh đấu cho nhân quyền và nhất là những người hy hiến vì chánh pháp. Trong số họ có không ít người trở thành thần tượng của Đậu. Nếu ngày xưa Đậu hâm mộ những người viết văn làm thơ thì giờ thấy buồn cười quá, ba mớ văn thơ ấm ớ vu vơ để rồi vụng về áo thụng vái nhau, thật vô tích sự, chẳng làm chi nên đời. Mạng net bây giờ toàn những chuyện nhảm nhí khoe ăn chơi, khoe bậy bạ để câu like. Nhóm sĩ người làng Vực thì toàn thơ dở hơi tình tay ba tay tư, tình già kép trẻ, gái tơ mơ đại gia…Đậu cười khẩy, gạt qua bên cho đỡ rối, nếu lúc trước ngứa miệng bình này nọ thì giờ Đậu chẳng còn muốn bình nữa, chỉ tổ mệt! Dần dần cư dân trên mạng cũng né Đậu như né hủi vì Đậu không chịu áo thụng vái nhau. Đại để là thế, thiên hạ cho Đậu khờ, Đậu hậu đậu, thậm chí có người còn bảo dị nhân hay quái nhân tân thời là vậy.

 

Đậu sống ở đất Mơ nhưng tâm tư vẫn thương nhớ đất Định, ngày đêm thường nghĩ nhớ về đất Định, hình ảnh đồng quê hay góc phố cứ lung linh trong tâm tưởng y. Cuối năm ấy y làm một chuyến y cẩm hồi hương. Đậu vẽ ra trong đầu bao  nhiêu là chuyện sẽ làm, sẽ đi thăm nơi này nơi kia, sẽ viếng người thân kẻ sơ, họp mặt với bạn văn bọn chữ nghĩa…

Máy bay đáp xuống phi trường, mọi người chen lấn xếp hàng rồng rắn để chờ nhân viên hải quan đóng mộc. Dòng người câm nín nhẫn nhục và cố nhã nhặn chờ đến lượt mình, khác hẳn lúc huênh hoang khoác lác khi ở đất Mơ. Chờ đến rã cẳng chân mà dòng người nhích từng tí một. Đến lượt Đậu trình hộ chiếu, tay nhân viên lầm lì mặt không có tí biểu cảm. Hắn ta cũng như những nhân viên khác, ngồi sau cái quầy được thiết kế cao và che chắn hết mọi tầm nhìn của khách. Hắn ta cầm sổ thông hành và thị thực của Đậu lật qua lật lại một lát mới hỏi cộc lốc:

 

– Tên gì?

 

Đậu bực mình nhưng vẫn cố gắng từ tốn:

 

– Đậu Nguyễn.

 

– Quê quán ở đâu?

 

– Đất Định.

 

– Về làm gì?

 

– Thăm gia đình.

 

– Bao lâu?

 

– Ba tuần.

 

– Visa này làm ở đâu?

 

– Dịch vụ bán vé máy bay bao trọn gói.

 

Đã năm phút trôi qua mà y vẫn không đóng mộc, không trả lại sổ thông hành. Hắn ngồi yên, mắt quét lia lịa dòng người đang xếp hàng để lượng định con mồi. Đậu vẫn kiên nhẫn chờ, không chờ thì cũng không biết phải làm gì, trước khi đi, bạn bè đã bỏ nhỏ với Đậu:” Kẹp năm hay mười đô vào sổ thông hành, để mọi việc suôn sẻ và nhanh chóng”. Đậu ghét cái thói vòi vĩnh, lót tay nên không kẹp tiền vào. Đậu hiểu người làng Vực lắm, dù sống ở đất Mơ, đất Định, đất cựu, đất tân… thường ngày chê bai chỉ trích này nọ, thậm chí nói  năng hùng hổ, chụp nón cối này nọ... nhưng khi về đến hải quan xứ quỡn là ngoan ngoãn như cừu non, cụp đuôi như cún con, mặt mày lấm la lấm lét, kẹp tiền vào sổ thông hành cho nó lành. Đậu không kẹp tiền, Đậu quyết chống lại cái thói vòi vĩnh này, cả Đậu và tay nhân viên hải quan như so găng xem ai bản lãnh hơn. Trong đầu Đậu chợt nảy ra ý nghĩ:” Mày không thể kéo dài mãi, mày phải trả lại giấy tờ để tao đi mà tranh thủ vòi đứa khác, bằng không đồng bọn của mầy sẽ vớt nhiều hơn”. Quả thật linh như bà phán, chừng một phút nữa mà không vòi được tiền cà phê bánh mì, hắn ta đành hậm hực đóng mộc và trả lại giấy thông hành cho Đậu.

