Hôm nay,  

quà tết…

20/01/202300:00:00(Xem: 3329)
20220120_155807
Hình minh họa
 
Sáng thứ hai đi làm, anh bạn già của tôi đội cái nón kết hơi sặc sỡ như mùa hè chứ không phải mùa đông. Tôi nhớ tay này giống tôi, thuộc loại người không thích đội nón sao mùa lạnh này lại chịu trùm lên đầu cái nón kết? Chưa kịp hỏi thì anh ta lại hỏi tôi trước khi vào đến chỗ làm, “ông thấy tôi đội cái nón này có được không?” Tôi trả lời gọn lỏn vì sáng sớm lười nói, “Được thì được chắc rồi vì nón đâu có rớt xuống đất.”
 
   Anh ta nhìn tôi khó chịu, “tôi không biết sao ông có thể sống tới bây giờ?”
 
   “Cà chớn như tôi thì lẽ ra thiên hạ đánh chết từ lâu rồi phải không?”
 
   “Hoàn toàn chính xác.”
 
   “Vậy tôi cũng nói hoàn toàn chính xác với ông, có hồi xuân thì cũng không nên đội cái nón mùa hè rực rỡ trên đầu giữa mùa đông…”
 
   “Ông bà mình nói: gần mực thì đen. Tôi làm chung với ông riết rồi nhiễm. Có phải ông thường nói với tôi: Người khác có quyền không xem trọng mình nhưng mình không được quyền xem thường mình, người khác nhìn mình không giống ai cũng không sao vì họ có giống mình đâu mà nói…”
 
   Tôi khen anh, “Hay nha, sáng nay ông nói chuyện nghe có lý. Con mụ nào tặng ông cái nón màu mè thấy ớn vậy, và tôi nhớ là ông đâu đội nón bao giờ?”
 
   “Đúng vậy, đúng vậy. Nhưng cái nón này là quà tết, món quà tôi trông mong, không ngờ đến tay bất ngờ làm tôi vui quá, vui tới đêm qua khó ngủ… vì đội cái nón trên đầu thì làm sao ngủ được.”
 
   “Vậy thì chúc mừng ông, sáu mươi tuổi đầu mới được món quà tết vui bụng.”
 
   “Vui quá ông ơi! Con nhỏ con gái út của tôi, nó là con gái mà chơi rắn mắt, quậy phá hơn hai thằng anh trai của nó. Tôi chỉ cầu mong cho nó điềm tĩnh lại, biết suy nghĩ, chín chắn hơn chứ con gái mà ngang ngược, táo tợn thì… Không ngờ nó đi đại học mới mấy tháng sống xa nhà. Hôm cuối tuần xin nghỉ một tuần để về nhà ăn tết truyền thống với gia đình. Nó nói với bà xã tôi là đừng sai nó đi đâu hết, ý nó là chở mẹ nó đi thăm dì, cậu như mọi năm vì nó muốn ở nhà trọn tuần với gia đình. Bà xã tôi làm dấu thánh giá, rồi đi xá bàn thờ Phật bà ba xá. Tôi mắc cười quá nhưng không nói gì vì có tết tây, tết ta nào thấy mặt nó ở nhà, cứ đi chơi suốt với bạn bè hết nhà thờ tới chùa chiền, hội chợ tết xuyên bang…Sao năm nay lạ? Chắc sống xa nhà mấy tháng nay từ hôm nhập học nên mới có thời giờ suy nghĩ lại nên tính tình điềm đạm hẳn ra, ăn nói từ tốn, mạch lạc, không ngang bướng nữa.
 
   Nó vô phòng kéo luôn cái vali của nó ra giữa nhà để tặng quà cho mọi người, làm ai cũng cảm động. Con tặng mẹ cái khăn quàng cổ cho ấm cổ, ấm ngực khi mẹ phải ra ngoài trời lạnh. Con tặng ba cái nón cho ấm đầu vì tóc ba rụng nhiều rồi, con sợ ba bệnh. Con mua tặng anh Hai cái điện thoại mới vì cái điện thoại cùi bắp của anh Hai cũ quá rồi, anh Hai là lính thì thường đi xa, nhiều khi muốn gọi về nhà mà điện thoại của anh ấy chỉ xài được năm mười phút là hết pin. Con mua tặng anh Ba cái áo lạnh vì anh ấy đi học, đi làm trên miền bắc lạnh lắm…
 
