Hôm nay,  

LM Hồ Ngọc Cẩn: Tuồng Bảy Mối Tội Đầu & Trương Minh Ký: Tuồng Joseph

25/11/202321:05:00(Xem: 6423)

 

LM Hồ Ngọc Cẩn: Tuồng Bảy Mối Tội Đầu

Trương Minh Ký: Tuồng Joseph

 

Phan Tấn Hải

 

 
blankTừ phải: GS Trần Huy Bích, GS Nguyễn Văn Sâm, và nhà văn Trần Ngọc Ánh (phu nhân của GS Sâm).
    

Giáo sư Nguyễn Văn Sâm vừa ấn hành một tác phẩm có nhan đề sách rất dài: “Tuồng Bảy Mối Tội Đầu của LM Hồ Ngọc Cẩn và Tuồng Joseph – 1887 của Trương Minh Ký.” Cuốn sách này là tuyển tập 2 vở tuồng được viết trong tinh thần Công Giáo của vùng đất Nam Bộ của thời kỳ cuối thế ký thứ 19 và đầu thế kỷ 20. Đây là ấn bản 2023 do GS Nguyễn  Văn Sâm giới thiệu và chú giải.

 

Chúng ta nói rằng tuyển tập tác phẩm trên là viết trong tinh thần đạo Công Giáo, thực ra vẫn có dị biệt giữa 2 vở tuồng trên. Mỗi vở tuồng vẫn có một giá trị riêng biệt. Một phần, mục đích của Linh mục Hồ Ngọc Cẩn khi soạn ra vở Tuồng Bảy Mối Tội Đầu là khác với ý định văn học của Trương Minh Ký khi soạn vở Tuồng Joseph. Ngay nơi dòng đầu tiên trong phần Tiểu Dẫn của Tuồng Bảy Mối Tội Đầu, LM Hồ Ngọc Cẩn đã nêu ngay ra thẩm quyền siêu nhiên: “Hẳn như Lời Kinh Thánh dạy, vì ma quỉ ghen ghét, nên sự chết đã vào thế gian: nó đã hỏng mất thiên đàng, nó lại muốn cho loài người đồng sa hỏa ngục.” (trang 51) Do vậy, khi nói là tuồng, nghĩa là một sản phẩm nghệ thuật sân khấu để giải trí, những dòng chữ viết của LM Hồ Ngọc Cẩn có ý tuyên thuyết giáo lý Cơ Đốc hẳn hoi.

 

Phía nhà văn Trương Minh Ký lại khác. Vở Tuồng Joseph của họ Trương chỉ là “lấy sự tích đạo” chứ không phải “tuồng đạo.” Giáo sư Nguyễn Văn Sâm giải thích nơi trang 6 về Trương Minh Ký khi viết Tuồng Joseph: “Lấy tích từ sách truyện nầy kia hay từ đạo Phật, đạo Chúa, đạo Nho là chuyện bình thường. Cũng như ta nói Hàn Mặc Tử là tác giả chịu ảnh hưởng từ đạo Thiên Chúa chứ không nói đó là nhà văn Công Giáo…”

  blank              GS Nguyễn Văn Sâm ký tên lên sách.

Chúng ta có thể thấy văn phong dị biệt giữa Tuồng Bảy Mối Tội Đầu của LM Hồ Ngọc Cẩn và Tuồng Joseph – 1887 của Trương Minh Ký. Khởi đầu Tuồng Joseph của Trương Minh Ký là những lời nói thơ mộng của Joseph, nơi trang 8:

 

Phong điền võ thuận

Quốc thới dân an.

Trong vẻo nước sông vàng,

Lặng trang trời biển đỏ.

Joseph là tên mỗ,

Quê quán ở Chanaan.

Như tôi: Thung dung rèn tới bực tài năng,

Kềm thúc luyện theo đàng nhơn đức,

Thỉ chung một mực

Trung hiếu hai đàng.

Hà! Nghĩ cha già mừng được còn an.

Nhớ mẹ yếu thảm thương sớm mất.