 

Ra khỏi sân bay, lập tức Đậu cảm nhận cái nóng như táp vào mặt, dòng người và xe cộ trên đường như dòng lũ ào ào bất tận. Người nhà Đậu sau khi biết Đậu không chịu kẹp tiền nên bị hành bèn càm ràm:

 

– Sau bao nhiêu năm mà Đậu vẫn cứ là Đậu, sao không chịu kẹp tiền vào sổ thông hành như người ta? Nhỡ nó làm dữ hay kiếm cớ này nọ có phải khổ thân không? Đậu ơi là Đậu! Đậu sao mà đậu thế!

 

–– Tiểu Lục Thần Phong

Ất Lăng thành, 10/22

Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
Nhận được tin buồn nhà thơ Phan Xuân Sinh sau một cơn bạo bệnh, nhập viện vì bệnh tim mạch, hôn mê sau 10 ngày vô phương cứu chữa đã qua đời tại Texas ngày 28/2/2024. Thọ 76 tuổi...
Từ hồi trẻ, tôi đã có thói quen là những ngày giáp Tết thì bắt đầu chọn một vài bài nhạc xuân để nghe; và trong những ngày đầu năm thì sẽ đọc một cuốn sách. Thói quen “khai sách đầu xuân” có thêm một chi tiết khi tuổi quá độ “ngũ thập nhi tri thiên mệnh”: đọc một cuốn sách có chủ đề về Phật Giáo. Trong năm Giáp Thìn này, tôi chọn cuốn “Từ Mặc Chiếu Đến Như Huyễn” của một tác giả cũng tuổi con rồng: cư sĩ Nguyên Giác, cũng là nhà báo Phan Tấn Hải. Giới thiệu “tác giả, tác phẩm” dài dòng như vậy, nhưng đối với tôi, người viết đơn giản chỉ là anh Hải, một người anh thân thiết, đã từng có một thời ngồi gõ bàn phím chung trong tòa soạn Việt Báo ở phố Moran. Đọc sách của anh Hải, tôi cũng không dám “điểm sách” hay “phê bình sách”, vì có thể sẽ bị anh phán rằng “… viết như cậu thì chỉ… làm phí cây rừng thôi!” Bài viết này chỉ ghi lại một vài niềm hứng khởi khi được tặng sách, khi đọc qua cuốn sách mà cái tựa cũng đã chạm sâu thẳm vào những điều bản thân đang chiêm nghiệm.
Chúng ta thường được nghe nói, rằng mọi người đều bình đẳng trước Thượng Đế. Tuy nhiên, Thượng đế thì không ai thấy, nhưng có một thứ còn đáng sợ hơn nhân vật cổ sử đó (nếu thật sự là có Thượng Đế): đó là những trận mưa bom. Người dân Ukraine và Palestine ý thức rất rõ, vì đó là chuyện hằng ngày của họ: mọi người đều bình đẳng khi đứng dưới mưa bom. Già, trẻ, nam, nữ, trí thức, nông dân, nhà thơ, họa sĩ… đều bình đẳng: khi bom rơi trúng là chết. Cuộc chiến giữa người Palestine muốn giữ đất và người Israel từ nơi xa tới nhận phần đất mới do quốc tế trao tặng từ đất Palestine đã kéo dài nhiều thập niên. Bây giờ căng thẳng mới nhất là ở Gaza, cuộc chiến đang tiếp diễn giữa nhóm Hamas, thành phần chủ trương bạo lực của dân Palestine, và quân Israel. Trong những người chết vì bom Israel, có những người hiền lành nhất, đó là trẻ em và phụ nữ.
Thông thường khi nghe hai chữ “cô đơn” chúng ta liên tưởng đến trạng thái tinh thần yếm thế, tâm tư buồn bã, ngày tháng chán chường, thậm chí, cuộc đời trống rỗng. Có lẽ, vì ý nghĩa từ điển của từ vựng này; có lẽ, vì ảnh hưởng văn chương nghệ thuật; có lẽ vì chúng ta đã từ lâu tin như thế, mà không bao giờ đặt một nghi vấn nào. Đây là định nghĩa của “cô đơn” qua Bách thư toàn khoa Wikipedia: “Cô đơn là một trạng thái cảm xúc phức tạp và thường gây khó chịu, đáp ứng lại với sự cách ly xã hội. Cô đơn thường bao gồm cảm giác lo lắng về sự thiếu kết hợp hay thiếu giao tiếp với những cá nhân khác, cả ở hiện tại cũng như trong tương lai. Như vậy, người ta có thể cảm thấy cô đơn ngay cả khi xung quanh có nhiều người. Nguyên nhân của sự cô đơn rất đa dạng, bao gồm các vấn đề về xã hội, tâm thần, tình cảm và các yếu tố thể chất.
