Hôm nay,  

Chuyển Từ Thở Sang Nuốt

10/04/202000:00:00(Xem: 4855)
BS Nguyen Y Duc
Bác Sĩ Nguyễn Ý Đức
 
Sau đây là tài liệu y học mà người viết đã có dịp đọc và xin chia sẻ cùng quý vị.
 
1-Họng được cấu tạo như thế nào?
 
Cuống họng là một ống cơ bắp lót bằng một màng nhờn, chiều dài khoảng 2.7 phân và kéo dài từ phía sau của mũi tới thực quản.Nó cấu tạo một phần của hai bộ phận khác nhau là hô hấp và tiêu hóa.Không khí và thực phẩm đi qua đó và chúng ta rất ngạc nhiên là sự cộng sinh này xẩy ra êm ả. Họng chia ra làm ba vùng. Phần trên cùng là mũi hầu, bắt đầu từ xoang mũi. Từ đây không khí và các chất tiết từ mũi và các xoang bắt đầu chẩy ra. Phần giữa là họng miệng, rộng nhất của họng. Chính nơi đây, ngay ở dưới vòm miệng, là đường dẫn không khí hợp với hệ thống chuyên trở thực phẩm. Ở phần thấp nhất của họng là hầu thanh quản với các đường hô hấp và tiêu hóa. Vì chúng gặp nhau, có người cho rằng thực phẩm và nước thường thường đi nhầm đường nhiều hơn. Các ống dẫn không khí, bắt dầu từ phiá sau của họng,uốn cong về đằng trước. Ở đó nó trở thành thanh quản với các dây thanh âm.Thanh quản mở vào khí quản rồi lên phổi.Song hành với ống dẫn thực phẩm và ngay đằng sau là thực quản và cuối cùng là bao tử.
 
2-Cái gì ngăn thực phẩm vào khí quản?
 
Họng có đường dẫn không khí-khí quản- và thực phẩm- thực quản. Nếu cả hai cùng mở khi quý vị nuốt, không khí có thể vào bao tử và thực phẩm vào phổi.May mắn thay là khí quản khép lại trong khi nuốt. Bộ phận của cơ chế an toàn đó là tiểu thiệt và nó làm việc mỗi khi quý vị nuốt.Tới lúc quan trọng, tiểu thiệt, một mẩu nhỏ giống như sụn, làm việc như một cái vung cùng với thanh quản.Thanh quản nhô lên về đằng trước đề đóng khí quản. Các cử động phối hợp đó phân chia thực phẩm lỏng và đặc. Rồi sau mỗi lần nuốt, tiểu thiệt lại di động lên, khí quản trở lại vị trí cũ, và làn không khí sinh tử tới thanh quản và khí quản lại tiếp tục. Đôi khi quý vị có thể “nuốt sai”, và một vật cứng nào đó rơi vào đường không khí và chặn nó. Bình thường, một cơn ho đánh bật vật lạ ra ngoài và lại mở ống không khí. Nhưng nếu ho không công hiệu, chỉ có sự cấp cứu mới có thể ngăn nạn nhân khỏi bị nghẹt thở và chết.
 
3-Tại sao cái banh miệng lại làm quý vị nghẹt thở hoặc nôn ọe?
 
Nôn ọe khan có thể là một điều khó chịu nhưng nó cũng cứu đời sống của quý vị bằng cách ngăn không để quý vị vô tình nuốt một vật lạ khiến bị nghẹt thở.Quý vị không thể ngưng được khi nôn ọe vì đó là một phản ứng tự chủ. Nó gây ra khi một vật lạ tấn công một vài đoạn cuối của dây thần kinh nằm trong vùng lạnh tạo ra giới hạn giữa miệng và phần giữa của họng. Cái que thăm bằng gỗ của bác sĩ chỉ là vật lạ. Khi đụng vào các dây thần kinh này, nó gây ra một phản ứng để thường thường tống vật sắp bị nuốt để trở lại phía trước của miệng để được nhổ ra.Tất nhiên phản ứng sẽ không cần thiết trong khi bác sĩ khám họng. Nhưng sự xuất hiện của nó ít nhất cho quý vị hay rằng đáp ứng sinh tử đó hoạt động đúng.


cuon-hong-con-nguoi-rv2
Cuống họng của con người . Nguồn https://commons.wikimedia.org/

4-Cái nắp nhỏ ở đằng sau cổ họng dùng để làm gì?
 
