Hôm nay,  

Cháy Rừng: Mây Lửa, Lốc Xoáy Lửa Và Bão Lửa

23/08/202400:00:00(Xem: 991)

chay rung

Cháy rừng không chỉ là những ngọn lửa hung hiểm lan rộng và thiêu đốt xung quanh. Những đám cháy lớn có thể tự tạo ra một “hệ thống thời tiết” riêng. Nếu không bị chế ngự, “hung thần” sẽ nuốt chửng mọi thứ trên đường đi. (Nguồn: pixabay.com)


Đám cháy Park Fire ở California đã tạo ra ít nhất một cơn lốc xoáy lửa, còn được gọi là lốc lửa, xoáy lửa hoặc vòi rồng lửa. Nhưng lốc xoáy lửa là gì, và có thực sự đáng sợ như cái tên không?
 
Cháy rừng không chỉ là những đám cháy hung hiểm lan rộng ra xung quanh, mà còn có thể tự tạo ra cả một hệ thống thời tiết riêng biệt, gọi là “fire weather system” (xin tạm dịch là “hệ thống thời tiết của đám cháy,” có gió, mây, bão…). Trong hệ thống này, một loại mây đặc biệt được hình thành gọi là “pyrocumulonimbus” (Cumulonimbus Flammagenitus cloud – CbFg – một loại mây vũ tích hình thành phía trên một nguồn nhiệt và thường có hình nấm, chẳng hạn như hỏa hoạn, núi lửa phun trào, hoặc nổ hạt nhân…). NASA gọi hiện tượng này là “rồng mây phun lửa” vì có thể phóng ra những tia sét mạnh mẽ xuống mặt đất, gây ra thêm nhiều đám cháy mới và đôi khi còn tạo ra lốc xoáy lửa.
 
Kiểu thời tiết gây hỏa hoạn đã góp phần gây ra nhiều đám cháy đi vào lịch sử, như Đám cháy Black Saturday năm 2009 thiêu rụi hơn một triệu acres rừng ở Úc và các đám cháy rừng trên khắp Bờ Tây Hoa Kỳ năm 2020. Đặc biệt trong tình hình Trái đất ngày càng nóng lên (global warming), những trận bão lửa (firestorms) ngày càng phổ biến.
 
Bão lửa được hình thành như thế nào?
 
Bão lửa được hình thành qua quá trình đối lưu (convective process), hiện tượng nhiệt độ tăng lên khiến cho không khí nóng bay lên cao. Trong quá trình này, cột không khí ẩm nằm phía trên một đám cháy trở nên cực kỳ nóng, bốc lên cao và di chuyển vào tầng khí quyển rồi nguội dần ở đó. Khi không khí nguội đi, hơi nước sẽ ngưng tụ thành những giọt nước nhỏ, tạo ra các đám mây lửa, hay còn gọi là mây pyrocumulus (pyrocumulus clouds, hay flammagenitus cloud).

Dù đều được hình thành bởi quá trình đối lưu, nhưng khác những đám mây trắng mịn như bông mà ta thường thấy hàng ngày, mây lửa không mang màu trắng mà có màu xám hoặc nâu, vì tro, khói và bụi bặm từ đám cháy bên dưới bị cuốn vào các luồng không khí. Những đám mây lửa có thể vươn cao đến gần 6 dặm (khoảng 9.6 km).
 
Khi đám cháy vẫn tiếp tục hoành hành, dòng không khí nóng bốc lên lại tiếp tục đẩy khói và bụi lên cao vào phần bên dưới của tầng bình lưu (tầng cao hơn, nằm ngay bên trên tầng đối lưu), tạo ra những cụm mây lửa lớn hơn nữa, gọi là mây pyrocumulonimbus, gọi tắt là pyroCbs.
 
Mặc dù trông giống như những đám mây dông thông thường, nhưng mây pyroCbs thật sự là hung thần. Những “hung thần” này vẫn bị “trói chân” ở chỗ đám cháy đã sinh ra chúng, nên tức tối khạc ra lửa và sét, khiến cho đám cháy bên dưới càng bạo phát. Hơn nữa, sét từ các đám mây pyroCbs thường có điện tích dương, khiến bão kéo dài dai dẳng hơn chứ hiếm khi tạo ra mưa để dập lửa.
 
Trong những trường hợp tồi tệ hơn, các cụm mây pyroCbs có thể tạo ra lốc xoáy lửa, khi dòng không khí nóng bốc lên rất nhanh và bị xoắn lại. Lốc xoáy lửa thường chỉ tồn tại trong vài phút và có chiều cao không quá 150 feet (khoảng 45 mét), nhưng với tốc độ gió lên đến 140 dặm/giờ (khoảng 225 km/h), chúng có thể diệt sạch bất kỳ thứ gì nằm trên đường đi của mình.
 
