
(TENNESSEE, ngày 11 tháng 6, Reuters) – Bộ trưởng Tư Pháp Tennessee, cùng với tổ chức từng góp phần vào phán quyết của Tối Cao Pháp Viện (TCPV) cấm ưu tiên sắc tộc trong tuyển sinh đại học, vừa đệ đơn kiện Bộ Giáo Dục Hoa Kỳ vào hôm Thứ Tư (11/6). Vụ kiện nhằm phản đối một chương trình cấp ngân sách tài trợ cho các trường đại học có số lượng sinh viên gốc Hispanic từ 25% trở lên.
Trong đơn kiện nộp tại Tòa Sơ Thẩm Liên Bang ở Knoxville, Bộ trưởng Tư Pháp Tennessee Jonathan Skrmetti và tổ chức Students for Fair Admissions (được sáng lập bởi Edward Blum, lâu nay vẫn luôn phản đối Chính Sách Tuyển Sinh Nâng Đỡ Người Thiểu Số) cáo buộc rằng Quốc Hội đã lạm quyền khi ban hành một chính sách mang tính phân biệt sắc tộc, vi phạm nguyên tắc bình đẳng trong Hiến pháp.
“Một hệ thống cấp ngân sách của chính phủ liên bang mà lại công khai đối xử khác biệt với sinh viên dựa trên sắc tộc thì không chỉ sai về đạo lý và đi ngược với tinh thần nước Mỹ – mà còn là hành vi vi hiến,” Skrmetti nhấn mạnh.
Phía Bộ Giáo Dục vẫn giữ im lặng, chưa đưa ra phản hồi chính thức.
Vụ kiện là diễn biến mới nhất trong làn sóng chống lại các chương trình DEI – điều mà chính quyền Trump từng nhiều lần chỉ trích là mang tính phân biệt đối xử ngược.
Mục tiêu bị nhắm đến là chương trình Hispanic-Serving Institutions Program, cấp ngân sách tài trợ cho các trường có đông sinh viên Hispanic, được Quốc Hội thiết lập qua Đạo Luật Giáo Dục Đại Học (Higher Education Act) – Điều III và V.
Trong đơn kiện, phía nguyên đơn dẫn chứng rằng trong tài khóa 2024, Quốc Hội đã dành hơn 228 triệu MK cho chương trình Developing Hispanic-Serving Institutions Program. Số tiền này được dùng để mua trang thiết bị phòng thí nghiệm, hỗ trợ dạy kèm STEM cho sinh viên có thu nhập thấp và nhiều mục đích khác.
Tuy nhiên, nguyên đơn lập luận rằng dù Tennessee có nhiều trường đại học cho sinh viên Hispanic, các trường này vẫn không đủ điều kiện nhận tài trợ vì không đạt yêu cầu về tỷ lệ sắc tộc.
Họ cho rằng chương trình như hiện nay không phải là cách sử dụng hợp pháp quyền chi tiêu của Quốc Hội và vi phạm nguyên tắc đối xử công bằng được quy định trong Tu Chính Án Thứ Năm của Hiến pháp Hoa Kỳ.
Đơn kiện cũng trích dẫn phán quyết năm 2023 của TCPV (khi đó phe bảo thủ chiếm đa số 6-3) đã bác bỏ các chính sách tuyển sinh dựa trên sắc tộc tại các trường đại học như Harvard University và University of North Carolina. Hai vụ kiện này đều do chính tổ chức Students for Fair Admissions đứng đơn.
Phán quyết mang tính bước ngoặt này đã mở đường cho SFFA liên tục theo đuổi hàng loạt vụ kiện khác, nhằm chấm dứt việc ưu tiên sắc tộc trong các chính sách tuyển sinh và nhân sự.
Vụ kiện lần này mang tên “State of Tennessee v. U.S. Department of Education,” được đưa ra xét xử tại Tòa Sơ Thẩm Liên Bang khu vực Đông Tennessee, với mã số hồ sơ là “No. 3:25-cv-270.”
Phía nguyên đơn gồm có Thomas McCarthy và Cameron Norris (thuộc hãng luật Consovoy McCarthy); Adam Mortara (hãng Lawfair); Aaron Bernard đại diện Văn Phòng Bộ Trưởng Tư Pháp Tennessee.