Hôm nay,  

LM Hồ Ngọc Cẩn: Tuồng Bảy Mối Tội Đầu & Trương Minh Ký: Tuồng Joseph

25/11/202321:05:00(Xem: 6485)

 

LM Hồ Ngọc Cẩn: Tuồng Bảy Mối Tội Đầu

Trương Minh Ký: Tuồng Joseph

 

Phan Tấn Hải

 

 
blankTừ phải: GS Trần Huy Bích, GS Nguyễn Văn Sâm, và nhà văn Trần Ngọc Ánh (phu nhân của GS Sâm).
    

Giáo sư Nguyễn Văn Sâm vừa ấn hành một tác phẩm có nhan đề sách rất dài: “Tuồng Bảy Mối Tội Đầu của LM Hồ Ngọc Cẩn và Tuồng Joseph – 1887 của Trương Minh Ký.” Cuốn sách này là tuyển tập 2 vở tuồng được viết trong tinh thần Công Giáo của vùng đất Nam Bộ của thời kỳ cuối thế ký thứ 19 và đầu thế kỷ 20. Đây là ấn bản 2023 do GS Nguyễn  Văn Sâm giới thiệu và chú giải.

 

Chúng ta nói rằng tuyển tập tác phẩm trên là viết trong tinh thần đạo Công Giáo, thực ra vẫn có dị biệt giữa 2 vở tuồng trên. Mỗi vở tuồng vẫn có một giá trị riêng biệt. Một phần, mục đích của Linh mục Hồ Ngọc Cẩn khi soạn ra vở Tuồng Bảy Mối Tội Đầu là khác với ý định văn học của Trương Minh Ký khi soạn vở Tuồng Joseph. Ngay nơi dòng đầu tiên trong phần Tiểu Dẫn của Tuồng Bảy Mối Tội Đầu, LM Hồ Ngọc Cẩn đã nêu ngay ra thẩm quyền siêu nhiên: “Hẳn như Lời Kinh Thánh dạy, vì ma quỉ ghen ghét, nên sự chết đã vào thế gian: nó đã hỏng mất thiên đàng, nó lại muốn cho loài người đồng sa hỏa ngục.” (trang 51) Do vậy, khi nói là tuồng, nghĩa là một sản phẩm nghệ thuật sân khấu để giải trí, những dòng chữ viết của LM Hồ Ngọc Cẩn có ý tuyên thuyết giáo lý Cơ Đốc hẳn hoi.

 

Phía nhà văn Trương Minh Ký lại khác. Vở Tuồng Joseph của họ Trương chỉ là “lấy sự tích đạo” chứ không phải “tuồng đạo.” Giáo sư Nguyễn Văn Sâm giải thích nơi trang 6 về Trương Minh Ký khi viết Tuồng Joseph: “Lấy tích từ sách truyện nầy kia hay từ đạo Phật, đạo Chúa, đạo Nho là chuyện bình thường. Cũng như ta nói Hàn Mặc Tử là tác giả chịu ảnh hưởng từ đạo Thiên Chúa chứ không nói đó là nhà văn Công Giáo…”

  blank              GS Nguyễn Văn Sâm ký tên lên sách.

Chúng ta có thể thấy văn phong dị biệt giữa Tuồng Bảy Mối Tội Đầu của LM Hồ Ngọc Cẩn và Tuồng Joseph – 1887 của Trương Minh Ký. Khởi đầu Tuồng Joseph của Trương Minh Ký là những lời nói thơ mộng của Joseph, nơi trang 8:

 

Phong điền võ thuận

Quốc thới dân an.

Trong vẻo nước sông vàng,

Lặng trang trời biển đỏ.

Joseph là tên mỗ,

Quê quán ở Chanaan.

Như tôi: Thung dung rèn tới bực tài năng,

Kềm thúc luyện theo đàng nhơn đức,

Thỉ chung một mực

Trung hiếu hai đàng.

Hà! Nghĩ cha già mừng được còn an.

Nhớ mẹ yếu thảm thương sớm mất.

