Hôm nay,  

Cháy Rừng: Mây Lửa, Lốc Xoáy Lửa Và Bão Lửa

23/08/202400:00:00(Xem: 2722)

chay rung

Cháy rừng không chỉ là những ngọn lửa hung hiểm lan rộng và thiêu đốt xung quanh. Những đám cháy lớn có thể tự tạo ra một “hệ thống thời tiết” riêng. Nếu không bị chế ngự, “hung thần” sẽ nuốt chửng mọi thứ trên đường đi. (Nguồn: pixabay.com)


Đám cháy Park Fire ở California đã tạo ra ít nhất một cơn lốc xoáy lửa, còn được gọi là lốc lửa, xoáy lửa hoặc vòi rồng lửa. Nhưng lốc xoáy lửa là gì, và có thực sự đáng sợ như cái tên không?
 
Cháy rừng không chỉ là những đám cháy hung hiểm lan rộng ra xung quanh, mà còn có thể tự tạo ra cả một hệ thống thời tiết riêng biệt, gọi là “fire weather system” (xin tạm dịch là “hệ thống thời tiết của đám cháy,” có gió, mây, bão…). Trong hệ thống này, một loại mây đặc biệt được hình thành gọi là “pyrocumulonimbus” (Cumulonimbus Flammagenitus cloud – CbFg – một loại mây vũ tích hình thành phía trên một nguồn nhiệt và thường có hình nấm, chẳng hạn như hỏa hoạn, núi lửa phun trào, hoặc nổ hạt nhân…). NASA gọi hiện tượng này là “rồng mây phun lửa” vì có thể phóng ra những tia sét mạnh mẽ xuống mặt đất, gây ra thêm nhiều đám cháy mới và đôi khi còn tạo ra lốc xoáy lửa.
 
Kiểu thời tiết gây hỏa hoạn đã góp phần gây ra nhiều đám cháy đi vào lịch sử, như Đám cháy Black Saturday năm 2009 thiêu rụi hơn một triệu acres rừng ở Úc và các đám cháy rừng trên khắp Bờ Tây Hoa Kỳ năm 2020. Đặc biệt trong tình hình Trái đất ngày càng nóng lên (global warming), những trận bão lửa (firestorms) ngày càng phổ biến.
 
Bão lửa được hình thành như thế nào?
 
Bão lửa được hình thành qua quá trình đối lưu (convective process), hiện tượng nhiệt độ tăng lên khiến cho không khí nóng bay lên cao. Trong quá trình này, cột không khí ẩm nằm phía trên một đám cháy trở nên cực kỳ nóng, bốc lên cao và di chuyển vào tầng khí quyển rồi nguội dần ở đó. Khi không khí nguội đi, hơi nước sẽ ngưng tụ thành những giọt nước nhỏ, tạo ra các đám mây lửa, hay còn gọi là mây pyrocumulus (pyrocumulus clouds, hay flammagenitus cloud).

Dù đều được hình thành bởi quá trình đối lưu, nhưng khác những đám mây trắng mịn như bông mà ta thường thấy hàng ngày, mây lửa không mang màu trắng mà có màu xám hoặc nâu, vì tro, khói và bụi bặm từ đám cháy bên dưới bị cuốn vào các luồng không khí. Những đám mây lửa có thể vươn cao đến gần 6 dặm (khoảng 9.6 km).
 
Khi đám cháy vẫn tiếp tục hoành hành, dòng không khí nóng bốc lên lại tiếp tục đẩy khói và bụi lên cao vào phần bên dưới của tầng bình lưu (tầng cao hơn, nằm ngay bên trên tầng đối lưu), tạo ra những cụm mây lửa lớn hơn nữa, gọi là mây pyrocumulonimbus, gọi tắt là pyroCbs.
 
Mặc dù trông giống như những đám mây dông thông thường, nhưng mây pyroCbs thật sự là hung thần. Những “hung thần” này vẫn bị “trói chân” ở chỗ đám cháy đã sinh ra chúng, nên tức tối khạc ra lửa và sét, khiến cho đám cháy bên dưới càng bạo phát. Hơn nữa, sét từ các đám mây pyroCbs thường có điện tích dương, khiến bão kéo dài dai dẳng hơn chứ hiếm khi tạo ra mưa để dập lửa.
 
Trong những trường hợp tồi tệ hơn, các cụm mây pyroCbs có thể tạo ra lốc xoáy lửa, khi dòng không khí nóng bốc lên rất nhanh và bị xoắn lại. Lốc xoáy lửa thường chỉ tồn tại trong vài phút và có chiều cao không quá 150 feet (khoảng 45 mét), nhưng với tốc độ gió lên đến 140 dặm/giờ (khoảng 225 km/h), chúng có thể diệt sạch bất kỳ thứ gì nằm trên đường đi của mình.
 