Lưỡi gà là miếng thịt đó, gọi là mô bào tiếp nối, và màng nhờn nhủ xuống từ cạnh của vòm miệng mềm.Đó là phần mà lúc thường chuyển động lên khi quý vị nói “a”.Nếu nó chuyển động sang một phía, bác sĩ biết có gì bất thường. Lưỡi gà đúng là bô phận bật lên và giúp khép lại các lối đi của mũi khi quý vị nuốt.Nhưng nhiệm vụ đó được coi như không quan trọng, vì nhiều người không có lưỡi gà vẫn không than phiền thức ăn ra ngoài bằng lỗ mũi.Các nhà hoạt họa truyện tranh miêu tả cục thịt dư rung lên khi hát và hét, nhưng thực ra cấu trúc này không liên quan gì tới tiếng nói.
 
5-Chuyện gì xẩy ra nếu quý vị có một cục ở họng?
 
Một điều rõ ràng là cảm giác khó chịu của một tảng nào đó ở họng ít khi gây ra do u bướu hoặc bất cứ vật nào khác. Trong tất cả các trường hợp, đó chỉ là dấu hiệu của lo âu. Cảm giác này bắt nguồn từ một rối loạn ở dây thần kinh số chín và ở cơ bắp kiểm soát thực quản. Các rối loạn này đôi khi co thắt lại lúc quý vị bực mình.Đây chỉ là những triệu chứng tạm bợ có nhiều liên hệ với các hoàn cảnh gây căng thẳng và cần thời gian để giải quyết vấn đề. Tuy nhiên trong những trường hợp hiếm, miếng đó vẫn còn và người này phải tới bác sĩ được khám bệnh. Đôi khi một nhỏ giọt ở đằng sau lỗ mũi hoặc quá nhiều chất chua ở bao tử cũng gây ra các triệu chứng này.
 
6-Im lặng vì e thẹn nghĩa là gì?
 
Mặc dù thành ngữ im lặng vì thẹn thường thường chỉ được dùng như một nhóm chữ để gây ra xúc động mạnh, nhưng đó cũng là sự thật.Lưỡi của một em bé ít cử động hơn lưỡi người lớn.Đó là vì lớp màng nhờn gọi là cái hãm fraenum nó cột phần dưới của lưỡi vào phía đáy của miệng gần hết chiều dài của lưỡi, nhờ đó đầu lưỡi được tự do. Trong năm đầu của em bé, đầu lưỡi lớn lên rất mau và cái hãm “cột” dần dần phần nhỏ của lưỡi.Tuy nhiên trong các trường hợp rất hiếm, cái hãm còn bị hạn chế và đứa bé gặp khó khăn để nói và ăn.Bác sĩ bèn khuyên nên cắt bớt phần sau của nếp gấp và như vậy lưỡi được tự do di động.
 
7-Nghẹt thở có tránh được không?
 
