Hôm nay,  

Pháo Bông

23/07/200600:00:00(Xem: 2958)

Tôi đã nhiều lần được nhìn ngắm pháo bông rực rỡ trên bầu trời Hoa Kỳ và lần nào cũng không thể không trầm trồ “Đẹp quá ! Tuyệt ! Thật tuyệt đẹp !” Lẽ dĩ nhiên, tôi đang nói về những loại pháo bông bắn vút lên thật cao, thật xa, rồi mới bùng nở ra muôn hình vạn trạng, muôn mầu sắc hài hòa, tùy theo sự chế tác mỹ thuật của những nhà thực hiện phác kiểu.

Mới ngày lễ Độc Lập của Hoa Kỳ, đầu tháng 7 vừa qua, thời tiết quá nóng nên chập tối tôi mới ra sân trước tưới nước cho bãi cỏ khá rộng và những bụi hồng, khóm trúc kêu khát vì nắng hè chói chang. Nhiều người đã nghĩ, xăng đang lên giá kéo theo mọi thứ hàng hóa khiến đời sống dân chúng  eo hẹp, chắc là ngân khoản mua pháo bông mừng lễ Độc Lập cũng phải bị cắt xén theo. Tôi cũng nghĩ như thế. Nhưng tôi lầm và nhiều người đã lầm ! Vừa tưới vườn ngoài sân trước, tôi vừa được ngắm pháo bông nở rộ, sáng rực khắp bầu trời sẫm tối. Cao điểm là khoảng từ 9 tới 10 giờ vì lúc này trời đã mát hẳn. Trẻ nhỏ, người lớn tràn ra lề đường, ai có pháo thì đốt, ai không có thì bắc ghế ra sân, ngắm ... ké. Những bông hoa pháo đủ mầu, đủ kiểu bung lên phía trước, phía sau, bên phải, bên trái, hai con mắt không kịp nhìn hết, nao nức, rộn ràng những âm thanh trầm trồ, xuýt xoa, reo hò của người thưởng ngoạn.

Theo tôi, kỹ thuật thực hiện pháo bông của Hoa Kỳ là nhất! đầy chất sáng tạo, nghệ thuật và vô cùng rực rỡ!

Từ hơn một tuần nay, tôi thấy lại hình ảnh quen thuộc của những chùm pháo bông trên màn ảnh truyền hình khi theo dõi tin tức chiến tranh Trung-Đông ! Trong màn tối, ánh đèn điện nhấp nháy như sao đêm, từ những cao ốc chọc trời, những khu phố sầm uất, bỗng rung chuyển. Phi pháo từ nơi nào đó, vụt lên không gian, tóe lửa giữa trung tâm thành phố rồi rơi xuống. Chỉ một tích tắc sau, khối lửa khổng lồ bốc lên ngùn ngụt, trên thì như đốt cháy trăng sao, dưới thì thành phố vỡ vụn. Phút giây, toàn bộ địa bàn nơi ngòi nổ của phi pháo rơi xuống chìm trong biển lửa, trong gạch ngói tan hoang, trong tiếng khóc la vang trời dậy đất !

Hình ảnh này không mấy khác những chiếc pháo bông được bắn lên trời để ăn mừng, để vui chơi, để giải trí. Có khác chăng là độ mạnh của nó có thể gấp triệu triệu lần pháo bông và mục đích của nó là hủy diệt, tàn phá, gây chết chóc kinh hoàng. Người đốt pháo bông tung lên trời để bộc lộ niềm vui trong lòng mình và chia xẻ niềm vui đó với người khác. Người nhấn nút phi pháo vào những địa điểm được chỉ định thì mang lòng thù hận ngùn ngụt và xả lòng thù hận đó vào mục tiêu tàn sát ! Chiếc pháo bông bung lên, mang theo bao tiếng cười. Đầu đạn pháo rơi xuống, cày nát nhà cửa, thịt xương trong tiếng khóc!

