Hôm nay,  

Trang Thơ

02/02/202311:09:00(Xem: 3335)
lunes et petites lunes tournez-Louis Soutter (1871-1942)
Lunes et petites lunes tournez -- Tranh Louis Soutter (1871-1942)


QUẢNG TÁNH TRẦN CẦM

 

đôi chút đầu năm

 

1.

khai bút

đầu năm khai

vỉa hè khai

cột đèn khai

chân tường khai

bờ kè khai

quán nhậu khai

nồng nàn / nồng nặc

câm lặng nín thở

bước nhanh hơn chạy.

 

2.

nàng ngắm đi ngắm lại

bước tới bước lui

vo tròn cảm nhận trong tay

nuốt chửng từng cơn xúc cảm

trầm ngâm trong cõi riêng

rồi gật gù phán như đinh đóng sọ:

 ̶ ̶ ̶  nếu không là tranh tĩnh vật

thì hẳn là tranh động vật

và biết đâu là tranh động cỡn.

 

3.

phần còn lại của hôm nay

chặt khúc chia ba xẻ bảy

mải miết ninh nhừ buổi xế chiều

chập chờn trong nỗi nhớ bất chợt

dàn trải bức tranh thủy mặc

trong nắng có mưa

trong mưa có nắng

trên quảng trường rối mù

xin ngài vô tận huệ bồ tát

chút trí tuệ vượt thoát cõi hoang mang. 

 

-- Quảng Tánh Trần Cầm

 

*

 

NGUYỄN HÀN CHUNG

 

Đàn ông đểu lắm

 

Đàn ông các anh đểu lắm!

Hình nào của em cũng khen

Em đã biết mình không đẹp

Nên nghe rất xốn xang lòng.

 

Đàn ông các anh ác quá!

Khen em thì cũng được đi

Sao anh không khen cái tánh

Bao dung nhân hậu nhu mì.

Các anh đi khen nhan sắc

Em biết mình không ra chi

Không phải như mấy cô khác

Con người em rất tự ti.

Đàn ông các anh đểu lắm

Khen, bụm miệng cười hi hi

Đừng giở trò mồm mép ấy

Khen rồi nháy mắt nheo mi

Từ nay các anh khen đểu

Em thề sẽ chẳng thèm nghe

Ra đường gặp anh không ngó

Và tảng lờ bỏ số de

Khen mà trật lất anh ạ

Còn nặng hơn tiếng chửi thề!

(Một cô gái trên facebook

nhờ tôi nói hộ bằng thơ

tôi chỉ là người thông dịch

đừng nhầm, chửi tội cho thơ.)

 

You men are no gentlemen!

 

You men are no gentlemen!

Complimenting all photos of me

I know I’m not pretty

No wonder I’m upset.

You men are despicable!

I mind not your admiration

But praise my personality

The generosity, benevolence and meekness.

Your eulogy of beauty

A contrast to my looks

Unlike other women

I am self-deprecating.

You men are no gentlemen!

Your tributes hid behind the sardonic smiles

The blatant nerve

The accolades followed by the winks

Your taunting homage

Bothered by them I shall not

Nor greet you ever in the streets

Pass by you void of a thought of retreat

The unfounded flattery

Swearing is so much less pathetic than that!

(A woman on Facebook

asked me to expressed her thoughts in poetry

I’m nothing but the messenger

pity the poetry please don’t curse me.)

 

 Sự hấp dẫn của đàn bà

 

Sự hấp dẫn của đàn bà trước tiên là nhan sắc

chứ không phải đức hạnh

Sự hấp dẫn tiếp theo của đàn bà là tài hoa

chứ không phải riêng nhan sắc

Sự hấp dẫn làm nên chất của đàn bà là đức hạnh

chứ không phải chỉ nhan sắc và tài hoa

 

Nhưng cái hấp dẫn nhất của đàn bà

không phải cả ba điều trên mà là sự rung động

bí ẩn của đối tượng trước người đàn bà đó

 

 Điều ấy có đúng với thơ không?