Ăn và uống nhiều không đi đôi với nhau; những lượng lớn của rượu có thể làm tê liệt việc nuốt, làm cho thực phẩm rơi vào khí quản thay vì thực quản.Tuy nhiên đa số các trường hợp nghẹt thở xẩy ra chỉ vì quý vị “nuốt sai”như người ta thường nói.Phát ngôn hoặc cười to với đầy miệng thức ăn và ăn miếng lớn là những điều nên tránh. Một số nhỏ nạn nhân của nghẹt thở có thể đã bị khó khăn nuốt mà không biết cho tới khi họ thở hổn hển để sống.Rối loạn này có thể gây ra do bất thưởng của cuống họng hoặc các tật khác từ khi mới sinh.Hay có thể vấn đề xẩy ra sau này vì u bướu, rối loạn cơ bắp hoặc thần kinh.Nếu quý vị bị nghẹt thở thường xuyên thì nên cho bác sĩ hay./.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Tối Cao Pháp Viện (TCPV) hôm Thứ Ba 23 Tháng Mười Hai đã ngăn chặn, không cho Tổng thống Trump điều động hàng trăm binh sĩ Vệ binh Quốc gia đến Chicago. Trong một phán quyết không có chữ ký, TCPV đã bác bỏ yêu cầu khẩn cấp của chính quyền Trump, vốn cho rằng cần phải điều động quân đội để bảo vệ các đặc vụ liên bang tham gia thực thi luật nhập cư ở khu vực Chicago. Ba chánh án bảo thủ - Clarence Thomas, Samuel A. Alito Jr. và Neil M. Gorsuch - đã bày tỏ sự phản đối của họ, theo NYTimes.
Một phóng sự thực tế thuộc chương trình “60 Minutes” của CBS News điều tra các cáo buộc ngược đãi những người bị trục xuất từ Mỹ sang El Salvador đã bị rút khỏi lịch phát sóng của CBS News ngay trước giờ lên sóng. Lệnh đến từ quyết định của tổng biên tập Bari Weiss. Tuy nhiên, dù đoạn phim không được phát tại Mỹ hay trên truyền hình Canada, toàn bộ đoạn phóng sự dài 14 phút vẫn bị rò rỉ lên mạng sau khi ứng dụng Global TV của Canada “vô tình” đăng nhầm tập phim. Video nhanh chóng lan truyền trên mạng xã hội và các nền tảng báo chí tự do như substack, reddit.
Sau đây là bản tin của phóng viên Emma Colton trên Fox News hôm 23/12/2025, nhan đề "Trump trade crackdown hits cheap food containers from China, Vietnam with massive new duties" (Trump bố ráp thương mại, nhắm vào các hộp đựng thực phẩm giá rẻ từ Trung Quốc và Việt Nam bằng các mức thuế mới khổng lồ)
- Các Giám Mục Kêu Gọi Ngừng Bố Ráp Di Dân Dịp Giáng Sinh, Tòa Bạch Ốc Từ Chối. - CBS News Rút Phóng Sự Điều Tra Về El Salvador, Video Công Chiếu Trên Mạng Xã Hội. - Dân Biểu Kiện Trump Và Kennedy Center Đã Tự Ý Đổi Tên. - Bộ Tư Pháp Công Bố Đợt 3 Hồ Sơ Epstein Với Các Tài Liệu Liên Quan Trump. - Bill Clinton Lên Tiếng, Yêu Cầu Công Bố Toàn Bộ Hồ Sơ Epstein. - JD Vance Dọn Đường Cho 2028. - Phi Cơ Hải Quân Rơi Ở Texas, Ít Nhất 5 Người Chết. - Trump Giới Thiệu Tàu Chiến Mang Tên Trump Class. - Bộ Thương Mại Mỹ Nói Kinh Tế Mỹ Tăng Trưởng Trong Quý III. - Nga Tấn Công Khắp Ukraine, Ít Nhất Ba Người Chết.