Những trận bão lửa tàn khốc nhất gần đây
 
Thời tiết hỏa hoạn sản sinh ra những đám cháy rừng tàn khốc nhất gần đây. Năm 2009, Đám cháy Black Saturday ở tiểu bang Victoria, Úc, đã tạo ra các cụm mây pyroCb cao hơn 9 dặm (khoảng 14.5 km) và “quậy” ra thêm các đám cháy mới thiêu trụi hơn một triệu acres (hơn 400,000 ha đất). Đám cháy Black Saturday đã cướp đi sinh mạng của 173 người, trở thành thảm họa cháy rừng chết chóc nhất kể từ năm 1788.
 
Năm 2017, một đám cháy rừng còn lớn hơn nữa xảy ra ở British Columbia, tạo ra 5 trận bão lửa gần như là cùng lúc. Khi khói bay lên cao, các hạt carbon đen trong khói hấp thụ năng lượng mặt trời, khiến cho cột khói càng nóng hơn nữa và tiếp tục bay cao và xa hơn. Kết quả là, bão lửa đã đẩy khói lên tới 14 dặm (khoảng 22.5 km) vào thẳng tầng bình lưu. Nhiều nghiên cứu cho thấy các cột khói này tương đương với những cột khói từ một vụ phun trào núi lửa thông thường, và tồn tại trong bầu khí quyển suốt gần 9 tháng trời.
 
Tại Hoa Kỳ, tiểu bang California cũng từng chứng kiến nhiều sự kiện kinh hoàng có mây pyroCb. Trong Đám cháy Carr gần thành phố Redding vào tháng 7/2018, một lốc xoáy lửa đã “ra đời” với tốc độ lên đến 143 dặm/giờ (khoảng 230 km/h), và là thủ phạm gây ra 4 trong số 8 cái chết liên quan đến đám cháy này. Vào tháng 8/2020, Bắc Cali trải qua một mùa “rực lửa” với hàng loạt những cảnh báo về lốc xoáy lửa trong các đám cháy rừng.
 
Bão lửa không chỉ gây hại cho môi trường mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người. Khói từ các đám cháy rừng chứa nhiều không khí độc hại và các hạt bụi nhỏ li ti, có thể gây ra nhiều bệnh về hô hấp và tim mạch. Nên khi bão lửa khiến cho đám cháy lan rộng, khói lại càng dày đặc, không khí càng ô nhiễm nghiêm trọng.
 
Liệu hỏa hoạn và lốc xoáy lửa sẽ ngày càng nhiều?
 
Biến đổi khí hậu đang làm cho các đám cháy rừng ngày càng lớn hơn và dữ dội hơn. Các khoa học gia tin rằng hành tinh này sẽ chứng kiến nhiều trận bão lửa hơn. Năm 2019, Úc đã ghi nhận số lượng bão lửa nhiều bằng con số tổng cộng của 20 năm trước đó. Ngày 7/9/2020, một đám mây pyrocumulus gần Fresno, California, đã “vươn mình” lên tới 10 dặm (khoảng 16 km) đến tầng bình lưu. Đây là một kỷ lục đối với một đám cháy rừng ở Bắc Mỹ, và rất có thể đã mang một lượng lớn khí thải carbon (carbon emissions, gồm khí CO2 và nhiều loại khí nhà kính khác) vào tầng bình lưu.
 
Các khoa học gia tin rằng các trận bão lửa thải ra nhiều chất ô nhiễm vào thượng tầng khí quyển. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ về những ảnh hưởng của bão lửa đến tình hình biến đổi khí hậu, chẳng hạn như liệu chúng có phá hư tầng ozone bằng những cột khói khổng lồ hay không, hay những cột khói này có tác dụng làm mát tạm thời khi chặn bớt ánh sáng mặt trời.
 
Câu trả lời cho những câu hỏi này sẽ là chìa khóa giúp chúng ta hiểu được tác động thực sự của những trận bão lửa khi phải đối mặt với sự hâm nóng toàn cầu (global warming).
 