Chừ cũng đà khuya rồi phải vào ma nghỉ…(hết trích)

 

Đọc những dòng thơ tự sự đầu vở tuồng, chúng ta không thấy chất đạo Công Giáo, trong khi nếu nói về hình ảnh thì duy có chữ “Chanaan” là một vùng đất Trung Đông, có tên trong Kinh Thánh. Nhưng nghĩ kỹ, chỉ qua những lời nói mở đầu này, có thể suy đoán là tác giả viết trong bầu không khí Nho giáo, khi nghĩ tới nhờ ơn đức của vua nên mới có “phong điền võ thuận, quốc thới dân an.”

 blank                        Bìa sách.

Trong khi đó, ngay trang đầu của Tuổng Bảy Mối Tội Đầu, linh mục Hồ Ngọc Cẩn đưa ngay văn phong nhà thờ Ky tô vào từ dòng đầu, với nhân vật nói mở đầu cho tuồng là Thiên Thần:

 

Bạch: Trung thần hưởng phước tại thiên đình

Ngụy quỉ lưu giam chốn địa hình

Lương thiện hà giao nhơn bất nghĩa,

Thanh liêm khỉ mộ chúng khuy tình.

Nói: Hỉ hoan nơi cõi thọ

Nhàn lạc chống quang vinh.

Hằng chầu chực Chúa chí linh.

Cùng giữ gìn người dương thế

Tính linh thiêng phụng quyền Thượng đế…(hết trích)

 

Nghĩa là, ngay dòng đầu, LM Hồ Ngọc Cẩn nói tới thiên đình (cõi trời), nói tới địa ngục (có quỉ, có lưu giam chốn địa hình), lại nói rằng “chầu chực Chúa chí linh” và rồi “phụng quyền Thượng đế.” Đó là những khái niệm của thiện thắng ác, của những người Ky tô hữu phụng quyền Thượng đế. Như thế, hoàn toàn mất hẳn tính nhà Nho trong những lời nói đầu vào tuồng, mà chỉ là văn phong Kinh Thánh Cơ Đốc.

 

Tuyển tập được Giáo sư Nguyễn Văn Sâm phát hành từ tuần qua trong vòng các thân hữu, và trong giới học giả thân quen. Trong đó, Giáo sư Trần Huy Bích đã theo sát để hỗ trợ, vì GS Nguyễn Văn Sâm vừa rời bệnh viện sau một kỳ nằm bệnh viện nhiều tuần lễ.

 

Hai vở tuồng trong tuyển tập có nhiều giá trị về văn học sử đối với những người nghiên cứu về thời kỳ đầu của văn học Công Giáo Nam Bộ, và đồng thời cũng có giá trị đặc biệt với những người nghiên cứu về tiến trình sơ kỳ của công cuộc hình thành chữ quốc ngữ tại Việt Nam.

 

Các độc giả quan tâm, có thể liên lạc với tác giả qua:

GS Nguyễn Văn Sâm – Email: [email protected]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước859860861862863864865Trang sauTrang cuối

“Tư bản sẽ bán cho chúng ta sợi dây thòng lọng để treo cổ chúng”, Chủ bút Peter Hartcher của tờ The Sydney Morning Herald hôm 1/5/2020 trích câu nói của Lenin mở đầu bài bình luận “Tiền hay chủ quyền của chúng ta: Trung cộng không cho chúng ta sự chọn lựa.” Ông Hartcher áp dụng lời nói của Lenin vào trường hợp của nhà tư bản hầm mỏ Úc Andrew Forrest, đang nối giáo cho Trung cộng bán đứng chủ quyền nước Úc: “Tư bản bán cho chúng ta quặng sắt để chúng ta rèn xiềng xích chúng lại”.

DMV tiếp tục khuyến khích khách hàng gia hạn đăng ký xe và hoàn thành việc chuyển quyền sở hữu xe trực tuyến hoặc bằng cách sử dụng Văn phòng Hiện trường Ảo DMV. Khách hàng cũng có thể nhận giấy lưu hành xe và nhãn tem dán trực tuyến hoặc tại hàng trăm kiốt của DMV trên toàn tiểu bang. Giấy lưu hành xe và nhãn tem dán tại các ki-ốt DMV có giá $22 và được in tại chỗ. DMV tiếp tục cung cấp các dịch vụ thiết yếu qua thư, trực tuyến, kiốt, trung tâm cuộc gọi, đối tác kinh doanh sẵn có và trực tuyến để xử lý các giao dịch quan trọng, bao gồm giấy phép lái xe và gia hạn giấy lưu hành xe, trong đại dịch COVID-19. Khách hàng có thể sử dụng Trình cố vấn Dịch vụ trên trang web DMV để tìm hiểu thêm về các tùy chọn và hoàn thành các nhiệm vụ DMV.

