Hôm nay,  

Giới thiệu sách mới: Văn-Học Quốc-Ngữ thời đầu và miền Nam lục-tỉnh

02/06/202115:56:00(Xem: 6050)

Giới thiệu sách mới:
 
Văn-Học Quốc-Ngữ thời đầu và miền Nam lục-tỉnh

qua vài nhận định, biên khảo của
Nguyễn Vy Khanh
.
nhà Nhân Ảnh xuất bản tháng 5-2021
.
Amazon.com và lulu.com phát hành


blank  
Buổi bình-minh của văn-học chữ Quốc-ngữ đã bừng lên từ nửa cuối của thế-kỷ XIX, nay đã trở thành quá khứ nhưng đã là sỏi đá nền móng! Hơn 150 năm sau, đất nước cũng như con người Việt-Nam đã trải qua biết bao dâu bể, biến suy, chưa biết bao giờ sẽ có thể sống hòa hợp lại được như thời thịnh trị và an bình như tổ tiên xưa. Chúng tôi thiển nghĩ cần có một cái nhìn lại, "ôn cố tri tân" như thường nghe, việc vốn không dễ vì dù chấp nhận hậu sinh là kẻ "phê bình" tối hậu của mọi nền văn học đã qua, nhưng chúng ta hôm nay không thể đọc lại các tác phẩm văn học các thời trước như người thời đó. Các thời đại văn chương đã qua đi và chúng ta có nhìn lại thì mới thấy chúng chỉ là những hiện tượng xuất hiện một thời nhưng không chết, không mất, vì chúng đắp lối, dọn ngõ cho các thế hệ đến sau.
.
Văn-học Miền Nam trong tuyển tập này một phần được giới hạn ở tính "miền Nam lục-tỉnh". Tìm hiểu và nêu lên những đặc-tính nhưng không so sánh và xếp loại theo nghĩa địa phương. Với biên khảo này, chúng tôi có một số nhận định như sau:
 
- Văn-học chữ quốc-ngữ đã khởi đầu từ Miền Nam Lục-tỉnh (Nam kỳ, Cochinchine), từ 1869 với Gia Định Báo - là tờ báo chữ Quốc-ngữ đầu tiên ở Việt-Nam, từ ngày 15-4-1865.
- Nền văn-học chữ quốc-ngữ này xuất hành từ báo chí: các truyện kể, truyện ngắn, thơ, vè, bút ký, nghị luận đã xuất hiện trên các báo thời đầu này trước khi được xuất bản và được gọi là tác phẩm văn học:
- Tác phẩm văn xuôi mang tính văn học đầu tiên được xuất bản là Chuyện Đời Xưa của Trương Vĩnh Ký năm 1866, 74 văn bản bằng chữ Quốc-ngữ, sau đó đến tác phẩm của Trương Minh Ký và Huình Tịnh Của;
- Tiểu-thuyết chữ Quốc-ngữ đầu tiên được xuất bản là truyện Thầy Lazaro Phiền của tác giả tiên phong Nguyễn Trọng Quản vào năm 1887;
- Văn bản kịch nói đầu tiên được xuất bản là Tuồng Joseph của Trương Minh Ký, vào năm 1887;
- Thể loại tự truyện xuất phát với Chơn Cáo Tự Sự (1910) của Michel Tinh.
  
Nhân đây cũng xin xác nhận chúng tôi không phân biệt Nam Bắc vì quan niệm muốn thông-cảm và giải quyết một số vấn nạn lịch-sử, sự hiểu biết tường tận là điểm khởi đầu thiết yếu. Văn-học là một phần quan trọng của văn-hóa và lịch sử một dân tộc và phê bình, nghiên cứu đặc tính địa lý được nhiều nhà phê bình văn học Âu Mỹ xem trọng. Cho nên khi nói đến một số nhà văn thơ – mà không là tất cả những vị đã nổi tiếng, chúng tôi làm công việc văn-học sử, mục-đích phân tích và nhận định, chớ không nhắm kỳ thị địa phương hay đề cao, hạ giá tác-giả nào cả! Tất cả các nhà văn thơ đều thuộc văn-học sử Việt-Nam.
 