Trường trung tiểu học tư thục mang tên Thích Nhất Hạnh School of Interbeing sắp mở cửa tại vùng Escondido Nam California. Mục đích của trường là không chỉ giảng dạy kiến thức phổ thông, mà còn chú ý hướng dẫn đời sống tinh thần; để các em học sinh sau này có thể vừa thành công trong nghề nghiệp, vừa có khả năng chế tác hạnh phúc cho chính mình, cho gia đình và cho cộng đồng xã hội.
NEW YORK -- Mối tình và cuộc hôn nhân của hai nhà hoạt động Cộng Hòa nổi tiếng George Conway và vợ là Kellyanne Conway y hệt như phim bộ: nàng Kellyanne trở thành cố vấn cao cấp cho Trump trong chính quyền Trump 1, và chàng George Conway chống Trump kịch liệt. Họ ly dị năm 2023 vì liên tục cãi nhau về Trump. Đặc biệt, cô con gái Claudia của họ từ năm 15 tuổi đã đứng về phe chống Trump, lên mạng minh danh chống Trump. Bây giờ, George Conway tranh cử như một người Dân Chủ năm 2026.
- Phim có nữ diễn viên Trần Thu Liễu (cô dâu Việt ở Đài Loan hơn 2 thập niên) vào đề cử Giải Oscar. - Mỹ triệu hồi 48 đại sứ, nhà ngoại giao trong đó có từ Việt Nam vì do Biden bổ nhiệm - Sài Gòn: Thịt heo ngâm hóa chất thành thịt bò, 7 người bị bắt vì làm ra hơn 600kg thịt dỏm/ngày cho 75 tiệm phở - Đặc sứ Mỹ đòi sáp nhập Greenland vào Mỹ, Đan Mạch nổi giận. - Giải độc đắc cho xổ số Powerball tới 1,6 tỷ đô đêm nay - Trả thù các tiểu bang Dân Chủ, Trump chận, ghìm ngân sách thiên tai đối với các tiểu bang Dân Chủ - Nữ Dân biểu Marjorie Taylor Greene lên án Trump gây chiến nhắm vào Venezuela, tố cáo bà Maria Machado (lãnh tụ đối lập Venezuela) ủng hộ Israel diệt chủng ở Gaza - Mỹ sẽ trao tặng 3.000 đô la và "chuyến bay miễn phí về nước" cho di dân lậu chịu rời Mỹ bây giờ - Trung tướng Nga Fanil Sarvarov chết vì xe bị gài bom ở Moscow. - Nghệ sĩ rủ nhau tẩy chay sau khi Trung tâm Kennedy Center đổi ra tên Trump-Kennedy Center - Trump tăng tốc bố ráp dân nhập cư năm 2026 vì th
Trong không khí trang nghiêm và hoan hỷ của ngày Phật sự trọng đại, Đại Hội Hoằng Pháp kỳ III của Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất (GHPGVNTN) đã được long trọng cử hành trực tuyến qua hệ thống Zoom Meeting vào Thứ Sáu, ngày 19 tháng 12 năm 2025 (nhằm ngày 30 tháng 10 năm Ất Tỵ, Phật lịch 2569).
Tôi có một số kỷ niệm với Miền Đông Hoa Kỳ. Nhớ những ngày cùng theo nhà thơ Giang Hữu Tuyên ôm báo dưới mưa tuyết lất phất. Nhớ những buổi chiều ngồi tới khuya ở nhà anh Ngô Vương Toại, một nhà báo nổi tiếng từ thơi sinh viên ở Sài Gòn vì bị bắn trên một sân khấu nhạc ngoài trời và cuối đời trở thành một nhà truyền thông nổi tiếng trên đài Á Châu Tự Do RFA. Tôi nhớ giáo sư Nguyễn Ngọc Bích, người cực kỳ uyên bác với vốn học và nghiên cứu, và cũng là người cực kỳ thơ mộng với các phân tích về thơ Việt Nam và quốc tế. Và nhớ tới họa sĩ Đinh Cường, người khi vừa mới tới định cư ở Hoa Kỳ là đã có những cuộc triển lãm sôi nổi.