 

The allure of a woman

 

The allure of a woman first off is beauty

not virtue

The following allure of a woman is talent

not just beauty

Virtue is the substance within the allure of a woman

not mere talent and beauty

But the most alluring aspect of a woman isn’t

these three aspects

but their bewildering ability to incite the subject in front of them

Is this not applicable to poetry?

 

Thư mừng sanh nhựt tôi

 

Không biết làm thế nào

các nàng tình cũ xúm lại được với nhau

viết cho tôi lá thư mừng sanh nhựt

những chữ ký quá quen thuộc nối đuôi chen chúc nhau

như dòng người xếp hàng trước tiệm hoa ngày tình nhân rất là đẹp mắt

mỗi chữ hiện ra những động tác, một khuôn mặt, các dáng người

Tôi đếm đi đếm lại hoài dù biết tỏng mười mươi

phân vân vẫn còn thiếu một

Cái người không chúc viễn liên

bằng thư, thơ hay là hoa hoét

chỉ cặm cụi nấu một bữa ăn chờ tôi khen ngon

Chắc lúc này các nàng đang ôm nhau cười giòn

đáng kiếp đáng đời cái anh chàng máu gái

 

Người không chúc nhìn cái bì thư cười mãi

các cô đùa thôi đừng giận nha anh!

họ còn chúc nghĩa là chưa quên được mùi tình

anh vẫn là người hạnh phúc.

em vẫn là người hạnh phúc.

 

My birthday card

 

How did all my lovers

managed to get together

just for my birthday card

the crowding familiar signatures bound in a line

like the lovely rows of people waiting to buy flowers on Valentine’s Day

each word the air of a movement, a face, someone’s curves

I counted them over and over again the hands full of them

bewildered by the one not there

The one person without a happy wish

by card, poetry or flowers

busy making a meal, waiting for my approval

My lovers, they are probably laughing now

good riddance to that womanizer

the one with no wishes looked at the card with a permanent smile

They are just having a bit of fun, don’t be sad!

within it the lingering affection the card sent there you are blessed dear.

I am blessed.

 

-- Nguyễn Hàn Chung
(Người dịch: Nguyễn Thị Phương Trâm)

 

*

 

VĨNH NGỘ

 

Qua phố lạ

 

Về ngang phố lạ chiều nay

Nắng thu vàng võ cuối ngày chưa phai

Đường xa một nỗi u hòai

Hợp tan, tan hợp còn dài u mê.

 

Buồn qua phố lạ trưa hè

Che từng vạt nắng khô se mặt người

Ở đây lạc lõng điệu cười

Bước người hấp tấp, phận đời long đong.

 

Ghé qua phố lạ chiều đông

Mù sương chắn lối, mưa giông ngăn đường

Lòng trần còn nặng tư hương

Mới qua chưa hết nửa đường phù vân.

 

Chiều qua phố lạ mùa xuân

Xô dài bóng nắng phân vân bên đường

Quê một phương, người một phương

Vàng phai mấy độ nắng sương quê người.

 

