Hôm nay,  

Cơn Mê Dài

01/11/202311:03:00(Xem: 3797)

Lá thu đã rơi; vàng ngập quanh những gốc cây già cỗi, tràn lấn qua những con đường nhỏ trong khu xóm. Nhưng ngoài đường lớn, hàng thông vẫn xanh lá bất kể thu đông.

Đâu đó trên khắp các trang báo, người ta vẫn như mọi năm, nói về mùa thu lá vàng, và nói về vô thường biến dịch. Có vẻ như lý vô thường đã được hiểu là cái thường nhất của thế gian, như kinh điển từng minh thị từ hơn hai nghìn năm qua (1). Lý này không còn xa lạ với những người học đạo, hiểu đạo ngày nay. Nhưng học, hiểu về vô thường để làm gì?

Vô thường là cơn động chuyển sinh-diệt miên tục (2), một cách hiển nhiên của các hiện tượng tâm lý và ngoại giới, trên từng sát-na nhỏ nhiệm nhất của thời gian. Hiện tượng này, nếu chỉ thấy, hiểu một cách tổng quát và hời hợt, hoặc chỉ nói suông như một lời cảm thán, sẽ chẳng mang lại lợi ích gì ngoài niềm an ủi nhất thời, nếu không muốn nói là chỉ gợi cho ta một ý niệm bi quan trước cảnh già, bệnh, chết. Trong khi đó, quán chiếu thường xuyên và sâu xa về vô thường là một phép thiền định có thể dẫn đến sự buông xả, dứt bỏ những tà kiến, vọng niệm, và sự chấp thủ đối với tâm, thân và ngoại cảnh.

Từ nơi vô thường, từ nơi già, bệnh, chết của chúng sinh mà đức Phật xuất hiện ở đời để trình bày những gì mà ngài đã chứng nghiệm, và hướng dẫn phương cách vượt khỏi chúng (3). Chính từ vô thường mà nghiệm ra sự thực về khổ não của chúng sinh. Chính từ vô thường mà nghiệm ra không có một thực ngã (vô ngã) (4), một thực thể độc lập cố định, bởi vì tất cả tâm và cảnh đều có liên hệ hỗ tương, duyên với nhau mà sinh và diệt.

Chúng ta sinh ra nơi đời này là đã trầm mình trong một cơn mê dài. Có những khoảnh khắc tỉnh thức, nhưng cũng chỉ thoáng qua, rồi lại tiếp tục mê mộng. Biết thân này vô thường từ lâu, nhưng vẫn đắm trước, trói buộc. Biết tâm này, với suy tưởng và cảm giác, là vô thường, mà vẫn cứ bám chặt, không rời. Biết là sai mà không chịu sửa. Biết là hệ lụy mà không chịu cởi trói. Khổ não đi theo suốt cuộc đời là vì lẽ đó.

Lá thu điểm tô cả một công viên tĩnh mịch bằng những mảng màu vàng, cam, đỏ. Hãy cứ tận hưởng vẻ đẹp của thiên nhiên trong từng phút giây tĩnh lặng. Nhưng trong những cơn sóng chập chùng của sinh, trụ, dị, diệt (5), một lúc nào đó, hãy thể nghiệm một cách chân xác về bản chất vô thường của mọi sự, mọi vật. Có như vậy, mới có thể ra khỏi cơn mê dài, ra khỏi cuộc trầm luân khổ ải từ nhiều đời kiếp.

___________

(1) “Vô thường thị thường” (無常是常) Vô thường chính là lẽ thường (được cho là xuất xứ từ Kinh Pháp Hoa; người viết chưa xác thực).
(2) Trường kỳ và liên tục 綿續.
(3) “Phật nói Kinh Vô Thường”, Tam tạng Pháp sư Nghĩa Tịnh dịch ra chữ Hán, HT. Thích Trí Thủ dịch ra chữ Việt. Trong bài kinh ngắn này, đức Phật dạy “thế gian có ba pháp không thể yêu, không trong sạch, không thể muốn, không vừa ý. Ba pháp là gì? Là già, bệnh, chết. Này các Tỳ kheo, nếu trong thế gian không già, bệnh, chết thì Như Lai ứng chánh đẳng giác không xuất hiện ra đời vì các chúng sanh nói pháp đã chứng và cách điều phục.”


