Hôm nay,  

Nước Lên

24/10/202015:20:00(Xem: 5250)

 

Nước. Nước từ đâu cứ dâng lên; lên rồi rút, rút rồi lại lên, ngập tràn đồng ruộng, ao hồ, vườn tược, làng quê, và phố thị của nhiều tỉnh thành miền Trung. Cuồng phong bão tố từ đại dương cuộn xoáy vào đất liền, kéo theo những cơn mưa xối xả ngày đêm. Nước lũ ngầu đục từ non cao đổ về, từ các đập thủy điện xả xuống, đẩy những dòng cuồng lưu ồ ạt đi về nơi trũng thấp, theo những nhánh sông hướng ra biển, chựng lại khi gặp mực biển dâng cao với cường triều gầm thét, sông nối biển biến vùng duyên hải thành một biển nước mênh mông.

Trong dòng nước ngầu đục, đã có trên trăm người thiệt mạng và mấy chục người còn mất tích; của cải, gia súc bị nhận chìm hoặc cuốn trôi. Dù đã được cảnh báo trước sẽ có lũ lụt lớn, nhiều gia đình vẫn không lường được sức nước khủng khiếp chưa từng có như vậy; hoặc cũng vì không biết phải lánh nạn ở đâu khi toàn vùng ngập tràn nước. Có thai phụ bị cuốn theo dòng lũ khi thuyền lật. Có cụ già mù trên chín mươi chẳng biết chạy đi đâu khi nước đến. Có gia đình không kịp chôn cất mẹ vừa mất khi lũ đến, phải treo quan tài mẹ lên trần nhà năm ngày mới có thuyền đến cứu hộ, đem chôn. Có bà cụ một mình ngồi trên những bao lúa chất cao, nhịn đói, thức trắng nhìn nước dâng từng giờ, không biết kêu cứu ai. Có người mẹ nằm bên cạnh xác hai con thơ chết đuối trong trận lụt, vuốt má ru con, lệ tràn. Có bà cụ vừa lo cho chồng bại liệt, vừa lo cho con bị hội chứng Down khi nước ngập nửa nhà mới kịp có ghe đến cứu. Có gia đình với đàn con nheo nhóc không kịp di tản, đành ôm nhau trên nóc nhà khóc la thảm thiết. Có bé thơ mếu máo khóc khi tìm ra sách vở học của mình ướt mem rách nát trong vũng sình. Có những dòng tin nhắn qua điện thoại, kêu cứu khẩn cấp, tuyệt vọng. Nhà nhà, nước ngập đến tận mái, đoàn cứu hộ biết đâu mà tìm.

Rồi hoang tàn để lại sau những trận lũ. Lềnh bềnh trên những vũng nước đọng và sình lầy hôi thối là xác gia súc gia cầm, cây rừng, gỗ mục, những bao lúa thóc, và tất cả vật dụng, bàn ghế, tủ thờ, quần áo, sách vở... của hàng trăm nghìn gia đình, phơi bày lên đó. Xác người được tìm lại và đã đem chôn, nhưng vẫn còn một số mất tích, không biết tìm ở đâu nơi bờ sông, khe suối lình xình nước đục. Vội vàng tìm về nhà xưa, những người già người trẻ mắt trũng sâu, thất thần, vô vọng. Cha mẹ tôi đâu, tuổi già sức yếu chắc không thể chống nổi dòng cuồng lưu vô tình phăng phăng đêm qua. Chồng tôi đâu, vợ tôi đâu, con thơ tôi đâu, có ai vớt được không khi nước lũ cuốn qua căn nhà xiêu vẹo này!

Sau một tuần mưa đổ ngày đêm, ngập lụt cùng khắp, rồi nước cũng rút dần. Nước rút về đâu? – Về nơi thấp nhất. Đổ về biển, hoặc thấm vào lòng đất. Nhưng nước mắt của khổ đau mất mát thì lăn mãi vào tận tim can.

 

Nước luôn đổ về nơi thấp trong khi lửa thì bốc lên cao. Nước hay lửa đều hữu dụng, không thể thiếu trong cuộc đời. Nhưng khi bạo phát thì trở thành tai họa.

