Hôm nay,  

Chuyển Từ Thở Sang Nuốt

4/10/202000:00:00(View: 4861)
BS Nguyen Y Duc
Bác Sĩ Nguyễn Ý Đức
 
Sau đây là tài liệu y học mà người viết đã có dịp đọc và xin chia sẻ cùng quý vị.
 
1-Họng được cấu tạo như thế nào?
 
Cuống họng là một ống cơ bắp lót bằng một màng nhờn, chiều dài khoảng 2.7 phân và kéo dài từ phía sau của mũi tới thực quản.Nó cấu tạo một phần của hai bộ phận khác nhau là hô hấp và tiêu hóa.Không khí và thực phẩm đi qua đó và chúng ta rất ngạc nhiên là sự cộng sinh này xẩy ra êm ả. Họng chia ra làm ba vùng. Phần trên cùng là mũi hầu, bắt đầu từ xoang mũi. Từ đây không khí và các chất tiết từ mũi và các xoang bắt đầu chẩy ra. Phần giữa là họng miệng, rộng nhất của họng. Chính nơi đây, ngay ở dưới vòm miệng, là đường dẫn không khí hợp với hệ thống chuyên trở thực phẩm. Ở phần thấp nhất của họng là hầu thanh quản với các đường hô hấp và tiêu hóa. Vì chúng gặp nhau, có người cho rằng thực phẩm và nước thường thường đi nhầm đường nhiều hơn. Các ống dẫn không khí, bắt dầu từ phiá sau của họng,uốn cong về đằng trước. Ở đó nó trở thành thanh quản với các dây thanh âm.Thanh quản mở vào khí quản rồi lên phổi.Song hành với ống dẫn thực phẩm và ngay đằng sau là thực quản và cuối cùng là bao tử.
 
2-Cái gì ngăn thực phẩm vào khí quản?
 
Họng có đường dẫn không khí-khí quản- và thực phẩm- thực quản. Nếu cả hai cùng mở khi quý vị nuốt, không khí có thể vào bao tử và thực phẩm vào phổi.May mắn thay là khí quản khép lại trong khi nuốt. Bộ phận của cơ chế an toàn đó là tiểu thiệt và nó làm việc mỗi khi quý vị nuốt.Tới lúc quan trọng, tiểu thiệt, một mẩu nhỏ giống như sụn, làm việc như một cái vung cùng với thanh quản.Thanh quản nhô lên về đằng trước đề đóng khí quản. Các cử động phối hợp đó phân chia thực phẩm lỏng và đặc. Rồi sau mỗi lần nuốt, tiểu thiệt lại di động lên, khí quản trở lại vị trí cũ, và làn không khí sinh tử tới thanh quản và khí quản lại tiếp tục. Đôi khi quý vị có thể “nuốt sai”, và một vật cứng nào đó rơi vào đường không khí và chặn nó. Bình thường, một cơn ho đánh bật vật lạ ra ngoài và lại mở ống không khí. Nhưng nếu ho không công hiệu, chỉ có sự cấp cứu mới có thể ngăn nạn nhân khỏi bị nghẹt thở và chết.
 
3-Tại sao cái banh miệng lại làm quý vị nghẹt thở hoặc nôn ọe?
 
Nôn ọe khan có thể là một điều khó chịu nhưng nó cũng cứu đời sống của quý vị bằng cách ngăn không để quý vị vô tình nuốt một vật lạ khiến bị nghẹt thở.Quý vị không thể ngưng được khi nôn ọe vì đó là một phản ứng tự chủ. Nó gây ra khi một vật lạ tấn công một vài đoạn cuối của dây thần kinh nằm trong vùng lạnh tạo ra giới hạn giữa miệng và phần giữa của họng. Cái que thăm bằng gỗ của bác sĩ chỉ là vật lạ. Khi đụng vào các dây thần kinh này, nó gây ra một phản ứng để thường thường tống vật sắp bị nuốt để trở lại phía trước của miệng để được nhổ ra.Tất nhiên phản ứng sẽ không cần thiết trong khi bác sĩ khám họng. Nhưng sự xuất hiện của nó ít nhất cho quý vị hay rằng đáp ứng sinh tử đó hoạt động đúng.


cuon-hong-con-nguoi-rv2
Cuống họng của con người . Nguồn https://commons.wikimedia.org/

4-Cái nắp nhỏ ở đằng sau cổ họng dùng để làm gì?
 