(4) Ba pháp ấn (ba dấu ấn nền tảng) của giáo lý Phật là Vô thường, Khổ và Vô ngã. Giáo lý nào được cho là Phật nói mà không y cứ nơi ba pháp ấn này thì cần nghiệm xét lại.
(5) Sinh, trụ, dị, diệt: bốn tướng trạng vô thường của thân tâm. Thành, trụ, hoại, không: bốn tướng trạng vô thường của thế giới.



biachanhphap144
Hình bìa của Internet



CHÁNH PHÁP Số 144, tháng 11.2023

NỘI DUNG SỐ NÀY:

THƯ TÒA SOẠN, trang 2

TIN TỨC PHẬT GIÁO THẾ GIỚI (Diệu Âm lược dịch), trang 3

KHÍ HẬU XỨ HOA KỲ - 2023 (thơ ĐNT Tín Nghĩa), tr. 6

NHỮNG YẾU ĐIỂM CỦA TƯ TƯỞNG DUY THỨC, t.t. (HT. Thích Thắng Hoan), trang 7

KAPPA, TÊN CƯỚP (Thiền sư Bankei – TN Trí Hải dịch), trang 10

NHU CẦU CỦA CON NGƯỜI (HT. Thích Thái Hòa), trang 11

6 BÀI HÁN THI CỦA BẠCH CƯ DỊ (Pháp Hoa dịch), trang 12

HÒA THƯỢNG THÍCH TUỆ SỸ - CHỨNG NHÂN LỊCH SỬ GHPGVNTN (HT. Thích Nguyên Siêu), trang 13