Trong kinh Trung A Hàm có đoạn nói về một buổi sáng vua Pasenadi đến thăm Đức Thế Tôn ở tu viện Kỳ-Viên-Tự. Vua bảo đoàn tùy tùng xênh xang người, ngựa ở hết bên ngoài, chỉ mình nhà vua lững thững vào am thất đảnh lễ Đức Thế Tôn. Hôm đó, vua Pasenadi băn khoăn thưa rằng:

- Bạch Đức Thế Tôn, nhờ hưởng ân đức giáo pháp, con đã tuân lời, cố gắng chăm lo thần dân, thương yêu hoàng tộc nhưng con vẫn có cảm tưởng là họ chưa được hạnh phúc. Bạch Đức Thế Tôn, con phải làm gì hơn nữa "

Đức Phật ôn tồn bảo:

- Thương yêu chưa đủ đâu, thương yêu còn phải đi đôi với hiểu biết mới có thể mang hạnh phúc cho đối tượng mình thương. Chẳng hạn như đại vương tỏ lòng yêu hoàng-hậu, công chúa bằng cách tuyển chọn nhiều đoàn ca múa xuất sắc vào cung, ngày đêm múa hát cống hiến những màn giải trí lộng lẫy, vui tươi rồi bắt hoàng hậu, công chúa thưởng thức; trong khi, đại vương có biết rằng hoàng hậu và công chúa chỉ muốn phục sức đơn giản, cùng đoàn tùy tùng mang lương thực, vải vóc tới thăm những xóm nghèo " Đại vương cũng muốn hoàng tử ngày đêm học kinh Vệ Đà trong khi chàng chỉ muốn lắng tâm thiền định " Hãy chỉ nói trong phạm vi rất nhỏ là gia đình cũng có thể cho ta thấy rằng, nhiều khi ta tưởng ta yêu thương người khác mà lại không hề tìm biết đến nhu cầu của đối tượng thì rốt ráo chỉ là ta thương ta, ta thỏa mãn những điều chính ta muốn mà thôi. Thương như thế, làm sao mang được hạnh phúc cho người mình thương"

Vua Pasenadi bàng hoàng khi nghe những lời chỉ dạy như vậy. Sự việc bỗng dưng quá giản dị mà trước đây nhà vua không hề thấy. Sức mạnh của lòng kính ngưỡng đã khiến vua Pasenadi sụp lạy dưới chân Phật. Đức Thế Tôn đỡ vua ngồi lên rồi chậm rãi nói tiếp:

- Cũng thế, người cai trị quốc gia bằng tình thương, tức là bằng tâm từ và tinh thần bất bạo động thì dân chúng sẽ luôn được an lạc, thái bình. Đại vương có muốn nhìn thấy những người trai trẻ của vương quốc bị chết chóc, thương vong khi giao chiến với các nước lân bang không "

Bị hỏi bất ngờ, vua Pasenadi trả lời ngay:

- Bạch Đức Thế Tôn, trẫm thương dân chúng trẫm như con cái. Trẫm rất đau lòng khi các con trẫm phải xông pha ngoài trận mạc.

Đức Thế Tôn nâng tách trà lên, nhưng rồi lại từ tốn đặt xuống và nói tiếp:

- Cũng thế, vua của các nước lân bang cũng không muốn thấy con cái họ bị thảm sát ngoài chiến trường. Nhưng vì đâu, không ai muốn mà tranh chấp tàn khốc vẫn xảy ra " Đó là vì những người nắm vận mạng người khác đã không bắt đầu mỗi sự việc bằng TÂM TỪ. Tâm từ ở đây là lòng thương người như thương chính ta. Nếu đại vương nhìn những chàng trai trẻ của lân bang bằng cái nhìn yêu thương như nhìn trai trẻ trong vương quốc thì đại vương cũng sẽ bảo vệ họ như bảo vệ con cái của đại vương. Ngược lại, nếu những quốc gia lân bang cũng yêu thương thần dân của đại vương như thần dân của họ thì làm sao có cảnh cha mẹ đẩy con cái vào chốn máu đổ, thịt rơi "! Tất cả chỉ vì chúng ta không cùng khởi đầu bằng tâm từ mà lại bằng tâm sân hận. Điểm tới của tâm từ là nối kết yêu thương và tăng trưởng hạnh phúc. Điểm tới của tâm sân hận là tàn phá và hủy diệt an lạc. Mùa Xuân năm trước, khi về thăm hoàng gia, tôi cũng thưa với phụ hoàng tôi như thế và Người đã mời các quốc vương lân bang tới, cùng hội ý. Từ đó tới nay, dân chúng những quốc gia lân bang đều được an lạc, thái bình vì gặp bất cứ vấn đề gì, các quốc vương đều giải quyết bằng tâm từ.

