Hôm nay,  

Paris: Những Ngày Đóng Cửa và Mở Cửa

5/14/202011:41:00(View: 4586)


Sau 55 ngày đóng cửa, hôm thứ hai 11/05, Chánh phủ Pháp ra lệnh mở cửa nhưng cẩn thận tùy theo từng vùng do tình trạng và mức độ lây nhiễm. Nước Pháp chia làm hai: vùng XANH chiếm gần hết nước Pháp là nơi sự lây nhiễm hạ thấp quan trọng. Vùng ĐỎ gồm phân nửa nước Pháp phía Đông và hơn phân nửa từ Bắc xuống, với vùng Paris, là nơi lấy nhiễm chưa kiểm soát được.

Trường học mở cửa lại . Tiểu học đi học sớm nhưng theo kết quả điều tra có tới 43% trẻ con được cha mẹ giữ ở nhà vì lo sợ bịnh . Chỉ có 8% cha mẹ đồng ý mở cửa và học sinh đi học lại bình thường, 45% thấy nhiều rủi ro, 33% thấy đó là một quyết định xấu của Chánh phủ .

Sau 2 ngày mở cửa, Pháp còn 348 người chết, số tử vong tăng (26991 người), số bịnh bị lây nhiễm 177 547 người từ lúc dịch Vũ hán phát tán .

Trong thời gian này, đời sống xã hội dĩ nhiên có nhiều thay đổi khá sâu sắc .


Có người than phiền chưa bao giờ thấy cuộc sống vô vị như vậy . Không có mọi quan hệ xã hội . Không có nhà hàng. Không có café . Không có đá banh, đua xe đạp . Không có lễ hội, những lễ hội cộng đồng trong tháng 6 như lễ âm nhạc . Cả lễ hội gia đình như sanh nhựt, cưới hỏi, ma chay, ..cũng không ! 

Đúng là một thế giới kỳ lạ mà chúng ta sống như đang bị phạt kỷ luật . Chỉ vì để bảo vệ an toàn sức khỏe .

Người nghiêm túc thì cho rằng những điều đó là phụ thuộc . Điều quan trọng cho nước Pháp là kinh tế . Kinh tế phải hoạt động lại và phải vững vàng, phát triển phải bắt đầu .

Nhưng vẫn còn phải nghĩ tới đợt nhì của dịch Vũ hán . Phải đối phó với nó . Phải giới hạn phạm vi sanh hoạt . Những gì không thật sự cần mà còn nguy hiểm cho lây lan nên đóng cửa .


Thông điệp chánh phủ nêu rõ 2 mục tiêu: bảo vệ an toàn y tế và cứu nền kinh tế để không bị sụp đổ . Nhưng dân chúng không đơn giản chấp hành chủ trương của Chánh phủ . Dân chúng luôn luôn phức tạp . Nhứt là dân Tây xưa nay không có gì thât sự làm cho họ thấy bằng lòng .

Tướng De Gaulle nhận xét rất đúng: «Tây có hơn 3 trăm thứ phô-mai nên cai trị dân Pháp cực kỳ khó khăn!»

Trong vụ dịch Vũ hán, ở nhà tránh bịnh, Tây không chịu . Đi ra ngoài, bị bịnh thì la làng la xóm .


Chánh phủ vừa mở cửa, một nhóm dân chúng đã họp nhau đưa lên Tòa Án Pháp lý Cộng hòa (Tribunal de Justice de la République, thành lập năm 1993, xử Chánh phủ phạm tội trong thời gian hành xử nhiệm vụ cai trị) 63 đơn khiếu nại Chánh phủ về quản lý dịch Vũ hán gây thiệt hại .

Trong lúc đó cũng  dịch Vũ hán, Chánh phủ ra lệnh đóng cửa, làm cho sản lượng nội địa bị mất 6 điểm, kinh tế suy thoái 27% trong tháng 4 theo đà trước khi bị ảnh hưởng dịch bịnh .


Chuyện vui buồn của Tây trong thời đóng cửa

Theo kết quả thăm dò dư luận trên 1006 người gồm nhiều thành phần xã hội và tuổi tác từ 18 tuổi trở lên do YouGov thực hiện qua mạng từ hôm 20 tới 23 tháng 03 vừa qua, cho thấy một tình trạng tâm lý xã hội chưa từng có của dân Pháp . Tưởng chừng như một thứ ảo tưởng . Đúng  vậy vì có ai tưởng tượng trong hai tháng đóng cửa vừa qua, dân Pháp chỉ ở trong nhà không quá 15 ngày? Có nhiều trường hợp còn ít hơn!