Chừ cũng đà khuya rồi phải vào ma nghỉ…(hết trích)

 

Đọc những dòng thơ tự sự đầu vở tuồng, chúng ta không thấy chất đạo Công Giáo, trong khi nếu nói về hình ảnh thì duy có chữ “Chanaan” là một vùng đất Trung Đông, có tên trong Kinh Thánh. Nhưng nghĩ kỹ, chỉ qua những lời nói mở đầu này, có thể suy đoán là tác giả viết trong bầu không khí Nho giáo, khi nghĩ tới nhờ ơn đức của vua nên mới có “phong điền võ thuận, quốc thới dân an.”

 blank                        Bìa sách.

Trong khi đó, ngay trang đầu của Tuổng Bảy Mối Tội Đầu, linh mục Hồ Ngọc Cẩn đưa ngay văn phong nhà thờ Ky tô vào từ dòng đầu, với nhân vật nói mở đầu cho tuồng là Thiên Thần:

 

Bạch: Trung thần hưởng phước tại thiên đình

Ngụy quỉ lưu giam chốn địa hình

Lương thiện hà giao nhơn bất nghĩa,

Thanh liêm khỉ mộ chúng khuy tình.

Nói: Hỉ hoan nơi cõi thọ

Nhàn lạc chống quang vinh.

Hằng chầu chực Chúa chí linh.

Cùng giữ gìn người dương thế

Tính linh thiêng phụng quyền Thượng đế…(hết trích)

 

Nghĩa là, ngay dòng đầu, LM Hồ Ngọc Cẩn nói tới thiên đình (cõi trời), nói tới địa ngục (có quỉ, có lưu giam chốn địa hình), lại nói rằng “chầu chực Chúa chí linh” và rồi “phụng quyền Thượng đế.” Đó là những khái niệm của thiện thắng ác, của những người Ky tô hữu phụng quyền Thượng đế. Như thế, hoàn toàn mất hẳn tính nhà Nho trong những lời nói đầu vào tuồng, mà chỉ là văn phong Kinh Thánh Cơ Đốc.

 

Tuyển tập được Giáo sư Nguyễn Văn Sâm phát hành từ tuần qua trong vòng các thân hữu, và trong giới học giả thân quen. Trong đó, Giáo sư Trần Huy Bích đã theo sát để hỗ trợ, vì GS Nguyễn Văn Sâm vừa rời bệnh viện sau một kỳ nằm bệnh viện nhiều tuần lễ.

 

Hai vở tuồng trong tuyển tập có nhiều giá trị về văn học sử đối với những người nghiên cứu về thời kỳ đầu của văn học Công Giáo Nam Bộ, và đồng thời cũng có giá trị đặc biệt với những người nghiên cứu về tiến trình sơ kỳ của công cuộc hình thành chữ quốc ngữ tại Việt Nam.

 

Các độc giả quan tâm, có thể liên lạc với tác giả qua:

GS Nguyễn Văn Sâm – Email: [email protected]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước860861862863864865866Trang sauTrang cuối

“Các bạn không có quyền gây nguy hiểm cho sức khỏe của tôi. Các bạn muốn gây nguy hiểm cho sức khỏe của các bạn, tôi cầu Thượng Đế ban phước lành cho các bạn. Các bạn không có quyền gây nguy hiểm cho sức khỏe của tôi,” ông Cuomo nói thế. “Đeo khẩu trang không phải chỉ vì sức khỏe của các bạn. Đeo khẩu trang là vì sức khỏe của tôi, và sức khỏe của con cái của tôi và sức khỏe của con cái của các bạn và đó là tại sao các bạn phải đeo khẩu trang. Nó không phải chỉ là mạng sống của các bạn, nó là mạng sống của những người khác.”

Trong mùa đại dịch toàn cầu Covid-19, tính đến hôm nay đã khiến hơn 250.000 người trên thế giới tử vong, riêng tại Hoa kỳ là 67.000 người. Đức Phật Dược Sư đã phát mười hai đại nguyện cứu độ các bịnh khổ thân tâm của hết thảy chúng sinh. Chúng sanh nghe danh ngài, đãnh lễ ngài liền có thể tiêu trừ được nhiều bịnh tật và chết chóc.