    Bà xã tôi đang nấu bún bò huế cho cả nhà ăn, bà ấy bốc bún vô tô hết nổi, đứng khóc ngọt khi hỏi con, “tiền đâu con mua mấy món quà tết này cho gia đình?” Nó trả lời tỉnh bơ, con đi học về thì đi làm thêm cho tiệm cà phê Starbucks. Con không tốn tiền mua cà phê Starbucks để uống còn được cho thức ăn, bánh kẹo khi tiệm đóng cửa nên hôm sau con cũng không tốn tiền ăn sáng…
 
    Ông biết tính tôi nào giờ có nhỏ nhẹ được với vợ con đâu, nhưng nghe nó nói tôi cũng muốn ứa nước mắt vì con mình mà, từ nhỏ tới lớn không phải động móng tay tới bất cứ việc gì ở nhà, muốn gì có nấy vì phe tôi ba cha con là đàn ông con trai, phe mẹ nó chỉ có hai mẹ con là đàn bà con gái nên bà ấy ưa rầy la nó hơn tôi nhưng cuối cùng con hư tại mẹ cũng là bà ấy nuông chiều. Sao nay nó thay đổi đột ngột cho cực thân đã đi học còn đi làm tới mười giờ đêm. Tôi nhớ nó lắm chứ, những bữa cơm chiều hai vợ chồng ăn không hết mà trong lòng không vui vì không biết con mình có gì ăn chiều nay không? Hai thằng con trai tôi không lo lắng như nó vì con gái sống bụi đương nhiên khó hơn con trai. Hai ngày nghỉ cuối tuần tôi cũng không vui khi không có nó ở nhà, đi qua nhéo ba đi lại khều mẹ cho tới bị rầy thì léo nhéo xin tiền đi chơi, không cho thì giở trò. Nhiều khi nhớ tới nó rồi cười một mình cái con nhỏ quá trờ quá đất mấy năm còn học trung học. Thường cuối tuần bà xã tôi hay nấu ăn ở nhà, nhưng nó không ăn mà xin tiền đi ăn ngoài với bạn bè. Mẹ nó đương nhiên không cho, và nó cũng không dám hỏi xin tôi vì sợ bị rầy. Nhưng có hôm cuối tuần kẹt quá, bạn bè đã hẹn thì nó canh tôi ngồi xem tin tức trên tivi ở phòng khách, nó lẻn vô phòng tôi. Cả nhà đều biết cái bóp với chìa khóa xe tôi thường để ở chỗ đánh răng cho sáng khỏi quên bóp, khỏi tìm chìa khóa xe đi làm. Nó dám mở bóp tôi lấy hai chục đi chơi với bạn, nhưng viết tiếng Việt cho tôi vui, viết sai bét cũng được miễn tôi hiểu, “cảm ơn ba cho con hai chục”. Tôi muốn trừng phạt nó tội trộm cắp nhưng không kết án được vì có viết giấy để lại đàng hoàng thì không phải trộm cắp mà chỉ là mượn tạm. Rồi tôi nhớ tới hồi xưa tôi cũng móc bóp ông già ngủ trưa chôm tiền lẻ, còn tày trời hơn nó là đi mua mấy điếu thuốc lá để hút lén với bạn bè khi tôi còn nhỏ xíu.
 
   Nói tóm lại là tôi không thích đội nón từ nhỏ, đi học nắng chang chang, mẹ tôi mua cho cái nón thì tôi cũng cho bạn bè rồi về nhà nói láo khi mẹ hỏi là con bỏ quên đâu rồi, mất rồi. Con không quen đội nón, mẹ đừng mua nữa. Bị rầy la mấy câu rồi cũng qua, mẹ tôi cũng nghèo nên không mua nón cho tôi nữa sau nhiều lần mất nón khó tin còn ăn nói ngang bướng với mẹ. Tôi còn táo tợn hơn nhiều mấy đứa con tôi là dám đá banh ăn tiền với xóm trên. Hồi thua, mấy đứa xóm dưới chúng tôi có tiền đâu mà chung, đánh lộn thì đánh không lại vì tụi nó đông hơn, lớn hơn phe mình, tụi nó đón trước chận sau kín kẽ thì làm sao chạy. Tôi lột hết dép nhựa của đám xóm dưới, luôn cả tôi để bán ve chai mới có tiền chung độ. Đoàn quân chiến bại của chúng tôi trở về xóm dưới còn chưa tới nhà thì mấy bà mẹ đã xách chổi chà ra cửa đón những chiến binh khát khô cổ họng vì cãi nhau, vì tụi con gái đã nhanh chân về báo tin đội nhà thua tới bán dép hết rồi.
 