Khâm thừa ủy thác của Đức Đệ Ngũ Tăng Thống, tôi tự xét bản thân, lão lai tài tận, đức mỏng chướng dày, khó có thể đơn độc chu toàn sứ mệnh cao cả ấy trong muôn một. Vậy nên, cúi đầu kính lễ Chư Tôn Trưởng Lão, Chư Đại đức thanh tịnh Tăng-già, vì sự nghiệp tu trì Chánh Đạo, vì an lạc của muôn dân đang chìm đắm trong dòng khổ lụy nhân sinh, thỉnh cầu Chư Tôn vận tâm bình đẳng, y Luật hành trì, thể hiện bản thệ thanh tịnh hòa hiệp của Tăng-già, nêu cao ngọn đèn Chánh Pháp trong một thế giới tối tăm nguy hiểm vì những tham sân điên đảo.

Tôi muốn gởi lời chúc đến tất cả Phật tử tại Quận Cam một mùa Phật Đản hạnh phúc và an bình. Tôi hy vọng Đại Lễ Phật Đản của quí vị tràn đầy với tinh thần cộng đồng, niềm hân hoan và sự suy tưởng. Mặc dầu việc kỷ niệm Phật Đản năm nay sẽ khác đi nhiều, chúng ta vẫn có thể thấy những lời dạy của Đức Phật về hòa bình, phụng sự, và lòng từ bi để dẫn dắt chúng ta vượt qua thời điểm khó khăn này.

Nhân dịp kỷ niệm 50 năm di cư từ Bắc vô Nam, lang tôi xin ra ngoài lãnh lực y học, ghi lại vài hàng về biến cố đau buồn này. Để khỏi “Lạc bất tư Thục”, ham vui mà quên cả quê hương, bản quốc… Một quê hương còn nhiều tai ương. Đang giờ học Việt văn của giáo sư Nguyễn Tường Phượng thì tôi được nhân viên phòng Giám học kêu xuống gặp người nhà. Tôi học lớp Đệ Tam ban A Trung Học Chu Văn An ở Hà Nội.

Đối với nhiều người chúng ta, vi-rút Corona có nghĩa là ở nhà trong một thời gian dài. Mặc dù thấy chán nản khi biết rằng các sinh hoạt bị huỷ bỏ, nhưng biện pháp này là cần thiết để giúp làm chậm lại sự lây lan dịch bệnh. Đồng thời, ở nhà cho chúng ta cơ hội thực hiện vài thay đổi tích cực, cho dù đó là bắt đầu một thói quen tập thể dục, ăn uống lành mạnh hơn, hoặc nghỉ ngơi nhiều hơn. Nếu bạn có hút thuốc hoặc dùng vape, một trong những thay đổi quan trọng và đúng lúc nhất bạn có thể thực hiện là bỏ thuốc lá hoặc vape.

Thống Đốc California Gavin Newsom hôm Thứ Hai, 4 tháng 5 nói rằng một số cơ sở kinh doanh bán lẻ của tiểu bang có thể bắt đầu tái mở cửa với những sửa đổi vào cuối tuần này nếu một số tiêu chuẩn được đáp ứng. Newsom cho biết các viên chức tiểu bang sẽ công bố thêm sự hướng dẫn vào Thứ Năm trên giai đoạn kế tiếp tái mở cửa của tiểu bang, sẽ gồm các hướng dẫn đặc biệt mà các sơ sở kinh doanh có nguy cơ thấp phải đáp ứng để tái mở cửa vào Thứ Sáu với những sửa đổi.

Một báo cáo do Cơ Quan Quản Trị Khẩn Cấp Liên Bang (Fema) biên soạn sử dụng tài liệu từ CDC, được báo New York Times đưa tin đầu tiên, cho thấy số trường hợp tử vong hàng ngày từ COVID-19 sẽ tăng gần gấp đôi từ mức hàng ngày hiện tại khoảng 1,750 đến khoảng 3,000 vào ngày 1 tháng 6. Ngoài ra, số trường hợp lây nhiễm mới được xác nhận hàng ngày từ vi khuẩn sẽ tăng 700% vào cuối tháng Năm, tăng từ mức hiện tại khoảng 25,000 đến khoảng 200,000.