Khóc thương dân tình khổ lụy, ở bờ này hay bờ kia. Buồn vời vợi, hận mình bất tài vô lực trước thiên tai, nhân họa ngút ngàn. Nhìn thế nước dâng, không khỏi nhớ về Nguyễn Trãi (1380 – 1442) với bài thơ ưu tư về vận nước:

Quan hải

Thung mộc trùng trùng hải lãng tiền

Trầm giang thiết tỏa diệc đồ nhiên

Phúc chu thủy tín dân do thủy

Thị hiểm nan bằng mệnh tại thiên

Họa phúc hữu môi phi nhất nhật

Anh hùng di hận kỷ thiên niên

Càn khôn kim cổ vô cùng ý

Khước tại thương lang viễn thụ yên.

 

Đóng cửa biển

Trước sóng biển, đóng cọc gỗ hết lớp này đến lớp khác,

Lại đặt ngầm xích sắt dưới sông, đều uổng công thôi!

Bị lật thuyền mới biết dân như nước,

Đã cậy thế hiểm thì khó tựa mệnh trời.

Họa phúc có duyên đâu phải chợt đến trong ngày,

Anh hùng đành lưu hận mấy nghìn năm.

Ý vô cùng của thiên địa xưa nay,

Hiện ra nơi sương khói trên hàng cây xa bên dòng nước.

(Lê Tư dịch nghĩa)

 

Đào Duy Anh dịch thơ như sau:

Lớp lớp rào lim ngăn sóng biển,

Khoá sông xích sắt cũng vầy thôi.

Lật thuyền mới rõ dân như nước,

Cậy hiểm khôn xoay mệnh ở trời.

Hoạ phúc gây mầm không một chốc,

Anh hùng để hận mấy trăm đời.

Vô cùng trời đất gương kim cổ,

Cây khói xa mù bát ngát khơi.

 

Lũ lụt trong thực tế là tai họa giáng xuống lương dân. Thế nước dâng trong chính trị là tai họa cho kẻ cầm quyền. Nước nâng thuyền thì nước cũng có thể lật thuyền (1). Ý dân một khi đã tụ lại và thịnh nộ dâng lên như nước lũ thì sẽ không thuyền nào an toàn chèo chống. Đặt mình vào tình huống khó khăn để cảm cái khổ của người. Lòng thương luôn sẵn có nhưng cơ hội để bộc phát không phải là từng ngày. Hiểm họa của đời sống cũng không phải đột nhiên mà đến. Việc thịnh suy ở đời luôn có căn nguyên của nó. Cần học cách ứng xử thế nào khi tai họa đến với người khác, vì ngày nào đó có thể sẽ đến lượt mình. Khổ đau sẽ không chừa một ai. Giữ tâm lắng đọng như mặt nước hồ thu. Gạn lọc những cáu bẩn thường làm nhiễm ô dòng nước. Lắng tâm như lắng nước, đừng để sóng động. Rồi nước sẽ yên tĩnh, và bình an sẽ đến với muôn người.

 

California, ngày 24 tháng 10 năm 2020

 Vĩnh Hảo

www.vinhhao.info

 

_________

 

 

 

(1)  Theo Lê Tư, trang Nghiên Cứu Lịch Sử, “Khổng tử gia ngữ: “Phù quân giả, chu dã; thứ nhân giả, thủy dã. Thủy sở dĩ tải chu, diệc sở dĩ phúc chu.” Vua là thuyền, dân là nước. Nước để chở thuyền mà cũng có thể lật thuyền (dẫn theo Trần Trọng Dương). Thiên “Vương chế,” sách Tuân tử có câu tương tự: “Quân giả, chu dã, thứ nhân giả, thủy dã; thủy tắc tải chu, thủy tắc phúc chu.” Vua là thuyền, thứ nhân như nước; nước chở thuyền, cũng làm lật thuyền. Tuân tử (313 – 238 trước Tây lịch) không nhận lời này của ông mà nói rằng trích xuất từ “Truyện,” tác phẩm giải nghĩa kinh có trước đó.” (trích chú thích số 104, bài ‘Nguyễn Trãi, bề tôi của bốn dòng vua’: https://nghiencuulichsu.com/2018/01/18/nguyen-trai-be-toi-cua-bon-dong-vua/)


Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Một băng hình song ngữ Việt-Anh vừa được nhóm Wisdom Today thực hiện trình bày về tình hình Phật Giáo tại Hoa Kỳ hiện nay, trong đó phần chính là cuộc phỏng vấn Giáo sư Lewis Lancaster. Giáo Sư là người hướng dẫn thành lập Đại Học University of The West và là Chủ Tịch Ủy Ban Luận Án của Đại Học này kể từ năm 1992
Tổng thống Trump vừa đến thăm Nhà thờ Anh Giáo Cải Cách St. John, nằm đối diện Tòa Bạch Ốc, chỉ một ngày sau khi một đám cháy phát lên dưới tầng hầm của tòa nhà lịch sử giữa rừng lửa biểu tình phản đối cái chết của George Floyd, người bị giết chết trong tay cảnh sát thành phố Minneapolis. Trước khi đến nhà thờ, nơi các tổng thống Hoa Kỳ đã dự thánh lễ kể từ thời James Madison, Trump đã có bài phát biểu tại Tòa Bạch Ốc nhấn mạnh tầm quan trọng của luật pháp và trật tự. Cảnh sát liên bang sau đó đã sử dụng vũ lực để dọn sạch biển người biểu tình ôn hòa từ các đường phố giữa Tòa Bạch Ốc đến nhà thờ, để Trump có thể thực hiện chuyến thăm viếng. Tôi thật sự rất giận, Budde nói trong một cuộc phỏng vấn qua điện thoại không lâu sau đó, bà dừng lại giữa những từ để nhấn mạnh sự tức giận trong khi giọng bà run lên.
Trong khi đó, luật sư của gia đình Flyod là Ben Grump đưa ra lời kêu gọi nước Mỹ hãy chấm dứt bạo động và phá hoại hiện nay theo sau các cuộc biểu tình lan rộng. “Chúng tôi hiểu sự giận dữ chính đáng… Nhưng bạo động thì hoàn toàn không thể chấp nhận được. Không thể chấp nhận với George và không thể chấp nhận với chúng tôi,” theo Crump phát biểu. Crump nói trực tiếp với những người biểu tình: “Hãy thở cho George. Hãy thở cho hòa bình. Hãy thở cho công lý. Hãy thở cho sự chữa lành đất nước của chúng ta.”
Thượng Nghị Sĩ Whip John Thune nói với CNN rằng ông tin là TT Trump nên có “giọng điệu” khác khi giải quyết chuyện quốc gia trong lúc bất ổn này theo sau cái chết của George Flyod. “Tôi nghĩ đất nước thật sự đang tìm cách hòa giải và làm lắng dịu,” theo ông cho biết. “Và tôi nghĩ rằng giọng điệu mà Tổng Thống cần trù liệu khi nói về điều đang xảy ra khắp nước. Tôi nghĩ những nhà lãnh đạo cần phải đồng cảm và nhân đạo và tôn trọng.” Thượng Nghị Sĩ John Cornyn, thành viên lãnh đạo Cộng Hòa tại Thượng Viện, nói rằng ông tin là Trump nên giải quyết chuyện đất nước “nhanh hơn thay vì chậm hơn.” Ông nghĩ rằng Trump cần đưa ra thông điệp đoàn kết giữa lúc bất ổn sâu xa khắp đất nước.
Các chuyên gia được thuê bởi gia đình George Flyod và Nhà Khám Nghiệm Tử Thi Quận Hennepin đã kết luận cái chết của ông ấy là giết người, nhưng họ không đồng thuận về nguyên nhân gây ra cái chết, theo CNN cho biết hôm Thứ Hai, 1 tháng 6. Người khám nghiệm tử thi độc lập nói rằng Flyod đã chết vì “ngạt thở từ sức ép duy trì” trong khi cổ và lưng của ông ấy bị đè bởi viên cảnh sát thành phố Minneapolies trong thời gian ông bị bắt vào tuần trước. Sức đè ép đã cắt đứt mạch máu dẫn tới não bộ của ông, điều đó giám quan đã xác định.