    Hôm Giáng sinh có bão tuyết, trời lạnh nhiều, ông nhớ không. Nó gởi cho tôi cái tin nhắn: Ba nghỉ làm vài ngày được không ba, thời tiết xấu lắm. Nếu phải đi làm thì ba đi sớm hơn để lái xe thật cẩn thận nha ba… món quà Giáng sinh đắt giá nhất mà tôi có được trong đời. Hôm qua tôi đội cái nón quà tết trên đầu từ sáng được tặng tới đi ngủ cũng không cởi nón. Bà xã tôi cười mỉa mấy lần trong ngày, nào giờ chỉ biết ưu tiên hai thằng quý tử, sao hôm nay thương con gái út dữ vậy ta? Tôi chơi lại chứ sợ gì, hồi bà xã hỏi tôi: Anh để máy sưởi bao nhiêu độ mà sao lạnh quá vậy, sao ngủ được? Tôi chơi lại liền: Em đi lấy cái khăn quàng cổ quấn đi cho ấm cổ, ấm ngực, dễ ngủ… vì biết đâu thức dậy, nó trở chứng quậy tiếp thì em treo cổ lên cây quạt trần luôn cho tiện, nhẹ ký như em không sợ sập nhà đâu. Bả đạp tôi muốn lọt giường, rồi thao thức không biết là điềm lành hay dữ với con quậy đổi tính, biết thương yêu, lo lắng cho mọi người trong nhà…”
   “…”
   Sáng sớm ngày cận tết còn biệt biền chân trời góc biển. Dù đã quen nhiều với cảm giác nhớ nhà từ tóc xanh nay đã bạc thì vẫn nhớ như chưa bao giờ quên. Nhưng tôi cũng hưởng phước ké được khi nghe câu chuyện về cô bé Việt sinh ra ở Mỹ. Dù Mỹ đến đâu thì trong sâu thẳm tâm hồn, tình cảm của cô bé cũng vẫn là người phụ nữ Việt nam - luôn quan tâm đến người thân còn hơn bản thân mình. Ngồi nhớ màn hình tivi sáng qua chủ nhật, tôi lên YouTube xem chợ hoa ở Việt nam cho đỡ nhớ nhà, nhớ quê, nhớ thân nhân, bạn bè… Nhớ hình ảnh những cô gái trẻ, mặc áo dài kéo nhau đi chợ hoa để chụp hình. Các cô vui nhộn và xinh đẹp như bạn bè tôi khi còn đi học, mấy chú nhóc chụp hình cho bạn gái không biết tay nghề tới đâu nhưng dáng bộ chuyên nghiệp thấy ghét như tôi với mấy thằng đực rựa trong lớp hồi đó. Tuổi thần tiên đó đã qua nhưng quê nhà tôi vẫn vậy, lão mai đắt nhất chợ hoa Long xuyên có giá tới bảy tỷ đồng Việt nam, tương đương một trăm sáu mươi tám ngàn đô la Mỹ - có người mua. Trong khi người đàn bà bán bánh mì nhân bò cuốn lá lốp trên chiếc xe đạp tự chế thành xe bán bánh mì cùng ướt sũng với cơn mưa, với lão mai ướt như con cá vàng đã có người rước về dinh sau cơn mưa trời lại sáng, về biệt thự sa hoa lộng lẫy nào đó. Tôi hơi ngậm ngùi cho bà chị bán bánh mì rong cũng ướt sũng như con chuột lột để bảo vệ cái lò than với mấy ổ bánh mì thì không ai mua giúp chị vài ổ để có tiền mua gạo nuôi con, mua manh áo mới cho xấp nhỏ khi năm hết tết đến.
 
