Hôm nay,  

Trang Thơ

02/02/202311:09:00(Xem: 3324)
lunes et petites lunes tournez-Louis Soutter (1871-1942)
Lunes et petites lunes tournez -- Tranh Louis Soutter (1871-1942)


QUẢNG TÁNH TRẦN CẦM

 

đôi chút đầu năm

 

1.

khai bút

đầu năm khai

vỉa hè khai

cột đèn khai

chân tường khai

bờ kè khai

quán nhậu khai

nồng nàn / nồng nặc

câm lặng nín thở

bước nhanh hơn chạy.

 

2.

nàng ngắm đi ngắm lại

bước tới bước lui

vo tròn cảm nhận trong tay

nuốt chửng từng cơn xúc cảm

trầm ngâm trong cõi riêng

rồi gật gù phán như đinh đóng sọ:

 ̶ ̶ ̶  nếu không là tranh tĩnh vật

thì hẳn là tranh động vật

và biết đâu là tranh động cỡn.

 

3.

phần còn lại của hôm nay

chặt khúc chia ba xẻ bảy

mải miết ninh nhừ buổi xế chiều

chập chờn trong nỗi nhớ bất chợt

dàn trải bức tranh thủy mặc

trong nắng có mưa

trong mưa có nắng

trên quảng trường rối mù

xin ngài vô tận huệ bồ tát

chút trí tuệ vượt thoát cõi hoang mang. 

 

-- Quảng Tánh Trần Cầm

 

*

 

NGUYỄN HÀN CHUNG

 

Đàn ông đểu lắm

 

Đàn ông các anh đểu lắm!

Hình nào của em cũng khen

Em đã biết mình không đẹp

Nên nghe rất xốn xang lòng.

 

Đàn ông các anh ác quá!

Khen em thì cũng được đi

Sao anh không khen cái tánh

Bao dung nhân hậu nhu mì.

Các anh đi khen nhan sắc

Em biết mình không ra chi

Không phải như mấy cô khác

Con người em rất tự ti.

Đàn ông các anh đểu lắm

Khen, bụm miệng cười hi hi

Đừng giở trò mồm mép ấy

Khen rồi nháy mắt nheo mi

Từ nay các anh khen đểu

Em thề sẽ chẳng thèm nghe

Ra đường gặp anh không ngó

Và tảng lờ bỏ số de

Khen mà trật lất anh ạ

Còn nặng hơn tiếng chửi thề!

(Một cô gái trên facebook

nhờ tôi nói hộ bằng thơ

tôi chỉ là người thông dịch

đừng nhầm, chửi tội cho thơ.)

 

You men are no gentlemen!

 

You men are no gentlemen!

Complimenting all photos of me

I know I’m not pretty

No wonder I’m upset.

You men are despicable!

I mind not your admiration

But praise my personality

The generosity, benevolence and meekness.

Your eulogy of beauty

A contrast to my looks

Unlike other women

I am self-deprecating.

You men are no gentlemen!

Your tributes hid behind the sardonic smiles

The blatant nerve

The accolades followed by the winks

Your taunting homage

Bothered by them I shall not

Nor greet you ever in the streets

Pass by you void of a thought of retreat

The unfounded flattery

Swearing is so much less pathetic than that!

(A woman on Facebook

asked me to expressed her thoughts in poetry

I’m nothing but the messenger

pity the poetry please don’t curse me.)

 

 Sự hấp dẫn của đàn bà

 

Sự hấp dẫn của đàn bà trước tiên là nhan sắc

chứ không phải đức hạnh

Sự hấp dẫn tiếp theo của đàn bà là tài hoa

chứ không phải riêng nhan sắc

Sự hấp dẫn làm nên chất của đàn bà là đức hạnh

chứ không phải chỉ nhan sắc và tài hoa

 

Nhưng cái hấp dẫn nhất của đàn bà

không phải cả ba điều trên mà là sự rung động

bí ẩn của đối tượng trước người đàn bà đó

 

 Điều ấy có đúng với thơ không?