Họ cảm thấy thế nào trong vài ngày đầu bị ở trong nhà? Họ sống như thế nào trong tình trạng mà họ chưa bao giờ tưởng tượng có thể có?


Đại đa số dân chúng đi ra ngoài để đi chợ tuy lúc bình thường thì nhu cầu này thật sự không có. Về cảm nhận bị ở nhà là một phản ứng rất khó chịu . Nhứt là trong tuần lễ đầu tiên . Nên có ít nhứt 5% đi ra ngoài hơn 10 lần .

Họ nói họ muốn tuân hành lệnh ở nhà nhưng chỉ năm bảy ngày sau đó, họ bắt đầu muốn tìm cớ cho chính mình để đi ra khỏi nhà . Những người tuổi từ 25-34 có tới 7% có nhu cầu phải đi ra ngoài . Và chỉ đi ra ngoài mà thôi . Còn lớp trẻ hơn, từ 15-24 lại đi ra ngoài ít hơn . Vì bị cha mẹ giữ ở nhà ? Hay vì trường học đóng cửa, chúng không biết đi đâu trong lúc tất cả đều đóng cửa ?

Thật ra cũng còn đa số dân chúng tuân lệnh chánh phủ ở nhà . Số này có khi lên tới 86%, trong suốt 55 ngày cấm trại, chỉ thoát ra lối 5 lần . Đáng khuyến khích là lớp tuổi trên 55 có 69%  tìm cách đi ra khỏi nhà một vài lần nhưng kông quá 5 lần . Cũng vậy, các ông các bà hưu trí, tức già, có tới 90% đi ra khỏi nhà vài lần nói để thở cho nhẹ người !


Nhiều người cho biết họ có nhiều thì giờ nhàn rỗi khi có lệnh cấm  ra khỏi nhà nhưng không biết làm gì ? Những người có thể làm việc ở nhà được nhờ internet (Télétravail) thì đời sống của họ không thấy có gì thay đổi lắm . Có người thắc mắc không biết rồi đây cách làm việc sẽ bị thay đổi luôn hay không ? Vì đây biết đâu sẽ không trở thành một nét mặt mới của nàng Corona ? Nhưng cũng có người không hội nhập được vào chế độ làm việc từ xa (Télétravail) tuy họ biết cách làm việc này rất có lợi, giúp họ tiết kiệm được một số tiền lớn về di chuyển, áo quần, son phần và những chi phí lặc vặc bên ngoài. Còn đi nhà hàng cuối tuần, đi cinéma, hòa nhạc, café, …nay hoàn toàn không còn nữa vì tất cả còn đóng cửa chưa biết bao giờ sẽ mở cửa lại nhưng nhiều người tới nay cơ hồ như bắt đầu quên những thói quen cũ hay nếp sống Paris . Phải chăng vì đó là một hiện tượng cùng khắp nên không còn ảnh hưởng mạnh ở cá nhơn sau thời gian khá dài như một sự mất mát ?

Vậy người Pháp ở nhà và ở không, họ làm gì cho hết thì giờ ?


51% những người không làm việc qua internet được hoặc những người thất nghiệp mà nay không đi kiếm việc làm được, họ nghe nhạc (29%), làm bếp (38%) vì trước đây, họ không có thì giờ hoặc không có đủ thì giờ cho những thú vui nho nhỏ này .

Dầu sao chủ nghĩa tư bản vẫn thắng cuộc !


Còn tình yêu?

Vấn đề sanh tử tuy là thời cấm cửa ! Nhưng chỉ có 8% dân Tây lợi dụng thì giở rổi rảnh và ở nhà không biết phải làm gì mà phải lao vào làm tình . Con số 8% thật ra quá khiêm tốn so với lúc bình thường . Lý do ? Dịch Vũ hán làm cho anh hùng hảo hán đều xìu ?

Cụ thể có 10% tuổi từ 18 tới 24 hăng say sử dụng tận tình thì giờ nhàn rổi sống cho người yêu của mình . Ảnh hưởng dịch Vũ hán khá nặng ở dân Pháp vùng Đông-Nam nên ở đây, họ làm tình ít hơn lúc bình thường . Có người còn tự hỏi không biết rồi đậy hai chúng tôi còn luyến ái với nhau nữa hay không khi dịch Vũ hán hết ?