   Xuống tới chợ Rạch giá vẫn có người mua những cặp dưa độc lạ với tiền triệu, khi ngoài bãi rác của chợ vẫn có những đứa trẻ cùng nhau nhặt những trái dưa vỡ bể, người ta bỏ rác thì chúng nhặt ăn chung, những nụ cười hồn nhiên vẫn nở trên những đôi môi đỏ tươi màu dưa rác. Ở đâu trên địa cầu cũng không có thiên đường cộng sản với phương châm làm theo năng lực hưởng theo nhu cầu, ở đâu trên hành tinh cũng có khoảng cách giàu-nghèo rõ rệt. Sao không vui trong lòng khi nhìn những đứa trẻ bụi đời ăn dưa rác vớ nụ cười hồn nhiên để đỡ buồn cho người đi mua cặp dưa bạc triệu nhưng không đem về nhà mà đi cúng tế những người còn sống, những người chức quyền trong nước bây giờ. Biết đâu con của những người đi mua dưa bạc triệu tết này không được ăn dưa rác như những đứa trẻ bụi đời. Biết đâu lão mai trị giá bảy tỷ từ tết này không còn tự tại, tự do ở một góc sân vắng nhà quê nào đó. Lão bị biệt giam từ tết này trong bốn bức tường cao của ngôi biệt thự mà lão không hề muốn, lão chết buồn một mình cũng không ai biết vì không ai quay phim bỏ lên YouTube cho mọi người xem cây lão mai mắc nhất chợ hoa đã chết trong nhà ông cán bộ lớn nào đó.
 
   Tôi cứ suy nghĩ lung tung một mình như thói quen không thích nói, thỉnh thoảng nhìn trộm anh bạn không thích đội nón từ nhỏ nhưng hình như anh trông trẻ ra với cái nón xanh xanh đỏ đỏ trên đầu, mặt anh bớt nhăn do niềm vui trong lòng trào lên gương mặt sáu bó cuộc đời mới được quà Giáng sinh còn đang vui bụng lại được thêm món quà tết chỉ mấy chục bạc nhưng vui tràn trề khi không bị chê già mà còn được quan tâm đến tóc ba đã rụng nhiều, sợ ba lạnh đầu, sợ ba bị bệnh… Không biết ông chủ ngôi biệt thự được nhận quà tết này là cây lão mai trị giá bảy tỷ có lặng lẽ vui lòng như anh bạn tôi không quen đội nón nên ngứa đầu, thỉnh thoảng giỡ nón ra nhìn ngắm, cười một mình, cười mãn nguyện rồi lại đội lên đầu chứ không vứt bỏ hay cho bạn để về nhà phải nói dối mẹ là quên đâu không nhớ, mất rồi. Ông chủ ngôi biệt thự có cây lão mai bảy tỷ trong nhà ăn tết vui chứ, hay đứng ngồi không yên vì sắp bị đốt lò, lò củi đỏ của tổng lú trong nước. Đến Giang trạch bên tàu còn chết, sao tổng lú sống giai như đĩa.
 
   Cuộc sống muôn màu như quà tết, đôi khi hình thức bên ngoài không nói lên được phẩm chất bên trong. Ngược lại giá trị vô giá lại nằm trong những món quà rẻ tiền nhưng thể hiện được lòng yêu thương, sự quan tâm đạt đến mức chân tình, ngây ngô đến ấm lòng người cha gian khổ cả đời không uổng phí công sức nuôi con.
 
   Quà tết của tôi năm nay cũng đã nhận được vào tối qua, tối chủ nhật khó quên trong đời rong ruổi là đi ăn tân gia ngôi nhà mới của cậu em phiêu bạt hơn tôi đã dừng chân với mái ấm gia đình. Người bạn trẻ cảm ơn tôi ba lần về sự hiện diện sau mấy năm tôi không ra khỏi nhà trừ đi làm, cảm ơn món quà tân gia có ý nghĩa nhiều hơn giá trị. Tôi chỉ nói thật lòng, anh cảm ơn chú mới đúng. Tết này chú đã cho anh không phải bận tâm, lo lắng về chú nữa. Món quà anh không mua bằng tiền được như món quà thấy được mà anh đã mua để mừng tân gia đâu. Bạn bè, anh em thương nhau là phải, nhưng thương nhất là không để anh em, bạn bè phải lo lắng cho mình nữa. Anh cảm ơn món quà tết của chú là vậy. Vô cùng quý giá với anh khi anh không còn giúp chú được như xua.
 