Ba người đã bị truy tố trong một vụ nổ súng giết người của một nhân viên an ninh tại cửa hàng Family Dollar ở thành phố Flint thuộc tiểu bang Michigan. Calvin Munerlyn, 43 tuổi đã bị bắn chết sau khi cãi lộn hôm 1 tháng 5 khi ông từ chối cho người con gái của một khách hàng đi vào tiệm bởi vì cô này không mang khẩu trang, theo một công tố viên địa phương cho biết hôm Thứ Hai, 4 tháng 5.

Hàng triệu học sinh tại Việt Nam đã trở lại lớp học hôm Thứ Hai, 4 tháng 5 năm 2020 sau khi toàn quốc báo cáo 17 ngày liền không có lây nhiễm vi khuẩn corona. Quyết định tái mở cửa trường học đến sau khi nước này đã nới lỏng các biện pháp giữ khoảng cách xã hội gồm cách ly tập thể và mở rộng việc theo dõi đối với sự thành công rõ rệt của họ trong việc ngăn chận dịch bệnh.

Theo một quyết định mới của Ủy Ban Tiện Ích Công Cộng California, những khách hàng của Southern California Edison đang gặp khó khăn về tài chánh vì khủng hoảng COVID-19 có thể sẽ nhận được một khoản tín dụng trên hóa đơn điện sớm vài tháng. SCE muốn khách hàng biết rằng công ty luôn sẵn sàng giúp họ thông qua các chương trình và dịch vụ trong thời gian khó khăn này.

Vào lúc 5:00 giờ chiều Chủ Nhật 03/05/2020, Hòa Thượng Thích Phước Tịnh đã có buổi giảng pháp với chủ đề Phật Đản cho nhóm Phật tử Giới Trẻ Mây Từ và đạo hữu. Có ít nhất hơn 250 người theo dõi qua facebook của Giới Trẻ Mây Từ.

Thứ Năm ngày 7 tháng 5, 2020 tại Parking lot nhà thờ Living Spring Church, 9851 Bixby Avenue, Garden Grove; và Thứ Bảy ngày 9 tháng 5, 2020 sau Trung Tâm Performing Arts Parking lot phía sau, 16149 Brookhurst, Fountain Valley

Đành rằng Hoa Kỳ là một cường quôc trên thế gới, nền ngoai giao rất đa đoan, phức tạp. Chính sách của Hoa Kỳ dưới thời bất cứ tổng thống nào cũng chỉ phục vụ quyền lợi của dân chúng Hoa Kỳ, nhưng dù sao, như lời tổng thống Trần Văn Hương nói với đại sứ Hoa Kỳ Graham Martin trước khi chia tay vào tháng 4-1975: “Đã đến đỗi như vậy, Hoa Kỳ cũng có phần trách nhiệm trong đó.” (Trần Đông Phong, Việt Nam Cộng Hòa 10 ngày cuối cùng, California: Nxb. Nam Việt, 2006, tr. 353.)

Nga đã báo cáo con số kỷ lục các trường hợp bị truyền nhiễm vi khuẩn corona trong 4 ngày liên tiếp tính tới Chủ Nhật, 3 tháng 5, khi vi khuẩn lây lan nhanh tại Nga, đã nhanh chóng trở thành trung tâm COVID-19 trên toàn cầu. Đã có 10,633 trường hợp mới được xác nhận hôm Chủ Nhật, theo Tổng Thống Nga Putin cho biết, khoảng hơn 1,000 trường hợp được báo cáo hôm Thứ Bảy, theo tài liệu từ Worldometers cho biết. Tổng cộng 134,687 người hiện được xác nhận đã bị lây vi khuẩn corona tại Nga, làm cho nước này trở thành quốc gia bị lây nhiều thứ 7 trên toàn cầu. Hơn một nửa trường hợp bị lây tại Nga được báo cáo xảy ra tại thủ đô Moscow.
Trang đầuTrang trước859860861862863864865Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.