CHỈNH NGÕ TÂM, RỜI XA... (thơ Minh Đạo), trang 16

KHÔNG DỄ NÓI LỜI LÀNH (Quảng Tánh), trang 17

LIÊN KHÚC LÁ VÀNG LÁ XANH (thơ Vĩnh Hữu – Tâm Không), trang 18

SƠ QUÁT VỀ CỘI NGUỒN VỌNG TƯỞNG QUA DUY THỨC HỌC (Khánh Hoàng), trang 19

TRUNG ĐẠO (thơ Tiểu Lục Thần Phong), trang 22

VÍ DỤ VỀ CON KIẾN (Thích Tâm Nhãn), trang 23

ĐI THEO CÙNG MÙA THU, SÔNG... (thơ Trần Hoàng Vy), trang 24

GIỮ GIỚI CẨN THẬN SẼ GIẢI THOÁT (Nguyên Giác), trang 25

ĐỌC BÀI “THỦY ĐIỆU CA ĐẦU” CỦA TÔ ĐÔNG PHA (Lam Nguyên), trang 28

VỀ XUÔI MƯA NGUỒN... (thơ Tịnh Bình), trang 29

SỐNG HỶ XẢ ĐỂ DŨNG TIẾN (Nhóm Áo Lam), trang 30

VẤN ĐỀ THÂN GIÁO CỦA MỘT HUYNH TRƯỞNG GĐPT (Tâm Quả), trang 31

DẠO CỬA KHÔNG... (thơ Trúc Nguyên- Thích Chúc Hiền), trang 32

CÂU CHUYỆN THƯƠNG TÂM CỦA CA NƯƠNG TÚ THANH... (ĐNT Tín Nghĩa sưu tập), trang 33

TÌM HIỂU THUYẾT “NGŨ THỪA” TRONG PHẬT GIÁO (TN. Hằng Như), trang 39

GIEO MÈ (thơ TM Ngô Tằng Giao) trang 43

QUÁN QUÂN NOBEL VĂN CHƯƠNG 2023 – JON FOSSE... (Huỳnh Kim Quang), trang 44

VÔ BIÊN KHÔNG GIAN (thơ Diệu Viên), trang 47

NẤU CHAY: BÚN XÀO NGHỆ CHAY (Đào Thị Bích Châu), trang 48

TRUYỆN CỰC NGẮN (Steven N), trang 49

MỘT PHẬT TỬ HẢI NGOẠI (Thanh Nguyễn), trang 51

CỎ CÂY VÀ PHẬT PHÁP (Đạo Sinh), trang 53

THANH VĂN TẠNG ĐẾN TÍCH LAN (Thích Thanh An), trang 54

BỐ THÍ THÂN MẠNG (Truyện cổ Phật giáo), trang 58

LỢI LẠC TỪ PHÁP MÔN TỊNH ĐỘ (TL Đào Mạnh Xuân), trang 59

ĐỘC HÀNH, THƠ HAIKU (thơ Hoàng Long), trang 60

CỞI TRÓI tập 1 – chương 6, t.t. (truyện dài Vĩnh Hảo), trang 61

HIỀN SĨ (thơ Đồng Thiện), trang 65

STORY OF THE GIVER OF THE FIRST-FRUITS OF HIS LABOUR (Daw Tin), trang 66

MÙA THU VÀ NIỀM HẠNH PHÚC... (thơ Hoàng Thục Uyên), trang 67

MỆT MỎI (Bs. Nguyễn Ý Đức), trang 68

CHÂN LÝ, ĐỊNH HƯỚNG (thơ Minh Trí), trang 69


https://chanhphap.us/CHANH%20PHAP%20BO%20MOI/Muc%20luc%202023/CP%20so%20144%20(11.23).htm