Phan
 
 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Tôi định cư tại San Diego đã ngoài bốn mươi năm qua. Vùng đất hiếm hoi khó có nơi nào sánh được: bởi chỉ nội trong một ngày lái xe quanh quẩn, người ta có thể đi từ biển lên núi, từ rừng xanh đến sa mạc, thưởng ngoạn đủ đầy hương sắc của đất trời. Sáng sớm thong dong bên vịnh Mission, mặt nước yên như tờ, hàng cọ in bóng trên nền sương mỏng. Trưa ghé Julian, nhâm nhi ly cà phê hay lát bánh táo giữa tiết trời lành lạnh và màu xanh thăm thẳm của rừng thông. Chiều về, con đường tới Borrego mở ra vùng sa mạc hoang vu, xương rồng rải rác trên nền đá đỏ. Suốt dọc hành trình đâu đó hiện ra vườn cam, vườn bơ, đồng nho trĩu quả giữa thung lũng nắng chan hòa. Cảnh vật thay đổi không ngừng, khi mộc mạc, lúc rực rỡ, nhưng vẫn hài hòa như một bản nhạc êm dịu của đất trời. Mỗi lần lái xe ngang qua, tôi cảm thấy mình như được nối lại với nhịp sống của đất, và lòng bỗng nhẹ nhàng lạ thường.
Nhà kho Walmart ở ngoại ô Dallas chiều 24 tháng 12 lạnh như cái tủ đông bị quên đóng cửa. Đèn neon trên trần sáng trắng, lâu lâu chớp một cái như mệt mỏi. Mùi nhựa mới, mùi carton ẩm và tí mùi dầu máy trộn lại với nhau, cảm thấy nghèn nghẹn như cổ họng khi nuốt tin xấu. Tôi đứng giữa hai dãy kệ cao ngất, tay cầm clipboard, tay kia nhét sâu trong túi áo khoác xanh có logo Walmart. Đồng hồ trên tay: 5:17 PM. Giáng Sinh, Walmart đóng cửa sớm lúc 6 giờ. Nếu rời đúng giờ, chạy bốn tiếng, trừ chút kẹt xe, tôi sẽ về đến Houston khoảng mười, mười rưỡi. Trễ, nhưng vẫn còn kịp thấy tụi nhỏ mở quà.
Khi những ngày tháng cuối của một năm đang dần hết, chúng ta thường có lúc bồi hồi nhớ về cố hương, về mảnh đất chôn nhau cắt rốn, hoặc nơi đã in dấu nhiều kỷ niệm đã qua trong đời. Và tôi cũng vậy, xin được nhớ về Gò Vấp, nơi có địa danh Xóm Mới, vùng ngoại ô không xa Sài Gòn, được nhiều người biết đến như vùng đất với nhiều dân Bắc kỳ di cư, nổi tiếng là khu Xóm Đạo, đã từng là nơi sản xuất pháo cùng với món thịt cầy (mộc tồn) lừng danh.
Ông từ người Papua New Guinea đón cha xứ mới người Việt Nam trước cổng nhà xứ. Dáng người ông từ khoảng chừng 30, khuôn mặt PNG nâu nâu đậm nét đăm chiêu, ánh mắt ẩn hiện nét hồi tưởng. Khi nhìn thấy cha xứ mới đang kiên nhẫn đứng đợi dưới mái hiên nhà xứ, nụ cười xuất hiện trên môi ông từ để lộ hàm răng trắng đều thường thấy nơi người bản xứ. Nhưng nụ cười ấy vụt tắt khi ông mở cửa, mời cha xứ lên xe. Ông từ nhanh chóng quay về lại trạng thái khô khốc khi chiếc xe cũ lăn bánh nhọc nhằn trên con đường đá sỏi gập ghềnh. Sau vài câu trao đổi xã giao ngắn gọn, ông từ lại chìm vào trạng thái im lặng. Thời gian trôi qua, năm phút rồi mà vẫn không ai nói thêm một lời nào. Cuối cùng cha xứ lên tiếng,