Những trận bão lửa tàn khốc nhất gần đây
 
Thời tiết hỏa hoạn sản sinh ra những đám cháy rừng tàn khốc nhất gần đây. Năm 2009, Đám cháy Black Saturday ở tiểu bang Victoria, Úc, đã tạo ra các cụm mây pyroCb cao hơn 9 dặm (khoảng 14.5 km) và “quậy” ra thêm các đám cháy mới thiêu trụi hơn một triệu acres (hơn 400,000 ha đất). Đám cháy Black Saturday đã cướp đi sinh mạng của 173 người, trở thành thảm họa cháy rừng chết chóc nhất kể từ năm 1788.
 
Năm 2017, một đám cháy rừng còn lớn hơn nữa xảy ra ở British Columbia, tạo ra 5 trận bão lửa gần như là cùng lúc. Khi khói bay lên cao, các hạt carbon đen trong khói hấp thụ năng lượng mặt trời, khiến cho cột khói càng nóng hơn nữa và tiếp tục bay cao và xa hơn. Kết quả là, bão lửa đã đẩy khói lên tới 14 dặm (khoảng 22.5 km) vào thẳng tầng bình lưu. Nhiều nghiên cứu cho thấy các cột khói này tương đương với những cột khói từ một vụ phun trào núi lửa thông thường, và tồn tại trong bầu khí quyển suốt gần 9 tháng trời.
 
Tại Hoa Kỳ, tiểu bang California cũng từng chứng kiến nhiều sự kiện kinh hoàng có mây pyroCb. Trong Đám cháy Carr gần thành phố Redding vào tháng 7/2018, một lốc xoáy lửa đã “ra đời” với tốc độ lên đến 143 dặm/giờ (khoảng 230 km/h), và là thủ phạm gây ra 4 trong số 8 cái chết liên quan đến đám cháy này. Vào tháng 8/2020, Bắc Cali trải qua một mùa “rực lửa” với hàng loạt những cảnh báo về lốc xoáy lửa trong các đám cháy rừng.
 
Bão lửa không chỉ gây hại cho môi trường mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người. Khói từ các đám cháy rừng chứa nhiều không khí độc hại và các hạt bụi nhỏ li ti, có thể gây ra nhiều bệnh về hô hấp và tim mạch. Nên khi bão lửa khiến cho đám cháy lan rộng, khói lại càng dày đặc, không khí càng ô nhiễm nghiêm trọng.
 
Liệu hỏa hoạn và lốc xoáy lửa sẽ ngày càng nhiều?
 
Biến đổi khí hậu đang làm cho các đám cháy rừng ngày càng lớn hơn và dữ dội hơn. Các khoa học gia tin rằng hành tinh này sẽ chứng kiến nhiều trận bão lửa hơn. Năm 2019, Úc đã ghi nhận số lượng bão lửa nhiều bằng con số tổng cộng của 20 năm trước đó. Ngày 7/9/2020, một đám mây pyrocumulus gần Fresno, California, đã “vươn mình” lên tới 10 dặm (khoảng 16 km) đến tầng bình lưu. Đây là một kỷ lục đối với một đám cháy rừng ở Bắc Mỹ, và rất có thể đã mang một lượng lớn khí thải carbon (carbon emissions, gồm khí CO2 và nhiều loại khí nhà kính khác) vào tầng bình lưu.
 
Các khoa học gia tin rằng các trận bão lửa thải ra nhiều chất ô nhiễm vào thượng tầng khí quyển. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ về những ảnh hưởng của bão lửa đến tình hình biến đổi khí hậu, chẳng hạn như liệu chúng có phá hư tầng ozone bằng những cột khói khổng lồ hay không, hay những cột khói này có tác dụng làm mát tạm thời khi chặn bớt ánh sáng mặt trời.
 
Câu trả lời cho những câu hỏi này sẽ là chìa khóa giúp chúng ta hiểu được tác động thực sự của những trận bão lửa khi phải đối mặt với sự hâm nóng toàn cầu (global warming).
 
