Hôm nay,  

Chuyển Từ Thở Sang Nuốt

10/04/202000:00:00(Xem: 4857)
BS Nguyen Y Duc
Bác Sĩ Nguyễn Ý Đức
 
Sau đây là tài liệu y học mà người viết đã có dịp đọc và xin chia sẻ cùng quý vị.
 
1-Họng được cấu tạo như thế nào?
 
Cuống họng là một ống cơ bắp lót bằng một màng nhờn, chiều dài khoảng 2.7 phân và kéo dài từ phía sau của mũi tới thực quản.Nó cấu tạo một phần của hai bộ phận khác nhau là hô hấp và tiêu hóa.Không khí và thực phẩm đi qua đó và chúng ta rất ngạc nhiên là sự cộng sinh này xẩy ra êm ả. Họng chia ra làm ba vùng. Phần trên cùng là mũi hầu, bắt đầu từ xoang mũi. Từ đây không khí và các chất tiết từ mũi và các xoang bắt đầu chẩy ra. Phần giữa là họng miệng, rộng nhất của họng. Chính nơi đây, ngay ở dưới vòm miệng, là đường dẫn không khí hợp với hệ thống chuyên trở thực phẩm. Ở phần thấp nhất của họng là hầu thanh quản với các đường hô hấp và tiêu hóa. Vì chúng gặp nhau, có người cho rằng thực phẩm và nước thường thường đi nhầm đường nhiều hơn. Các ống dẫn không khí, bắt dầu từ phiá sau của họng,uốn cong về đằng trước. Ở đó nó trở thành thanh quản với các dây thanh âm.Thanh quản mở vào khí quản rồi lên phổi.Song hành với ống dẫn thực phẩm và ngay đằng sau là thực quản và cuối cùng là bao tử.
 
2-Cái gì ngăn thực phẩm vào khí quản?
 
Họng có đường dẫn không khí-khí quản- và thực phẩm- thực quản. Nếu cả hai cùng mở khi quý vị nuốt, không khí có thể vào bao tử và thực phẩm vào phổi.May mắn thay là khí quản khép lại trong khi nuốt. Bộ phận của cơ chế an toàn đó là tiểu thiệt và nó làm việc mỗi khi quý vị nuốt.Tới lúc quan trọng, tiểu thiệt, một mẩu nhỏ giống như sụn, làm việc như một cái vung cùng với thanh quản.Thanh quản nhô lên về đằng trước đề đóng khí quản. Các cử động phối hợp đó phân chia thực phẩm lỏng và đặc. Rồi sau mỗi lần nuốt, tiểu thiệt lại di động lên, khí quản trở lại vị trí cũ, và làn không khí sinh tử tới thanh quản và khí quản lại tiếp tục. Đôi khi quý vị có thể “nuốt sai”, và một vật cứng nào đó rơi vào đường không khí và chặn nó. Bình thường, một cơn ho đánh bật vật lạ ra ngoài và lại mở ống không khí. Nhưng nếu ho không công hiệu, chỉ có sự cấp cứu mới có thể ngăn nạn nhân khỏi bị nghẹt thở và chết.
 
3-Tại sao cái banh miệng lại làm quý vị nghẹt thở hoặc nôn ọe?
 
Nôn ọe khan có thể là một điều khó chịu nhưng nó cũng cứu đời sống của quý vị bằng cách ngăn không để quý vị vô tình nuốt một vật lạ khiến bị nghẹt thở.Quý vị không thể ngưng được khi nôn ọe vì đó là một phản ứng tự chủ. Nó gây ra khi một vật lạ tấn công một vài đoạn cuối của dây thần kinh nằm trong vùng lạnh tạo ra giới hạn giữa miệng và phần giữa của họng. Cái que thăm bằng gỗ của bác sĩ chỉ là vật lạ. Khi đụng vào các dây thần kinh này, nó gây ra một phản ứng để thường thường tống vật sắp bị nuốt để trở lại phía trước của miệng để được nhổ ra.Tất nhiên phản ứng sẽ không cần thiết trong khi bác sĩ khám họng. Nhưng sự xuất hiện của nó ít nhất cho quý vị hay rằng đáp ứng sinh tử đó hoạt động đúng.


cuon-hong-con-nguoi-rv2
Cuống họng của con người . Nguồn https://commons.wikimedia.org/

4-Cái nắp nhỏ ở đằng sau cổ họng dùng để làm gì?
 
Lưỡi gà là miếng thịt đó, gọi là mô bào tiếp nối, và màng nhờn nhủ xuống từ cạnh của vòm miệng mềm.Đó là phần mà lúc thường chuyển động lên khi quý vị nói “a”.Nếu nó chuyển động sang một phía, bác sĩ biết có gì bất thường. Lưỡi gà đúng là bô phận bật lên và giúp khép lại các lối đi của mũi khi quý vị nuốt.Nhưng nhiệm vụ đó được coi như không quan trọng, vì nhiều người không có lưỡi gà vẫn không than phiền thức ăn ra ngoài bằng lỗ mũi.Các nhà hoạt họa truyện tranh miêu tả cục thịt dư rung lên khi hát và hét, nhưng thực ra cấu trúc này không liên quan gì tới tiếng nói.
 
