Hôm nay,  

Chiều buông… (đôi dòng về Không đứng mãi trong tranh của Lê Chiều Giang)

18/12/202106:32:00(Xem: 4626)
blankBìa sách Khong Đứng Mãi Trong Tranh, và tác giả Lê Chiều Giang
  .

Chiều buông…

 

(đôi dòng về Không đứng mãi trong tranh của Lê Chiều Giang)

 

Đỗ Nghê

 

 

 

Không biết nên gọi Không đứng mãi trong tranh của Lê Chiều Giang là gì cho đúng? Tùy bút? Không phải. Tản mạn? Không phải. Viết ngắn? Không phải. Thơ... Ừ, thơ. Đúng là thơ rồi. Nó cuốn hút. Nó xao xuyến. Nó ray rứt. Nhưng, thực ra thì nó có hơi hướm của một hồi ký hơn với rất nhiều những năm, những tháng, những ngày... cùng với những yêu thương, khóc giấu, khổ đau… Nhưng hình như vẫn không phải là hồi ký, tuy dàn trải cả một đời người, một kiếp người. Tôi biết mình vẫn cứ lẽo đẽo tìm theo những rêu phong của ngày tháng cũ (64). Nó trộn lẫn thơ với nhạc với họa, âm thanh và màu sắc, tưởng tượng và sự kiện. Nó tuôn chảy như một dòng sông, “yên ba giang thượng” mỗi khi chiều xuống…

 

 

Ta có thể hỏi tò mò: Khi muốn Không đứng mãi trong tranh thì người ta làm cách nào? Mà thiệt ra có mấy cách đâu! Những bức tranh đời đó. Một bức bị xé toang với những lời chát đắng. Một bức bị giấu nhẹm với nước mắt và giận hờn. Một bức với những sắc màu sặc sỡ như để bù đắp mà không kịp hoàn tất, để rồi vùi theo với nhan sắc trăm năm.

 

 

Không đứng mãi trong tranh là lúc muốn xổ lồng bay xa. Thiệt không dễ! Bởi muốn bay mà vẫn còn ngập ngừng e sợ. Cái gì làm cho ngập ngừng, e sợ, nấn ná?

Và tôi cứ lẳng lơ, tôi rất lẳng lơ viết những chữ mông lung, vật vờ như gió… sáng trưa chiều tối với hằng tỷ bức email như vậy.

Vẫn có một bờ vực còn đó. Một giới tuyến không thể vượt qua.

Tôi biết mình không được bước xa hơn, dù chỉ là một inch nhỏ. Chúng tôi  dừng lại, đứng ngay ngắn ngay lằn ranh khắt khe nhất của định mệnh. Với tới nhau qua khoảng không gian xa vời ngàn dặm, mù tăm (156).

 

 

Nhưng tuổi vẫn chẳng tha người. Đó là khi người ta “Kên” với tuổi đời. Khi chợt nghĩ tới số 60, tôi nhắm mắt uống thêm ba hớp café một lúc...  Nếu café mà làm tan biến mất được cái số đáng sợ này, chiều nay tôi tình nguyện uống thêm vài ngàn ly nữa…

Phản ứng với số 60 dễ ghét, tôi tiếp tục măc jeans bó sát, áo trễ xuống thêm chút nữa và luôn đi giày cao gót… khua vang, vọng theo mỗi bước chân. Tôi cố gắng hết sức để nhìn như 50 hay trẻ hơn thế… (145).

 

Để rồi chợt nhận ra “thế gian hằng như mộng”:

 

Thiên hạ hay bàn về những điều bất biến, những bền bỉ trăm năm… tôi tính theo phút theo giây.

Những bóng những bọt của đời người (148).

 

Giật mình,

Ta

Chắc phải… yêu thôi.

 

(Liều mạng, 151).

 

Khi yêu thương và được yêu thương, tháng ngày như ngắn lại, tôi sợ đời sẽ hết, tôi sợ ngày sắp hết… Và chúng tôi hấp tấp vội vàng. Vội vàng nhưng… “tinh khiết”.

Một thứ “tình yêu hàm thụ”.

 

Tôi về lại vị trí mình đang đứng, ngó mông ra cuối chân trời, thấy có những óng ánh của hai chữ “Đạo đức”. Với tôi, nó không chỉ phù phiếm mà rất nhiều khi mang ý nghĩa của những người Dại dột, không biết sống và chẳng bao giờ dám sống. (159).

