Hôm nay,  

Chiều buông… (đôi dòng về Không đứng mãi trong tranh của Lê Chiều Giang)

18/12/202106:32:00(Xem: 4951)
blankBìa sách Khong Đứng Mãi Trong Tranh, và tác giả Lê Chiều Giang
  .

Chiều buông…

 

(đôi dòng về Không đứng mãi trong tranh của Lê Chiều Giang)

 

Đỗ Nghê

 

 

 

Không biết nên gọi Không đứng mãi trong tranh của Lê Chiều Giang là gì cho đúng? Tùy bút? Không phải. Tản mạn? Không phải. Viết ngắn? Không phải. Thơ... Ừ, thơ. Đúng là thơ rồi. Nó cuốn hút. Nó xao xuyến. Nó ray rứt. Nhưng, thực ra thì nó có hơi hướm của một hồi ký hơn với rất nhiều những năm, những tháng, những ngày... cùng với những yêu thương, khóc giấu, khổ đau… Nhưng hình như vẫn không phải là hồi ký, tuy dàn trải cả một đời người, một kiếp người. Tôi biết mình vẫn cứ lẽo đẽo tìm theo những rêu phong của ngày tháng cũ (64). Nó trộn lẫn thơ với nhạc với họa, âm thanh và màu sắc, tưởng tượng và sự kiện. Nó tuôn chảy như một dòng sông, “yên ba giang thượng” mỗi khi chiều xuống…

 

 

Ta có thể hỏi tò mò: Khi muốn Không đứng mãi trong tranh thì người ta làm cách nào? Mà thiệt ra có mấy cách đâu! Những bức tranh đời đó. Một bức bị xé toang với những lời chát đắng. Một bức bị giấu nhẹm với nước mắt và giận hờn. Một bức với những sắc màu sặc sỡ như để bù đắp mà không kịp hoàn tất, để rồi vùi theo với nhan sắc trăm năm.

 

 

Không đứng mãi trong tranh là lúc muốn xổ lồng bay xa. Thiệt không dễ! Bởi muốn bay mà vẫn còn ngập ngừng e sợ. Cái gì làm cho ngập ngừng, e sợ, nấn ná?

Và tôi cứ lẳng lơ, tôi rất lẳng lơ viết những chữ mông lung, vật vờ như gió… sáng trưa chiều tối với hằng tỷ bức email như vậy.

Vẫn có một bờ vực còn đó. Một giới tuyến không thể vượt qua.

Tôi biết mình không được bước xa hơn, dù chỉ là một inch nhỏ. Chúng tôi  dừng lại, đứng ngay ngắn ngay lằn ranh khắt khe nhất của định mệnh. Với tới nhau qua khoảng không gian xa vời ngàn dặm, mù tăm (156).

 

 

Nhưng tuổi vẫn chẳng tha người. Đó là khi người ta “Kên” với tuổi đời. Khi chợt nghĩ tới số 60, tôi nhắm mắt uống thêm ba hớp café một lúc...  Nếu café mà làm tan biến mất được cái số đáng sợ này, chiều nay tôi tình nguyện uống thêm vài ngàn ly nữa…

Phản ứng với số 60 dễ ghét, tôi tiếp tục măc jeans bó sát, áo trễ xuống thêm chút nữa và luôn đi giày cao gót… khua vang, vọng theo mỗi bước chân. Tôi cố gắng hết sức để nhìn như 50 hay trẻ hơn thế… (145).

 

Để rồi chợt nhận ra “thế gian hằng như mộng”:

 

Thiên hạ hay bàn về những điều bất biến, những bền bỉ trăm năm… tôi tính theo phút theo giây.

Những bóng những bọt của đời người (148).

 

Giật mình,

Ta

Chắc phải… yêu thôi.

 

(Liều mạng, 151).

 

Khi yêu thương và được yêu thương, tháng ngày như ngắn lại, tôi sợ đời sẽ hết, tôi sợ ngày sắp hết… Và chúng tôi hấp tấp vội vàng. Vội vàng nhưng… “tinh khiết”.

Một thứ “tình yêu hàm thụ”.