 

The allure of a woman

 

The allure of a woman first off is beauty

not virtue

The following allure of a woman is talent

not just beauty

Virtue is the substance within the allure of a woman

not mere talent and beauty

But the most alluring aspect of a woman isn’t

these three aspects

but their bewildering ability to incite the subject in front of them

Is this not applicable to poetry?

 

Thư mừng sanh nhựt tôi

 

Không biết làm thế nào

các nàng tình cũ xúm lại được với nhau

viết cho tôi lá thư mừng sanh nhựt

những chữ ký quá quen thuộc nối đuôi chen chúc nhau

như dòng người xếp hàng trước tiệm hoa ngày tình nhân rất là đẹp mắt

mỗi chữ hiện ra những động tác, một khuôn mặt, các dáng người

Tôi đếm đi đếm lại hoài dù biết tỏng mười mươi

phân vân vẫn còn thiếu một

Cái người không chúc viễn liên

bằng thư, thơ hay là hoa hoét

chỉ cặm cụi nấu một bữa ăn chờ tôi khen ngon

Chắc lúc này các nàng đang ôm nhau cười giòn

đáng kiếp đáng đời cái anh chàng máu gái

 

Người không chúc nhìn cái bì thư cười mãi

các cô đùa thôi đừng giận nha anh!

họ còn chúc nghĩa là chưa quên được mùi tình

anh vẫn là người hạnh phúc.

em vẫn là người hạnh phúc.

 

My birthday card

 

How did all my lovers

managed to get together

just for my birthday card

the crowding familiar signatures bound in a line

like the lovely rows of people waiting to buy flowers on Valentine’s Day

each word the air of a movement, a face, someone’s curves

I counted them over and over again the hands full of them

bewildered by the one not there

The one person without a happy wish

by card, poetry or flowers

busy making a meal, waiting for my approval

My lovers, they are probably laughing now

good riddance to that womanizer

the one with no wishes looked at the card with a permanent smile

They are just having a bit of fun, don’t be sad!

within it the lingering affection the card sent there you are blessed dear.

I am blessed.

 

-- Nguyễn Hàn Chung
(Người dịch: Nguyễn Thị Phương Trâm)

 

*

 

VĨNH NGỘ

 

Qua phố lạ

 

Về ngang phố lạ chiều nay

Nắng thu vàng võ cuối ngày chưa phai

Đường xa một nỗi u hòai

Hợp tan, tan hợp còn dài u mê.

 

Buồn qua phố lạ trưa hè

Che từng vạt nắng khô se mặt người

Ở đây lạc lõng điệu cười

Bước người hấp tấp, phận đời long đong.

 

Ghé qua phố lạ chiều đông

Mù sương chắn lối, mưa giông ngăn đường

Lòng trần còn nặng tư hương

Mới qua chưa hết nửa đường phù vân.

 

Chiều qua phố lạ mùa xuân

Xô dài bóng nắng phân vân bên đường

Quê một phương, người một phương

Vàng phai mấy độ nắng sương quê người.

 

