Hôm nay,  

Cháy Rừng: Mây Lửa, Lốc Xoáy Lửa Và Bão Lửa

23/08/202400:00:00(Xem: 1241)

chay rung

Cháy rừng không chỉ là những ngọn lửa hung hiểm lan rộng và thiêu đốt xung quanh. Những đám cháy lớn có thể tự tạo ra một “hệ thống thời tiết” riêng. Nếu không bị chế ngự, “hung thần” sẽ nuốt chửng mọi thứ trên đường đi. (Nguồn: pixabay.com)


Đám cháy Park Fire ở California đã tạo ra ít nhất một cơn lốc xoáy lửa, còn được gọi là lốc lửa, xoáy lửa hoặc vòi rồng lửa. Nhưng lốc xoáy lửa là gì, và có thực sự đáng sợ như cái tên không?
 
Cháy rừng không chỉ là những đám cháy hung hiểm lan rộng ra xung quanh, mà còn có thể tự tạo ra cả một hệ thống thời tiết riêng biệt, gọi là “fire weather system” (xin tạm dịch là “hệ thống thời tiết của đám cháy,” có gió, mây, bão…). Trong hệ thống này, một loại mây đặc biệt được hình thành gọi là “pyrocumulonimbus” (Cumulonimbus Flammagenitus cloud – CbFg – một loại mây vũ tích hình thành phía trên một nguồn nhiệt và thường có hình nấm, chẳng hạn như hỏa hoạn, núi lửa phun trào, hoặc nổ hạt nhân…). NASA gọi hiện tượng này là “rồng mây phun lửa” vì có thể phóng ra những tia sét mạnh mẽ xuống mặt đất, gây ra thêm nhiều đám cháy mới và đôi khi còn tạo ra lốc xoáy lửa.
 
Kiểu thời tiết gây hỏa hoạn đã góp phần gây ra nhiều đám cháy đi vào lịch sử, như Đám cháy Black Saturday năm 2009 thiêu rụi hơn một triệu acres rừng ở Úc và các đám cháy rừng trên khắp Bờ Tây Hoa Kỳ năm 2020. Đặc biệt trong tình hình Trái đất ngày càng nóng lên (global warming), những trận bão lửa (firestorms) ngày càng phổ biến.
 
Bão lửa được hình thành như thế nào?
 
Bão lửa được hình thành qua quá trình đối lưu (convective process), hiện tượng nhiệt độ tăng lên khiến cho không khí nóng bay lên cao. Trong quá trình này, cột không khí ẩm nằm phía trên một đám cháy trở nên cực kỳ nóng, bốc lên cao và di chuyển vào tầng khí quyển rồi nguội dần ở đó. Khi không khí nguội đi, hơi nước sẽ ngưng tụ thành những giọt nước nhỏ, tạo ra các đám mây lửa, hay còn gọi là mây pyrocumulus (pyrocumulus clouds, hay flammagenitus cloud).

Dù đều được hình thành bởi quá trình đối lưu, nhưng khác những đám mây trắng mịn như bông mà ta thường thấy hàng ngày, mây lửa không mang màu trắng mà có màu xám hoặc nâu, vì tro, khói và bụi bặm từ đám cháy bên dưới bị cuốn vào các luồng không khí. Những đám mây lửa có thể vươn cao đến gần 6 dặm (khoảng 9.6 km).
 
Khi đám cháy vẫn tiếp tục hoành hành, dòng không khí nóng bốc lên lại tiếp tục đẩy khói và bụi lên cao vào phần bên dưới của tầng bình lưu (tầng cao hơn, nằm ngay bên trên tầng đối lưu), tạo ra những cụm mây lửa lớn hơn nữa, gọi là mây pyrocumulonimbus, gọi tắt là pyroCbs.
 
Mặc dù trông giống như những đám mây dông thông thường, nhưng mây pyroCbs thật sự là hung thần. Những “hung thần” này vẫn bị “trói chân” ở chỗ đám cháy đã sinh ra chúng, nên tức tối khạc ra lửa và sét, khiến cho đám cháy bên dưới càng bạo phát. Hơn nữa, sét từ các đám mây pyroCbs thường có điện tích dương, khiến bão kéo dài dai dẳng hơn chứ hiếm khi tạo ra mưa để dập lửa.
 
