Kiểm chứng sự thật: Những lời nói dối mới nhất của Trump về bầu cử ở California và bỏ phiếu qua thư
Bạn nên tin vào các con số được nhiều cơ quan kiểm toán, thay vì tin vào các lời nói dối của Trump, người hứa đưa ra tời khai thuế rồi vẫn giấu, hứa đưa hồ sơ y khoa rồi im luôn, hứa không lãnh lương nhưng mỗi năm có thêm tiền rừng bạc bể nhờ ghế Tổng Thống, hứa giảm giá tiền chợ nhưng thuế quan đã đẩy giá tất cả các chợ tăng vọt, hứa trong 24 giờ sẽ có hòa bình Gaza nhưng cuối cùng tiếp tay Netanyahu diệt chủng khốc liệt dân Palestine, hứa 24 giờ sẽ có hòa bình Ukraine nhưng liên tục câu giờ cho Putin làm kiệt sức dân tộc Ukraine, nơi cuộc kháng chiến của họ chống Nga sa hoàng đã có từ vài trăm năm nay khi sắc tộc Cossacks trong nơi bây giờ là Ukraine thành lập khu bán tự trị Cossack Hetmanate từ thế kỷ 17.
Sau đây là toàn văn bản dịch bài "Fact check: Trump’s latest lies about California’s elections and mail-in voting" (Kiểm chứng sự thật: Những lời nói dối mới nhất của Trump về bầu cử ở California và bỏ phiếu qua thư) của phóng viên Daniel Dale, CNN, in ngày Thứ Bảy 13/9/2025.
Kiểm chứng sự thật: Những lời nói dối mới nhất của Trump về bầu cử ở California và bỏ phiếu qua thư
Daniel Dale, CNN
Thứ Bảy, ngày 13 tháng 9 năm 2025
Tổng thống Donald Trump đã nhiều năm liên tục nói những lời dối trắng trợn về các cuộc bầu cử ở California, nơi đảng Dân chủ chiếm ưu thế. Trump đã đưa ra nhiều tuyên bố sai lệch hơn về chủ đề này trong một cuộc phỏng vấn trên Fox News vào hôm thứ Sáu, khiến Thống đốc California Gavin Newsom, một đảng viên Dân chủ, phải nhận xét đúng đắn trên mạng xã hội rằng tổng thống đã nói "một lời nói dối trắng trợn".
Trump đưa ra những bình luận này sau khi một người dẫn chương trình của Fox thúc giục ông bác bỏ ý tưởng những người cánh hữu trả thù, ngoài thông qua các biện pháp hòa bình như bỏ phiếu, cho vụ sát hại nhà hoạt động bảo thủ Charlie Kirk.
"Ông ấy [Kirk] sẽ muốn trả thù tại thùng phiếu," Trump nói, "nhưng thật không may là chúng ta không có nhiều thùng phiếu vì họ bỏ phiếu qua thư, điều này hoàn toàn bị gian lận. Bạn biết đấy, có rất nhiều vấn đề. Tôi thích các thùng phiếu, nơi bạn có thể – họ bỏ phiếu qua thư ở khắp mọi nơi, điều này là gian lận."
Trump tiếp tục: "Bất cứ khi nào - như Jimmy Carter, họ có một ủy ban; ông ấy nói, 'Bất cứ khi nào bạn có bỏ phiếu qua thư, đó là một cuộc bầu cử gian lận,' được chứ? Và họ phải dừng lại. Nhưng tôi nói – vì vậy tôi không thể thực sự nói 'tại thùng phiếu', bởi vì trong một số trường hợp – như California không có thùng phiếu. Họ gửi đi 38 triệu lá phiếu, không ai biết chúng đi đâu, sau đó chúng quay lại, đảng Dân chủ nhận được nhiều hơn đảng Cộng hòa. Thật bất công, cái hệ thống này.
Dưới đây là kiểm chứng thông tin về sáu lời tuyên bố của Trump.
"...họ có bỏ phiếu qua bưu điện, điều này hoàn toàn bị gian lận." Đơn giản là không phải vậy. Bỏ phiếu qua đường bưu điện là một phương pháp hợp pháp được cử tri hợp pháp sử dụng để bỏ phiếu hợp pháp. Các chuyên gia về bầu cử cho biết tỷ lệ gian lận có xu hướng cao hơn một chút đối với phiếu bầu qua thư so với phiếu bầu trực tiếp – nhưng cũng cho biết tỷ lệ gian lận trong các cuộc bầu cử liên bang là rất nhỏ ngay cả với phiếu bầu qua thư.
Utah, một tiểu bang do đảng Cộng hòa thống trị, là một trong những tiểu bang tự động gửi phiếu bầu qua đường bưu điện cho cử tri (mặc dù hiện tại tiểu bang này đang loại bỏ chính sách đó); các cuộc bầu cử liên bang ở Utah, giống như ở California, không có gian lận trên diện rộng. Và đáng chú ý là chính Trump đã khuyến khích những người ủng hộ bỏ phiếu qua đường bưu điện vào năm 2024.
Jimmy Carter, họ có một ủy ban; ông ấy nói, "Bất cứ khi nào bạn có bỏ phiếu qua thư, đó là một cuộc bầu cử gian lận." Đó không phải là điều mà Carter hay ủy ban nói. Trump đã nhiều lần phát biểu sai về các kết luận của ủy ban.