 

Thấy không, xổ lồng bay xa đâu có dễ.

 

Đứng mãi trong tranh

Đóng vai:

Góa phụ

Sáng nay ta

Ra với mặt trời

Như kẻ xa xôi về lại trái đất…

 

Rồi nhìn quanh quất, vội vã lại bước vào trong tranh:

 

… Diễn tiếp

Hỡi thế gian

Ta

Bỏ cuộc chơi.

(Đầu hàng,103).

 

 

Duyên chăng? Nghiệp chăng? Từ những ngày còn thơ đọc mà chẳng cần hiểu với Krishnamurti Tagore, Khalil Gibran, Hermann Hesse… Những ngày lang thang phòng tranh, Pagode, Givral… Những ngày trốn học, cà phê góc phố, bỏ Lễ nhà thờ, canh giờ về muộn…

Những ngọn lửa nhỏ cứ ngún dần như thể đợi một cơn gió. Và gió đã bùng lên.

 

Bước vào trong tranh, có lúc như ngựa chứng, tóc bờm tung bay như phi nước đại, cổ vươn cao ngoằng hí vang, cho nên không ngạc nhiên khi tranh thiếu nữ của NĐ luôn kề bên một bóng ngựa phi đường xa dưới bóng trăng huyền hoặc lẫn bóng tối u mê giữa ngàn lá biếc.

Sự cách điệu không hài hòa làm cho gương mặt có sắc sáng như trăng, lại thêm chút bóng tối của u mê (11).

 

 

Lê Chiều Giang viết Không đứng mãi trong tranh có khi như thơ, có khi như nhạc, như họa. Giọng điệu đôi khi ngổ ngáo, khinh bạc, nhưng ẩn chứa bên trong là rụt rè, bẽn lẽn, đắn đo…

Cái đó làm cho Không đứng mãi trong tranh đáng đọc, để thấy thương hơn một nhan sắc, một tính cách, một số phận như dòng sông những buổi chiều về...

 

 Chiều buông

Trên dòng sông cuốn mau…

…………………….

 

Về đâu?

Bọt bèo tuôn khắp nơi…

 

Để rồi, nhận ra cõi vô lượng tâm:

 

“Bể sầu không nhiều, nhưng cũng đủ yêu…”

 

(Chiều về trên sông, Phạm Duy)

                   

 

(ĐN Saigon,12.2021)

 