Trong những trường hợp tồi tệ hơn, các cụm mây pyroCbs có thể tạo ra lốc xoáy lửa, khi dòng không khí nóng bốc lên rất nhanh và bị xoắn lại. Lốc xoáy lửa thường chỉ tồn tại trong vài phút và có chiều cao không quá 150 feet (khoảng 45 mét), nhưng với tốc độ gió lên đến 140 dặm/giờ (khoảng 225 km/h), chúng có thể diệt sạch bất kỳ thứ gì nằm trên đường đi của mình.
 
Những trận bão lửa tàn khốc nhất gần đây
 
Thời tiết hỏa hoạn sản sinh ra những đám cháy rừng tàn khốc nhất gần đây. Năm 2009, Đám cháy Black Saturday ở tiểu bang Victoria, Úc, đã tạo ra các cụm mây pyroCb cao hơn 9 dặm (khoảng 14.5 km) và “quậy” ra thêm các đám cháy mới thiêu trụi hơn một triệu acres (hơn 400,000 ha đất). Đám cháy Black Saturday đã cướp đi sinh mạng của 173 người, trở thành thảm họa cháy rừng chết chóc nhất kể từ năm 1788.
 
Năm 2017, một đám cháy rừng còn lớn hơn nữa xảy ra ở British Columbia, tạo ra 5 trận bão lửa gần như là cùng lúc. Khi khói bay lên cao, các hạt carbon đen trong khói hấp thụ năng lượng mặt trời, khiến cho cột khói càng nóng hơn nữa và tiếp tục bay cao và xa hơn. Kết quả là, bão lửa đã đẩy khói lên tới 14 dặm (khoảng 22.5 km) vào thẳng tầng bình lưu. Nhiều nghiên cứu cho thấy các cột khói này tương đương với những cột khói từ một vụ phun trào núi lửa thông thường, và tồn tại trong bầu khí quyển suốt gần 9 tháng trời.
 
Tại Hoa Kỳ, tiểu bang California cũng từng chứng kiến nhiều sự kiện kinh hoàng có mây pyroCb. Trong Đám cháy Carr gần thành phố Redding vào tháng 7/2018, một lốc xoáy lửa đã “ra đời” với tốc độ lên đến 143 dặm/giờ (khoảng 230 km/h), và là thủ phạm gây ra 4 trong số 8 cái chết liên quan đến đám cháy này. Vào tháng 8/2020, Bắc Cali trải qua một mùa “rực lửa” với hàng loạt những cảnh báo về lốc xoáy lửa trong các đám cháy rừng.
 
Bão lửa không chỉ gây hại cho môi trường mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người. Khói từ các đám cháy rừng chứa nhiều không khí độc hại và các hạt bụi nhỏ li ti, có thể gây ra nhiều bệnh về hô hấp và tim mạch. Nên khi bão lửa khiến cho đám cháy lan rộng, khói lại càng dày đặc, không khí càng ô nhiễm nghiêm trọng.
 
Liệu hỏa hoạn và lốc xoáy lửa sẽ ngày càng nhiều?
 
Biến đổi khí hậu đang làm cho các đám cháy rừng ngày càng lớn hơn và dữ dội hơn. Các khoa học gia tin rằng hành tinh này sẽ chứng kiến nhiều trận bão lửa hơn. Năm 2019, Úc đã ghi nhận số lượng bão lửa nhiều bằng con số tổng cộng của 20 năm trước đó. Ngày 7/9/2020, một đám mây pyrocumulus gần Fresno, California, đã “vươn mình” lên tới 10 dặm (khoảng 16 km) đến tầng bình lưu. Đây là một kỷ lục đối với một đám cháy rừng ở Bắc Mỹ, và rất có thể đã mang một lượng lớn khí thải carbon (carbon emissions, gồm khí CO2 và nhiều loại khí nhà kính khác) vào tầng bình lưu.
 