 

Tôi về lại vị trí mình đang đứng, ngó mông ra cuối chân trời, thấy có những óng ánh của hai chữ “Đạo đức”. Với tôi, nó không chỉ phù phiếm mà rất nhiều khi mang ý nghĩa của những người Dại dột, không biết sống và chẳng bao giờ dám sống. (159).

 

Thấy không, xổ lồng bay xa đâu có dễ.

 

Đứng mãi trong tranh

Đóng vai:

Góa phụ

Sáng nay ta

Ra với mặt trời

Như kẻ xa xôi về lại trái đất…

 

Rồi nhìn quanh quất, vội vã lại bước vào trong tranh:

 

… Diễn tiếp

Hỡi thế gian

Ta

Bỏ cuộc chơi.

(Đầu hàng,103).

 

 

Duyên chăng? Nghiệp chăng? Từ những ngày còn thơ đọc mà chẳng cần hiểu với Krishnamurti Tagore, Khalil Gibran, Hermann Hesse… Những ngày lang thang phòng tranh, Pagode, Givral… Những ngày trốn học, cà phê góc phố, bỏ Lễ nhà thờ, canh giờ về muộn…

Những ngọn lửa nhỏ cứ ngún dần như thể đợi một cơn gió. Và gió đã bùng lên.

 

Bước vào trong tranh, có lúc như ngựa chứng, tóc bờm tung bay như phi nước đại, cổ vươn cao ngoằng hí vang, cho nên không ngạc nhiên khi tranh thiếu nữ của NĐ luôn kề bên một bóng ngựa phi đường xa dưới bóng trăng huyền hoặc lẫn bóng tối u mê giữa ngàn lá biếc.

Sự cách điệu không hài hòa làm cho gương mặt có sắc sáng như trăng, lại thêm chút bóng tối của u mê (11).

 

 

Lê Chiều Giang viết Không đứng mãi trong tranh có khi như thơ, có khi như nhạc, như họa. Giọng điệu đôi khi ngổ ngáo, khinh bạc, nhưng ẩn chứa bên trong là rụt rè, bẽn lẽn, đắn đo…

Cái đó làm cho Không đứng mãi trong tranh đáng đọc, để thấy thương hơn một nhan sắc, một tính cách, một số phận như dòng sông những buổi chiều về...

 

 Chiều buông

Trên dòng sông cuốn mau…

…………………….

 

Về đâu?

Bọt bèo tuôn khắp nơi…

 

Để rồi, nhận ra cõi vô lượng tâm:

 

“Bể sầu không nhiều, nhưng cũng đủ yêu…”

 

(Chiều về trên sông, Phạm Duy)

                   

 

(ĐN Saigon,12.2021)

 