Giáo Sư Dương Ngọc Sum, với tôi, là hình ảnh tiêu biểu, đáng kính từ nhân cách, hiếu học, luôn luôn cởi mở, tính tình hòa nhã, thân thiện với mọi người. Ông định cư tại Hoa Kỳ theo diện H.O 3 vào tháng 7 năm 1990 (trước tôi một tháng, H.O 4) và cũng trải qua những giai đoạn thăng trầm trong tháng ngày tị nạn. Nhân dịp kỷ niệm Lễ Thượng Thọ 90 tuổi của GS Dương Ngọc Sum, nhà giáo và nhà văn, nhà thơ Dương Tử, viết những dòng về ông
Mấy chị em tôi chia nhau mua nhiều loại báo: Làng Văn, Thế Kỷ 21, Văn, Văn Học… chuyền tay nhau đọc. Tôi “quen” Thế Kỷ 21 đã lâu, nhưng chỉ là quan hệ... đơn phương. Vào những năm 90 của thế kỷ trước, tôi gởi bài đến tờ báo Măng Non, sau này đổi thành Văn Nghệ Trẻ của nhà văn Ngô Nguyên Dũng ở Tây Đức. Mãi năm 2003, tôi mon men vượt đại dương, tìm đến Làng Văn Canada. Được thời gian ngắn, anh Ngô Nguyên Dũng cho biết, báo Làng Văn phải đình bản, vì những khó khăn về tài chánh. Duyên văn nghệ của tôi với Làng Văn chưa kịp “bén” đã chấm dứt. Nghe chị Hoàng Nga “mách nhỏ”, tôi gởi bài đến Văn Học. Có lẽ địa chỉ hotmail của tôi bị nhầm là thư rác, junkmail, điện thư bị trả lại với lý do không giao thư được. Tôi vẫn tiếp tục viết, xếp trong “tủ”, lâu lâu đem ra đọc. Mỗi lần đọc, dặm thêm chút “mắm muối”.
Tôi học được cụm động từ “đi lăng quăng” của bố Sỹ vào những ngày còn học tiểu học. Sau giờ tan trường hay vào cuối tuần, thỉnh thoảng bố lại hỏi mấy thằng con trai: “Có đi lăng quăng không?” Dĩ nhiên là có rồi! Ngồi ở thùng xe phía sau chiếc Daihatsu, chúng tôi theo bố đi giao sách ở những tiệm sách, sạp báo ở trung tâm Sài Gòn. Cũng có khi chỉ là ra một công viên, chúng tôi được chạy nhảy, trong khi bố ngồi trên xe viết lách. Không rõ có bao nhiêu tác phẩm của Doãn Quốc Sỹ được viết trong hoàn cảnh này. Rồi cụm từ “đi lăng quăng” trở lại sau gần một nửa thế kỷ. Ở căn nhà Lampson thành phố Garden Grove, mỗi chiều tôi đi làm về ghé qua, bố đã ngồi đợi trước cửa. Thấy tôi đến, bố hỏi ngay: “Có đi lăng quăng không?” Thế là hai bố con bắt đầu hành trình “lăng quăng” đúng nghĩa, qua những khu dân cư ở gần nhà. Đi không có phải là để đến một nơi chốn nào đó. Đi chỉ để mà đi, để hai bố con có thì giờ ngồi bên nhau trò chuyện. 50 năm trước, bố chở con đi; 50 năm sau đổi ngược lại.
Buổi sáng cuối cùng ở Chamonix im lặng lạ thường. Suốt đêm qua, tôi đã để cửa sỗ mở toang, nên khi giựt mình thức dậy, ánh sáng trong suốt của núi tràn đầy phòng. Tấm mền len và drap giường trắng lóa như được phủ lân tinh. Không một tiếng động nào từ dưới đường phố vọng lên. Chỉ có hơi lạnh. Tôi nằm co ro và nghĩ đến ly cà-phê đen. Mùi thơm sẽ bốc lên cùng hơi nóng, rồi tan dần vào không khí. Giống như ký ức. Đôi giày đóng đầy đất bùn và gậy trekking đã xếp gọn gàng trong bao duffle cùng với áo quần đi núi từ đêm hôm qua. Chúng nằm bên cửa, sẵn sàng lên đường. Bên ngoài cửa sổ, rặng núi Mont Blanc vẫn kia, vẫn vĩ đại, vẫn trùng điệp, vẫn lặng lẽ xa xăm. Tôi nghĩ đến 11 ngày vừa qua và cảm thấy buồn buồn, làm như có điều gì tôi đã đánh mất, hay đã để quên trên ngọn núi kia, ở đâu đó, trong quãng đường dài tôi đã đi.