Trái lại lớp tuổi 55 trở lên, nhiều người chủ trương dành thì giờ tập Thiền . Có 19% trong số này tập trung thì giờ và khả năng gia tăng luyện tập Thiền . Trước đây, chỉ có trung bình 14% mà thôi, tính trên cả nước Pháp . Sanh hoạt này tập trung ở những thành phố lớn, như Paris, Bordeaux, Toulouse, …và ở những gia đình không có con nhỏ, và nhứt là gia đình có trình độ hiểu biết cao .


Lệnh cấm cửa, theo một số người quan niệm, là một kinh nghiệm chua cay nhưng không thiếu mặt phong phú của nó . Nếu phải làm bảng tổng kết cho tương lai thì hãy còn quá sớm . Nhưng có 44% dân Pháp cho rằng nó có mặt tích cực của nó . Nhưng hiện tại người ta chỉ thấy mặt tiêu cực của «cái kinh nghiệm cấm cửa» đang bắt đầu có hiệu lực . 35% người dân than phiền sự cấm cửa làm cho đời sống khó khăn, 33% nói việc ở nhà làm cho người ta khó tránh khỏi bị khủng hoảng tinh thần (stress), 32% la lên có thể điên mất .


Nhưng, đồng thời, có 21% đánh giá việc cấm cửa là dễ chịu vì được cơ hội nghỉ ngơi phục sức, 20% khác hoan nghênh vì ở nhà quan trọng, rất cần cho đời sống gia đình . Tuần lễ đầu ở nhà ảnh hưởng mạnh tâm lý các bà (38%) nhiều hơn ở các ông (27%) . Và lớp tuổi 35-44 cảm thấy khó chịu nên có tới 42% bị stress . Có lẽ vì có con nhỏ không đi học trong lúc cha mẹ phải làm việc . Chỉ có sinh viên là khỏe hơn hết .


Một chàng trai đang yêu tưởng tượng không biết cái hôn đầu tiên sau khi gặp được người yêu sẽ hạnh phúc tới đâu ? Anh chàng ở Paris, dĩ nhiên bị cấm cửa trong nhà .

Còn nàng ở tỉnh, cách Paris hơn 600 km, cũng bị cô lập . Nay Chánh phủ bỏ lệnh cấm nhưng giới hạn không quá 100 km . Đi xa hơn, phải có lý do chánh đáng và khẩn cấp . Mà đi 600 km để gặp bạn tình, hôn một cái cho đã, có phải là lý do được phép hay không ?

Họ nôn nóng như đang bị thiêu đốt . Và chuyện tình của họ đúng là một thiên tiểu thuyết tình yêu thời Corona Vũ hán.

Từ hai tháng nay, họ viết cho nhau, điện thoại với nhau . Theo nhà báo Đoàn Bùi (Le Point.Fr, 6/5/2020), đúng là một chuyện tình lý tưởng, bốc cháy, của cặp này . Quả thật không khác gì chuyện tình thời Trung cổ (Thế kỷ XII) giữa Tristan và Yseult .

Họ yêu nhau say đắm mà chưa từng hôn nhau . Họ nói chuyện với nhau thâu đêm, vừa than thở, vừa bày tỏ sự khao khát với nhau . Giống như thời còn đi học vì còn trốn cha mẹ khi bày tỏ yêu nhau . Có khi chàng phải trùm mền nói chuyện điện thoại với người yêu để ở nhà không ai nghe biết .

Giữa hai người, màn ảnh điện thoại nối kết họ với nhau hoặc ngăn cách họ . Thân thể họ không thể gặp nhau nhưng tư tưởng của họ thì không bao giờ rời nhau .

Ngày thứ hai, 11 tháng 5, họ chỉ còn biết tưởng tượng hôn nhau trong thương nhớ nhau vì thực tế vẫn kẻ Paris, người tỉnh xa .

Nàng tưởng tượng thêm ngày mở cửa sẽ gặp chàng . Hai người trên băng ở một công viên vắng . Có khẩu trang hay không ? Thôi cứ giữ khẩu trang nhưng ta sẽ mở ra .

Chuyện sẽ nói với nhau là truỵện dài không bao giờ có hồi kết .