 Nghe tới đây, vua Pasenadi cực kỳ rúng động. Như lời Phật dạy thì hòa bình và hạnh phúc của nhân loại ở ngay trong tầm tay. Chỉ cần những người nắm quyền sinh sát đều khởi Tâm Từ. Tất nhiên, trong đời sống luôn có nhiều va chạm, bất đồng, từ đơn vị nhỏ là gia đình, xã hội, rồi tới quốc gia, thế giới. Nhưng dù bất cứ là những tranh chấp gì, nếu chúng ta khởi đi bằng Tâm Từ để giải quyết với nhau thì chắc chắn bạo động và chết chóc phải giảm thiểu được rất nhiều, nếu không muốn nói là sẽ tránh được.

Trong lịch sử nhân loại, hãy thử đi vào những lý do của từng phía tranh chấp sẽ dễ dàng thấy rõ những “Cái Ta” chứ không mấy khi thấy cái “Chúng Ta”. Khi chỉ có “Cái Ta” thì tất nhiên, ngay sau đó là phải  bảo vệ “Cái Của Ta”. Mà khi cần bảo vệ “Cái Của Ta’ thì phải tiêu diệt “Cái Của Nó” ... v...v.... Suốt giòng chảy hung hãn đó, không ai dừng lại để hỏi “ Có làm gì khác được không " Tiêu diệt nhau rồi tới đâu "” Tệ hại hơn nữa, nếu họ có dừng lại đôi phút chỉ là để họp bàn nhau làm sao tiêu diệt đối phương mau hơn, mạnh hơn. Họ thường quên cái giá phải trả khi đối phương phản công.

Lịch sử nhân loại đã có không biết bao nhiêu câu trả lời bi thảm khi con người tranh chấp nhau bằng bạo lực, nhưng sóng lớp sau vẫn vỗ lên lớp trước. Bao hình ảnh phi lý khi những toán cứu thương liều thân vào vòng lửa đạn cõng người bị thương, chở vội đến những bệnh viện dã chiến gần khu giao tranh để tận tâm tận lực cứu sống từng nhân mạng thì cách đó không xa, bom đạn do người tung ra vẫn nhắm vào người. Rồi người lại can đảm vào cõi chết cứu người !!! ... Nơi này chủ tâm tàn phá cả đô thị, nơi kia vẫn chắt chiu dựng từng mái ấm cho người trú thân. Thiện và ác đều nhân danh những ý-thức-hệ đặc thù vị kỷ để thỏa mãn nhân sinh quan của mình, dù rằng, khi diệt người thì ta cũng chẳng toàn thân !

Ai trách Phật là giáo lý của Ngài toàn năng, sao đã gần 2600 năm mà nhân loại ngày càng thêm vô minh, thống khổ " Họ quên một lời điềm đạm Phật từng nói: “Đường ta đã chỉ. Cất bước lên mà đi hay không là do các con”.

Hãy thử mơ tưởng môt điều không tưởng, là bỗng nhiên, tất cả những người đang nắm quyền sinh sát trên thế giới đều đồng loạt DỪNG LẠI tâm sân hận, nhìn rõ mặt nhau, nhìn rõ những sự thể điêu linh đang xảy ra. Chỉ cần dừng lại như thế giây lát thôi, rồi tất cả bỗng đồng loạt KHỞI ĐI bằng TÂM TỪ để giải quyết những tranh chấp bằng TÌNH THƯƠNG thì điều gì sẽ xảy ra "

Thưa quý vị, điều đầu tiên chúng ta có thể thấy là những ngòi nổ, những phi pháo mà các phe lâm chiến đang tận lực nã vào nhau kia, sẽ lập tức biến thành những chùm pháo bông rực rỡ. Những chùm pháo bông của yêu thương không chỉ bung trên một bầu trời mà lân tinh đẹp đẽ đó sẽ vượt thời gian, không gian cho nhân loại nơi nơi được nếm chung một vị.

Đó là vị an lạc và giải thoát.