Vào những ngày cuối năm 2023, khi mà người Mỹ bắt đầu chuẩn bị cho những bữa tiệc Giáng Sinh, năm mới, bàn tán chuyện mua sắm, thì chiến sự giữa Isarel và Hamas chưa có dấu hiệu thuyên giảm. Trên vùng đất thánh của cả ba tôn giáo lớn, những kiếp người lầm than chỉ mong có một ngày hòa bình, một ngày không bom đạn. Cũng vào những ngày cuối năm 2023, người Mỹ bắt đầu nhìn thấy một viễn cảnh Ukraine bị bỏ rơi, phải chấp nhận đổi đất lấy hòa bình. Nhiều người Việt cho rằng Ukraine sắp là một Việt Nam Cộng Hòa khác, một đồng minh bị Mỹ bỏ rơi, nhưng sau một thời gian có thể nhanh hơn nhiều.
Vào ngày 6 Tháng 12, giới truyền thông Mỹ đồng loạt đưa tin Taylor Swift, nữ ca nhạc sĩ đầy tài năng, được tạp chí Time vinh danh là “Nhân Vật Của Năm 2023” (Person of The Year). Đây là lần đầu tiên một ca nhạc sĩ được bình chọn danh hiệu giá trị này, càng nhấn mạnh thêm sự thành công và sức ảnh hưởng của cô gái hát nhạc pop-đồng quê. Trước đây, nhiều nhân vật được Time chọn từ năm 1927 là các tổng thống Hoa Kỳ, những nhà hoạt động chính trị lỗi lạc.
Bốn câu thơ này được bố tôi (nhà văn Doãn Quốc Sỹ) ghi lại như một giai thoại văn học, làm lời tựa cho tác phẩm Mình Lại Soi Mình. Bố tôi kể rằng khoảng năm 1984, phong trào vượt biên đang rầm rộ. Một người bạn mới gặp đó, mà hôm sau đã vượt biên rồi! Vào một ngày đẹp trời, bố tôi đạp xe từ Sài Gòn qua Làng Báo Chí bên kia cầu xa lộ để thăm chú Nguyễn Đình Toàn. Đến giữa cầu thì thấy chú đang đạp xe theo chiều ngược lại, cũng định đến thăm mình ở căn nhà hẻm Thành Thái. Hai người bạn gặp nhau giữa cầu. Có lẽ chú Toàn đã nhìn những cánh đồng lúa bên Thủ Thiêm, tức cảnh sinh tình, ngẫu hứng làm ra bốn câu thơ này.
Hôm đó, một chàng đương từ Sài Gòn đạp xe tới thăm bạn ở Làng Báo Chí bên kia cầu xa lộ. Chàng vừa đạp xe tới cầu thì gặp bạn cũng đương từ bên kia cầu phóng sang dự định về Sài Gòn thăm mình...
Có một người sống trong thành phố, bận rộn, tranh đấu, xông pha, lăn lộn giữa sự phức tạp như một sinh trùng bị mắc lưới nhện vẫn phải vùng vẫy để sống, để chờ ngày bị ăn thịt. Một hôm, ông ta đi du lịch, thấy một phong cảnh đẹp đến mức lặng người, cảm thấy siêu thoát, nhận ra đạo lý của mục tiêu tại sao con người tồn tại. Nhưng vẫn phải trở về phố cũ, y như Lưu Nguyễn phải trở về làng cũ vì những lý do chính xác, vì lẽ phải của những bổn phận làm người. Ông vẽ lại phong cảnh đó trên một vách tường lớn. Mỗi khi đời giông bão, mỗi khi hồn âm u, mỗi khi trí khổ não, ông đến trước bức tranh, nhìn ngắm, ngẫm nghĩ để tìm thấy sự thanh thản, sở hữu cảm giác bình an. Ông nghe được tiếng hát “chiều nay vang lừng trên sóng.” Ông thấy được “Âm ba thoáng rung cánh đào rơi. Nao nao bầu sương khói phủ quanh trời.” Hồn ông “lênh đênh dưới hoa chiếc thuyền lan.” Những giờ phút tĩnh lặng đó, tâm trí ông “Đèn soi trăng êm nhạc lắng tiếng quên … là cả một thiên thu trong tiếng đàn chơi vơi…”
Bùi Giáng qua đời tại Sài-gòn tháng 10-1998, tới tháng 10 năm này, 2023, đúng là 25 năm, một phần tư thế kỷ “Vắng bóng người Điên giữa kinh thành”. Trong tất cả các bút hiệu của Bùi Giáng, Sáu Giáng là tên hiệu dễ thương với mọi người, Bùi Giáng lại thích “anh Sáu Giáng” nhất; bởi/từ cái gốc gác quê mùa, đồi sim, ruộng lúa, tiếng gà trưa, con cò bãi nước xa, cái nền nhà lát gạch hoa, đứa con thứ sáu trong gia đình tộc Bùi, thằng bé Giáng tập bò tập đi.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.