Cũng chuyện tình thời cấm cửa

Êm đẹp hay đổ vỡ! Như một công thức tóm tắc được ít nhiều tình trạng của những cặp tình nhơn ở Pháp lúc này, sau gần 2 tháng cấm cửa . Nếu phần đông  trong những cặp này (60%), bị cấm cửa ở nhà không có rủi ro hay có gì không hay cho họ hoặc sẽ cho phép họ gặp lại nhau, gần lại với nhau thì cũng không phải là trường hợp bình thường cho tất cả (Điều tra của Ifop) .

Vì vậy, đối với tỷ lệ một cặp hơn trên 10 cặp, tình trạng cấm cửa ở nhà không giúp họ sống thật sự hạnh phúc . Nên có 4% trong số này nghĩ tới tan rã, chia tay với nhau . Nhứt là giới trẻ . Đối với họ, sự cô lập là liều thuốc độc, chớ không phải là keo sơn để gắn bó với nhau . Có 12% trong số này từ chối sống chung  với nhau như vậy nữa nếu chẳng may có cấm cửa trở lại . Chính các bà có ý này rõ hơn hết và chỉ muốn mình sống cô lập riêng với chính mình mà thôi . Các bà không muốn cảnh lo cho con cái, chia nhau việc nhà như kẻ nấu cơm, người rửa chén, rồi lại đưa đến cãi nhau .

Sống gần nhau suốt ngày, chạm mặt nhau lịch kịt lại không phải không có hậu quả xấu . Còn thêm nỗi lo lây nhiễm virus Vũ hán . Tất cả tự nhiên tới với họ, từ lúc nào, không ai biết cho đến khi cả hai đều không ai còn muốn làm tình với nhau nữa . Thậm chí một cử chỉ âu yếm với nhau thôi, cũng không. Trông thấy nhau sao mà ngán quá . Như gặp phải cơm nếp mắc mưa vậy !

Với thanh niên độc thân (25–35 tuổi), hiện tượng ngán làm tình lại trở thành trầm trọng hơn, có tới 87% . Tuy những người này thường vi phạm lệnh cấm cửa dễ dàng . Tức việc họ sáp lại với nhau khá dễ dàng !


Lại cũng chuyện tình thời dịch Vũ hán

Ở ngoại ô Đông-Bắc Paris, trong một chung cư, cập vợ chồng trẻ có với nhau 2 đứa con nhỏ học mẫu giáo nay nghỉ học . Cha mẹ của chúng cũng nghỉ làm việc, ở nhà tránh bị lây bịnh Vũ hán .

Một hôm, vợ đi chợ, chồng ở nhà giữ con . Đi chợ không xa lắm nhưng mất nhiều thì giờ vì chợ chỉ cho một nhóm mươi người vào. Khi tất cả ra hết, họ mới cho nhóm khác vào tiếp . Nên đi chợ trong thời cô lập mất rất nhiều thì giờ và dễ làm cho người ta cau có.

Chị vợ kéo xe đi chợ về trông thấy 2 đứa nhỏ có vẻ đói bụng mà bếp lạnh tanh trong lúc anh chồng nằm ở ghế dài bấm máy tỉnh bơ.

Chị vợ cáu tiết, hét lên, mắng anh chồng vô tích sự . Và tiến tới giựt máy ném đi .

Anh chồng nổi đóa, bèn đứng lên, cung tay thoi vào mặt chị vợ vài quả . Chị vợ đổ máu mủi, bầm mặt . Vì anh chồng vốn người to lớn, làm an ninh cho một xí nghiệp . Không biết có nghề võ hay không nhưng anh đánh khá chuẩn .

Chị vợ tung ra, vừa la, vừa chạy tới bót cảnh sát thưa chồng tội sát nhơn .

Lập tức cảnh sát tới ngay, bắt anh chồng dẫn về bót . Làm biên bản, bảo 2 người về, đừng gây nhau và đánh nhau nữa . Dĩ nhiên anh chồng đã thật sự hối hận . Biết lỗi ở mình hoàn toàn . Nhưng chị vợ không chịu cho anh chồng về nhà .

Bây giờ người đau khổ là cảnh sát . Ở bót không có chỗ nhốt . Mà không thể nhốt trong tình hình này . Tù còn được chánh phủ thả ra cả chục ngàn, cả tù khủng bố .