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Đầu năm dương lịch nói về “giấc mơ bay” cũng là một đề tài thú vị. Con người ngày nay đã bay bổng không chỉ khắp địa cầu mà còn ra ngoài vũ trụ. Thế nhưng việc thiết kế những “cỗ máy biết bay” vẫn chưa dừng lại. Ở đây chỉ bàn đến một ứng dụng nhỏ, khá gần gũi với đời sống: những chiếc xe chạy trên đường phố có thêm khả năng bay thẳng lên không trung như trực thăng. Nghe đơn giản hơn nhiều so với máy bay, phi thuyền; nhưng việc phát triển “xe bay” dù đã được nhắc đến từ hơn một thập niên trước đến nay vẫn chưa thể thương mại hóa.
Đừng để bị lừa bởi những chiêu trò được tạo ra bằng công cụ trí tuệ nhân tạo (AI). Tháng vừa qua, FBI đã đưa ra một thông cáo cảnh báo rằng tội phạm đang lợi dụng công nghệ AI để thực hiện những vụ lừa đảo có quy mô lớn hơn và độ thuyết phục cao hơn. Mặc dù công nghệ AI mang lại nhiều lợi ích trong cuộc sống cá nhân và công việc, nhưng chúng cũng có thể trở thành những công cụ nguy hiểm, bị lợi dụng để chống lại chúng ta. Giáo sư Shaila Rana, chuyên gia về an ninh mạng tại Đại học Purdue Global, cho biết: “Các công cụ AI đang trở nên ngày càng rẻ và dễ sử dụng hơn, cũng dễ lọt vào tay kẻ xấu, giúp chúng dễ dàng tạo ra các hình thức lừa đảo phức tạp và khó phát hiện hơn.”
Nghiên cứu cho thấy những người thường xuyên làm việc thiện nguyện có nguy cơ tử vong thấp hơn và sức khỏe thể chất tốt hơn khi họ già đi. Đây là thời điểm trong năm mà chúng ta thường thể hiện lòng tốt và làm điều tốt cho người khác. Nhưng điều thú vị là, các nghiên cứu chỉ ra rằng khi lòng tốt trở thành thói quen, nó không chỉ làm tăng hạnh phúc mà còn cải thiện sức khỏe của chúng ta.
Elon Musk đang khiến nhiều lãnh đạo châu Âu phẫn nộ, khi trên nền tảng mạng xã hội X của mình, Musk đã thể hiện ủng hộ đảng cực hữu AfD của Đức đồng thời chỉ trích mạnh mẽ Thủ tướng Anh Keir Starmer. Stefan Löfven, cựu Thủ tướng Thụy Điển và hiện là chủ tịch đảng Xã hội Châu Âu (PES), chia sẻ từ Örnsköldsvik rằng, "Musk tưởng mình là thần thánh. Ông ta xúc phạm Thủ tướng và Tổng thống Đức, tấn công Thủ tướng Anh, và cho rằng những thẩm phán Ý đi ngược lại quan điểm của ông ta cần bị sa thải."
Vào đầu năm 2025, Việt Nam đã ban hành Nghị định 147, quy định các nền tảng mạng xã hội như Facebook, TikTok và Zalo phải xác minh danh tính người dùng thông qua số điện thoại hoặc giấy tờ tùy thân. Luật này yêu cầu các công ty công nghệ cung cấp thông tin người dùng cho chính quyền khi được yêu cầu, đồng thời thắt chặt kiểm soát nội dung trên mạng.
Chúng ta thường bị mắc kẹt giữa những cuộc tranh luận. Sống trong cõi này mà thoát khỏi những cuộc tranh luận thì rất hy hữu. Nơi đây, không bàn chuyện tranh luận chính trị, hay tranh luận giữa các tôn giáo; những cuộc tranh luận như thế đã dẫn tới những cuộc chiến tranh đẫm máu từ nhiều ngàn năm qua. // We often find ourselves caught in the midst of quarrels. It is rare to navigate this world without encountering quarrels. Here, we are not referring to political conflicts or those between religions; such quarrels have sparked bloody wars for thousands of years.
LOS ANGELES – Hôm thứ Ba (7/1), một vụ cháy rừng đã bùng phát và lan nhanh tại khu dân cư cao cấp ở Los Angeles, thiêu hủy nhiều nhà cửa và làm tắc nghẽn giao thông; khoảng 30,000 người phải di tản dưới bầu trời ngập trong những cột khói khổng lồ bao phủ phần lớn khu vực đô thị, theo Reuters.
Trong khi học Phật, chúng ta thường đọc thấy ba pháp ấn là vô thường, khổ, và vô ngã. Đôi khi, chúng ta đọc thấy trong kinh nói về bốn pháp ấn là vô thường, khổ, vô ngã và Niết Bàn. Tùy theo dị biệt bộ phái, mỗi vị thầy ưa nói cách này hay cách kia.// While studying Buddhism, we often encounter the three Dharma seals: impermanence, suffering, and non-self. Occasionally, the sutras mention a fourth seal: Nirvana. Depending on the sect, each teacher may present these concepts in different ways.
Tây Tạng động đất: Hơn 106 người đã chết sau một trận động đất mạnh xảy ra tại một vùng xa xôi của Tây Tạng vào sáng thứ Ba, với các cơn chấn động được cảm nhận trên khắp dãy Himalaya ở nước láng giềng Nepal, Bhutan và một số vùng phía bắc Ấn Độ. Trận động đất mạnh 7,1 độ richter xảy ra lúc 9:05 giờ sáng
BẮC KINH – Hôm thứ Ba (7/1), một trận động đất mạnh 6.8 độ đã làm rung chuyển các vùng phía bắc dãy Himalaya, gần một trong những thành phố linh thiêng nhất của Tây Tạng, khiến ít nhất 53 người thiệt mạng, và khiến nhà cửa khắp Nepal, Bhutan và Ấn Độ rung chuyển, theo Reuters.
(Ngày 6 tháng 1, NYTimes) – Sở Y tế Louisiana cho biết, một bệnh nhân nhiễm cúm gia cầm (cúm gà, H5N1) đã qua đời. Đây là trường hợp tử vong đầu tiên do cúm gia cầm ở Hoa Kỳ; trước đó, đã có tin tức cho hay các mẫu siêu vi trùng từ bệnh nhân mang những đột biến có thể giúp chúng dễ dàng lây nhiễm sang con người hơn.
Bài này sẽ viết trong tinh thần đối chiếu Kinh Pháp Cú với Thiền Tông. Để nói lên một phương pháp của Thiền rằng, trong khi thiền tập, hễ tin Phật hay nghi Phật đều sẽ hỏng, đều rơi vào bất thiện pháp, sẽ không thấy được pháp Vô Vi. // This article aims to compare the Dhammapada with Zen Buddhism. It will explore the idea that during meditation, both belief in the Buddha and doubt about the Buddha can lead practitioners astray, resulting in unwholesome dharmas and an inability to perceive the Dharma of Unconditioned.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.