Việc Trung Cộng tuyên bố vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) trên Biển Đông chỉ là thời gian sớm muộn mà thôi, theo bản tin của Đài Á Châu Tự Do (RFA) cho biết hôm Thứ Hai, 1 tháng 6.
Những ngày qua, khi các Thành phố trên toàn quốc bao gồm một số Thành phố ở Quận Cam đang phải đối phó với các cuộc biểu tình rầm rộ sau cái chết gây tranh cãi của anh George Floyd do cảnh sát tiểu bang Minnesota, Thành phố Garden Grove tập trung vào tầm quan trọng của việc tôn trọng sự đa dạng ở mọi hình thức và duy trì mối quan hệ tốt đẹp giữa cảnh sát và cư dân trong cộng đồng.
Khi doanh nghiệp ở các nơi bắt đầu mở cửa vận hành, điều thiết yếu nhất là giữ cho mọi người an toàn và ngăn ngừa sự lây lan của Covid-19. Mục đích của việc xét nghiệm này là tìm những cá nhân gốc Việt không có triệu chứng và có khả năng lây nhiễm. Xét nghiệm miễn phí này dành cho những người làm việc thiết yếu trong lĩnh vực tôn giáo, giáo dục và phục vụ cộng đồng xã hội.
Hai phần ba thế kỷ đã qua, ba thế hệ đã bị hy sinh: hy sinh chống Pháp để giành độc lập, hy sinh chống Mỹ để thống nhất đất nước, hy sinh làm những nông dân không có đất, và những công nhân không có tay nghề để đô thị hoá và công nghiệp hoá đất nước. Với đường lối giáo dục hiện nay, rõ ràng, Đảng và Nhà Nước đang tính hy sinh (luôn) thế hệ kế tiếp – thế hệ thứ tư!
Lần đầu tiên kể từ tháng 3, không có cái chết mới nào ở Thụy Điển trong 24 giờ liên quan đến coronavirus mới Sars-CoV-2. Điều này đã được công bố ngày 31.5.2020 bởi cơ quan y tế quốc gia. Theo các số liệu chính thức, gần 4.400 người đã chết do đại dịch ở quốc gia Scandinavi kể từ ngày 11/3. Khoảng 37.500 người đã bị nhiễm bệnh. Con số tương đối cao - được tính bằng mười triệu dân - chủ yếu là do nhiễm trùng trong các viện dưỡng lão trong và xung quanh thủ đô Stockholm, người ta nói. Không giống như ở nhiều quốc gia khác, Thụy Điển đã không đóng cửa trường học và nhà trẻ. Các công dân chỉ được yêu cầu giữ khoảng cách và hãy rửa tay nhiều lần.
Ít nhất có 40 thành phố và Thủ Đô Hoa Thịnh Đốn đã ban hành lệnh giới nghiêm tối nay, Chủ Nhật, 31 tháng 5, để đối phó với những vụ biểu tình bạo động khắp nước vào cuối tuần này. Tính tới sáng Chủ Nhật, có 5,000 lính Vệ Binh Quốc Gia đã được điều động tại 15 tiểu bang và Thủ Đô Hoa Thịnh Đốn, với 2,000 lính Vệ Binh Quốc Gia khác chuẩn bị để được điều động nếu cần. Một xe tải đã tông vào đám đông biểu tình tại Florida hôm Chủ Nhật. Video cho thấy những người biểu tình tại Tallahassee đang đi bộ chung quanh xe tải lúc nó đã ngừng ở đèn giao thông, trong khi có người dường như nói chuyện với tài xế. Trong một video, một cái chai rõ ràng đã đập vào người góa phụ và chiếc xe tải sau đó bất ngờ tăng tốc, hất văng nhiều người sang một bên, nhưng không có thương tích nghiêm trọng nào được báo cáo.