Đem tạm gởi một chỗ tiếp cư nào đó ? Nếu là các bà thì có sẵn . Nhiều và đầy đủ tiện nghi . Chưa có dự bị này cho các ông . Trong tình trạng khẩn trương này, cũng chưa có một thứ Hội bảo vệ đàn ông . Hay Hội Nhơn quyền cho đàn ông !

Một cảnh sát viên vội nhớ tới Bà Brigitte Bardot, Hội trưởng Hội Bảo vệ súc vật, điện thoại bà xin gởi tạm anh chàng này vài hôm.

Nhưng bà Brigitte Bardot từ chối !

Không biết có ai tôi nghiệp cho anh chàng trong thời buổi đầy khó khăn của dịch Vũ hán hay không ?

Thôi thì kiếp sau, xin các ông đừng làm đàn ông nữa !



Nguyễn thị Cỏ May



Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
Tôi định cư tại San Diego đã ngoài bốn mươi năm qua. Vùng đất hiếm hoi khó có nơi nào sánh được: bởi chỉ nội trong một ngày lái xe quanh quẩn, người ta có thể đi từ biển lên núi, từ rừng xanh đến sa mạc, thưởng ngoạn đủ đầy hương sắc của đất trời. Sáng sớm thong dong bên vịnh Mission, mặt nước yên như tờ, hàng cọ in bóng trên nền sương mỏng. Trưa ghé Julian, nhâm nhi ly cà phê hay lát bánh táo giữa tiết trời lành lạnh và màu xanh thăm thẳm của rừng thông. Chiều về, con đường tới Borrego mở ra vùng sa mạc hoang vu, xương rồng rải rác trên nền đá đỏ. Suốt dọc hành trình đâu đó hiện ra vườn cam, vườn bơ, đồng nho trĩu quả giữa thung lũng nắng chan hòa. Cảnh vật thay đổi không ngừng, khi mộc mạc, lúc rực rỡ, nhưng vẫn hài hòa như một bản nhạc êm dịu của đất trời. Mỗi lần lái xe ngang qua, tôi cảm thấy mình như được nối lại với nhịp sống của đất, và lòng bỗng nhẹ nhàng lạ thường.
Nhà kho Walmart ở ngoại ô Dallas chiều 24 tháng 12 lạnh như cái tủ đông bị quên đóng cửa. Đèn neon trên trần sáng trắng, lâu lâu chớp một cái như mệt mỏi. Mùi nhựa mới, mùi carton ẩm và tí mùi dầu máy trộn lại với nhau, cảm thấy nghèn nghẹn như cổ họng khi nuốt tin xấu. Tôi đứng giữa hai dãy kệ cao ngất, tay cầm clipboard, tay kia nhét sâu trong túi áo khoác xanh có logo Walmart. Đồng hồ trên tay: 5:17 PM. Giáng Sinh, Walmart đóng cửa sớm lúc 6 giờ. Nếu rời đúng giờ, chạy bốn tiếng, trừ chút kẹt xe, tôi sẽ về đến Houston khoảng mười, mười rưỡi. Trễ, nhưng vẫn còn kịp thấy tụi nhỏ mở quà.
Khi những ngày tháng cuối của một năm đang dần hết, chúng ta thường có lúc bồi hồi nhớ về cố hương, về mảnh đất chôn nhau cắt rốn, hoặc nơi đã in dấu nhiều kỷ niệm đã qua trong đời. Và tôi cũng vậy, xin được nhớ về Gò Vấp, nơi có địa danh Xóm Mới, vùng ngoại ô không xa Sài Gòn, được nhiều người biết đến như vùng đất với nhiều dân Bắc kỳ di cư, nổi tiếng là khu Xóm Đạo, đã từng là nơi sản xuất pháo cùng với món thịt cầy (mộc tồn) lừng danh.
Ông từ người Papua New Guinea đón cha xứ mới người Việt Nam trước cổng nhà xứ. Dáng người ông từ khoảng chừng 30, khuôn mặt PNG nâu nâu đậm nét đăm chiêu, ánh mắt ẩn hiện nét hồi tưởng. Khi nhìn thấy cha xứ mới đang kiên nhẫn đứng đợi dưới mái hiên nhà xứ, nụ cười xuất hiện trên môi ông từ để lộ hàm răng trắng đều thường thấy nơi người bản xứ. Nhưng nụ cười ấy vụt tắt khi ông mở cửa, mời cha xứ lên xe. Ông từ nhanh chóng quay về lại trạng thái khô khốc khi chiếc xe cũ lăn bánh nhọc nhằn trên con đường đá sỏi gập ghềnh. Sau vài câu trao đổi xã giao ngắn gọn, ông từ lại chìm vào trạng thái im lặng. Thời gian trôi qua, năm phút rồi mà vẫn không ai nói thêm một lời nào. Cuối cùng cha xứ lên tiếng,
