Hôm nay,  

Giới thiệu sách mới: Văn-Học Quốc-Ngữ thời đầu và miền Nam lục-tỉnh

02/06/202115:56:00(Xem: 6105)

Giới thiệu sách mới:
 
Văn-Học Quốc-Ngữ thời đầu và miền Nam lục-tỉnh

qua vài nhận định, biên khảo của
Nguyễn Vy Khanh
.
nhà Nhân Ảnh xuất bản tháng 5-2021
.
Amazon.com và lulu.com phát hành


blank  
Buổi bình-minh của văn-học chữ Quốc-ngữ đã bừng lên từ nửa cuối của thế-kỷ XIX, nay đã trở thành quá khứ nhưng đã là sỏi đá nền móng! Hơn 150 năm sau, đất nước cũng như con người Việt-Nam đã trải qua biết bao dâu bể, biến suy, chưa biết bao giờ sẽ có thể sống hòa hợp lại được như thời thịnh trị và an bình như tổ tiên xưa. Chúng tôi thiển nghĩ cần có một cái nhìn lại, "ôn cố tri tân" như thường nghe, việc vốn không dễ vì dù chấp nhận hậu sinh là kẻ "phê bình" tối hậu của mọi nền văn học đã qua, nhưng chúng ta hôm nay không thể đọc lại các tác phẩm văn học các thời trước như người thời đó. Các thời đại văn chương đã qua đi và chúng ta có nhìn lại thì mới thấy chúng chỉ là những hiện tượng xuất hiện một thời nhưng không chết, không mất, vì chúng đắp lối, dọn ngõ cho các thế hệ đến sau.
.
Văn-học Miền Nam trong tuyển tập này một phần được giới hạn ở tính "miền Nam lục-tỉnh". Tìm hiểu và nêu lên những đặc-tính nhưng không so sánh và xếp loại theo nghĩa địa phương. Với biên khảo này, chúng tôi có một số nhận định như sau:
 
- Văn-học chữ quốc-ngữ đã khởi đầu từ Miền Nam Lục-tỉnh (Nam kỳ, Cochinchine), từ 1869 với Gia Định Báo - là tờ báo chữ Quốc-ngữ đầu tiên ở Việt-Nam, từ ngày 15-4-1865.
- Nền văn-học chữ quốc-ngữ này xuất hành từ báo chí: các truyện kể, truyện ngắn, thơ, vè, bút ký, nghị luận đã xuất hiện trên các báo thời đầu này trước khi được xuất bản và được gọi là tác phẩm văn học:
- Tác phẩm văn xuôi mang tính văn học đầu tiên được xuất bản là Chuyện Đời Xưa của Trương Vĩnh Ký năm 1866, 74 văn bản bằng chữ Quốc-ngữ, sau đó đến tác phẩm của Trương Minh Ký và Huình Tịnh Của;
- Tiểu-thuyết chữ Quốc-ngữ đầu tiên được xuất bản là truyện Thầy Lazaro Phiền của tác giả tiên phong Nguyễn Trọng Quản vào năm 1887;
- Văn bản kịch nói đầu tiên được xuất bản là Tuồng Joseph của Trương Minh Ký, vào năm 1887;
- Thể loại tự truyện xuất phát với Chơn Cáo Tự Sự (1910) của Michel Tinh.
  
Nhân đây cũng xin xác nhận chúng tôi không phân biệt Nam Bắc vì quan niệm muốn thông-cảm và giải quyết một số vấn nạn lịch-sử, sự hiểu biết tường tận là điểm khởi đầu thiết yếu. Văn-học là một phần quan trọng của văn-hóa và lịch sử một dân tộc và phê bình, nghiên cứu đặc tính địa lý được nhiều nhà phê bình văn học Âu Mỹ xem trọng. Cho nên khi nói đến một số nhà văn thơ – mà không là tất cả những vị đã nổi tiếng, chúng tôi làm công việc văn-học sử, mục-đích phân tích và nhận định, chớ không nhắm kỳ thị địa phương hay đề cao, hạ giá tác-giả nào cả! Tất cả các nhà văn thơ đều thuộc văn-học sử Việt-Nam.
 


Mặt khác, những ảnh-hưởng lên văn-học Việt-Nam nếu có cũng cần được nghiên cứu, ví dụ như nếu Anh quốc hay Tây-ban-nha, Bồ-đào-nha xâm chiếm, đô hộ miền Nam rồi cả nước thay vì thực dân Pháp, thì sinh hoạt văn-hóa và việc nghiên cứu văn-học đã khác chăng? Văn-học dân gian (folklore/oral literature) sẽ được chú tâm hơn? Và ảnh-hưởng trên văn-học bác học?
 