Trước thềm Đại hội 13 tình hình thực sự của chế độ XHCN đã được chuyên viên xác nhận chính thức như sau: “..đã xuất hiện ngày càng nhiều “nhóm lợi ích” tiêu cực, đã và đang ảnh hưởng, tác động đến mọi mặt của đời sống xã hội, nhất là ở những ngành, lĩnh vực quan trọng, liên quan trực tiếp đến cuộc sống của các tầng lớp nhân dân, như quản lý đất đai, tài chính - ngân hàng, đầu tư xây dựng cơ bản, khai thác tài nguyên. Thậm chí, “nhóm lợi ích” tiêu cực còn xuất hiện ở một số ngành, lĩnh vực vốn vẫn được coi là tôn nghiêm, liên quan đến an ninh quốc gia, như công tác tổ chức - cán bộ, phòng, chống tội phạm,... Một loạt vụ án tham nhũng, kinh tế nghiêm trọng, phức tạp bị khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử trong thời gian gần đây liên quan đến nhiều tổ chức đảng, đảng viên, trong đó có cả cán bộ lãnh đạo cao cấp cho thấy, “nhóm lợi ích” đã leo cao, luồn sâu vào trong bộ máy Đảng và Nhà nước, đe dọa đến sự tồn vong của Đảng và chế độ.”

Một thành phố là cảng thương mại hiện đại nằm ở rìa phía nam của Navajo Nation bị phong tỏa vào cuối tuần dưới sự giám sát của Vệ Binh Quốc Gia và cảnh sát tiểu bang để không cho đi lại và thương mại không cần thiết khi dịch vi khuẩn corona đang bùng nổ, theo tin AP cho biết hôm Thứ Bảy, 2 tháng 5. Thống Đốc New Mexico Michelle Lujan Grisham đã ra lệnh cho cư dân của thành phố Gallup phải ở trong nhà ngoại trừ các trường hợp khẩn cấp và các đường bị đóng không cho vào và ra khỏi thành phố đối với việc đi lại không cần thiết và bất cứ xe cộ nào chở hơn 2 người. Lây nhiễm của COVID-19 tại Gallup và quận phụ cận McKinley đã vượt hơn 1,110 trường hợp được xác nhận tính tới Thứ Bảy chiếm 30% các trường hợp bị lây trên toàn tiểu bang, vượt hơn số lây nhiễm tại các cộng đồng lớn hơn nhiều như Albuquerque. Tính chung, có hơn 3,730 trường hợp được báo cáo tại New Mexico hôm Thứ Bảy, với ít nhất 139 người thiệt mạng.

Hàng ngàn người đã tràn ra các đường phố lần đầu tiên trong 2 tháng khi Tây Ban Nha nới lỏng các hạn chế chống vi khuẩn corona trên toàn quốc. Nhiều nơi công cộng, như bãi biển và công viên, vẫn còn hạn chế, nhưng những nơi công cộng khác đã cho tự do để tập thể dục. Chính phủ đã đặt ra lịch trình theo nhóm tuổi và các hoạt động để ngăn chận đám đông tụ tập và lây nhiễm nguy cơ cho dân chúng.

Ít nhất 46 người chết trong một cuộc bạo loạn tại Nhà Tù Los Llanos tại tiểu bang Portuguesa của Venezuela, theo một nhà lập pháp đối lập trong khu vực cho CNN biết hôm Thứ Bảy. Hàng chục người khác cũng bị thương trong vụ bạo loạn đã bắt đầu trong thời gian cố gắng trốn trại tù, theo Dân Biểu Quốc Gia của tiểu bang Portuguesa là Maria Beatriz Martina nói với CNN. Martinez cho biết rằng một trái lựu đạn đã nổ trong cuộc trốn chạy khỏi nhà tù, gây thương tích cho ít nhất một quan chức.

Chính phủ Hoa Kỳ viện trợ cho Việt Nam tổng cộng 9 triệu rưỡi đô la để đối phó với bệnh dịch COVID-19, theo bản tin của Đài Á Châu Tự Do (RFA) cho biết hôm 2 tháng 5 năm 2020.