Giáo Sư Dương Ngọc Sum, với tôi, là hình ảnh tiêu biểu, đáng kính từ nhân cách, hiếu học, luôn luôn cởi mở, tính tình hòa nhã, thân thiện với mọi người. Ông định cư tại Hoa Kỳ theo diện H.O 3 vào tháng 7 năm 1990 (trước tôi một tháng, H.O 4) và cũng trải qua những giai đoạn thăng trầm trong tháng ngày tị nạn. Nhân dịp kỷ niệm Lễ Thượng Thọ 90 tuổi của GS Dương Ngọc Sum, nhà giáo và nhà văn, nhà thơ Dương Tử, viết những dòng về ông
Mấy chị em tôi chia nhau mua nhiều loại báo: Làng Văn, Thế Kỷ 21, Văn, Văn Học… chuyền tay nhau đọc. Tôi “quen” Thế Kỷ 21 đã lâu, nhưng chỉ là quan hệ... đơn phương. Vào những năm 90 của thế kỷ trước, tôi gởi bài đến tờ báo Măng Non, sau này đổi thành Văn Nghệ Trẻ của nhà văn Ngô Nguyên Dũng ở Tây Đức. Mãi năm 2003, tôi mon men vượt đại dương, tìm đến Làng Văn Canada. Được thời gian ngắn, anh Ngô Nguyên Dũng cho biết, báo Làng Văn phải đình bản, vì những khó khăn về tài chánh. Duyên văn nghệ của tôi với Làng Văn chưa kịp “bén” đã chấm dứt. Nghe chị Hoàng Nga “mách nhỏ”, tôi gởi bài đến Văn Học. Có lẽ địa chỉ hotmail của tôi bị nhầm là thư rác, junkmail, điện thư bị trả lại với lý do không giao thư được. Tôi vẫn tiếp tục viết, xếp trong “tủ”, lâu lâu đem ra đọc. Mỗi lần đọc, dặm thêm chút “mắm muối”.
Tôi học được cụm động từ “đi lăng quăng” của bố Sỹ vào những ngày còn học tiểu học. Sau giờ tan trường hay vào cuối tuần, thỉnh thoảng bố lại hỏi mấy thằng con trai: “Có đi lăng quăng không?” Dĩ nhiên là có rồi! Ngồi ở thùng xe phía sau chiếc Daihatsu, chúng tôi theo bố đi giao sách ở những tiệm sách, sạp báo ở trung tâm Sài Gòn. Cũng có khi chỉ là ra một công viên, chúng tôi được chạy nhảy, trong khi bố ngồi trên xe viết lách. Không rõ có bao nhiêu tác phẩm của Doãn Quốc Sỹ được viết trong hoàn cảnh này. Rồi cụm từ “đi lăng quăng” trở lại sau gần một nửa thế kỷ. Ở căn nhà Lampson thành phố Garden Grove, mỗi chiều tôi đi làm về ghé qua, bố đã ngồi đợi trước cửa. Thấy tôi đến, bố hỏi ngay: “Có đi lăng quăng không?” Thế là hai bố con bắt đầu hành trình “lăng quăng” đúng nghĩa, qua những khu dân cư ở gần nhà. Đi không có phải là để đến một nơi chốn nào đó. Đi chỉ để mà đi, để hai bố con có thì giờ ngồi bên nhau trò chuyện. 50 năm trước, bố chở con đi; 50 năm sau đổi ngược lại.