Diệu Trân

(Như-Thị-Am, tháng bảy, 2006)               

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Hai trăm năm rưỡi sau ngày dựng cờ độc lập, nước Mỹ vẫn chưa thoát khỏi chiếc bóng của bạo lực. Mỗi khi một viên đạn nổ, người ta lại nói: “Đây không phải là nước Mỹ.” Nhưng chính câu nói ấy lại là cách người Mỹ tránh nhìn thẳng vào chính mình. Bài viết của giáo sư Maurizio Valsania (Đại học Torino), đăng trên The Conversation ngày 12 tháng 9, 2025, nhắc lại lịch sử mà nhiều người muốn quên: từ nhựa đường và lông gà đến súng ngắn buổi bình minh — một mạch dài nối liền hai thế kỷ, nơi tự do và bạo lực chảy cùng dòng máu.
Một cuộc thăm dò dư luận của AP-NORC thực hiện vào tháng 9 & 10 cho thấy hầu hết dân Mỹ coi việc chính phủ đóng cửa hiện tại là một vấn đề nghiêm trọng và đổ lỗi cho cả hai Đảng Cộng Hòa, Đảng Dân Chủ và cả Tổng Thống Trump với những tỷ lệ gần như ngang nhau. Cuộc thăm dò cũng cho thấy người Mỹ lo lắng về kinh tế, lạm phát và bảo đảm việc làm. Họ đang giảm những chi tiêu không thiết yếu như quần áo và nhiên liệu. Đa số cho rằng nền kinh tế yếu kém. Chi phí thực phẩm, nhà ở và chăm sóc sức khỏe được coi là những nguồn chính gây khó khăn tài chính.
Trên cao nguyên Tây Tạng – vùng đất được mệnh danh là “nóc thế giới” – hàng triệu tấm pin mặt trời trải rộng đến tận chân trời, phủ kín 420 cây số vuông, tức hơn bảy lần diện tích đảo Manhattan. Tại đây, ánh nắng gay gắt của không khí loãng ở độ cao gần 10.000 bộ trở thành mỏ năng lượng khổng lồ cho Trung Hoa. Giữa thảo nguyên lạnh và khô, những hàng trụ gió nối dài trên triền núi, các con đập chắn ngang dòng sông sâu, cùng đường dây cao thế băng qua sa mạc, hợp thành một mạng lưới năng lượng sạch lớn nhất thế giới. Tất cả đổ về đồng bằng duyên hải, cung cấp điện cho các thành phố và khu kỹ nghệ cách xa hơn 1.600 cây số.
Mức asen cao được phát hiện trên sông Mê Kông, cảnh báo nguy cơ ô nhiễm kim loại nặng lan rộng ở Đông Nam Á. Các sông Mã, Chu và Lam của Việt Nam đang bị đe dọa bởi hoạt động khai thác đất hiếm ở Lào, tác động đến nguồn nước của hàng chục triệu người và di sản cổ đại văn hóa Đông Sơn. Việt Nam cần phối hợp ngoại giao, giám sát khoa học và vận động cộng đồng để bảo vệ các dòng sông này. Khác với sông Mê Kông được giám sát và hợp tác thông qua Ủy hội Sông Mê Kông (MRC), các dòng sông Mã, Chu và Lam lại không có bất kỳ hiệp ước quốc tế nào. Do đó, Lào và đối tác Trung Quốc không có nghĩa vụ pháp lý phải giảm thiểu ô nhiễm xuyên biên giới. Sự thiếu vắng các thỏa thuận ràng buộc này đòi hỏi Việt Nam phải hành động bảo vệ dân cư và sinh mệnh các dòng sông này
Tuần lễ Nobel năm 2025 đã khởi đầu tại Stockholm với giải thưởng đầu tiên thuộc lĩnh vực sinh lý học hoặc y khoa, mở màn cho chuỗi công bố kéo dài đến ngày 13 tháng Mười. Ba nhà khoa học Mary Brunkow, Fred Ramsdell và Shimon Sakaguchi được trao Giải Nobel Y khoa 2025 cho công trình “khám phá cơ chế dung nạp miễn dịch ngoại vi”, nền tảng của nhiều hướng nghiên cứu mới trong điều trị ung thư và bệnh tự miễn nhiễm. Các giải thưởng còn lại sẽ được công bố như sau: - 7 tháng Mười: Vật lý - 8 tháng Mười: Hóa học - 9 tháng Mười: Văn chương - 10 tháng Mười: Hòa bình - 13 tháng Mười: Kinh tế học