Lưỡi gà là miếng thịt đó, gọi là mô bào tiếp nối, và màng nhờn nhủ xuống từ cạnh của vòm miệng mềm.Đó là phần mà lúc thường chuyển động lên khi quý vị nói “a”.Nếu nó chuyển động sang một phía, bác sĩ biết có gì bất thường. Lưỡi gà đúng là bô phận bật lên và giúp khép lại các lối đi của mũi khi quý vị nuốt.Nhưng nhiệm vụ đó được coi như không quan trọng, vì nhiều người không có lưỡi gà vẫn không than phiền thức ăn ra ngoài bằng lỗ mũi.Các nhà hoạt họa truyện tranh miêu tả cục thịt dư rung lên khi hát và hét, nhưng thực ra cấu trúc này không liên quan gì tới tiếng nói.
 
5-Chuyện gì xẩy ra nếu quý vị có một cục ở họng?
 
Một điều rõ ràng là cảm giác khó chịu của một tảng nào đó ở họng ít khi gây ra do u bướu hoặc bất cứ vật nào khác. Trong tất cả các trường hợp, đó chỉ là dấu hiệu của lo âu. Cảm giác này bắt nguồn từ một rối loạn ở dây thần kinh số chín và ở cơ bắp kiểm soát thực quản. Các rối loạn này đôi khi co thắt lại lúc quý vị bực mình.Đây chỉ là những triệu chứng tạm bợ có nhiều liên hệ với các hoàn cảnh gây căng thẳng và cần thời gian để giải quyết vấn đề. Tuy nhiên trong những trường hợp hiếm, miếng đó vẫn còn và người này phải tới bác sĩ được khám bệnh. Đôi khi một nhỏ giọt ở đằng sau lỗ mũi hoặc quá nhiều chất chua ở bao tử cũng gây ra các triệu chứng này.
 
6-Im lặng vì e thẹn nghĩa là gì?
 
Mặc dù thành ngữ im lặng vì thẹn thường thường chỉ được dùng như một nhóm chữ để gây ra xúc động mạnh, nhưng đó cũng là sự thật.Lưỡi của một em bé ít cử động hơn lưỡi người lớn.Đó là vì lớp màng nhờn gọi là cái hãm fraenum nó cột phần dưới của lưỡi vào phía đáy của miệng gần hết chiều dài của lưỡi, nhờ đó đầu lưỡi được tự do. Trong năm đầu của em bé, đầu lưỡi lớn lên rất mau và cái hãm “cột” dần dần phần nhỏ của lưỡi.Tuy nhiên trong các trường hợp rất hiếm, cái hãm còn bị hạn chế và đứa bé gặp khó khăn để nói và ăn.Bác sĩ bèn khuyên nên cắt bớt phần sau của nếp gấp và như vậy lưỡi được tự do di động.
 
7-Nghẹt thở có tránh được không?
 
Ăn và uống nhiều không đi đôi với nhau; những lượng lớn của rượu có thể làm tê liệt việc nuốt, làm cho thực phẩm rơi vào khí quản thay vì thực quản.Tuy nhiên đa số các trường hợp nghẹt thở xẩy ra chỉ vì quý vị “nuốt sai”như người ta thường nói.Phát ngôn hoặc cười to với đầy miệng thức ăn và ăn miếng lớn là những điều nên tránh. Một số nhỏ nạn nhân của nghẹt thở có thể đã bị khó khăn nuốt mà không biết cho tới khi họ thở hổn hển để sống.Rối loạn này có thể gây ra do bất thưởng của cuống họng hoặc các tật khác từ khi mới sinh.Hay có thể vấn đề xẩy ra sau này vì u bướu, rối loạn cơ bắp hoặc thần kinh.Nếu quý vị bị nghẹt thở thường xuyên thì nên cho bác sĩ hay./.

Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
- Hãng Mỹ iRobot khai phá sản Chương 11 vì Trump áp thuế quan 46% vào hàng nhập từ VN. - Australia: Cô Anya Phan (tự xưng thầy bói, phong thủy) bị bắt vì là trùm lừa đảo 165 triệu đô Mỹ) và rửa tiền 528.000 đô Mỹ) ở 1 sòng bạc Sydney - Nam Hàn: Một nữ du học sinh VN bị bắt vì bỏ rơi em bé mới sinh, bé đã chết vì lạnh - Giới trẻ Mỹ tâm thần quá nhiều: Hơn 20% SV tại các đại học Brown và Harvard ghi danh khuyết tật, tâm thần. Tại UMass Amherst là 34% và tại Stanford là 38%. - Tháng sau (1/2026) dự kiến có thể sẽ đóng cửa chính phủ liên bang vì y tế ObamaCare - Ông bà Clinton tuần này ra Hạ Viện khai trực tiếp về Epstein, bị từ chối trả lời qua thư - Sở Y tế của Bộ Cựu Chiến Binh Mỹ (VA) sẽ cắt 35.000 chuyên gia y tế tháng này
Montréal, Canada, 7-12-2025 -- Ngày Quốc Tế Nhân Quyền lần thứ 77 và Lễ Trao Giải Nhân Quyền Việt Nam 2025 đã được long trọng tổ chức tại sảnh đường Singapore của khách sạn Ruby Foo’s vào lúc 1 giờ chiều ngày 27-12-2025 do sự phối hợp giữa Mạng lưới Nhân quyền Việt Nam với Cộng đồng Người Việt Quốc gia vùng Montréal và sự hỗ trợ của một số đoàn thể của người Việt tỵ nạn nhiều nơi trên thế giới.
(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.
Không có cộng đồng di dân da màu nào an toàn trước những chính sách chống di dân cả bất hợp pháp lẫn hợp pháp của chính quyền hiện nay.
J441. Catu-Posathika Jātaka -- Hãy giữ 4 phẩm tính: kiên nhẫn khi bị khiêu khích, tự chủ khi đối mặt với cám dỗ, khả năng từ bỏ thú vui và giải thoát khỏi phiền nhiễu thế gian. Tóm tắt: Các nhà sư đang thảo luận về trí tuệ của Đức Phật. Đức Phật kể một câu chuyện về bốn vị thí chủ, sau khi biết về các cõi trời khác nhau, đã được tái sinh vào những cõi đó. Vào một ngày chay tịnh, tất cả họ tụ tập tại một công viên để trì giới và tìm cách xác định xem ai trong số họ là người có đức hạnh nhất. Câu hỏi này cuối cùng đã được giải đáp bởi bậc hiền triết Vidhura.
- Loạt ảnh mới của tỷ phú Jeffrey Epstein gây chấn động. - Bộ Tư pháp Hoa Kỳ yêu cầu Tòa Phúc thẩm ngăn cản cuộc điều tra “khinh thường tòa án” liên quan vụ trục xuất người Venezuela. - Bộ Tư pháp Mỹ kiện quận Fulton về hồ sơ bầu cử năm 2020. - Hạ viện Cộng hòa công bố gói chăm sóc sức khỏe trước hạn chót trợ cấp Obamacare. - Gần 400 con cò chết vì cúm gia cầm gần Madrid. - Phát hiện bức tường 7.000 năm tuổi dưới đáy biển ngoài khơi Pháp - Người tiền sử đã biết tạo lửa từ 400.000 năm về trước - Tàu Trung Quốc dùng vòi rồng tấn công ngư dân Philippines ở Biển Đông. - Hoa hậu Phần Lan bị tước vương miện sau scandal phân biệt chủng tộc. - Hai ca phong cùi xuất hiện trở lại tại Romania sau 44 năm