-- Vĩnh Ngộ

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Nhận được tin buồn nhà thơ Phan Xuân Sinh sau một cơn bạo bệnh, nhập viện vì bệnh tim mạch, hôn mê sau 10 ngày vô phương cứu chữa đã qua đời tại Texas ngày 28/2/2024. Thọ 76 tuổi...
Từ hồi trẻ, tôi đã có thói quen là những ngày giáp Tết thì bắt đầu chọn một vài bài nhạc xuân để nghe; và trong những ngày đầu năm thì sẽ đọc một cuốn sách. Thói quen “khai sách đầu xuân” có thêm một chi tiết khi tuổi quá độ “ngũ thập nhi tri thiên mệnh”: đọc một cuốn sách có chủ đề về Phật Giáo. Trong năm Giáp Thìn này, tôi chọn cuốn “Từ Mặc Chiếu Đến Như Huyễn” của một tác giả cũng tuổi con rồng: cư sĩ Nguyên Giác, cũng là nhà báo Phan Tấn Hải. Giới thiệu “tác giả, tác phẩm” dài dòng như vậy, nhưng đối với tôi, người viết đơn giản chỉ là anh Hải, một người anh thân thiết, đã từng có một thời ngồi gõ bàn phím chung trong tòa soạn Việt Báo ở phố Moran. Đọc sách của anh Hải, tôi cũng không dám “điểm sách” hay “phê bình sách”, vì có thể sẽ bị anh phán rằng “… viết như cậu thì chỉ… làm phí cây rừng thôi!” Bài viết này chỉ ghi lại một vài niềm hứng khởi khi được tặng sách, khi đọc qua cuốn sách mà cái tựa cũng đã chạm sâu thẳm vào những điều bản thân đang chiêm nghiệm.
Chúng ta thường được nghe nói, rằng mọi người đều bình đẳng trước Thượng Đế. Tuy nhiên, Thượng đế thì không ai thấy, nhưng có một thứ còn đáng sợ hơn nhân vật cổ sử đó (nếu thật sự là có Thượng Đế): đó là những trận mưa bom. Người dân Ukraine và Palestine ý thức rất rõ, vì đó là chuyện hằng ngày của họ: mọi người đều bình đẳng khi đứng dưới mưa bom. Già, trẻ, nam, nữ, trí thức, nông dân, nhà thơ, họa sĩ… đều bình đẳng: khi bom rơi trúng là chết. Cuộc chiến giữa người Palestine muốn giữ đất và người Israel từ nơi xa tới nhận phần đất mới do quốc tế trao tặng từ đất Palestine đã kéo dài nhiều thập niên. Bây giờ căng thẳng mới nhất là ở Gaza, cuộc chiến đang tiếp diễn giữa nhóm Hamas, thành phần chủ trương bạo lực của dân Palestine, và quân Israel. Trong những người chết vì bom Israel, có những người hiền lành nhất, đó là trẻ em và phụ nữ.
Thông thường khi nghe hai chữ “cô đơn” chúng ta liên tưởng đến trạng thái tinh thần yếm thế, tâm tư buồn bã, ngày tháng chán chường, thậm chí, cuộc đời trống rỗng. Có lẽ, vì ý nghĩa từ điển của từ vựng này; có lẽ, vì ảnh hưởng văn chương nghệ thuật; có lẽ vì chúng ta đã từ lâu tin như thế, mà không bao giờ đặt một nghi vấn nào. Đây là định nghĩa của “cô đơn” qua Bách thư toàn khoa Wikipedia: “Cô đơn là một trạng thái cảm xúc phức tạp và thường gây khó chịu, đáp ứng lại với sự cách ly xã hội. Cô đơn thường bao gồm cảm giác lo lắng về sự thiếu kết hợp hay thiếu giao tiếp với những cá nhân khác, cả ở hiện tại cũng như trong tương lai. Như vậy, người ta có thể cảm thấy cô đơn ngay cả khi xung quanh có nhiều người. Nguyên nhân của sự cô đơn rất đa dạng, bao gồm các vấn đề về xã hội, tâm thần, tình cảm và các yếu tố thể chất.