Từ tháng 11/2000 đến nay, chưa từng có một ngày nào mà con người vắng bóng ngoài quỹ đạo Trái đất. Trạm Không Gian Quốc Tế International Space Station (ISS) đã duy trì sự hiện diện liên tục suốt 25 năm, với ít nhất một phi hành gia Hoa Kỳ thường trực trên quỹ đạo thấp. Trong lịch sử bay vào vũ trụ, hiếm có thành tựu nào sánh bằng ISS: một công trình chung của Hoa Kỳ, châu Âu, Canada, Nhật Bản và Nga – biểu tượng của sự hợp tác vượt lên trên chính trị. Nhưng mọi hành trình đều có hồi kết. Năm 2030, con tàu khổng lồ này sẽ được điều khiển rơi xuống một vùng hẻo lánh ở Thái Bình Dương.
50 năm sau và thêm 8 đời tổng thống Mỹ, tuy Việt Nam nay không còn là quan tâm của đại đa số quần chúng như thời chiến tranh, nhưng một nước Việt Nam thống nhất về địa lý vẫn nằm trong chiến lược của Mỹ và vẫn được các nhà nghiên cứu về chính trị, sử, xã hội, kinh tế, quốc phòng và những nhà hoạt động môi trường, xã hội dân sự, những người tranh đấu cho dân chủ, nhân quyền quan tâm vì những vấn đề tồn đọng sau chiến tranh và các chính sách của Hà Nội. Những chủ đề liên quan đã được trình bày trong một hội nghị quốc tế tổ chức vào hai ngày 18 và 19/9/2025 tại Đại học U.C. Berkeley với sự tham dự của nhiều học giả, nghiên cứu sinh từ các đại học Hoa Kỳ, Việt Nam, Singapore, Pháp; cùng các cựu lãnh đạo, phóng viên, nhà hoạt động.
Tùy vào diễn biến trong dòng chảy xã hội mà người ta thường hay nhắc hoặc nhớ về một nhân vật nào đó của lịch sử. Ngay lúc này, tôi nhớ về Charlie Charplin – người đàn ông với dáng đi loạng choạng trong đôi giày quá khổ, với cây ba-ton, gương mặt trẻ con, tinh khôi nhưng láu cá, nổi bật với chòm râu “Hitler”, ánh mắt sâu thẳm như vác cả một thế giới trên vai
Con người? Nhân loại? Chúng ta đều biết những nhân vật này từ rất lâu. Họ đến từ một loài vượn đặc biệt có trí thông minh muốn vượt lên con vượn và họ trở thành con người, như nhà khoa học triết gia Charles Darwin đã lập thuyết. Hoặc họ được nặn ra từ đất sét rồi bị đuổi khỏi vườn địa đàng, đi lang thang khắp nơi tạo ra nhân loại như Thánh kinh đã ghi chép. Dù họ đến từ đâu, chúng ta đều phải ca ngợi khả năng tiến bộ không ngừng của họ. Dù họ xấu tính cách nào, hung ác ra sao, điên rồ cách mấy, chúng ta cũng phải ngưỡng mộ ý muốn cao cả của họ: Làm cho con người và đời sống tốt đẹp hơn.
Từ khi trở lại Tòa Bạch Ốc, Tổng thống Donald Trump đã thực hiện hàng loạt chuyến công du quốc tế. Đằng sau những chuyến đi đó là các thỏa thuận trị giá hàng tỷ MK, những buổi đón tiếp hoàng gia trang trọng, xa hoa, hay “nỗ lực tìm kiếm hòa bình” giữa khủng hoảng và xung đột. Trong khi Trump công du đến các quốc gia khác, Tòa Bạch Ốc cũng liên tục mở cửa đón tiếp các lãnh đạo từ khắp thế giới. Từ Tổng thống El Salvador Nayib Bukele (thăm Washington vào tháng 4) đến Quốc vương Jordan Abdullah II (đến Hoa Kỳ vào tháng 2), và gần đây nhất là hội nghị thượng đỉnh giữa Trump và Putin diễn ra tại Alaska.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.