-- Vĩnh Ngộ

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Tôi có một số kỷ niệm với Miền Đông Hoa Kỳ. Nhớ những ngày cùng theo nhà thơ Giang Hữu Tuyên ôm báo dưới mưa tuyết lất phất. Nhớ những buổi chiều ngồi tới khuya ở nhà anh Ngô Vương Toại, một nhà báo nổi tiếng từ thơi sinh viên ở Sài Gòn vì bị bắn trên một sân khấu nhạc ngoài trời và cuối đời trở thành một nhà truyền thông nổi tiếng trên đài Á Châu Tự Do RFA. Tôi nhớ giáo sư Nguyễn Ngọc Bích, người cực kỳ uyên bác với vốn học và nghiên cứu, và cũng là người cực kỳ thơ mộng với các phân tích về thơ Việt Nam và quốc tế. Và nhớ tới họa sĩ Đinh Cường, người khi vừa mới tới định cư ở Hoa Kỳ là đã có những cuộc triển lãm sôi nổi.
Biết cụ từ lâu, nhưng chúng tôi không được vào lớp học của cụ, tuy vậy có nhiều lần thầy Nguyễn Đăng Thục, mời cụ thỉnh giảng ở đại học văn khoa Saïgon, chúng tôi đã được nghe những lời giảng giải, , những lời vàng ngọc của cụ, hôm đấy cụ nói về vấn đề “dinh tê”, là chỉ dậy cho thanh niên sinh viên tại sao lại có vấn đề dinh tê, là việc đi kháng chiến, rồi lại đổi ý về thành phố… đã lâu rồi, tôi vẫn nhớ lơ mơ là thầy giảng cặn kẽ từ đầu, từ ngôn từ… dinh là đi, là đi về (như trong câu: anh đưa nàng về dinh, vậy đó, vậy đó, phải đúng không, anh Nguyễn Viết Sơn?) còn tê là nhại theo chữ tây thời Pháp thuộc, ý nghĩa của chữ rentrée! Nếu tôi nhớ lơ mơ thì xin một chữ đại xá! Tại vì lâu quá lâu rồi.
William Shakespeare và Anne Hathaway thành vợ chồng vào năm 1582. Chàng mới mười tám tuổi, nàng hai mươi sáu và đang mang thai. Một năm sau, Susanna ra đời. Đến năm 1585, cặp song sinh Judith và Hamnet xuất hiện, khiến căn nhà nhỏ ở Stratford-upon-Avon đầy thêm tiếng trẻ. Trong khi Anne ở lại quê chăm con và giữ nếp nhà, Shakespeare phần lớn thời gian sống giữa London—cách Stratford gần trăm dặm—nơi ông theo đuổi sân khấu và chữ nghĩa. Những năm tháng ấy, ông vẫn đều đặn đi về, nhưng cuộc sống gia đình đa phần đặt trên vai Anne.
Nói đến thi ca “một thời” của Thầy thì khả năng nào để nói, chữ nghĩa nào để diễn đạt, và tư tưởng – tình cảm nào để thấu ý thơ. Thôi thì mình nói bằng tấm lòng chân thành, bằng chút ân tình quý kính mà Thầy trò một thời học tập, làm việc bên nhau. Do vậy, xin đừng bông đùa chữ nghĩa mà thất lễ. Tản mạn thi ca, người viết muốn nói đến vài ý thơ của Thầy đã rơi rớt đâu đó, ẩn núp dưới rặng chân mây, bên bờ vực thẳm, hay như là ủ mình nơi “không xứ” vượt thoát tử sinh của bậc Đại sĩ, mà hòa quyện với đời một thứ tình cảm thâm trầm, da diết của thi nhân.
LTS: Hòa Thượng Thích Tuệ Sỹ (1945-2023) là một học giả, nhà văn, nhà thơ, nhà phiên dịch Tam Tạng Kinh điển Phật Giáo của Việt Nam trong thời hiện đại. Thầy đã xuất bản hàng chục tác phẩm về Phật học, văn học và triết học. Thầy viên tịch vào ngày 24/11/2023 tại Chùa Phật Ân, Đồng Nai, Việt Nam. Việt Báo xin dành số báo đặc biệt kỳ này để tưởng niệm hai năm ngày Thầy viên tịch và cũng để tỏ lòng tri ân những đóng góp của Thầy cho nền văn hóa và văn học của Dân Tộc và Phật Giáo Việt Nam.