Nguồn: “How wildfires unleash fire clouds—and even fire tornadoes” được đăng trên trang Nationalgeographic.com.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ba nền kinh tế lớn nhất toàn cầu hiện là Mỹ-Trung-Âu. Theo cách hiểu thông thường thì Hoa Kỳ gắn liền với Tư Bản và thị trường tự do (free market), Âu Châu với nền Dân Chủ Xã Hội (Social Democracy) còn Trung Quốc với Chuyên Chế Tư Bản (Authoritarian Capitalism.) Ba mô hình này không chỉ đơn thuần về kinh tế mà còn liên quan đến tổ chức nhà nước và xã hội (dân chủ, độc đảng, bình đẳng v.v…), cũng như đang tranh đua ráo riết để trở thành hình mẫu chinh phục phần còn lại của thế giới chọn lựa noi theo, cho nên phần dưới đây sẽ tìm hiểu sự khác biệt giữa 3 mô hình nói trên.
Lúc 11 giờ sáng, Thứ tư ngày 10 tháng 03, năm 2021 tại Chánh điện Chùa Việt Nam, Thành phố Los Angeles, tiểu bang California Mỹ quốc, Vụ Hoằng Pháp Giáo Hội Phật Giáo Tăng già Liên Hữu Việt Mỹ đã diễn ra buổi lễ chính thức chương trình hoằng pháp có danh xưng là VI DIỆU PHÁP MEDIA.
QUẬN CAM (VB - 12/3/2021) --- Bạn có thể lãnh vào cuối tuần này, tức là vào ngày mai Thứ Bảy 13/3/2021 hay ngày mốt Chủ Nhật 14/3/2021, khoản tiền cứu trợ 1,400 đôla gửi trực tiếp qua điện tử vào tài khoản ngân hàng của bạn, theo lời Jen Psaki, Trưởng Ban Báo Chí Bạch Ốc. Và đó là đợt gửi tiền đầu tiên sau khi Tổng Thống Biden ký thành luật Kế Hoạch Cứu Nguy Hoa Kỳ 1.9 ngàn tỷ đôla.
Sự thật (fact): Hoa Kỳ là xứ sở của di dân. Ngay từ thời lập quốc, di dân từ khắp nơi trên thế giới đổ về Hoa Kỳ để thực hiện “American Dream” của mình
Theo lệ thường để tiết kiệm năng lượng theo độ dài của ngày đêm khác nhau theo mùa, mỗi năm ở Mỹ có 2 lần đổi giờ, vào tháng 11 và tháng 3. Năm nay đổi giờ sẽ diễn ra vào lúc 2 giờ sáng Chủ Nhật, ngày 14 tháng 3 năm 2021.
Đối với hầu hết người dân Mỹ trong tuần qua điều làm cho họ hoan hỷ nhất chính là việc Quốc Hội đã OK và Tổng Thống Biden đã ký ban hành gói kích cầu trị giá 1.9 ngàn tỉ đô la mà trong đó gửi trực tiếp cho người dân Mỹ $1,400 và gia hạn tiền trợ cấp thất nghiệp liên bang tới tháng 9. Tình hình đại dịch trong tuần qua cũng đã lắng xuống thấy rõ khi việc chích ngừa tiếp tục tiến hành rộng rãi trong công chúng Hoa Kỳ./ Dự Luật Kích Cầu 1.9 Ngàn Tỉ MK Đã Được Hạ Viện OK, Biden Sẽ Ký Vào Thứ Sáu, Gửi $1,400 Cho Hầu Hết Người Dân Mỹ, Gia Hạn Tiền Thất Nghiệp/ Nhóm Tuần Tra Bằng Chân Tại Phố Tàu Ở Thành Phố Oakland, California, Giúp Bảo Vệ Người Mỹ Gốc Á Khỏi Bị Bạo Hành Thêm Nữa...
"Đất nước của chúng ta phải đoàn kết chống lại dịch coronavirus, con virus này đã gây bệnh và giết chết những người cao tuổi tại Mỹ nhiều hơn hẳn so với các nhóm tuổi khác. Các số liệu đáng lo ngại mới về tội ác thù hận có nghĩa là những người Mỹ gốc Á lớn tuổi và người gốc đảo Thái Bình Dương không chỉ lo ngại về dịch coronavirus mà giờ đây họ còn phải đối mặt với tình trạng bạo lực và quấy rối gia tăng do thành kiến, hận thù và bài ngoại gây ra. Đây là sự kết hợp có thể tạo ra các rào cản đối với việc tìm kiếm xét nghiệm, điều trị, thông tin hoặc tiêm chủng, tại thời điểm mà chúng ta với tư cách là một quốc gia phải tập hợp lại và làm mọi thứ trong khả năng của mình để giúp ngăn chặn sự lây lan của dịch COVID. Cựu Giám đốc của CDC, tiến sĩ Robert Redfield đã nói rằng 'kỳ thị là kẻ thù của sức khỏe cộng đồng,' và chúng tôi hoàn toàn đồng ý. Tổ chức AARP cực lực lên án tất cả các hành vi bạo lực và quấy rối có động cơ về chủng tộc.”
Pechanga Resort Casino tạo điều kiện cho quý khách VIP tận dụng những offer và hoạt động khuyến mãi đặc biệt để trải nghiệm những đặc quyền VIP. Nhân viên tiếp tân người Việt của Pechanga sẽ trợ giúp quý vị trong việc giữ chỗ nhà hàng ăn, những buổi đánh golf ưa thích và nhiều hơn nữa.