Đài Fox cũng than trời vì giá cả mọi thứ ở siêu thị tăng vọt, tỷ lệ ủng hộ Trump thấp chưa từng có. Bài sau đây là của John Mac Ghlionn trên báo the Hill, nhan đề "How President Trump ruined Christmas" (Cách Tổng thống Trump đã phá hỏng mùa lễ Giáng sinh).
Các báo cáo điều tra từ Washington Post (WaPo) công bố ngày 28 tháng 11 năm 2025 hé lộ một mệnh lệnh rùng rợn từ Bộ Trưởng Quốc Phòng Pete Hegseth: "Giết sạch" (Kill everybody) và chuyện này ngay lập tức bị phía Mỹ bác bỏ. Dưới lăng kính của công pháp quốc tế, sự kiện này không còn là một cuộc "tranh cãi chính trị" hay "chiến dịch chống ma túy" mà là một bản cáo trạng về việc vi phạm hệ thống luật pháp mà nhân loại đã xây dựng từ sau Đệ Nhị Thế Chiến.
-- Dân cử Trâm T. Nguyễn tuyên bố tranh cử Quốc Hội: “Đã đến lúc thay đổi Washington”. -- Nhiều thay đổi thuế quan trọng sẽ có hiệu lực từ tháng Giêng 2026. -- Hoa Kỳ dự tính thu hẹp các khuyến cáo chủng ngừa cho trẻ em (học theo Đan Mạch). -- Trợ cấp Obamacare hết hạn, phí bảo hiểm sẽ tăng vọt ngay từ đầu năm 2026. -- Chỉ trong một tuần, bốn người chết trong trại giam của ICE. -- Trung Tâm Kennedy sốt sắng gắn thêm tên Trump; TNS Sanders sẽ soạn dự luật cấm đặt tên bậy bạ. -- Vụ hồ sơ Epstein: càng công bố càng khiến dư luận mất niềm tin. -- New York: DB Elise Stefanik rút lui cuộc đua Thống đốc, sẽ rời Quốc Hội. -- Tòa án chặn chính quyền Trump siết điều kiện trợ cấp cho người vô gia cư. -- Bộ Tư Pháp kháng án phán quyết bác cáo trạng nhắm vào James Comey và Letitia James. -- Trung tướng Francis Donovan được đề cử lãnh đạo Bộ Tư Lệnh Miền Nam, sẽ làm căng hơn với Venezuela. -- Hoa Kỳ không kích dữ dội ISIS tại Syria, trả thù cho ba người thiệt mạng tu
J461. Dasaratha Jātaka -- Mọi người, dù trẻ hay già, giàu hay nghèo đều sẽ chết; thương khóc chỉ làm suy sụp người sống, và không mang người chết trở lại. Tóm tắt: Một cư sĩ mất cha, nên vô cùng đau khổ. Đức Phật kể một câu chuyện về một vị hoàng tử thời xưa, để tránh xung đột, đã lui về vùng núi chờ đợi cái chết của cha mình. Khi tin tức đến, vị hoàng tử không hề đau buồn, vì hiểu rằng tất cả đều phải chết.
Bộ Tư pháp Hoa Kỳ hôm thứ Sáu công bố đợt hồ sơ đầu tiên liên quan đến cuộc điều tra trùm tội phạm tình dục Jeffrey Epstein. Trong số hàng ngàn tài liệu và hình ảnh được giải mật, nhiều tấm ảnh có mặt cựu Tổng thống Bill Clinton xuất hiện khá nổi bật.
Tin từ PBS cho hay, một đoạn video phát trực tiếp của một người sáng tạo nội dung trên YouTube đang trả lời về đầu tư tài chính đã bất ngờ xuất hiện trên trang web Tòa Bạch Ốc hơn 2 tiếng đồng hồ. Đoạn video phát trực tiếp xuất hiện trong ít nhất tám phút vào tối Thứ Năm trên trang web whitehouse.gov/live, nơi thường phát trực tiếp các bài phát biểu của tổng thống. Tòa Bạch Ốc cho biết họ đang điều tra về “sự chiếm quyền” hy hữu này.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.