 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Khi các học khu trên toàn nước Mỹ tái mở cửa, một số viên chức tiểu bang đang lên tiếng quan ngại về khả tính dễ bị tổn thương của trẻ em khi biến thể Delta của vi khuẩn corona lây lan cao nhắm vào những người không chích ngừa, theo bản tin của CNN tường thuật hôm Thứ Ba. Các trường hợp lây nhiễm Covid-19 đang gia tăng trong số các trẻ em lúc niên học mới bắt đầu – nhiều học khu không có lệnh đeo khẩu trang – và đại dịch tiếp tục buộc nhiều học khu vào cách ly và làm gián đoạn những học khu khác. Số trường hợp mới lây nhiễm trong tuần mới nhất -- 243,373 – là gia tăng khoảng 240% kể từ tháng 7, theo Viện Nhi Khoa Mỹ cho biết hôm Thứ Hai.
Đức Giáo Hoàng Francis hôm Thứ Tư, 15 tháng 9 năm 2021, nói rằng các vị giám mục Công Giáo phải làm mục vụ với “tình thương và sự tử tế,” không phải sự lên án, đối với những chính trị gia là những người ủng hộ quyền phá thai và cảnh báo rằng các vị giáo sĩ không nên để chính trị chen vào vác vấn đề về việc nhận Lễ Ban Bí Tích Thánh Thể, theo Hãng Tin Mỹ AP tường thuật hôm Thứ Tư.
Tổng Thống Joe Biden hôm Thứ Tư, 15 tháng 9 năm 2021, đã tuyên bố rằng Hoa Kỳ đang thành lập liên minh an ninh mới Ấn Độ-Thái Bình Dương với Anh và Úc mà sẽ cho phép chia xẻ các khả năng phòng thủ lớn lao hơn – gồm giúp trang bị các tàu ngầm nguyên tử lực cho Úc, theo bản tin của Hãng Tin Mỹ AP tường trình hôm Thứ Tư. Đó là một hành động có thể đào sâu thêm cái hố sâu trong các quan hệ giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc.
Người đoạt giải huy chương vàng Thế Vận Hội Simone Biles nói với Quốc Hội trong cuộc điều trần mạnh mẽ hôm Thứ Tư, 15 tháng 9 năm 2021, rằng các viên chức thực thi luật pháp liên bang và thể dục dụng cụ đã “làm ngơ” đối với việc lạm dụng tình dục cô và hàng trăm phụ nữ khác của bác sĩ của nhóm Lực Sĩ Thể Dục Dụng Cụ Hoa Kỳ là Larry Nassar, theo bản tin của Hãng Thông Tấn Mỹ AP tường thuật hôm Thứ Tư. Biles khai với Ủy Ban Tư Pháp Thượng Viện rằng “đã đủ rồi” khi cô và 3 nữ thể dục dụng cụ Hoa Kỳ khác đã phát biểu bằng những từ ngữ xúc động mạnh mẽ về thiệt hại kéo dài mà sự phạm tội của Nassar đã tạo ra trên cuộc đời của họ. Đáp lại, Giám Đốc FBI Christopher Wray nói rằng ông “xin lỗi một cách sâu xa” về những trì trệ trong việc truy tố Nassar và sự đau đớn do điều đó gây ra.
Năm 17 tuổi, đang khi học thi tú tài, tôi bỗng nhiên bị suyễn. Căn bệnh này – vào cuối thế kỷ trước, ở miền Nam – vẫn bị coi là loại nan y, vô phương chữa trị. Từ đó, thỉnh thoảng, tôi lại phải trải qua vài ba cơn suyễn thập tử nhất sinh. Những lúc ngồi (hay nằm) thoi thóp tôi mới ý thức được rằng sinh mệnh của chúng ta mong manh lắm, và chỉ cần được hít thở bình thường thôi cũng đã là một điều hạnh phúc lắm rồi. If you can't breathe, nothing else matters!
Một người không có trí nhớ, hoặc mất trí nhớ, cuộc đời người ấy sẽ ra sao? Giả thiết người ấy là ta, cuộc đời ta sẽ như thế nào? Ai cũng có thể tự đặt câu hỏi như vậy và tự cảm nghiệm về ý nghĩa của câu hỏi ấy. Sinh hoạt của một người, trong từng giây phút, không thể không có trí nhớ. Cho đến một sinh vật hạ đẳng mà chúng ta có thể biết, cũng không thể tồn tại nếu nó không có trí nhớ. Trí nhớ, Sanskrit nói là smṛti, Pāli nói là sati, và từ Hán tương đương là niệm, cũng gọi là ức niệm, tùy niệm. Nói theo ngôn ngữ thường dùng hiện đại, niệm là ký ức. Đó là khả năng ghi nhớ những gì đã xảy ra, thậm chí trong thời gian ngắn nhất, một sát-na, mà ý thức thô phù của ta không thể đo được.
Tăng đoàn Phổ Môn và Suối Từ (Texas) dưới sự hướng dẫn của Thiền sư Thích Thông Hội và Thiền Sư Thích Diệu Thiện đến viếng thăm, tụng kinh, ban pháp thoại và thiền hành với Ni chúng Hương Sen (Riverside, California) vào thứ hai ngày 13 tháng 09 năm 2021. Chương trình bắt đầu bằng bài kinh Bát Nhã do tăng đoàn Suối Từ và Phổ Môn tụng. Chùa Hương Sen tụng bài Kinh Tám Điều Giác Ngộ của Bậc Đại Nhân và Lục Hòa.