Những bài viết trong tập sách đánh dấu một quãng thời gian viết của chúng tôi. Một cố gắng chủ quan, rời rạc, về một số vấn đề của văn-học bầng chữ Quốc-ngữ thời đầu và miền Nam lục-tỉnh, không hẳn có tính cách hệ thống. Bài Miền Nam Khai Phóng là bài đầu tiên đánh dấu sự quan tâm và nghiên cứu của chúng tôi với quan niệm “Kiến thức cũng như nghề nghiệp chính thức và nghiệp dư, sau nhiều thập niên hoạt động, cho chúng tôi tâm niệm và ý chí, trong khả năng khiêm tốn và khả thể, đi tìm sự thực và ghi lại cho các thế hệ sau, với hy vọng rằng chỉ có thống nhất nhân tâm và địa lý khi nào những khúc mắc và vấn nạn lịch sử đã được nhìn nhận và giải tỏa”. Bài đã gây tiếng vang về vấn đề, từ khi được xuất hiện trong tuyển tập 1 Văn-Học Nghệ-Thuật Liên Mạng (1996). Một số bài trong tập đã được in trong các tuyển tập biên khảo và một số đã được phổ biến trên các tạp chí cũng như các trang liên-mạng internet. Chúng tôi giới hạn thời gian văn học từ năm 1865 đến 1954, tuy trong vài bài, vì mạch văn hoặc muốn đầy đủ, chúng tôi đi qua lằn ranh thời gian đó, hoặc lặp lại một số chi tiết, sự kiện.
 
Chúng tôi quyết định xuất-bản tuyển tập biên-khảo vào lúc này, dù chúng tôi vẫn muốn cập nhật và đặt lại một số vấn-đề, nguồn cơn. Trong thời gian biên soạn, tập nhận định và biên khảo này, đã được quí thân hữu và văn hữu góp ý và phê phán. Chúng tôi mong tiếp tục được quí độc giả chỉ giáo những sai lầm và thiếu sót cũng như sẵn sàng thảo luận về những quan điểm đưa ra trong tập sách. (NVK)
.
Sách gồm 20 tiểu luận và biên khảo mới hoặc đã được cập nhật:
- Văn-Học chữ quốc-ngữ thời đầu
- Miền Nam khai phóng
- Miền Nam đạo lý
- Văn-học yêu nước
- Tiếng Việt qua một số tác-phẩm chữ quốc-ngữ thời đầu
- Báo-chí từ thời bình minh văn-học chữ quốc-ngữ đến buổi qua phân 1954
- Về Nguyễn Đình Chiểu và lý-luận văn-học
- Trương Vĩnh Ký và các tác-phẩm văn xuôi tiền-phong
- Huình Tịnh Paulus Của
- Trương Minh Ký
- Nguyễn Trọng Quản, Hồ Biểu-Chánh và Ảnh hưởng Âu-Tây trong thể-loại tiểu-thuyết thời đầu
- Thể-loại Tự truyện với Chơn Cáo Tự Sự
- Lê Hoằng Mưu, nhà tiểu-thuyết tiền phong
- Nhìn lại sự-nghiệp hiện-đại hóa của Nguyễn Văn Vĩnh
- Nỗ lực hiện đại hóa tiểu-thuyết của Hồ Biểu-Chánh
- Ngôn-ngữ của tiểu-thuyết Hồ Biểu Chánh
- Nguyễn Thị Manh-Manh
- Hồ Văn Hảo và Thơ Mới hiện-thực
- Thi ca yêu nước của Vũ Anh Khanh
- Đôi nét về Văn-học Công Giáo Việt Nam ​
. ​
Mua sách, liên lạc NXB Nhân Ảnh: Ông Lê Hân
[email protected] - (408) 722-5626
.
Mua online qua Amazon bìa mềm $40:
https://www.amzn.com/1667100106 
.
bìa cứng $45:
https://www.amzn.com/1483499448 



Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước45464748495051Trang sauTrang cuối