Từ tháng 5/2023 đến cuối năm 2025, kênh đào Funan Techo – dự án biểu tượng dân tộc Khmer do hai cha con Hun Sen và Hun Manet quyết liệt thúc đẩy – đã chính thức bước vào giai đoạn thi công thực địa, với sự tái khẳng định tài trợ 1,7 tỷ USD từ Trung Quốc. Dài 180 km, lấy nước trực tiếp từ cả hai phân lưu chính của sông Mekong (đầu nguồn sông Tiền và sông Hậu), con kênh không chỉ khó đạt được mục tiêu rút ngắn lộ trình và giảm chi phí vận tải như Cam Bốt tuyên truyền, mà còn có nguy cơ: (1) làm suy giảm nghiêm trọng lưu lượng nước mùa khô về hạ lưu, (2) chặn đứng phù sa, (3) đẩy nhanh xâm nhập mặn sâu thêm hàng chục kilômét, (4) đe dọa trực tiếp sinh kế của hơn 20 triệu cư dân Đồng bằng sông Cửu Long.Ngô
-- Thượng Viện Indiana Bác Bỏ Bản Đồ Bầu Cử theo Trump. -- Colorado: Trump Ân Xá Cựu Viên Chức Bầu Cử, Châm Ngòi Tranh Cãi. -- Chủ Tịch Hạ Viện Bênh Vực Vụ Không Kích Ghe Nghi Chở Ma Túy, Bác Bỏ Cáo Buộc Tội Ác Chiến Tranh. -- Can Phạm Ám Sát Charlie Kirk Lần Đầu Ra Tòa. -- Trump Ra Sắc Lệnh Ngăn Tiểu Bang Siết Luật Kiểm Soát Trí Tuệ Nhân Tạo (AI). -- Hàng Chục Ngàn Cư Dân Ở Washington Phải Sơ Tản Vì Lụt Nặng, Thống Đốc Cảnh Báo Nguy Hiểm Tính Mạng. -- Nổ Đường Ống Dẫn Khí Đốt Tại Bắc California, Sáu Người Bị Thương, Nhiều Nhà Bốc Cháy. -- Gaza: Người Dân Gồng Mình Chống Chịu Bão Lớn Trong Cảnh Màn Trời Chiếu Đất. -- TNS Warren Muốn Đòi CEO NVIDIA Ra Điều Trần Về Việc Bán Chip Cho TQ. -- Góa Phụ Erika Kirk: ‘Không Thể Đánh Giá Chồng Tôi Chỉ Qua Vài Câu Nói Bị Cắt Xén’. -- Minnesota: Khai Man Trợ Cấp Bữa Ăn Cho Trẻ Em Thời Đại Dịch, Ngân Sách Bị Lấy Đi Tiêu Xài Xa Hoa. -- Luân Đôn Chưa Cho Bắc Kinh Xây “Siêu Đại Sứ Quán” Vì Sợ Thành Trung Tâm Tình Báo...
Một loạt đơn khiếu nại do các tổ chức bảo vệ dân quyền Mỹ đồng ký tên vừa được gửi tới cơ quan Di trú và Hải quan (ICE) cùng Bộ Chỉ huy quân sự Fort Bliss, nêu ra những cáo buộc nghiêm trọng về cảnh đối xử dã man tại trại tạm giam di dân mang tên Camp East Montana đặt trong căn cứ quân sự Fort Bliss, theo tin The Guardian, ngày 9 tháng 12, 2025. Bức thư dài 19 trang khẳng định rằng các nhân viên trại đã vi phạm luật pháp liên bang và hiến pháp khi hành hung, lạm dụng tình dục, và cưỡng ép di dân vượt biên ngược trở lại Mexico trong đêm tối — không qua thủ tục trục xuất hợp pháp.
Có rất nhiều nhầm lẫn về việc người di dân được hưởng những phúc lợi nào. Quy định của liên bang rất chặt chẽ. Hầu hết các phúc lợi liên bang chỉ dành cho một số nhóm người di dân hợp pháp nhất định. Người di dân không có giấy tờ không thể nhận bảo hiểm y tế liên bang, tem phiếu thực phẩm, hoặc phúc lợi An sinh Xã hội.