Các khoa học gia tin rằng các trận bão lửa thải ra nhiều chất ô nhiễm vào thượng tầng khí quyển. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ về những ảnh hưởng của bão lửa đến tình hình biến đổi khí hậu, chẳng hạn như liệu chúng có phá hư tầng ozone bằng những cột khói khổng lồ hay không, hay những cột khói này có tác dụng làm mát tạm thời khi chặn bớt ánh sáng mặt trời.
 
Câu trả lời cho những câu hỏi này sẽ là chìa khóa giúp chúng ta hiểu được tác động thực sự của những trận bão lửa khi phải đối mặt với sự hâm nóng toàn cầu (global warming).
 
Nguồn: “How wildfires unleash fire clouds—and even fire tornadoes” được đăng trên trang Nationalgeographic.com.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trong khi người dân California tự điều chỉnh với những thách thức về sức khỏe, kinh tế và xã hội do đại dịch COVID-19 mang lại thì Cục Cơ Giới California (DMV) cũng điều chỉnh cung với họ. Để đối phó với đại dịch, DMV đã tăng tốc trong việc triển khai công nghệ và tạo ra các kênh dịch vụ khác để phục vụ các khách hàng của mình tốt hơn.
Số người chết vì virus corona đã lên tới hơn 100.000 người ở Brazil. Quốc gia lớn nhất và đông dân nhất ở Châu Mỹ Latinh đã vượt quá mốc này trong thống kê chính thức của Bộ Y tế hôm thứ Bảy, 08.08.2020.
VATICAN CITY (VB) --- Vatican đã tấn công cá nhân một nhà khoa học Công giáo gốc Việt, nguyên là giáo sư Đại học Giáo Hoàng Thánh Thomas Aquinas (Pontifical University of Saint Thomas Aquinas -- thường viết tắt Angelicum), sau khi bà chỉ trích một ấn bản giáo hoàng vì đã mô tả "một xã hội không tưởng trên trần gian mà không có Thượng Đế." Phóng viên Jules Gomes của trang ChurchMilitant.com trong bản tin ngày 8/8/2020 ghi nhận như thế.
Tim Page (UPI): Người đọc sẽ thấy mình bị lôi cuốn vào tâm thức của một y sĩ tiền tuyến, của một tù nhân trong các trại tù gulag và rồi đến một người tỵ nạn bị bật ra khỏi gốc rễ được giải thoát để hội nhập vào một tầng lớp trung lưu Mỹ mới vừa hình thành. Đọc Mặt Trận Ở Sài Gòn để cảm nhận lắng nghe nỗi bâng khuâng của một con người vẫn gắn bó với những cội rễ tinh thần của một quê hương Việt Nam không thể tách rời
Hôm nay, chúng tôi sẽ cập nhật thông tin về kế hoạch của chúng tôi, bao gồm việc khen thưởng nhân viên kiểm đếm và tuyển dụng thêm nhân viên nhằm nhanh chóng hoàn thành thu thập dữ liệu và thống kê có chức năng phân phối trước hạn chót theo luật định, tức ngày 31 tháng Mười Hai năm 2020, theo yêu cầu của Bộ trưởng Thương mại và luật pháp quy định. Kế hoạch mới này sẽ phản ánh cam kết liên tục của Cục Thống Kê Dân Số trong việc đạt được một thống kê hoàn chỉnh, cung cấp dữ liệu có chức năng phân phối chính xác, và bảo vệ sức khỏe, an toàn cho công chúng cũng như lực lượng lao động của chúng tôi.
Số người thiệt mạng vì Covid-19 tại Brazil đã vượt qua 100,000 hôm Thứ Bảy, 8 tháng 8 năm 2020 và tiếp tục lên cao khi hầu hết các thành phố tại Brazil tái mở cửa các khu mua sắm và ăn tối dù đại dịch vẫn còn ở cao điểm, theo bản tin Reuters cho biết.