Nguồn: “How wildfires unleash fire clouds—and even fire tornadoes” được đăng trên trang Nationalgeographic.com.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ông Tâm Nguyễn đã phát biểu về phản ứng của cộng đồng người Mỹ gốc Việt đối với phát ngôn của thống đốc Newsom, nhằm làm việc với các nhà chức trách tiểu bang để tăng cường an toàn, và nỗ lực tình nguyện để quyên góp gần 1.000.000 thiết bị bảo hộ cá nhân cho các nhân viên tuyến đầu chống dịch
Khi số người nhiễm COVID-19 tiếp tục tăng, chúng ta nên lưu tâm đến một tai họa khác của đại dịch này - các doanh nghiệp nhỏ. Đặc biệt, các doanh nghiệp nhỏ thuộc sở hữu của người Mỹ gốc Á từ lâu đã là huyết mạch của cộng đồng và nền kinh tế Quận Cam trong nhiều thập kỷ, đặc biệt là tại các thành phố Westminster, Garden Grove và Irvine của chúng ta.
Đó là chỉ dấu nói lên yếu hèn thắp kém về tư tuỏng của TBT-CTN Nguyễn Phú Trọng. Ông không hề ý thức đươc rằng cách đây 35 năm, Mikhail Gorbachew, TBT cuối cùng của nha nước vô sản Liên Xô, từ năm 1985, đã phải từ bỏ xã hôi chủ nghĩa (cộng sản), tái cấu trúc lại xã hội Liên Xô, mở cửa đất nước, theo đuổi chế độ Kinh Tế Thi trường tự do. Năm 1991, Boris Yeltsin, Tổng thống Nga đầu tiên dưới chế độ Liên Xô, đã mạnh dạn gạt bỏ Xã Hội Chủ Nghĩa và đặt Đảng Công Sản Liên Xô ra ngoài vòng pháp luật và cấm đảng này hoạt động trên đất Nga... Từ đó nước Nga mới, mới có cơ hội đứng lên phát triển kinh tế đã trở thành, chẳng những môt cường quóc về nguyên tử và Quân đội mà còn là một cường quốc về Kinh tế cho mãi đến tân hôm nay.
Ôi, tưởng gì chớ cái “tác phong chưng dép” thì bác vẫn “thao tác” đều đều – vô cùng thành thạo – ở khắp cả mọi nơi: Khi Bác tới thăm 1 ngôi đền lớn và cổ kính của Ấn Độ thì có một chuyện lạ xảy ra. Lúc Bác bước vào trong đền, để lại đôi dép bên ngoài thì bất ngờ có hàng trăm phóng viên báo chí, nhiếp ảnh, quay phim ập đến vây kín đôi dép cao su của Bác… (“Trăm phóng viên nước ngoài vây kín đôi dép của Bác” – Tin Ngắn, 19/05/2013). Ngoài đôi dép, đôi môi của Bác cũng được bạn bè thế giới đặc biệt quan tâm và (vô cùng) quan ngại – theo như bản tường thuật của The Straits Times, số ra ngày 8 tháng 3 năm 1959: “Chủ tịch Hồ Chí Minh của Bắc Việt, 68 tuổi, đã bị bảo một cách thẳng thừng rằng phải ngưng việc hôn hít các em gái Indonesia và tôn trọng những điều dạy của Hồi giáo.”
Cập nhật ngày 14 tháng 5, 1:10 chiều: Nga đã ghi nhận 252.245 trường hợp mắc bệnh Covid 19, theo Đại học John Hopkins (tính đến ngày 14 tháng 5, 1:10 chiều), bao gồm 2305 trường hợp tử vong cho đến nay. Số lượng nhiễm trùng mới đang gia tăng nhanh chóng. Hơn 10.000 trường hợp mới được thêm vào mỗi ngày. Ngay cả Thủ tướng Mikhail Mishustin và phát ngôn viên của Putin, Dmitri Peskow, cơ quan ngôn luận quan trọng nhất của Kremlin trong cuộc khủng hoảng, đã bị bệnh với Corona. Nga hiện đứng thứ hai trên toàn thế giới sau Hoa Kỳ. (Status 15.05.2020, 14h30: 263.000 người nhiễm bịnh; 2.418 tử vong).
Chị ơi, em thấy trên mạng điện toán có rao bán loại mặt nạ tên là KN95. Có nên mua dùng khi làm việc trở lại trong tiệm Nail, Tóc hay không hở chị?. Nó có thể ngăn chận vi khuẩn corona không ???
Hội Đồng Thẩm Mỹ (HĐTM) đã bầu những chức vụ điều hành, chào mừng những thành viên hội đồng mới. Ban điều hành bắt đầu làm việc từ ngày 9 tháng ba năm 2020. Cô Lisa Thong đã tái đắc cử vào chức chủ tịch hội đồng quản trị, và Dr. Kari Williams tiếp nhận vị trí phó chủ tịch từ Andrew Drabkin . Bà Thong đã từng hoạt động trong HĐTM từ năm 2016. Bà là Giám đốc điều hành tại Trung Tâm National Asian Pacific Center, đồng thời là phụ tá đặc biệt ở văn phòng kiểm soát John Chiang từ năm 2012 tới năm 2014.