Nên nghe nhạc, hay không nên nghe nhạc? Nên sáng tác nhạc để cúng dường Tam Bảo, hay không nên? Đôi khi chúng ta lại nhầm lẫn rằng chuyện âm nhạc cúng dường Tam Bảo là tiếp biến văn hóa của Phật Giáo khi vào Trung Hoa và Tây Tạng. Không phải như thế. Nếu đặt câu hỏi theo một cách khác, chúng ta sẽ tiếp cận vấn đề rộng hơn. Thí dụ: nên làm thơ cúng dường Chư Phật, hay không nên, bởi vì thơ cũng là một thể loại nghệ thuật có âm vận réo rắt tuy là ít chất nhạc hơn? Thơ trong một nghĩa nào đó, vẫn là một dạng gần với âm nhạc. Thực tế, Đức Phật là một nhà thơ vĩ đại, ứng khẩu thành thơ trong rất nhiều trường hợp, trong đó thi tập nổi tiếng nhất của ngài là Kinh Pháp Cú.

- Trump xài 10 triệu đô tiền thuế của dân Mỹ để quảng bá sân golf của mình tại Scotland. Trong 6 tháng, Trump chơi golf tốn 52 triệu đô, và nhiềm kỳ 2016-2020 Trump chơi golf tốn 152 triệu đô công quỹ - Trump chơi golf tại sân golf của ông ở bờ biển Scotland trong khi người biểu tình trên khắp đất nước Scotland đã xuống đường phản đối Trump.

Cựu công tố Katie Phang nói trên CNN: nếu Trump ân xá cho cô Ghislaine Maxwell thì MAGA sẽ nổi giận // Luật sư: Cô Ghislaine Maxwell đã kể hết những gì Thứ trưởng Tư pháp hỏi, vì được đặc miễn hạn chế

Bài thơ "Chơn Đế" được Ni Trưởng Thích Nữ Diệu Không (1905-1997) sáng tác, in trong Tạp chí Liên Hoa, số 9, tháng 9 năm Ất Mùi, tức là năm 1955. Trong phần I, tác giả giải thích phần cốt tủy trong bài Bát Nhã Tâm Kinh. Chỉ cần riêng hiểu phần I để tu, chỉ cần thường trực thấy diệu lý của Sắc và Không là người tu cũng đủ tư lương để giải thoát. Chỉ cần thấy rằng Sắc -- tức là, những cái được thấy, nghe, ngửi, nếm, chạm xúc, tư lường -- thực sự là Không, là vô ngã, là không tự tánh

- Trump yêu cầu nhiều đại học Mỹ nộp tiền vì các cuộc biểu tình bài Do Thái trong khuôn viên trường, sau khi bắt chẹt 221 triệu đô từ Đại học Columbia - Trump trả thù: đóng khung, treo tường lệnh tòa cho cấm cử hãng tin AP

Sở Di trú và Nhập tịch Hoa Kỳ (USCIS) đang phải thụ lý khối lượng hồ sơ tồn đọng lớn chưa từng thấy - lên tới 11.3 triệu hồ sơ đang chờ duyệt xét. Do số lượng tồn đọng ngày càng tăng, những người nộp đơn phải chờ đợi lâu hơn, đôi khi kéo dài lên đến nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm so với dự kiến. Các luật sư di trú khuyên nên nộp đơn ngay từ bây giờ, trước khi tình hình trở nên tồi tệ hơn - và chắc chắn nó sẽ tồi tệ hơn.

Đối với hàng triệu người dân Mỹ đang còng lưng gánh nợ y tế, thì gánh nợ khổng lồ đó không phải là mối lo duy nhất. Họ còn phải đối mặt với nỗi ám ảnh khác: những hóa đơn chưa thanh toán sẽ nhấn chìm điểm tín dụng (credit scores) của mình, khiến vay mua nhà, xe hay xin mở thẻ tín dụng trở nên vô cùng khó khăn. Một tia hy vọng từng được nhen nhóm đã vội tắt, khi quy định vốn có thể giải quyết tận gốc vấn đề này đã chính thức bị bác bỏ.

Cơ Quan Bảo Vệ Môi Trường Hoa Kỳ (EPA) vừa công bố kế hoạch giải thể toàn bộ Văn Phòng Nghiên Cứu và Phát Triển (Office Of Research And Development, ORD), đồng thời bắt đầu cắt giảm hàng ngàn nhân sự. Một lãnh đạo nghiệp đoàn cho rằng quyết định này “sẽ để lại hậu quả khôn lường đối với sức khỏe người dân Hoa Kỳ.” Hàng chục năm nay, Văn Phòng Nghiên Cứu và Phát Triển vốn là nơi xây dựng nền tảng khoa học cho các hoạt động bảo vệ môi trường và sức khỏe con người của EPA. Tuy nhiên, vào tháng 5 năm 2025, ORD cho biết sẽ chuyển các chuyên gia, khoa học gia, cùng hoạt động nghiên cứu sang những văn phòng chuyên giải quyết những vấn đề quan trọng như không khí và nguồn nước.