Mặt khác, những ảnh-hưởng lên văn-học Việt-Nam nếu có cũng cần được nghiên cứu, ví dụ như nếu Anh quốc hay Tây-ban-nha, Bồ-đào-nha xâm chiếm, đô hộ miền Nam rồi cả nước thay vì thực dân Pháp, thì sinh hoạt văn-hóa và việc nghiên cứu văn-học đã khác chăng? Văn-học dân gian (folklore/oral literature) sẽ được chú tâm hơn? Và ảnh-hưởng trên văn-học bác học?
 
Những bài viết trong tập sách đánh dấu một quãng thời gian viết của chúng tôi. Một cố gắng chủ quan, rời rạc, về một số vấn đề của văn-học bầng chữ Quốc-ngữ thời đầu và miền Nam lục-tỉnh, không hẳn có tính cách hệ thống. Bài Miền Nam Khai Phóng là bài đầu tiên đánh dấu sự quan tâm và nghiên cứu của chúng tôi với quan niệm “Kiến thức cũng như nghề nghiệp chính thức và nghiệp dư, sau nhiều thập niên hoạt động, cho chúng tôi tâm niệm và ý chí, trong khả năng khiêm tốn và khả thể, đi tìm sự thực và ghi lại cho các thế hệ sau, với hy vọng rằng chỉ có thống nhất nhân tâm và địa lý khi nào những khúc mắc và vấn nạn lịch sử đã được nhìn nhận và giải tỏa”. Bài đã gây tiếng vang về vấn đề, từ khi được xuất hiện trong tuyển tập 1 Văn-Học Nghệ-Thuật Liên Mạng (1996). Một số bài trong tập đã được in trong các tuyển tập biên khảo và một số đã được phổ biến trên các tạp chí cũng như các trang liên-mạng internet. Chúng tôi giới hạn thời gian văn học từ năm 1865 đến 1954, tuy trong vài bài, vì mạch văn hoặc muốn đầy đủ, chúng tôi đi qua lằn ranh thời gian đó, hoặc lặp lại một số chi tiết, sự kiện.
 
Chúng tôi quyết định xuất-bản tuyển tập biên-khảo vào lúc này, dù chúng tôi vẫn muốn cập nhật và đặt lại một số vấn-đề, nguồn cơn. Trong thời gian biên soạn, tập nhận định và biên khảo này, đã được quí thân hữu và văn hữu góp ý và phê phán. Chúng tôi mong tiếp tục được quí độc giả chỉ giáo những sai lầm và thiếu sót cũng như sẵn sàng thảo luận về những quan điểm đưa ra trong tập sách. (NVK)
.
Sách gồm 20 tiểu luận và biên khảo mới hoặc đã được cập nhật:
- Văn-Học chữ quốc-ngữ thời đầu
- Miền Nam khai phóng
- Miền Nam đạo lý
- Văn-học yêu nước
- Tiếng Việt qua một số tác-phẩm chữ quốc-ngữ thời đầu
- Báo-chí từ thời bình minh văn-học chữ quốc-ngữ đến buổi qua phân 1954
- Về Nguyễn Đình Chiểu và lý-luận văn-học
- Trương Vĩnh Ký và các tác-phẩm văn xuôi tiền-phong
- Huình Tịnh Paulus Của
- Trương Minh Ký
- Nguyễn Trọng Quản, Hồ Biểu-Chánh và Ảnh hưởng Âu-Tây trong thể-loại tiểu-thuyết thời đầu
- Thể-loại Tự truyện với Chơn Cáo Tự Sự
- Lê Hoằng Mưu, nhà tiểu-thuyết tiền phong
- Nhìn lại sự-nghiệp hiện-đại hóa của Nguyễn Văn Vĩnh
- Nỗ lực hiện đại hóa tiểu-thuyết của Hồ Biểu-Chánh
- Ngôn-ngữ của tiểu-thuyết Hồ Biểu Chánh
- Nguyễn Thị Manh-Manh
- Hồ Văn Hảo và Thơ Mới hiện-thực
- Thi ca yêu nước của Vũ Anh Khanh
- Đôi nét về Văn-học Công Giáo Việt Nam ​
. ​
Mua sách, liên lạc NXB Nhân Ảnh: Ông Lê Hân
[email protected] - (408) 722-5626
.
Mua online qua Amazon bìa mềm $40:
https://www.amzn.com/1667100106 
.
bìa cứng $45:
https://www.amzn.com/1483499448 



Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước37383940414243Trang sauTrang cuối

- FBI Đột Kích Nhà John Bolton – Cựu Cố Vấn An Ninh Quốc Gia Của Trump. - Liên Hiệp Quốc Chính Thức Tuyên Bố Nạn Đói Ở Gaza. - Fed Có Thể Giảm Lãi Suất Khi Thị Trường Việc Làm Suy Yếu. - Ukraine tấn công trạm bơm dầu Nga, đường ống Druzhba tê liệt. - Ngoại Trưởng Nga: Không Có Hội Nghị Thượng Đỉnh Putin-Zelenskyy. - Chánh Án Liên Bang Ra Lệnh Ngừng Xây Dựng Alligator Alcatraz. - Trump ‘Thị Sát’ DC. - Hồ Sơ Epstein Được Gửi Lên Quốc Hội. - Sáu Thi Thể Trong Trại Bò Sữa Ở Colorado. - Việt Nam: Diễn Binh 2/9 Có Việt Kiều Yêu Nước Tham Dự.

Điều gì đang diễn ra trong suy nghĩ của những người da trắng ở miền Nam Hoa Kỳ, một khu vực vốn được xem là tâm điểm định hình nên bản sắc và đặc quyền của người da trắng trên toàn quốc? Một nghiên cứu đã đưa ra những góc nhìn đa chiều, vượt xa các khuôn mẫu thường thấy. Năm 2011, nhà sử học Nell Painter từng nhận xét rằng: “Ngày nay, làm người da trắng không còn như xưa nữa.”

Chính quyền TT Trump muốn có dữ liệu cá nhân của hàng triệu người tham gia Medicaid để Cơ quan Di trú và Hải quan Hoa Kỳ (ICE) có thể xác định vị trí những người sống bất hợp pháp tại Hoa Kỳ. Thông tin cá nhân này bao gồm địa chỉ nhà, số an sinh xã hội và chủng tộc của 79 triệu người đăng ký Medicaid. Những dữ liệu này sẽ giúp ICE rất nhiều trong việc tìm kiếm người di dân bất hợp pháp.

Chiến dịch ICanGoToCollege.com của Văn Phòng Viện Trưởng Hệ Thống Các Trường Cao Đẳng Cộng Đồng California và Ủy Ban Hỗ Trợ Sinh Viên California (CSAC) đang hợp tác để khuyến khích sinh viên hiện tại và tương lai của các trường cao đẳng cộng đồng hoàn thành Đơn Xin Hỗ Trợ Tài Chính Liên Bang (FAFSA) và Đơn Xin Hỗ Trợ Tài Chính theo Đạo Luật Ước Mơ California (CADAA) trước hạn chót nhận Hỗ Trợ Tài Chính (Cal Grant) ngày 2 tháng 9. Việc bỏ lỡ hạn chót này có thể đồng nghĩa với việc bỏ lỡ các khoản hỗ trợ tài chính, học bổng của tiểu bang và các khoản tài trợ không hoàn lại khác giúp việc học đại học trở nên dễ dàng và tiết kiệm hơn.