Toàn là thần chú và phép lạ cả. Điều mầu nhiệm là tuy chỉ được ăn bánh vẽ nhưng cả nước vẫn không ai kêu đói, và có người còn tấm tắc khen ngon. Mầu nhiệm hơn nữa là một dân tộc dễ chịu (và dễ dậy) tới cỡ đó mà vẫn sống sót được mãi cho đến đầu thế kỷ này.

Năm 2013, khi Tập Cận Bình nắm giữ hai chức vụ cao nhất trong đảng và chính quyền, với tham vọng lớn lao khi vạch ra cái bẫy “Nhất Đới Nhất Lộ”, nhằm thôn tính, quy về một mối từ kinh tế lẫn chính trị. Trung Quốc bỏ ra hàng nghìn tỷ Mỹ kim để ve vản, hối lộ quan chức thẩm quyền của các nước đồng lõa ký kết những dự án xây dựng. Bị sa vào bẫy nợ bao nhiêu, bị lệ thuộc vào Trung Cộng bấy nhiêu, từ thuê mướn trở thành đặc khu (lãnh địa của Trung Quốc) với 99 năm.

Vấn đề kỳ thị chủng tộc là chuyện rất bình thường ở đâu cũng có hết. Là người Việt sống tại hải ngoại chúng ta cũng không thể thoát ra khỏi vấn đề nầy. Tuy nhiên sự kỳ thị có ảnh hưởng nhiều hay ít đến nạn nhân hay không cũng còn tùy thuộc một phần lớn vào thái độ và cách suy nghĩ của mỗi người.

Hơn 1 triệu người trên thế giới đã bình phục khỏi vi khuẩn corona hôm Thứ Sáu, 1 tháng 5 sau khi thử nghiệm dương tính COVID-19, theo Đại Học Johns Hopkins cho biết. Có hơn 3 triệu người được xác nhận bị lây vi khuẩn corona trên toàn thế giới kể từ khi đại dịch bắt đầu vào tháng 12 năm ngoái -- một cột mốc quan trọng đã đạt được vào đầu tuần này. Trong khi trên toàn cầu có hơn 235,000 người thiệt mạng, số người bình phục đã hơn 1 triệu. Tại Hoa Kỳ đã có hơn 1,130,000 trường hợp bị lây, với 65,435 người thiệt mạng.

Phát ngôn viên Bạch Ốc Judd Deere cũng xác nhận Bạch Ốc đã chận giám đốc Viện Các Bệnh Dị Ứng và Nhiễm Trùng Quốc Gia không xuất hiện trước Hạ Viện. Ông này nói rằng trong khi chính phủ đang nỗ lực chiến đấu với đại dịch mà hiện đã giết chết hơn 60,000 người Mỹ, “nó thật là phản tác dụng để có các cá nhân dính vào các nỗ lực xuất hiện đó trong cuộc điều trần quốc Hội.” “Chúng tôi cam kết làm việc với Quốc Hội để cung cấp điều trần vào thời điểm thích đáng,” theo Deere cho biết trong một thông báo.

Khách hàng hội đủ điều kiện về lợi tức đang gặp khó khăn về tài chánh vì COVID-19 do cách ly kiểm dịch, bệnh tật, chăm sóc người thân hoặc vì cơ sở kinh doanh đóng cửa có thể nộp đơn xin trợ giúp để trả hóa đơn điện. Khách hàng nào sử dụng cả điện và gas để cung cấp năng lượng cho căn nhà của mình có thể nhận được trợ giúp tới $200 và khách hàng nào có nhà hoàn toàn sử dụng điện có thể nhận được tới $300.

Truyền thông nhà nước Bắc Hàn tường trình rằng Kim Jong Un đã xuất hiện tại buổi lễ Ngày Tháng Năm, là sự xuất hiện đầu tiên của ông ấy trong khoảng 3 tuần, theo CNN cho biết hôm Thứ Sáu, 1 tháng 5. “Nhà Lãnh Đạo Tối Cao Kim Jong Un Cắt Băng Khánh Thành Hãng Chế Tạo Phân Hóa Học Sunchon,” theo KCNA tường trình.
Trang đầuTrang trước860861862863864865866Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.