Năm nào cũng vậy, tháng 7 tháng 8, mùa mưa, mùa lũ lụt lại về trừng phạt quê hương Việt Nam. Từ rất xa xôi, người Việt khắp nơi thấp thỏm buồn rầu và lo sợ cho cảnh ngập lụt, bão tố hoảng loạn ở nhà, không riêng chỉ miền Trung mà cả miền Nam cũng lụt, miền Bắc và Bắc trung phần bị càn quét dữ dội do bão Bualo, rồi kế đến là bão Matno. Miền Bắc và cả thủ đô Hà Nội mưa bão trước chưa kịp khô, lại ngập nước, đường phố hóa thành sông do vỡ đập nước Lạng Sơn, nước sông dâng cao đỉnh điểm, tại thành phố còn có một số tổ chức cứu trợ, nhưng kẹt là ở các tỉnh miền cao, nước lên quá mau, đa số dân cư phải leo vội lên trú trên những mái nhà cao hơn. Cũng tại xả nước các đập thủy điện nữa v.v…
Đợi, và đợi. Có đến khoảng gần một trăm người xếp hàng đợi. Mới có năm giờ sáng thôi! Trời Đà Lạt đổ sương xuống nghe ướt tóc, ướt vai. Phòng bán vé còn đóng kín cửa. Sáu giờ mới bán vé. Biết vậy rồi, nhưng đám đông người này vẫn đến sớm chờ đợi. Chẳng qua là số xe có giới hạn, mình đến sớm mới mong có xe đi, nếu không thì phải về và trở lại vào ngày mai. Người ta nhìn nhau, như ngầm nói qua đôi mắt rằng đến sớm chắc ăn hơn. Mà không chừng có người đã ngủ đêm trước phòng bán vé để được xếp hàng phía trên cùng.
Tháng 7 trời xanh cao, mùa lên hâm nóng. Mặt đất nung nhiệt ngấm ngầm địa chấn, như muốn cùng người rung vang lời ngân quá khứ. Tháng 7 gọi về hàng phượng đỏ thắm rung rinh chùm nở, thứ lung linh ảo mờ, gần gụi mà xa thẳm, “mù không lối vào...” (TCS). Vang vang trong gió, lời trẻ thơ láng giềng vọng lại đùa vui tiếng nước...
Nếu Thanksgiving ở bên Mỹ mang màu sắc rộn rã chuẩn bị cho mùa Giáng Sinh, thì Thanksgiving bên Canada lại rơi vào Tháng Mười dịu êm, có đủ màu sắc nâu vàng đỏ của lá cây chuyển màu cuối Thu, với màu cam của những trái pumpkins cho lễ hội Halloween . Những ngày này, gia đình tôi chộn rộn với những đợt “thu hoạch” cuối cùng, chuẩn bị dọn dẹp vườn tược sạch sẽ trước khi mùa lạnh đang đến. Theo ý nghĩa nguyên thủy của Thanksgiving là Tạ Ơn đất trời cho mùa màng bội thu, thì năm nay gia đình tôi cũng xin được Tạ Ơn. Mấy cây táo và plum trúng mùa trĩu quả, hái mấy lượt vẫn không hết. Những quả plum tím căng mọng ngọt ngào, vừa đem tặng bạn bè, hàng xóm, vừa để đông lạnh ăn dần, mà vẫn còn mấy rổ tươi đầy ắp. Mùa táo, nhiều gia đình Việt Nam thích đem ngâm chua ngọt, trong khi những người bản xứ làm mứt táo, hoặc sên táo làm apple pie, một trong những món bánh khoái khẩu của nhiều người trong bàn ăn Thanksgiving bên cạnh pumpkin pie .


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.