Buổi sáng cuối cùng ở Chamonix im lặng lạ thường. Suốt đêm qua, tôi đã để cửa sỗ mở toang, nên khi giựt mình thức dậy, ánh sáng trong suốt của núi tràn đầy phòng. Tấm mền len và drap giường trắng lóa như được phủ lân tinh. Không một tiếng động nào từ dưới đường phố vọng lên. Chỉ có hơi lạnh. Tôi nằm co ro và nghĩ đến ly cà-phê đen. Mùi thơm sẽ bốc lên cùng hơi nóng, rồi tan dần vào không khí. Giống như ký ức. Đôi giày đóng đầy đất bùn và gậy trekking đã xếp gọn gàng trong bao duffle cùng với áo quần đi núi từ đêm hôm qua. Chúng nằm bên cửa, sẵn sàng lên đường. Bên ngoài cửa sổ, rặng núi Mont Blanc vẫn kia, vẫn vĩ đại, vẫn trùng điệp, vẫn lặng lẽ xa xăm. Tôi nghĩ đến 11 ngày vừa qua và cảm thấy buồn buồn, làm như có điều gì tôi đã đánh mất, hay đã để quên trên ngọn núi kia, ở đâu đó, trong quãng đường dài tôi đã đi.
Năm nào cũng vậy, tháng 7 tháng 8, mùa mưa, mùa lũ lụt lại về trừng phạt quê hương Việt Nam. Từ rất xa xôi, người Việt khắp nơi thấp thỏm buồn rầu và lo sợ cho cảnh ngập lụt, bão tố hoảng loạn ở nhà, không riêng chỉ miền Trung mà cả miền Nam cũng lụt, miền Bắc và Bắc trung phần bị càn quét dữ dội do bão Bualo, rồi kế đến là bão Matno. Miền Bắc và cả thủ đô Hà Nội mưa bão trước chưa kịp khô, lại ngập nước, đường phố hóa thành sông do vỡ đập nước Lạng Sơn, nước sông dâng cao đỉnh điểm, tại thành phố còn có một số tổ chức cứu trợ, nhưng kẹt là ở các tỉnh miền cao, nước lên quá mau, đa số dân cư phải leo vội lên trú trên những mái nhà cao hơn. Cũng tại xả nước các đập thủy điện nữa v.v…
Đợi, và đợi. Có đến khoảng gần một trăm người xếp hàng đợi. Mới có năm giờ sáng thôi! Trời Đà Lạt đổ sương xuống nghe ướt tóc, ướt vai. Phòng bán vé còn đóng kín cửa. Sáu giờ mới bán vé. Biết vậy rồi, nhưng đám đông người này vẫn đến sớm chờ đợi. Chẳng qua là số xe có giới hạn, mình đến sớm mới mong có xe đi, nếu không thì phải về và trở lại vào ngày mai. Người ta nhìn nhau, như ngầm nói qua đôi mắt rằng đến sớm chắc ăn hơn. Mà không chừng có người đã ngủ đêm trước phòng bán vé để được xếp hàng phía trên cùng.
Tháng 7 trời xanh cao, mùa lên hâm nóng. Mặt đất nung nhiệt ngấm ngầm địa chấn, như muốn cùng người rung vang lời ngân quá khứ. Tháng 7 gọi về hàng phượng đỏ thắm rung rinh chùm nở, thứ lung linh ảo mờ, gần gụi mà xa thẳm, “mù không lối vào...” (TCS). Vang vang trong gió, lời trẻ thơ láng giềng vọng lại đùa vui tiếng nước...
Nếu Thanksgiving ở bên Mỹ mang màu sắc rộn rã chuẩn bị cho mùa Giáng Sinh, thì Thanksgiving bên Canada lại rơi vào Tháng Mười dịu êm, có đủ màu sắc nâu vàng đỏ của lá cây chuyển màu cuối Thu, với màu cam của những trái pumpkins cho lễ hội Halloween . Những ngày này, gia đình tôi chộn rộn với những đợt “thu hoạch” cuối cùng, chuẩn bị dọn dẹp vườn tược sạch sẽ trước khi mùa lạnh đang đến. Theo ý nghĩa nguyên thủy của Thanksgiving là Tạ Ơn đất trời cho mùa màng bội thu, thì năm nay gia đình tôi cũng xin được Tạ Ơn. Mấy cây táo và plum trúng mùa trĩu quả, hái mấy lượt vẫn không hết. Những quả plum tím căng mọng ngọt ngào, vừa đem tặng bạn bè, hàng xóm, vừa để đông lạnh ăn dần, mà vẫn còn mấy rổ tươi đầy ắp. Mùa táo, nhiều gia đình Việt Nam thích đem ngâm chua ngọt, trong khi những người bản xứ làm mứt táo, hoặc sên táo làm apple pie, một trong những món bánh khoái khẩu của nhiều người trong bàn ăn Thanksgiving bên cạnh pumpkin pie .


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.