Với lòng kính cẩn và tri ân, xin được cùng hướng về vị Thầy chung của chúng ta: Hòa Thượng Thích Tuệ Sỹ, người đã một đời cống hiến cho sự nghiệp văn hoá, giáo dục và sự tồn vong của Chánh Pháp. Người là bậc Cao tăng, Thạc đức của Phật giáo Việt Nam. Người là hiện thân của Bồ-đề nguyện và Bồ-đề hành. Người là bậc Đại sĩ, bằng bi nguyện và hùng lực đã giữ vững con thuyền Đạo pháp trong lòng Dân tộc. Từ thuở thiếu thời, Người đã bộc lộ tài hoa, cốt cách và phẩm hạnh cao quý của Sa môn. Tuổi ba mươi đã phải khép lại những trang cảo thơm, lên rừng xuống biển, chịu lênh đênh cùng vận nước thăng trầm. Bản án tử hình không khiến Người dao động tâm tư, chỉ làm sáng thêm tinh thần “uy vũ bất năng khuất”. Tù đày và quản thúc không thể thay đổi được một người đã quyết tâm sống trọn vẹn với những giá trị mình đã lựa chọn.
Quán trọ là cõi tạm thế gian. Nẻo về là Niết-bàn lộ. Từ quán trọ đến Niết-bàn, nói xa thì muôn trùng vạn dặm của ba A-tăng-kỳ kiếp, mà nói gần thì chỉ cách nhau trong đường tơ kẽ tóc của một móng tâm. Tâm khởi động thì ở quán trọ. Tâm tịch lặng thì là Niết-bàn. Khi khởi tâm “nhớ nửa cung đàn” thì đang ở quán trọ. Nhưng hãy để ý chữ “nửa cung đàn” là cách ẩn dụ của nhà thơ Tuệ Sỹ. Nó diễn bày một cách tinh tế cảm thức siêu thoát của nhà thơ. Nhớ trọn cung đàn thì đó là thứ nhớ nhung bị vướng lụy của tình cảm phàm tình. Nhớ “nửa cung đàn” thì đó chỉ là dư âm lướt nhẹ qua tâm hồn rỗng lặng như cánh chim bay qua bầu trời xanh không để lại dấu vết gì. Thầy Tuệ Sỹ là người nghệ sĩ siêu thoát, như có lần nhà bình luận văn học Đặng Tiến đã viết về thơ của Thầy trong bài “Âm trầm Tuệ Sỹ”:“Thơ bao giờ cũng phản ảnh ba tính cách: môi trường xã hội trong lịch sử; ngôn ngữ trong những biến chuyển với thời đại; và tác giả, qua đời sống hàng ngày;
“Cụ tượng” – cái tên nghe vừa vụng, vừa ngang. Vụng, vì nó ngắt gọn một cách bất chấp quy phạm. Ngang, vì nó từ chối cả hệ thống gọi tên vốn dĩ đã quá đông đúc của nghệ thuật: nào “trừu tượng”, nào “biểu hiện”, nào “tối giản”. Bùi Chát không tham gia vào cuộc xếp loại ấy, anh chỉ muốn gọi đúng động tác của mình: cụ thể hóa những mảnh hỗn độn mù mờ bên trong.
Tôi không trừu tượng hóa thế giới hiện thực này. Khi vẽ, tôi chỉ cụ thể hóa những trừu tượng luôn có sẵn trong tôi. “Trừu tượng” đối với tôi không phải sự biến dạng hiện thực. Nó vốn tồn tại từ trước, trong những tầng hỗn độn mù mờ bên trong con người. Thứ đó không tên gọi, không hình dáng, như một khối đá chưa được đẽo gọt, một đám mây cuộn không thể nắm bắt. Khi vẽ, tôi chỉ làm công việc duy nhất: kéo nó ra ngoài, trao cho nó một hình thái bằng màu, bằng nét, bằng bố cục.
Mùa Thu ở Seattle hiện tại và mùa Thu ở làng Cau, tỉnh Thái Bình mấy mươi năm về trước cùng bềnh bồng trôi trong trái tim của một người di tản, như những con tằm qua bao bàn tay của người phụ nữ lao động thành tấm áo tơ đẹp như gấm trên nước Trung Hoa… mà người dệt lụa không bao giờ được mặc, và người mặc áo tơ tằm đó cũng không bao giờ biết được công lao và tài hoa của người làm nên sản phẩm quý đó.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.