Mùa tựu trường đã đến, và năm nay chúng ta sẽ thực hiện những thay đổi đơn giản để tiết kiệm tiền, và dạy cho con cái cách những hành động nhỏ bé có thể tạo nên tác động lớn. Dưới đây là ba mẹo hàng đầu mà phụ huynh có thể áp dụng để bắt đầu năm học mới không tạo ra rác thải

Tổng thống Donald Trump loan báo trên mạng xã hội Truth Social rằng ông sẽ “lãnh đạo một phong trào” loại bỏ cả hai hình thức bỏ phiếu qua thư và bỏ phiếu bằng máy, thay vào đó chỉ kiểm phiếu bỏ vào thùng tại chỗ, trước cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ 2026, theo ký giả Ashley Lopez viết trên đài NPR ngày 18 tháng 8 năm 2025. Ông Trump cho hay Ông đang cho soạn thảo một sắc lệnh hành pháp cấm các tiểu bang dùng phiếu bầu qua thư và có thể cấm cả một số loại máy bỏ phiếu. Ông khẳng định – không đưa ra chứng cứ – rằng máy bỏ phiếu “rất thiếu chính xác, đắt đỏ và kém tin cậy hơn so với kiểm phiếu giấy.” Trong buổi họp với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại Bạch Ốc hôm thứ hai, ông nói: “Chúng ta sẽ bắt đầu bằng một sắc lệnh hành pháp để chấm dứt bỏ phiếu qua thư vì nó gian trá. Đã đến lúc Cộng Hòa phải cứng rắn và ngăn chặn, bởi Dân Chủ cần nó. Đó là cách duy nhất họ có thể thắng cử.”

Một câu hỏi lớn đang được đặt ra trên chính trường Hoa Kỳ: Liệu Tổng thống có toàn quyền điều động Vệ Binh Quốc Gia và kiểm soát lực lượng cảnh sát ở bất kỳ thành phố nào trên đất Mỹ không? Vấn đề này đã trở thành tâm điểm sau khi Tổng thống Donald Trump ký một sắc lệnh hành pháp, chính thức nắm quyền chỉ huy Sở Cảnh Sát Washington, D.C., mở đầu cho chiến dịch trấn áp tội phạm quy mô lớn. Ngay lập tức, 800 lính Vệ Binh Quốc Gia cùng các viên chức liên bang đã được triển khai khắp thủ đô. Điều này khiến các nhà lãnh đạo Đảng Dân Chủ trên toàn quốc hoang mang, bất an: Liệu thành phố của họ có phải là nơi tiếp theo?

Một buổi sáng nọ tại văn phòng ở Đại học Harvard, Dylan Carlson Sirvent León nhận được hàng loạt tin nhắn hoảng hốt từ các đồng nghiệp: dữ liệu về môi trường trên các trang web của chính phủ liên bang đang dần “bốc hơi.” Thời điểm ấy là tháng Giêng, Tổng thống Trump vừa bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai. Giới khoa học ở Hoa Kỳ đã chuẩn bị sẵn tinh thần là một số thông tin có thể sẽ bị gỡ, giống như những gì từng diễn ra trong nhiệm kỳ đầu. Ngay sau kỳ bầu cử tháng 11, nhiều nhóm nghiên cứu ở Harvard đã cẩn trọng lưu lại dữ liệu về khí thải nhà kính và chất lượng không khí. Nhưng nay, tình hình ngày càng xấu đi.

Các nhà lập pháp thuộc đảng Dân Chủ tại Hội đồng Lập pháp California đã tạo thật sự “tháo găng tay” khi thực hiện những thay đổi trong dự luật ACA 8. Sự việc xảy ra vào sáng Thứ Năm 21/8, chỉ vài phút trước khi tranh luận và chọn biện pháp bỏ phiếu về bản đồ khu vực mới cho cử tri trong cuộc bầu cử đặc biệt toàn tiểu bang vào ngày 4/11.

Nguyên bản: Pali Anh dịch: Robert Chalmers và Ānandajoti Bhikkhu Việt dịch và rút ngắn: Nguyên Giác J21. Kurunga Jātaka -- Khi Devadatta là một thợ săn và Bodhisatta là một con linh dương. Tóm tắt: Các nhà sư nói chuyện về Đề Bà Đạt Đa và những cuộc tấn công của ông này nhắm vào Đức Phật. Đức Phật giải thích rằng Đề Bà Đạt Đa đã hành động tương tự trong những kiếp trước và kể một câu chuyện về một con linh dương khôn ngoan đã thoát khỏi sự hủy diệt của thợ săn nhờ đọc được những dấu hiệu.