Hội viên đủ điều kiện có thể lấy hẹn để được chụp nhũ ảnh miễn phí tại Trung Tâm Cộng Đồng Monterey Park vào ngày 16 tháng 12, hoặc Trung Tâm Cộng Đồng Westminster vào ngày 17 tháng 12, bằng cách liên lạc với phòng Dịch Vụ Hội Viên của chúng tôi. Ngoài ra, tầm soát ung thư vú cũng là một trong những dịch vụ đủ điều kiện nhận thưởng trong chương trình Phần Thưởng Khuyến Khích Chăm Sóc Phòng Ngừa của Clever Care. Do đó, hội viên tham gia các sự kiện chụp nhũ ảnh kể trên cũng sẽ được thưởng $25 vào thẻ quyền lợi linh hoạt của họ để sử dụng cho các sản phẩm và dịch vụ sức khỏe. Đến tham gia chụp nhũ ảnh tại các trung tâm cộng đồng này, hội viên cũng có thể hòa mình vào không khí ấm cúng mùa lễ với các hoạt động vui nhộn như làm thủ công, đàn hát, chụp ảnh, và thưởng thức đồ ăn uống nhẹ tại đây.
Viện Bảo Tàng Và Thư Viện Hoa Kỳ (Institute of Museum and Library Services – IMLS) hôm Thứ Tư cho hay mọi ngân khoản liên bang dành cho thư viện và bảo tàng đã được phục hồi. Bản thông báo viết rằng quyết định này thay thế toàn bộ những thư báo chấm dứt tài trợ đã gửi trước đó. Nguồn: James Folta, đăng ngày 5 tháng 12 năm 2025.
Theo thông báo của Ủy Ban Châu Âu, X vi phạm nhiều điều khoản trong Đạo Luật Dịch Vụ Kỹ Thuật Số: thiết kế dấu kiểm xanh gây hiểu lầm, không thực hiện nghĩa vụ minh bạch trong điều hành nội dung, và từ chối cung cấp dữ kiện công khai cho các nhóm nghiên cứu độc lập. DSA cho phép phạt đến 6% doanh thu toàn cầu của một công ty; mức phạt lần này chỉ là một phần của trần phạt ấy.
Dịch vụ Công Viên Quốc Gia vừa điều chỉnh danh sách ngày vào cửa không thu phí, bỏ Martin Luther King Jr. Day và Juneteenth, đồng thời thêm ngày 14 tháng 6 — Flag Day và sinh nhật Tổng thống Donald Trump. Thay đổi diễn ra chỉ vài tuần sau khi chính quyền Trump thông báo tăng phí đối với du khách không phải công dân hay thường trú nhân. Danh sách mới giữ các ngày lễ có tính chất quốc gia như Presidents’ Day (16/2), Memorial Day (25/5), cuối tuần Độc Lập (3–5/7), Constitution Day (17/9) và Veterans Day (11/11). Hai ngày kỷ niệm nội bộ vẫn còn: 110 năm thành lập NPS (25/8) và ngày sinh Theodore Roosevelt (27/10).
Cuối thập niên 1990, cư dân đảo Vancouver bỗng mắc thương tổn phổi kỳ dị: các nốt u phát triển trong phổi, nhiều người chết mà không rõ nguyên nhân. Điều tra di truyền, mẫu đất và hồ sơ hàng hải cho thấy thủ phạm là Cryptococcus gattii, một loại nấm nhiệt đới vốn không thể sống ở phương Bắc. Hành trình của nấm kéo dài cả thế kỷ: xuất hiện tại Brazil hơn 100 năm trước, theo nước dằn tàu đi qua kênh Panama, trôi dạt quanh Vancouver trong nhiều thập niên, rồi bị sóng thần sau trận động đất Alaska 1964 đẩy vào đất liền. Nấm cần khoảng ba mươi năm để thích nghi với môi trường mới và trở nên độc lực.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.