5-Chuyện gì xẩy ra nếu quý vị có một cục ở họng?
 
Một điều rõ ràng là cảm giác khó chịu của một tảng nào đó ở họng ít khi gây ra do u bướu hoặc bất cứ vật nào khác. Trong tất cả các trường hợp, đó chỉ là dấu hiệu của lo âu. Cảm giác này bắt nguồn từ một rối loạn ở dây thần kinh số chín và ở cơ bắp kiểm soát thực quản. Các rối loạn này đôi khi co thắt lại lúc quý vị bực mình.Đây chỉ là những triệu chứng tạm bợ có nhiều liên hệ với các hoàn cảnh gây căng thẳng và cần thời gian để giải quyết vấn đề. Tuy nhiên trong những trường hợp hiếm, miếng đó vẫn còn và người này phải tới bác sĩ được khám bệnh. Đôi khi một nhỏ giọt ở đằng sau lỗ mũi hoặc quá nhiều chất chua ở bao tử cũng gây ra các triệu chứng này.
 
6-Im lặng vì e thẹn nghĩa là gì?
 
Mặc dù thành ngữ im lặng vì thẹn thường thường chỉ được dùng như một nhóm chữ để gây ra xúc động mạnh, nhưng đó cũng là sự thật.Lưỡi của một em bé ít cử động hơn lưỡi người lớn.Đó là vì lớp màng nhờn gọi là cái hãm fraenum nó cột phần dưới của lưỡi vào phía đáy của miệng gần hết chiều dài của lưỡi, nhờ đó đầu lưỡi được tự do. Trong năm đầu của em bé, đầu lưỡi lớn lên rất mau và cái hãm “cột” dần dần phần nhỏ của lưỡi.Tuy nhiên trong các trường hợp rất hiếm, cái hãm còn bị hạn chế và đứa bé gặp khó khăn để nói và ăn.Bác sĩ bèn khuyên nên cắt bớt phần sau của nếp gấp và như vậy lưỡi được tự do di động.
 
7-Nghẹt thở có tránh được không?
 
Ăn và uống nhiều không đi đôi với nhau; những lượng lớn của rượu có thể làm tê liệt việc nuốt, làm cho thực phẩm rơi vào khí quản thay vì thực quản.Tuy nhiên đa số các trường hợp nghẹt thở xẩy ra chỉ vì quý vị “nuốt sai”như người ta thường nói.Phát ngôn hoặc cười to với đầy miệng thức ăn và ăn miếng lớn là những điều nên tránh. Một số nhỏ nạn nhân của nghẹt thở có thể đã bị khó khăn nuốt mà không biết cho tới khi họ thở hổn hển để sống.Rối loạn này có thể gây ra do bất thưởng của cuống họng hoặc các tật khác từ khi mới sinh.Hay có thể vấn đề xẩy ra sau này vì u bướu, rối loạn cơ bắp hoặc thần kinh.Nếu quý vị bị nghẹt thở thường xuyên thì nên cho bác sĩ hay./.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Tương lai của con cháu là việc mà chắc không ai có thể thờ ơ được. Chúng ta bỏ rất nhiều thời giờ, năng lực và tiền bạc để tạo cho chúng một đời sống hoàn thiện nhất có thể. Tuy thế, rất nhiều người hầu như không để tâm đến cái môi trường sống mà con cháu sẽ thừa hưởng. Di sản chúng ta để lại sẽ là gì?
Bốn người đã thiệt mạng gồm một nghi can sau sự kiện nổ súng tại căn cứ hải quân ở Pensacola, Florida, theo cảnh sát cho biết hôm Thứ Sáu, 6 tháng 12.
Thượng Nghị Sĩ Tom Umberg kính mời quý vị lãnh đạo cộng đồng, các cơ quan, đoàn thể, quý truyền thông báo chí và quý cư dân đến với ông và toàn thể nhân viên trong buổi họp mặt cuối năm “Holiday Open House” và quyên góp y phục làm việc “Winter Clothing Drive” sẽ được tổ chức vào ngày Thứ Năm, 12 tháng 12 năm 2019 từ 5:30 chiều đến 8 giờ tối tại văn phòng địa hạt tọa lạc trong Santa Ana Regional Transportation Center – 1000 E. Santa Ana Blvd., Santa Ana, CA 92701.
Hưởng ứng thư mời ngày 2 tháng 12 năm 2019, của Giám Đốc Hội Người Việt là cô Ngô Thị Diễm Tuyết đã mở ra cuộc họp giữa Ban Giám đốc Hội Người Việt và một số vị cao niên tại tiểu bang Illinois vào ngày 04-12-2019, tại trụ sở Hội Người Việt (HNV).
Thế giới này dường như ngày nào cũng có chuyện bất an xảy ra. Nhưng trong vô số bất an thì vẫn còn có điều bình an ở dưới trần thế này cho những người thiện tâm. Đó là sự có mặt của những vị lãnh đạo tâm linh tôn giáo đầy tình thương và bác ái.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.