Tổng Thống Donald Trump đã nhiều lần giữ khoảng cách chính ông với các hành động bạo lực trong cộng đồng khắp nước Mỹ, bác bỏ các nhà phê bình chỉ ra lời nói của ông như một nguồn cảm hứng hoặc sự thoải mái tiềm tàng cho bất kỳ ai hành động theo niềm tin lâu dài về sự cố chấp và thù ghét. “Tôi nghĩ lời nói của tôi mang mọi người lại với nhau,” theo ông Trump nói thế trong năm ngoái, 4 ngày sau khi một thanh niên 21 tuổi bị cáo buộc đã đăng một bản tin chống người nhập cư lên mạng và sau đó được cho là đã nổ súng tại tiệm Walmart ở El Paso, Texas, giết chết 22 người và làm bị thương hàng chục người khác. Nhưng một đánh giá toàn quốc được thực hiện bởi ABC News đã xác định ít nhất 54 vụ án hình sự mà Trump được viện dẫn liên quan trực tiếp đến các hành vi bạo lực, đe dọa bạo lực hoặc cáo buộc tấn công.
Một con số cao kỷ lục những người Mỹ đang đối diện nạn đói trong năm nay khi sự xuống giốc kinh tế thảm khốc được gây ra bởi đại dịch vi khuẩn corona sẽ khiến hàng chục triệu người không thể mua đủ thực phẩm để nuôi gia đình. Trên toàn nước Mỹ, nhu cầu trợ giúp tại các ngân hàng thực phẩm và tủ đựng thức ăn đã lên cao kể từ khi vi khuẩn buộc nền kinh tế đóng cửa, khiến cho hơn 40 triệu người xin trợ cấp thất nghiệp, theo các số liệu mới nhất cho biết. Kết quả, ¼ trẻ em được phỏng đoán, tương đương 18 triệu trẻ em, có thể cần trợ cấp thực phẩm trong năm nay – tăng 63% so với năm 2018.
Tại Canada, dân sống ven sông và vùng duyên hải thường có thú đào vớt nghêu sò. Tuy nhiên,ít có người ý thức rằng các loại thủy sản này đôi khi có thể là mối đe dọa cho sức khỏe. Hằng năm, chuyện ngộ độc nghêu sò vẫn thấy thỉnh thoảng xảy ra, nhất là vào dịp hè, mùa mà mọi người đổ xô ra những bãi cát và bãi biển để vui chơi và nghỉ mát. Có người nói rằng sò hến rất bổ cho sex, hổng biết có phải vậy không?
Trong cuộc họp báo vào Thứ Bảy, Thị Trưởng Eric Garcetti đã lên kế hoạch thảo luận về cuộc biểu tình và bạo động tối Thứ Sáu. Ông đã kêu gọi giữ ôn hòa khi người dân leo lên xe buýt điện Metro và đốt cháy xe cảnh sát tại Quận Fairfax. “Dù bạn mang huy hiệu hay dù bạn cầm biểu ngữ, tôi kêu gọi tất cả người dân Los Angeles hãy hít thở thật sâu và lùi lại một khoảnh khắc,” Garcetti nói. “Để cho những người lính cứu hỏa của chúng ta dập tắt ngọn lửa. Để cho những cảnh sát ôn hòa tái lập trật tự. Và để họ bảo vệ quyền của các bạn được ở ngoài đó.” Garcetti đã tuyên bố lệnh giới nghiêm sẽ có hiệu lực tại Đường Phố Los Angeles bắt đầu từ 8 giờ tối Thứ Bảy đến 5 giờ rưỡi sáng Chủ Nhật. 533 người đã bị bắt hôm Thứ Sáu trong cuộc biểu tình, theo cảnh sát Los Angeles cho biết. Những người bị bắt vì tình nghi trộm cắp, hôi của, bạo động, bạo hành với cảnh sát, cố sát và không giải tán, theo Sở Cảnh Sát Los Angeles cho biết trong cuộc họp báo hôm Thứ Bảy. Tất cả đều được thả trừ 18 người.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.