Mỗi năm cứ vào ngày 21 tháng 9 âl, mọi người như một, đều không quên một sự kiện lịch sử trọng đại, một con đường chính trị mà Đức Huỳnh Giáo Chủ đã cống hiến cho đất nước Việt Nam. Đó là việc Đức Huỳnh Giáo Chủ đã đề xướng thành lập: Đảng chính trị “Việt Nam Dân Chủ Xã Hội Đảng.
Sau ngày bầu cử 11/2020, Thượng nghị sĩ Cộng Hòa Mitch McConnell, lúc đó là lãnh đạo đa số Thượng Viện, lo ngại Trump sẽ phản ứng giận dữ nếu Tổng Thống đắc cử Joe Biden điện thoại cho Trump, nên nhắn lời tới Biden là chớ có điện thoại cho Trump, theo cuốn sách mới "Peril" của Bob Woodward và Robert Costa.
Có một chút khác nhau giữa cách nói “ăn cơm Phật” và “ăn cơm nhà Phật.” Đó là giữa một mô tả về cơm, và một chỉ định về nơi chốn của cơm này. Nhưng cũng có thể nghĩ rằng sẽ không có dị biệt nào, nếu cùng hiểu rằng chữ Phật có nghĩa là “trí tuệ tỉnh thức.” Đức Phật, để nói ngắn gọn, là người đã tỉnh thức. Có một câu ca dao Việt Nam thường nghe, trong đó nói về tâm thức của người ăn cơm Phật. Tác phẩm “Ca Dao Tục Ngữ Phật Giáo Việt Nam” do Thầy Lệ Như Thích Trung Hậu sưu tập, nơi câu thứ 25, có ghi: . “Ăn cơm Phật lật đật cả ngày, Ăn cơm nhà bay thẳng tay mà ngủ.”
Chiều Thứ Bảy 11/9/2021, khi nắng rơi xuống rất vàng, nhiều văn nghệ sĩ đã tụ hội để giới thiệu tuyển tập 'Tiếng Hát Thu Vàng' -- một tác phẩm với bài viết của khoảng 40 nhà văn, nhà thơ, nhà giáo, nhà báo, nhạc sĩ và họa sĩ ghi nhận cảm nghĩ về tiếng hát của nữ ca sĩ Thu Vàng.
Thống Đốc California Gavin Newsom đã vượt qua cuộc bỏ phiếu bãi nhiệm do Cộng Hòa hậu thuẫn và sẽ tại chức sau khi đa đố cử tri đã bỏ phiếu “no” trong cuộc bỏ phiếu bãi nhiệm hôm Thứ Ba, 14 tháng 9 năm 2021, theo tuyên bố từ CNN Decision Desk, qua bản tin của CNN tường thuật vào tối Thứ Ba. Các cử tri California đã được hỏi 2 câu hỏi trên lá phiếu bãi nhiệm: thứ nhất, “yes” hay “no” về việc họ có muốn bãi nhiệm Newsom hay không. Hiện nay Newsom sẽ tại chức cho đến hết nhiệm kỳ của ông.
Để đối phó, Milley đã hành động đặc biệt, và mở cuộc họp bí mật tại văn phòng của ông ở Ngũ Giác Đài vào ngày 8 tháng 1 để xem xét tiến trình hành động quân sự, gồm việc phóng vũ khí nguyên tử. Nói với các viên chức quân sự cao cấp có trách nhiệm của Trung Tâm Chỉ Huy Quân Sự Quốc Gia, phòng chiến tranh của Bộ Quốc Phòng, Milley chỉ thị họ không làm theo lệnh từ bất cứ ai ngoại trừ có ông tham dự vào lệnh đó. “Bất luận điều gì các bạn được sai bảo, các bạn hãy làm theo thủ tục. Các bạn làm theo tiến trình. Và tôi là một thành phần của thủ tục đó,” theo Milley nói với các sĩ quan, theo cuốn sách viết. Rồi ông đi quanh phòng, nhìn vào mắt từng sĩ quan, và yêu cầu họ xác định bằng lời nói là họ đã hiểu. “Đã hiểu chưa?” theo Milley hỏi, theo cuốn sách viết. “Đã hiểu, thưa Ông.”
Tử vong và số người bị lây nhiễm Covid-19 tại Hoa Kỳ đã nhảy vọt lên trở lại các mức chưa từng thấy kể từ mùa đông năm rồi, xóa đi nhiều tháng của tiến bộ và có khả năng củng cố lập luận của Tổng Thống Joe Biden cho việc yêu cầu chích ngừa rộng rãi mới đây, theo bản tin của Hãng Tin AP tường thuật hôm Thứ Ba, 14 tháng 9 năm 2021. Các trường hợp bị lây nhiễm – do biến thể delta kết hợp với sự chống lại chích ngừa của những người Mỹ -- tập trung nhiều nhất tại Miền Nam. Trong khi các điểm nóng một thời như Florida và Louisiana đang cải thiện, số người lây nhiễm đang gia tăng tại Kentucky, Georgia và Tennessee, do bởi trẻ em hiện trở lại trường học, nới lỏng các hạn chế đeo khẩu trang và các mức chích ngừa xuống thấp.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.