Báo Business Insider: Thuế quan của Trump đã khiến một số công ty tuyên bố rằng họ có kế hoạch tăng giá. Ngay cả trước "Ngày Giải phóng" được gọi là của Trump, các công ty đã cảnh báo rằng họ sẽ chuyển chi phí cho người mua sắm. Giá cả dự kiến sẽ tăng trong năm nay khi nhiều công ty báo hiệu kế hoạch tăng giá để đối phó với hàng loạt thuế quan của Tổng thống Donald Trump.

- Trump ‘TACO’ (Thụt Cổ) Khỏi Vai Trò Hòa Đàm Ukraine-Nga. - Thăm Dò Toàn Quốc: Phần Lớn Dân Chủ Ủng Hộ Cuộc Chiến Của California. - Người Mỹ Lo Ngại Nền Dân Chủ Bị Đe Dọa Giữa Cuộc Chiến Tái Phân Chia Địa Hạt ‘Gerrymandering’. - Trump Đòi Thả Tina Peters, ‘Biểu Tượng’ Của Truy Cập Bầu Cử Trái Phép. - 750 Nhân Viên HHS Viết Thư Yêu Cầu Bộ Trưởng Y Tế Ngừng Phát Tán Tin Sai. - Tòa Bác Đơn Chính Quyền Trump Đòi Công Bố Hồ Sơ Đại Bồi Thẩm Đoàn Của Vụ Epstein. - Mỹ Đẩy Trọng Trách Duy Trì Hòa Bình Ở Urakine Sang Châu Âu. - Uganda Tiếp Nhận Di Dân Bị Trục Xuất Từ Hoa Kỳ. - Di Dân Hoa Kỳ Giảm Lần Đầu Tiên Kể Từ Những Năm 1960. - Muốn Vào Mỹ? Phải Xem Có ‘Chống’ Mỹ Không.

(HOA KỲ, ngày 20 tháng 8, Reuters) – Cơ quan Điều Tra Liên Bang Hoa Kỳ (FBI) và Cisco hôm thứ Tư cảnh báo: các nhóm tin tặc gắn liền với mạng lưới gián điệp mạng của Nga đã lợi dụng điểm yếu trong phần mềm cũ của Cisco để xâm nhập vào hàng ngàn thiết bị mạng thuộc hệ thống công nghệ thông tin gắn liền với các cơ sở hạ tầng trọng yếu của Hoa Kỳ.

(HOA KỲ, ngày 20 tháng 8, Reuters) – Hôm thứ Tư, ít nhất 600 nhân viên của Cơ Quan Kiểm Soát và Phòng Bệnh Hoa Kỳ (CDC) lần lượt nhận được thông báo chấm dứt hợp đồng vĩnh viễn.

Chánh án Frank Caprio, người con của Rhode Island, người mà lòng trắc ẩn trong các phán quyết tại tòa đã chinh phục trái tim của hàng triệu người qua chương trình truyền hình thực tế Caught in Providence, đã qua đời ngày 20/8/2025, thọ 88 tuổi. Ông ra đi sau thời gian dài chiến đấu với bệnh ung thư tụy. “Vị chánh án tử tế nhất thế giới” để lại di sản vượt xa chiếc ghế thẩm phán, đó là sự đồng cảm, lòng trắc ẩn trong một hệ thống pháp lý thường khắc nghiệt và đòi hỏi lý trí. Sự ra đi của ông đánh dấu kết thúc một kỷ nguyên của Tòa Án Thành Phố Providence mà khán giả toàn cầu đã theo dõi sự kết hợp độc đáo giữa công lý và nhân văn.
Trang đầuTrang trước37383940414243Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.