Đúng là ủy ban mà Carter đồng chủ trì hai thập niên trước nói chung hoài nghi về việc bỏ phiếu qua đường bưu điện. Báo cáo năm 2005 của tổ chức này cho biết "phiếu bầu vắng mặt vẫn là nguồn gian lận cử tri tiềm năng lớn nhất" và "dễ bị lạm dụng theo nhiều cách".
Nhưng báo cáo không nói rằng "bất cứ khi nào bạn có bỏ phiếu qua thư thì đó là một cuộc bầu cử gian lận". Thật vậy, báo cáo đã nêu bật một ví dụ về cuộc bầu cử chỉ qua thư thành công, cho biết rằng Oregon, một tiểu bang đã tiến hành bầu cử hoàn toàn bằng phiếu bầu qua thư kể từ cuối những năm 1990s, "dường như đã tránh được gian lận đáng kể trong các cuộc bầu cử qua thư bằng cách đưa ra các biện pháp bảo vệ tính toàn vẹn của phiếu bầu, bao gồm cả việc xác minh chữ ký." Báo cáo cũng đưa ra một số khuyến nghị để việc sử dụng phiếu bầu qua đường bưu điện an toàn hơn và kêu gọi "nghiên cứu thêm về ưu và nhược điểm" của việc bỏ phiếu qua đường bưu điện.
Carter, người đã qua đời vào năm 2024, cho biết trong một tuyên bố năm 2020: "Tôi tán thành việc sử dụng phiếu bầu vắng mặt và đã sử dụng chúng trong hơn năm năm."
"...California không có thùng phiếu." Sai. Bỏ phiếu trực tiếp có sẵn trên khắp California, mặc dù một lá phiếu qua đường bưu điện cũng được gửi đến mọi cử tri đã đăng ký đang hoạt động để sử dụng nếu họ thích.
Văn phòng Bộ trưởng Hành chánh California Shirley Weber cho biết trong một email gửi CNN hôm thứ Sáu rằng tuyên bố của Trump "không chính xác". Bỏ phiếu trực tiếp là một lựa chọn được bảo lưu cho tất cả cử tri. Các trung tâm bỏ phiếu và địa điểm nộp phiếu bầu có sẵn cho những người không muốn gửi phiếu bầu qua đường bưu điện.
Khoảng 3,1 triệu phiếu bầu đã được bỏ tại các địa điểm bỏ phiếu trực tiếp ở California trong cuộc tổng tuyển cử năm 2024, chiếm khoảng 19% tổng số phiếu bầu được bỏ trong tiểu bang trong cuộc bầu cử đó.
Họ gửi ra 38 triệu lá phiếu. Sai; con số "38 triệu" đó thậm chí còn không gần đúng. Tính đến khoảng hai tuần trước cuộc bầu cử tháng 11 năm 2024, California có khoảng 22,6 triệu cử tri đã đăng ký, và tính đến đầu tháng 2 năm 2025, con số này là khoảng 22,9 triệu cử tri. Không có cơ sở nào cho bất kỳ đề xuất nào rằng khoảng 15 triệu phiếu bầu dư thừa đã được phân phối trong bất kỳ cuộc bầu cử nào. (California có hơn 39 triệu cư dân vào năm 2024, nhưng con số này bao gồm trẻ em, công dân trưởng thành chưa đăng ký cử tri, người không phải công dân và người đang ở trong tù.)
"Không ai biết chúng [phiếu] đang đi đâu cả." Họ có làm. Văn phòng bầu cử quận của California gửi phiếu bầu qua đường bưu điện đến địa chỉ trong hồ sơ đăng ký cử tri; một hệ thống trực tuyến cho phép cử tri theo dõi thời điểm phiếu bầu được văn phòng bầu cử của họ gửi đi, nhận lại và được kiểm đếm. Đôi khi có những sai sót từ các quận và dịch vụ bưu chính, nhưng chắc chắn không phải là tình trạng lộn xộn như Trump mô tả – và có các biện pháp an ninh để đảm bảo rằng mỗi lá phiếu chỉ được bỏ bởi cử tri mà nó được gửi đến và mỗi cử tri chỉ bỏ phiếu một lần.
Văn phòng của Weber cho biết: "Các quan chức bầu cử sử dụng các quy trình để xác minh tư cách và danh tính của cử tri trước khi gửi phiếu bầu qua đường bưu điện. Khi phiếu bầu được trả lại, các quan chức bầu cử sẽ xác minh danh tính cử tri thông qua việc kiểm tra chữ ký. Nếu quan chức bầu cử xác định chữ ký của cử tri không khớp, phong bì nhận dạng sẽ không được mở và phiếu bầu sẽ không được kiểm đếm cho đến khi danh tính của cử tri được xác nhận."
"Sau đó chúng [phiếu] quay lại; đảng Dân chủ nhận được nhiều hơn đảng Cộng hòa. Thật bất công, cái hệ thống này." Đúng là đảng Dân chủ nhận được nhiều phiếu bầu qua đường bưu điện hơn đảng Cộng hòa trong nhiều cuộc đua ở California, nhưng đó không phải là dấu hiệu của tham nhũng hay sự bất công. California, một thành trì cấp tiến, nơi không có ứng cử viên tổng thống đảng Cộng hòa nào giành chiến thắng kể từ năm 1988, có số lượng cử tri đảng Dân chủ đã đăng ký nhiều hơn hàng triệu so với số cử tri đảng Cộng hòa đã đăng ký – và việc Trump thường xuyên mô tả bỏ phiếu qua thư là tham nhũng và không an toàn đã khiến một số người ủng hộ Trump tránh sử dụng phương pháp này.