Nước Mỹ vẫn còn đang trong mùa đại dịch cúm Corona. Tuy Tổng Thống đã cho phép mở cửa nhiều hoạt động kinh tế, thương mại, nhưng vẫn còn nhiều hạn chế như mặc mặt nạ, giữ khoảng cách an toàn khi làm việc, mua sắm…v…v, chúng ta nên làm theo để tránh sự lây lan vi khuẩn nguy hiễm. Trong thời gian chờ được phép sinh hoạt trở lại, các bạn ngành thẩm mỹ nên chuẩn bị làm mặt nạ cho mình để dùng khi làm việc.
Sau gần hai tháng vắng mặt, tiệm quán đóng cửa theo lịnh của chính phủ chống sự lây lan của con vi khuẩn corona, đa số người trong tiệm quán hay ngoài đường đều trở thành "Hiệp sĩ bịt mặt" như nhân vật Zoro trong truyện tranh mà hồi nhỏ mình mê quá trời
Các số thống kê đều cho thấy tầm quan trọng của sự chọn lựa những thức ăn trong lành một cách khôn ngoan và hợp lý, là điều kiện giúp giảm thiểu tỉ lệ sự phát sinh cùng sự bành trướng của bệnh ung thư. Theo thời gian, rất nhiều khảo cứu lâm sàng căn bản và dịch tể học cho thấy một sự tiêu thụ thường xuyên sản phẩm thực vật và rau quả, là một nhân tố chánh yếu trong việc làm giảm nguy cơ bị bệnh ung thư.
Washington -- Bộ Nội An Hoa Kỳ và FBI đã đưa ra “tuyên bố công khai” hôm Thứ Tư, 13 tháng 5 năm 2020 cảnh báo rằng Trung Quốc đang mở nhiều cuộc tấn công tin tặc để đánh cắp tài liệu vi khuẩn corona liên quan đến thuốc chích ngừa và điều trị từ các cơ chế nghiên cứu và các công ty dược phẩm Hoa Kỳ, gọi đó là “mối đe dọa nghiêm trọng,” theo CNN tường trình cho biết.
Đối với hàng triệu người Mỹ, ở trong nhà là một xa xỉ mà họ không thể chịu nổi. Sự thoải mái và cuộc sống khỏe mạnh của tất cả người Mỹ tùy thuộc vào những thu ngân viên tiệm tạp hóa, những người lái xe đi giao hàng và các công nhân làm việc hãng xưởng đặt sự an toàn của chính họ xuống hàng thứ yếu nên họ có thể tiếp tục ở lại làm việc. Trong khi đó giai cấp trung lưu thượng tầng mang việc làm theo họ, những người Mỹ thuộc thành phần lao động và trung lưu thì bị trói buộc với việc làm của họ: 52% người có bằng cao đẳng có thể làm việc tại nhà, so với chỉ 12% công nhân có bằng trung học và 4% người không có bằng cấp.Người Mỹ da trắng có chọn lựa làm việc tại nhà nhiều gấp đôi người Mỹ gốc Phi Châu hay La Tinh.
Hơn 300,000 người đã thiệt mạng trên toàn thế giới vì vi khuẩn corona, theo các số liệu từ Đại Học Johns Hopkins, khi đại dịch bước qua một bước ngoặc ảm đạm khác hôm Thứ Năm, 14 tháng 5 năm 2020, theo tin CNN cho biết. Hơn 4.4 triệu trường hợp bị lây vi khuẩn corona đã được ghi nhận, theo số liệu của Đại Học nói trên. Do nhiều cách khác nhau tại nhiều quốc gia khác nhau báo cáo về các số liệu Covid-19 và ảnh hưởng rộng lớn xã hội của đại dịch, con số bị lây nhiễm và tử vong thực sự có thể cao hơn. Hoa Kỳ và Anh Quốc vẫn còn chật vật để kiểm soát sự lây lan, trong khi nhiều nước đã thấy tình trạng lây nhiễm và tử vong sút giảm liên tục nên đã nới lỏng phong tỏa.
Các Trung Tâm Kiểm Soát và Ngăn Ngừa Bệnh Tật Hoa Kỳ (CDC) đã đưa ra lời khuyên tới hàng ngàn bác sĩ trên khắp nước Mỹ hôm Thứ Năm, 14 tháng 5, khuyên họ nên cảnh giác với một triệu chứng mới đáng lo ngại có thể liên quan đến nhiễm trùng Covid-19, theo CNN cho biết. Triệu chứng, được gọi là triệu chứng viêm nhiều hệ thống trong trẻ em (MIS-C), đã được nhìn thấy ở trẻ em trên khắp Châu Âu và tại ít nhất 18 tiểu bang ở Mỹ, cộng với Thủ Đô Hoa Thịnh Đốn.
Kính thưa quý Ông Bà, Anh Chị Em, Tuy bị đại dich Covid-19 ảnh hưởng, cuộc thi Ước Mơ Việt kỳ I đã kết thúc tốt đẹp. Kết quả đã được công bố trong thông báo số 8, ngày 20 tháng 4. Bảng Ban Khen và giải thưởng đã được gửi qua Bưu Điện đến tất cả thí sinh.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.