Lúc ở sân đánh goft tại Bedminster, New Jersey, hôm Thứ Bảy, Tổng Thống Trump đã ban hành 4 hành động hành pháp cung cấp tài trợ kinh tế giữa thời đại dịch vi khuẩn corona. Các hành động này tương đương với biện phép tạm thời đối phó với khó khăn, sau việc thất bại thỏa thận với Quốc Hội, theo bản tin của NPR cho biết hôm Thứ Bảy, 8 tháng 8 năm 2020.
Những người biểu tình tại Lebanon đã tràn vào nhiều bộ của chính quyền khi các cuộc biểu tình bạo động bao trùm thủ đô Beirut vào tối Thứ Bảy, ngày 8 tháng 8 năm 2020, theo CNN cho biết. Bộ ngoại giao, bộ môi trường và bộ kinh tế đều bị chiếm bởi những người biểu tình giận dữ đã kêu gọi từ chức của giới cầm quyền Lebanon 5 ngày sau vụ nổ xé nát thủ đô Lebanan gây tàn phá khắp nơi.
Trong mùa xuân năm nay, Tổng Thống Donald Trump đã bắt đầu tấn công chính thức vào việc bỏ phiếu bằng thư, bằng việc viết Twitter và chỉ trích về các cuộc bầu cử gian lận rộng lớn mà không có bằng chứng, theo bản tin của báo Politico cho biết hôm Thứ Bảy, 8 tháng 8 năm 2020.
Nhân dịp kỷ niệm 57 năm ngày thành lập Nghĩa Sinh Công tác Xã hội và Công tác Giáo dục, đại diện Nghĩa Sinh Sài Gòn, Phước Tuy và Phan Thiết đã về tham dự một trại họp bạn thu hẹp được tổ chức ngày 1-3 tháng 8 năm 2020 tại Trung tâm Hành hương Bãi Dâu, Vũng Tàu. Được gọi là trại họp bạn “thu hẹp” vì những “giới hạn” do dịch bệnh Covid-19 gây ra trên toàn cầu và tại nhiều quốc gia ở Á Châu cũng như Âu Mỹ.
Gay, lesbian, ladies boys là những thực thể trong cuộc sống ngày nay. Họ sanh ra như vậy đó. Trúng ai nấy chịu. Ai chịu hay hổng chịu cũng hổng sao. Đừng hỏi tại sao, không có ai có thể trả lời được hết. Cũng xin đùng phán xét sự dị biệt. Xin hãy nhìn họ bằng con tim với một tấm lòng rộng mở.
Ngày xửa ngày xưa, dưới chân Hy Mã Lạp Sơn có một vương quốc trù phú tên gọi Thắng Man. Dù là một vương quốc giàu mạnh nhưng lòng người ở đây không thành thật, sống trên những giá trị giả dối, phù phiếm. Tại ngôi chợ bên ngoài hoàng thành có một người đàn ông sống bằng nghề bán mũ. Mũ của anh chàng này rất đẹp nhưng không hiểu sao hàng ế ẩm nên anh chàng toan tính bỏ nghề, tìm nghề khác sinh sống.
BOSTON (VB) ---Hai người, trong đó có một người gốc Việt, đã bị bắt và sẽ bị truy tố trước tòa vì sở hữu súng bất hợp pháp, sau cuộc điều tra và tịch thu cả các "súng ma" (ghost guns) và khuôn 3 chiều làm súng ma, theo lời Maura Healey, Bộ Trưởng Tư Pháp tiểu bang Massachusetts, theo tin thông tấn STL.
Một phương pháp điều trị bằng kháng thể đã được thiết đặt ra để bảo vệ chống lại vi khuẩn corona có thể có vào đầu mùa thu này – nhưng chỉ cho một phần nhỏ hàng triệu người Mỹ là những người có thể hữu ích từ việc điều trị này, theo bản tin CNN cho biết ho Thứ Sáu, 7 tháng 8 năm 2020. Các công ty đã và đang thử nghiệm các phương pháp điều trị bằng kháng thể đơn dòng – những kháng thể được tạo ra trong phòng thí nghiệm nhằm mục đích tấn công Covid-19 – trong con người.
Các nhà thương thuyết của Bạch Ốn đàm phán với các nhà lập pháp Dân Chủ tại Quốc Hội đã thất bại với gói tài trợ vi khuẩn corona và họ sẽ đề nghị Tổng Thống Donald Trump ra sắc lệnh hành pháp vào cuối tuần này về một số chương trình nhằm giúp người Mỹ, theo bản tin của báo USA Today cho biết hôm Thứ Sáu, 7 tháng 8 năm 2020.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.