 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Thành quả của cuộc trưng cầu dân ý này sẽ xác định rõ lập trường của người dân so với chính sách của Đảng Cộng Sản Việt Nam, chứng tỏ lòng yêu nước của một dân tộc kiên cường, phản ánh nguyện vọng thật sự của tuyệt đại đa số người Việt trước cộng đồng quốc tế, dằn mặt bè lũ Trung Cộng xâm lược và tạo khí thế cho việc đòi hỏi quyền tự quyết cho người dân.
Tiệm thẩm mỹ đã được phép mở cửa lại sau thời gian phải đóng cửa theo lịnh của chính phủ, để ngăn ngừa sự lan truyền đại dịch corona khủng khiếp, giết người hằng loạt trên khắp thế giới. Buớc qua giữa tháng năm, đại địch đã chậm lại và nhiều sinh hoạt xã hội từ từ được phép mở cửa một cách hạn chế theo vệ sinh chung
Chị ơi, sắp tới mùa hè rồi. Em thường mặc quần đùi cho mát mẻ, nhưng em hơi thấp người và thích mang giày cao. Giày dây hở ngón chân và cao khoảng 10cm (4 ins) có thích hợp không?
Những tiệm thẩm mỹ đóng cửa, ngưng cung cấp dịch vụ làm đẹp do lịnh của từng tiểu bang vì đại dịch corona, nay từ từ tái hoạt động. Mô hình mới cần phải sắp đặt trong những tiệm thẩm mỹ, có thể khái niệm trước khi mở cửa trở lại.
Vấn đề đóng cửa ở địa phương đang bắt đầu thả lỏng ở nhiều nước, nhưng việc ngưng du lịch quốc tế nhiều phần sẽ kéo dài hơn. Nhiều nước vẫn đang tập trung vào việc phòng chống làn sóng lây nhiễm thứ hai, vì thế các phi trường, biên giới sẽ vẫn còn đóng cửa hoặc hạn chế trong một thời gian nào đó. Cơn đại dịch này đã thay đổi thế giới. Mọi thứ như ngừng lại.
Thống Đốc California Gavin Newsom hôm Thứ Ba, 26 tháng 5 tuyên bố rằng ông sẽ nới lỏng các hạn chế của tiểu bang đối với ngành hớt tóc và hair salon cho một số quận trong tiểu bang đáp ứng một số tiêu chuẩn về sức khỏe. Tiểu bang, đã đưa ra một trong những lệnh ở trong nhà trên toàn tiểu bang sớm nhất vào giữa tháng 3, đã và đang tái mở cửa kinh tế toàn tiểu bang trong các giai đoạn. Tiểu bang hiện đang ở giai đoạn 2 của kế hoạch tái mở cửa, mà đã cho phép các cơ sở kinh doanh bán lẻ và việc làm sản xuất với những điều chỉnh.
Hoa Kỳ đang trải qua sự xuống dốc kinh tế sâu nhất trong lịch sử hiện đại. Hàng chục triệu người Mỹ đã khai thất nghiệp khi vi khuẩn corona làm đóng các cơ sở kinh doanh và buộc các công ty phải sa thải nhân viên. Người dân cần sự hỗ trợ để giúp họ vượt qua cơn khủng hoảng bằng một vài phương cách chính yếu -- tiền mặt để đáp ứng tức thì nhu cầu tài chánh, chăm sóc sức khỏe để bảo vệ khi họ bị bệnh và có nhà ở nếu họ không thể trả tiền thuê nhà. Dù các nỗ lực kích cầu liên bang lên tới 2 ngàn tỉ đô la – cho đến nay – thì một số người bị ảnh hưởng gần đây cũng sẽ rơi vào sự đổ vỡ. Là học giả nghiên cứu cách người dân ghi danh vào các chương trình công cộng, tôi và đồng nghiệp Cecille Joan Avila, người nghiên cứu các chương trình xã hội liên quan đến sửc khỏe phụ nữ, đã nhìn thấy bằng cách nào các chính sách có thiện chí đôi khi có thể thất bại trong việc hỗ trợ những người cần giúp. Chúng tôi đã tìm hiểu xâu xa sự khó khăn ra làm sao đối với người dân để điều hướng theo cách của họ
Sắc lệnh hành pháp kiểm tra ranh giới của thẩm quyền của Bạch Ốc. Trong một cuộc đấu thầu hợp pháp lâu dài, nó tìm cách hạn chế sức mạnh của các nền tảng truyền thông xã hội lớn bằng cách diễn giải lại một đạo luật quan trọng năm 1996 nhằm che chở các trang web và công ty kỹ thuật khỏi các vụ kiện. Nhưng các chuyên gia pháp lý ở cả phái hữu và tả đã nêu ra những lo ngại nghiêm trọng về đề xuất này. Họ nói rằng nó có thể vi hiến vì nó có nguy cơ xâm phạm quyền Tu Chính Án Thứ Nhất của các công ty tư nhân và vì nó cố gắng phá vỡ hai nhánh chính phủ khác. "(Trump) đang cố gắng tự đánh cắp sức mạnh của tòa án và Quốc Hội để viết lại hàng thập niên luật đã được ấn định," theo Thượng Nghị Sĩ Dân Chủ Ron Wyden của tiểu bang Oregon, kiến trúc sư của luật pháp mà sắc lệnh tìm cách giải thích lại. "Ông ấy quyết định những gì hợp pháp dựa trên những gì có lợi cho ông ấy."