Vào những ngày cuối năm 2023, khi mà người Mỹ bắt đầu chuẩn bị cho những bữa tiệc Giáng Sinh, năm mới, bàn tán chuyện mua sắm, thì chiến sự giữa Isarel và Hamas chưa có dấu hiệu thuyên giảm. Trên vùng đất thánh của cả ba tôn giáo lớn, những kiếp người lầm than chỉ mong có một ngày hòa bình, một ngày không bom đạn. Cũng vào những ngày cuối năm 2023, người Mỹ bắt đầu nhìn thấy một viễn cảnh Ukraine bị bỏ rơi, phải chấp nhận đổi đất lấy hòa bình. Nhiều người Việt cho rằng Ukraine sắp là một Việt Nam Cộng Hòa khác, một đồng minh bị Mỹ bỏ rơi, nhưng sau một thời gian có thể nhanh hơn nhiều.
Vào ngày 6 Tháng 12, giới truyền thông Mỹ đồng loạt đưa tin Taylor Swift, nữ ca nhạc sĩ đầy tài năng, được tạp chí Time vinh danh là “Nhân Vật Của Năm 2023” (Person of The Year). Đây là lần đầu tiên một ca nhạc sĩ được bình chọn danh hiệu giá trị này, càng nhấn mạnh thêm sự thành công và sức ảnh hưởng của cô gái hát nhạc pop-đồng quê. Trước đây, nhiều nhân vật được Time chọn từ năm 1927 là các tổng thống Hoa Kỳ, những nhà hoạt động chính trị lỗi lạc.
Bốn câu thơ này được bố tôi (nhà văn Doãn Quốc Sỹ) ghi lại như một giai thoại văn học, làm lời tựa cho tác phẩm Mình Lại Soi Mình. Bố tôi kể rằng khoảng năm 1984, phong trào vượt biên đang rầm rộ. Một người bạn mới gặp đó, mà hôm sau đã vượt biên rồi! Vào một ngày đẹp trời, bố tôi đạp xe từ Sài Gòn qua Làng Báo Chí bên kia cầu xa lộ để thăm chú Nguyễn Đình Toàn. Đến giữa cầu thì thấy chú đang đạp xe theo chiều ngược lại, cũng định đến thăm mình ở căn nhà hẻm Thành Thái. Hai người bạn gặp nhau giữa cầu. Có lẽ chú Toàn đã nhìn những cánh đồng lúa bên Thủ Thiêm, tức cảnh sinh tình, ngẫu hứng làm ra bốn câu thơ này.
Hôm đó, một chàng đương từ Sài Gòn đạp xe tới thăm bạn ở Làng Báo Chí bên kia cầu xa lộ. Chàng vừa đạp xe tới cầu thì gặp bạn cũng đương từ bên kia cầu phóng sang dự định về Sài Gòn thăm mình...
Có một người sống trong thành phố, bận rộn, tranh đấu, xông pha, lăn lộn giữa sự phức tạp như một sinh trùng bị mắc lưới nhện vẫn phải vùng vẫy để sống, để chờ ngày bị ăn thịt. Một hôm, ông ta đi du lịch, thấy một phong cảnh đẹp đến mức lặng người, cảm thấy siêu thoát, nhận ra đạo lý của mục tiêu tại sao con người tồn tại. Nhưng vẫn phải trở về phố cũ, y như Lưu Nguyễn phải trở về làng cũ vì những lý do chính xác, vì lẽ phải của những bổn phận làm người. Ông vẽ lại phong cảnh đó trên một vách tường lớn. Mỗi khi đời giông bão, mỗi khi hồn âm u, mỗi khi trí khổ não, ông đến trước bức tranh, nhìn ngắm, ngẫm nghĩ để tìm thấy sự thanh thản, sở hữu cảm giác bình an. Ông nghe được tiếng hát “chiều nay vang lừng trên sóng.” Ông thấy được “Âm ba thoáng rung cánh đào rơi. Nao nao bầu sương khói phủ quanh trời.” Hồn ông “lênh đênh dưới hoa chiếc thuyền lan.” Những giờ phút tĩnh lặng đó, tâm trí ông “Đèn soi trăng êm nhạc lắng tiếng quên … là cả một thiên thu trong tiếng đàn chơi vơi…”
Bùi Giáng qua đời tại Sài-gòn tháng 10-1998, tới tháng 10 năm này, 2023, đúng là 25 năm, một phần tư thế kỷ “Vắng bóng người Điên giữa kinh thành”. Trong tất cả các bút hiệu của Bùi Giáng, Sáu Giáng là tên hiệu dễ thương với mọi người, Bùi Giáng lại thích “anh Sáu Giáng” nhất; bởi/từ cái gốc gác quê mùa, đồi sim, ruộng lúa, tiếng gà trưa, con cò bãi nước xa, cái nền nhà lát gạch hoa, đứa con thứ sáu trong gia đình tộc Bùi, thằng bé Giáng tập bò tập đi.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.