Tình hình giá nhà cao hiện nay vẫn là một trong những nỗi lo của nhiều người dân Hoa Kỳ đang có ý định mua nhà, đặc biệt là ở những tiểu bang có chi phí đắt đỏ như California. Nhiều người đang muốn mua căn nhà đầu tiên lo ngại rằng việc sở hữu một ngôi nhà ở Cali là một điều bất khả thi. Nhằm thúc đẩy thị trường nhà, cung cấp thêm thông tin cho người mua, ngân hàng Wells Fargo đã phối hợp cùng Neighborworks Orange County tổ chức Hội Chợ “Advancing Homeownership" vào ngày Thứ Bảy 19 tháng 7 năm 2025 tại Garden Grove Community Center. Hội chợ này được thiết kế để cung cấp cho những cá nhân, gia đình ở Quận Cam kiến thức, công cụ, quyền truy cập trực tiếp vào các nguồn thông tin cần thiết, giúp họ đạt được ước mơ sở hữu căn nhà đầu tiên.

Theo ước tính ban đầu từ Văn Phòng Ngân Sách Quốc Hội, đạo luật này sẽ làm giảm chi tiêu y tế liên bang hơn 1 nghìn tỷ đô la, chủ yếu bằng cách cắt giảm Medicaid và trợ cấp bảo hiểm y tế. Khoảng 11.8 triệu người dự kiến sẽ mất bảo hiểm do các điều khoản trong dự luật.

ôm nay, Dân Biểu Liên Bang Derek Trần (địa hạt CA-45) đã công bố một loạt dự luật mới nhằm giảm chi phí sinh hoạt cho các gia đình lao động. Dự luật Giữ Vững Bảo Hiểm cho Trẻ Em (Keep Kids Covered Act), được giới thiệu cùng Dân Biểu Kathy Castor (FL-14), và dự luật Giảm Thuế Thực Phẩm Cho Trẻ Nhỏ (Baby Food Tax Relief Act), do ông hợp tác với các thành viên trong Nhóm Dân Biểu Là Những Người Cha (Congressional Dads Caucus), sẽ giúp giảm giá các sản phẩm chăm sóc sức khỏe và thực phẩm thiết yếu cho trẻ em. Đây là bước đi tiếp theo trong cam kết của Dân Biểu Trần nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt mà nhiều gia đình đang đối diện.

- Trump công bố "Kế hoạch Hành động Trí tuệ Nhân tạo" và ký 3 sắc lệnh AI, tăngt ốc AI, xóa thủ tục hành chánh, cấm "wokeness" trong AI (wokeness: tin vào biến đổi khí hậu, tin là Mỹ có kỳ thị sắc tộc, cần bảo vệ giới tính thứ 3) // Trump: muốn xóa chữ "nhân tạo" trong AI (trí tuệ nhân tạo)

(WASHINGTON, ngày 23 tháng 7, Reuters) – Kilmar Abrego, một di dân Salvador bị trục xuất sai và trở thành “nạn nhân tiêu biểu” của chính sách di trú hà khắc dưới thời Tổng thống Donald Trump, vừa giành được hai chiến thắng lớn tại tòa án Hoa Kỳ hôm thứ Tư. Dù vậy, anh vẫn bị giam với cáo buộc có liên quan đến một đường dây buôn người qua biên giới.

(WASHINGTON, ngày 23 tháng 7, Reuters) – Columbia University hôm Thứ Tư cho biết đạt được thỏa thuận với chính quyền Tổng thống Donald Trump. Nhà trường sẽ chi trả hơn 200 triệu MK cho chính phủ liên bang khép lại các cuộc điều tra và khôi phục phần lớn khoản tài trợ bị tạm dừng trước đó.

Ông Padilla cho rằng nếu đây là cách chính quyền Trump phản ứng với một TNS Hoa Kỳ- một người chỉ muốn đặt câu hỏi để cố gắng làm sáng tỏ, tìm kiếm sự thật- thì người Mỹ có thể tưởng tượng những gì họ sẽ làm và đang làm với rất nhiều người dân ở khắp nơi trên đất nước.
Trang đầuTrang trước45464748495051Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.