400,000 công nhân có thể sẽ trở lại làm việc khi Thành Phố New York bắt đầu giai đoạn một của việc tái mở cửa trong tháng 6, khi trung tâm đại dịch toàn quốc của khủng hoảng xem xét việc bắt đầu phục hồi lâu dài từ cuộc phong tỏa vi khuẩn corona. Thị Trưởng Bill de Blasio hôm Thứ Năm, 28 tháng 5 đã phát họa các hướng dẫn cho các cơ sở kinh doanh sẽ được phép mở cửa trong những tuần lễ sắp tới, và phỏng đoán rằng từ 200,000 tới 400,000 người sẽ được báo cáo làm việc tiếp xúc trực tiếp với người khi việc tái mở cửa bắt đầu.
Một lần nữa Hải Quân Hoa Kỳ đã thách thức tuyên bố chủ quyền của TQ tại Biển Đông hôm Thứ Năm, 28 tháng 5 năm 2020, khi chiếc khu trục hạm phi đạn dẫn đường loại Arleigh Burke là USS Mustin đã vào gần Quần Đảo Hoàng Sa, theo bản tin CNN cho biết. Hải Quân Hoa Kỳ đã 2 lần đưa tàu chiến vào Hoàng Sa và Trường Sa trong tháng trước để thách thức tuyên bố chủ quyền của TQ tại Biển Đông và thực hiện một hoạt động tương tự gần Hoàng Sa trong tháng 3.
Hơn 10,000 công nhân tại công ty Chí Hùng của chủ Đài Loan chế tạo giày thể thảo tại thị xã Tân Uyên, thỉnh Bình Dương đã đình công sang ngày thứ 3, với 4 người bị bắt và một người bị thương, theo bản tin của Đài Á Châu Tự Do (RFA) cho biết hôm 28 tháng 5 năm 2020.
Chuyện kỳ thị chủng tộc ở Mỹ không có gì mới. Nó đã tồn tại hàng nhiều thế kỷ và sẽ còn tồn tại bao lâu còn có sự sống chung giữa các màu da Trắng, Đen, Vàng, Nâu trong cùng một quốc gia có tên gọi Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ. Bất kể luật pháp nước Mỹ đã có và hiện có những biện pháp mạnh mẽ đối phó với vấn nạn kỳ thị. Bất kể các hệ thống truyền thông, các mạng lưới xã hội thường xuyên lên án các hành vi kỳ thị dù xuất hiện dưới bất cứ hình thức nào.
Hãng tiện ích sẽ tổ chức buổi giới thiệu thông tin về công việc này trên màn hình vào ngày 29 tháng Năm với sự hỗ trợ của các tổ chức cộng đồng người Mỹ gốc Á.
Phát ngôn viên của đoạn phim ảnh được Trump tweet lại nói ông ta không thật sự có ý nói theo nghĩa đen như thế - nhưng sau đó lại cho rằng ông ta có ý đó, ít nhất là một phần của phát biểu này. Và đây chính là phần thuộc về thói quen của Trump. Nếu đã từng có một tweet được thiết kế riêng để quảng bá bởi Tổng thống Trump, thì đó có thể là video này: Một video của một tài khoản có tên là “Cowboys for Trump”, trong đó phát ngôn viên bắt đầu bằng cách nói, “Đảng Viên Dân Chủ tốt duy nhất là một Đảng Viên Dân Chủ đã chết”. Phát ngôn viên này nhanh chóng nói thêm rằng anh ấy không có ý nói trực tiếp theo nghĩa đen như thế.
Hồi cận Tết năm Thìn, Marianne Brown (Guardian Weekly) có bài “Vietnam’s parents want a dragon son.” Trời! Tưởng gì, chớ cả Tầu lẫn Ta ai mà không muốn có con trai tuổi Rồng. Nhâm Thìn, tất nhiên, lại càng bảnh dữ nữa. Nam nhâm nữ qúi thì sang mà lị. Theo tuviso.com: “Tuổi Nhâm Thìn có nhiều hy vọng tốt đẹp về vấn đề tình duyên và tương lai về cuộc sống, có phần tốt đẹp về tình cảm và tài lộc, vào trung vận và hậu vận thì được nhiều tốt đẹp về hạnh phúc, công danh có phần lên cao.” Hổng dám “cao” đâu! Phạm Viết Đào, Trần Đức Thạch, Nguyễn Tường Thụy, Phạm Thành đều nhâm thìn hết trơn đó chớ nhưng hậu vận – rõ ràng – lận đận (thấy bà luôn) chớ có “tốt đẹp” hay “hạnh phúc” khỉ mốc gì đâu. Cả bốn ông đều đã (hoặc đang) trong hộp!


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.