Phân biệt chủng tộc là một liều thuốc độc lây nhiễm vào xã hội của chúng ta bằng những lời lẽ phá hoại, gây chia rẽ và những hành động bạo lực. Chúng ta PHẢI đưa ra một cam kết để chấm dứt phân biệt chủng tộc dưới mọi hình thức - và điều này đòi hỏi sự cam kết từ tất cả các thành viên trong cộng đồng của chúng ta.
Nếu quý vị đã nhận mũi tiêm vắc-xin COVID-19 đầu tiên trong hai mũi, xin chúc mừng — quý vị đang trên hành trình được bảo vệ khỏi vi-rút corona. Nhưng để hoàn toàn có được sự miễn dịch, quý vị nhất định phải tiêm mũi thứ hai. Trên cả nước, một số người đang rơi vào tình trạng lộn xộn khi cố gắng nhận mũi tiêm thứ hai vì nhiều lý do khác nhau. Nếu cuộc hẹn của quý vị bị hủy, đừng chờ ai đó gọi cho quý vị — hãy chủ động sắp xếp lại lịch tiêm mũi thứ hai, theo lời khuyên của Bác Sĩ Y Khoa William Schaffner, một chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Vanderbilt University Medical Center ở Nashville, và là giám đốc y tế của National Foundation for Infectious Diseases (Quỹ Quốc Gia Phòng Chống Bệnh Truyền Nhiễm). Khi nói đến vắc-xin Moderna và Pfizer hai liều hiện đang được sử dụng ở Hoa Kỳ, ông cho biết: "Chúng tôi đã thông báo đến tất cả mọi người rằng những loại vắc-xin này có hiệu quả 95%. Nhưng chúng chỉ đạt được hiệu quả 95% nếu quý vị thực sự tiêm liều thứ hai".
Đan Mạch, Ái Nhĩ Lan và Na Uy đã ngưng sử dụng thuốc chích ngừa Covid-19 của Oxford-AstraZeneca trong khi giám sát thuốc của Liên Âu mở điều tra xem có phải thuốc chích ngừa loại này có thể bị liên kết với nhiều báo cáo về các cục máu đông hay không, theo CNN tường thuật hôm Thứ Năm, 11 tháng 3 năm 2021. Đan Mạch tuyên bố ngưng 2 tuần hôm Thứ Năm theo sau nhiều báo cáo về việc đông máu trong nước này, gồm một trường hợp tử vong. Ái Nhĩ Lan và Na Uy đã làm theo, nhưng không nói họ ngưng bao lâu.
Các nhà lập pháp tại Hạ Viện Hoa Kỳ đã thông qua 2 dự luật nhằm tăng cường các đạo luật về súng trên toàn quốc, gồm một dự luật đòi hỏi kiểm tra lý lịch đối với tất cả các thương vụ và chuyển nhượng súng, theo bản tin của NPR tường thuật hôm Thứ Năm, 11 tháng 3 năm 2021.
Phát biểu với quốc dân lần đầu tiên một năm sau khi vi khuẩn corona đã làm cho đất nước Mỹ đứng khựng lại, Tổng Thống Joe Biden hôm Thứ Năm, 11 tháng 3 năm 2021, đã đưa ra kế hoạch giải phóng quốc gia ra khỏi khủng hoảng, nói rằng ông đang chỉ đạo các tiểu bang Hoa Kỳ tạo điều kiện đủ để chích thuốc ngừa vi khuẩn corona cho tất cả người lớn tuổi không trễ hơn ngày 1 tháng 5, theo CNN tường trình hôm Thứ Năm.
Trung tâm Atlantis Play Center thuộc Thành phố Garden Grove sẽ tổ chức chương trình để các em thiếu nhi vui chơi nhân dịp lễ Phục sinh. Chương trình "EggsCavation" năm nay sẽ được tổ chức dưới dạng ‘drive-through’ vào Thứ Bảy, ngày 3 tháng Tư, 2021, từ 10:00 giờ sáng đến 1:30 giờ trưa. Địa chỉ của Atlantis Play Center là 13630 Atlantis Way, phía sau Garden Grove Park.
Sau đó, anh giới thiệu bà Từ Ngọc Dung, sáng lập và điều hành Hội Cao Niên Á Mỹ trong suốt 30 năm qua lên ngỏ lời chào mừng và cảm ơn tất cả mọi người tham dự, Bà nói, “Trước thềm năm mới Xuân Tân Sửu, mặc dù qua Tết nhưng vẫn còn trong Tháng Giêng, Tháng Giêng là tháng ăn chơi, thành ra Hội Cao Niên chúng mình cũng có một chút ăn chơi. Chúng tôi rất cảm động được gặp lại quý vị ngày hôm nay và vui mừng được biết các cụ cao niên đã được chích ngừa Covid-19 rồi nên chúng ta cũng an tâm, bớt lo lắng
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.